CarakasaMhitaa

kalpasthaanam/

prathamo+adhyaayaH/
CS7.1.1/ athaato madanakalpaM vyaakhyaasyaamaH//
CS7.1.2/ iti ha smaaha bhagavaanaatreyaH//
CS7.1.3/ atha khalu &vamanavirecanaarhtaM vamanavirecanadravyaaNaaM sukhopabhogatamaiH sahaanyairdravyairvividhaiH kalpanaarthaM - bhedaarthaM vibhaagaarthaM &cetyarthaH, tadyogaanaaM ca kriyaavidheH sukhopaayasya samyagupakalpanaarthaM kalpasthaanamupadekSyaamo+agniveza!//
CS7.1.4/ tatra doSaharaNamuurdhvabhaagaM vamanasaMjJakam, adhobhaagaM virecanasaMjJakam; ubhayaM vaa zariiramalavirecanaadvirecanasaMjJaaM labhate//
CS7.1.5/ tatroSNa-tiikSNa-suukSma-vyavaayi-vikaaziinyauSadhaani svaviiryeNa hRdayamupetya dhamaniiranusRtya sthuulaaNusrotobhyaH kevalaM zariiragataM doSasaMghaatamaagneyatvaad viSyandayanti, taikSNyaad vicchindanti, sa vicchinnaH &pariplavan snehabhaavite kaaye snehaaktabhaajanasthamiva kSaudramasajjannaNupravaNabhaavaadaamaazayamaagamyodaanapraNunno+agnivaayvaatmakatvaaduurdhvabhaagaprabhaavaadauSadhasyordhvamutkSipyate, salilapRthivyaatmakatvaadadhobhaagaprabhaavaaccauSadhasyaadhaH pravartate, ubhayatazcobhayaguNatvaat/
iti lakSaNoddezaH//
CS7.1.6/ tatra phala-jiimuutakekSvaaku-dhaamaargava-kuTaja-kRtavedhanaanaaM, zyaamaa-trivRccaturaGgula-tilvaka-mahaavRkSa-saptalaa-zaaGkhinii-dantii-dravantiinaaM ca, naanaavidhadezakaalasaMbhavaasvaada-rasa-viirya-vipaaka-&prabhaavagrahaNaad deha-doSa-prakRti-vayo-balaagni-bhakti-saatmya-rogaavasthaadiinaaM &naanaaprabhaavavattvaacca, vicitragandha-varNa-rasa-&sparzaanaamupayogasukhaarthamasaMkhyeyasaMyogaanaamapi ca sataaM dravyaaNaaM vikalpamaargopadarzanaarthaM SaDvirecanayogazataani vyaakhyaasyaamaH//
CS7.1.7/ taani tu dravyaaNi deza-kaala-guNa-bhaajana-saMpadviiryabalaadhaanaat kriyaasamarthatamaani bhavanti//
CS7.1.8/ trividhaH khalu dezaH-jaaGgalaH, aanuupaH, saadhaaraNazceti/
tatra jaaGgalaH paryaakaazabhuuyiSThaH, tarubhirapica kadara-khadiraasanaazvakarNa-dhava-tiniza-zallakiisaala-somavalka-badarii-tindukaazvattha-vaTaamalakiiva-nagahanaH, anekazamii-kakubha-ziMzapaapraayaH, sthirazuSkapavanabalavidhuuyamaanapravRtyattaruNaviTapaH, pratatamRgatRSNikopaguuDhatanukharaparuSasikataazarkaraabahulaH, laavatittiricakoraanucaritabhuumibhaagaH, vaatapittabahulaH, sthirakaThinamanuSyapraayo jJeyaH; athaanuupo hintaalatamaalanaarikelakadaliivanagahanaH, saritsamudraparyantapraayaH, zizirapavanabahulaH, vaJjulavaaniiropaNobhitatiiraabhiH saridbhirupagatabhuumibhaagaH, kSitidharanikuJjopazobhitaH, mandapavanaanuviijitakSitiruhagahanaH, anekavanaraajiipuSpitavanagahanabhuumibhaagaH, snigdhataruprataanopaguuDhaH, haMsa-cakravaaka-balaakaa-nandiimukha-puNDariika-kaadamba-&madgu-bhRGgaraaja-zatapatra-mattakokilaanunaaditataruviTapaH, sukumaarapuruSaH, pavanakaphapraayo jJeyaH; anayoreva dvayordezayorviirudvanaspativaanaspatyazakunimRgagaNayutaH sthirasukumaarabalavarNasaMhananopapannasaadhaaraNaguNayuktapuruSaH saadhaaraNo jJeyaH//
CS7.1.9/ tatra deze saadhaaraNe jaaGgale vaa yathaakaalaM ziziraatapapavanasalilasevite same zucau pradakSiNodake zmazaana-caitya-devayajanaagaara-sabhaa-zvabhraaraama-valmiikoSaravirahite kuzarohiSaastiirNe snigdhakRSNamadhuramRttike suvarNavarNamadhuramRttike vaa mRdaavaphaalakRSTe+anupahate+anyairbalavattarairdrumairauSadhaani jaataani prazasyante//
CS7.1.10/ tatra yaani &kaalajaataanyupaagatasaMpuurNapramaaNa-rasaviirya-gandhaani kaalaatapaagnisalilapavanajantubhiranupahatagandha-varNa-rasa-sparza-prabhaavaaNi pratyagraaNyudiicyaaM dizi sthitaani; teSaaM zaakhaapalaazamacirapraruuDhaM varSaavasantayorgraahyaM, griiSme muulaani zizire vaa ziirNapraruuDhaparNaanaaM, zaradi tvakkandakSiiraaNi, hemante saaraaNi, yathartu puSpaphalamiti; maGgalaacaaraH kalyaaNavRttaH zuciH zuklavaasaaH saMpuujya devataa azvinau gobraahmaNaaMzca kRtopavaasaH praaGmukha udaGmukho vaa gRhNiiyaat//
CS7.1.11/ gRhiitvaa &caanuruupaguNavadbhaajanasthaanyaagaareSu praagudagdvaareSu nivaatapravaataikadezeSu nityapuSpopahaarabalikarmavatsu, agni-salilopasveda-dhuuma-rajo-muuSaka-catuSpadaamanabhigamaniiyaani svavacchannaani zikyeSvaasajya sthaapayet//
CS7.1.12/ taani ca yathaadoSaM prayuJjiita suraa-sauviiraka-tuSodaka-maireya-medaka-&dhaanyaamla-phalaamla-dadhyamlaadibhirvaate, &mRdviikaamalaka-madhu-madhuka-paruuSaka-phaaNita-kSiiraadibhiH pitte, zleSmaNi tu madhu-muutra-kaSaayaadibhirbhaavitaanyaaloDitaani ca; ityuddezaH/
taM vistareNa dravya-deha-doSa-&saatmyaadiini pravibhajya vyaakhyaasyaamaH//
CS7.1.13/ vamanadravyaaNaaM madanaphalaani zreSThatamaanyaacakSate, anapaayitvaat/
taani &vasantagriiSmayorantare puSyaazvayugbhyaaM mRgazirasaa vaa gRhNiiyaanmaitre muhuurte/
yaani pakvaanyakaaNaanyaharitaani paaNDuunyakrimiiNyapuutiinyajantujagdhaanyahrasvaani; taani &pramRjya, kuzapuTe baddhvaa, gomayenaalipya, yavatu(bu)SamaaSazaalikulattha-&mudgapalaanaamanyatame nidadhyaadaSTaraatram/
ata uurdhvaM mRduubhuutaani madhviSTagandhaanyuddhRtya zoSayet/
suzuSkaaNaaM &phalapippaliiruddharet/
taasaaM ghRtadadhimadhupalalavimRditaanaaM punaH zuSkaaNaaM navaM kalazaM supramRSTavaalukamarajaskamaakaNThaM puurayitvaa svavacchannaM svanuguptaM &zikyeSvaasajya samyak sthaapayet//
CS7.1.14/ atha cchardaniiyamaaturaM dvyahaM tryahaM vaa snehasvedopapannaM zvazchardayitavyamiti graamyaanuupaudakamaaMsarasakSiira-dadhi-maaSa-tila-zaakaadibhiH samutklezitazleSmaaNaM vyuSitaM jiirNaahaaraM puurvaahNe kRtabalihomamaGgalapraayazcittaM nirannamanatisnigdhaM yavaagvaa ghRtamaatraaM piitavantaM, taasaaM phalapippaliinaamantarnakhamuSTiM yaavadvaa saadhu manyeta jarjariikRtya yaSTimadhukaSaayeNa kovidaara-karbudaara-niipa-vidula-bimbii-zaNapuSpii-sadaapuSpii-pratyakpuSpii-kaSaayaaNaamanyatamena vaa raatrimuSitaM vimRdya puutaM madhusaindhavayuktaM sukhoSNaM kRtvaa puurNaM zaraavaM mantreNaanenaabhimantrayet---
`auM brahmadakSaazvirudrendrabhuucandraarkaanilaanalaaH/
RSayaH sauSadhigraamaa bhuutasaGghaazca paantu te//
rasaayanamivarSiiNaaM devaanaamamRtaM yathaa/
sudhevottamanaagaanaaM bhaiSajyamidamastu te//'
ityevamabhimantryodaGmukhaM praaGmukhaM vaa++aaturaM paayayecchleSmajvaragulmapratizyaayaartaM vizeSeNa punaH punaraapittaagamanaat, tena saadhu vamati; hiinavegaM tu pippalyaamalaka-sarSapa-vacaakalkalavaNoSNodakaiH punaH punaH pravartayedaapittadarzanaat/
ityeSa sarvazchardanayogavidhiH//
CS7.1.15/ sarveSu tu madhusaindhavaM kaphavilayanacchedaarthaM vamaneSu vidadhyaat/
na coSNavirodho madhunazchardanayogayuktasya, avipakvapratyaagamanaaddoSanirharaNaacca//
CS7.1.16/ phalapippaliinaaM dvau dvau bhaagau kocidaaraadikaSaayeNa triHsaptakRtvaH sraavayet, tena rasena tRtiiyaM bhaagaM piSTvaa maatraaM hariitakiibhirbibhiitakairaamalairvaa tulyaaM vartayet, taasaamekaaM dve vaa puurvoktaanaaM kaSaayaaNaamanyatamasyaaJjalimaatreNa vimRdya balavacchleSmaprasekagranthijvarodaraaruciSu paayayediti samaanaM puurveNa//
CS7.1.17/ phalapippaliikSiiraM, tena vaa kSiirayavaaguumadhobhaage raktapitte hRddaahe ca; tajjasya vaa dadhna uttarakaM kaphaccharditamaka-&prasekeSu; tasya vaa payasaH ziitasya santaanikaaJjaliM pitte prakupite uraHkaNThahRdaye ca tanukaphopadigdhe, iti samaanaM puurveNa//
CS7.1.18/ phalapippaliizRtakSiiraannavaniitamutpannaM phalaadikalkakaSaayasiddhaM kaphaabhibhuutaagniM &vizuSyaddehaM ca maatrayaa paayayediti samaanaM puurveNa//
CS7.1.19/ phalapippaliinaaM phalaadikaSaayeNa triHsaptakRtvaH suparibhaavitena puSparajaHprakaazena cuurNena sarasi &saMjaataM bRhatsaroruhaM saayaahne+avacuurNayet, tadraatrivyuSitaM prabhaate punaravacuurNitamuddhRtya haridraakRsarakSiirayavaaguunaamanyatamaM saindhavaguDaphaaNitayuktamaakaNThaM piitavantamaaghraapayet sukumaaramutkliSTapittakaphamauSadhadveSiNamiti samaanaM puurveNa//
CS7.1.20/ phalapippaliinaaM &bhallaatakavidhiparisrutaM svarasaM paktvaa phaaNitiibhuutamaatantuliibhaavaallehayet; aatapazuSkaM vaa cuurNiikRtaM jiimuutakaadikaSaayeNa pitte kaphasthaanagate paayayediti samaanaM puurveNa//
CS7.1.21/ phalapippaliicuurNaani puurvavat &phalaadiinaaM SaNNaamanyatamakaSaayasrutaani vartikriyaaH &phalaadikaSaayopasarjanaaH peyaa iti samaanaM puurveNa//
CS7.1.22/ &phalapippaliinaamaaragvadha-vRkSaka-svaadukaNTaka-paaThaa-paaTalaa-zaarGgeSTaa-muurvaa-saptaparNa-naktamaala-picumarda-paTola-suSavii-guDuucii-somavalka-dviipikaanaaM pippalii-pippaliimuula-hastipippalii-citraka-zRGgaveraaNaaM caanyatamakaSaayeNa siddho leha iti samaanaM puurveNa//
CS7.1.23/ phalapippaliiSvelaa-hareNukaa-zatapuSpaa-kustumburu-tagara-kuSTha-tvak-coraka-marubakaaguru-guggulvelavaaluka-zriiveSTaka-paripelava-maaMsii-zaileyaka-sthauNeyaka-sarala-paaraavatapadyazokarohiNiinaaM viMzateranyatamasya kaSaayeNa saadhitotkaarikaa utkaarikaakalpena, modakaa vaa modakakalpena, yathaadoSarogabhakti prayojyaa iti samaanaM puurveNa//
CS7.1.24/ phalapippaliisvarasakaSaayaparibhaavitaani tilazaalitaNDulapiSTaani tatkSaayopasarjanaani zaSkuliikalpena vaa zaaSkulyaH, puupakalpena vaa puupaaH, iti samaanaM puurveNa//
CS7.1.25/ etenaiva ca kalpena sumukha-surasa-kuTheraka-kaaNDiira-kaalamaalaka-parNaasaka-kSavaka-phaNijjhaka-gRJjana-kaasamarda-bhRGgaraajaanaaM poTekSuvaalikaa-kaalaGkataka-daNDairakaaNaaM caanyatamasya kaSaayeNa kaarayet//
CS7.1.26/ tathaa badaraSaaDava-raaga-leha-modakotkaarikaa-tarpaNa-paanaka-maaMsarasa-yuuSa-&madyaanaaM madanaphalaanyanyatamenopasRjya yathaadoSarogabhakti dadyaat; taiH saadhuvamatiiti//
CS7.1.27/ madanaH karahaaTazca raaThaH piNDiitakaH phalam/
zvasanazceti paryaayairucyate tasya kalpanaa//
CS7.1.28/ tatra zlokaaH---
nava yogaaH kaSaayeSu, &maatraasvaSTau, payoghRte/
paJca, phaaNitacuurNe dvau ghreye, vartikriyaasu SaT//
CS7.1.29/ viMzatirviMzatirlehamodakotkaarikaasu ca/
zaSkuliipuupayozcoktaa yogaaH SoDaza SoDaza//
CS7.1.30/ dazaanye SaaDavaadyeSu trayastriMzadidaM zatam/
yogaanaaM vidhivaddiSTaM phalakalpe maharSiNaa//

ityagnivezakRte tantre carakapratisaMskRte+apraapte dRDhabalasaMpuurite kalpasthaane madanakalpo naama prathamo+adhyaayaH//1//

dvitiiyo+adhyaayaH/
CS7.2.1/ athaato jiimuutakakalpaM vyaakhyaasyaamaH//
CS7.2.2/ iti ha smaaha bhagavaanaatreyaH//
CS7.2.3/ kalpaM jiimuutakasyemaM phalapuSpaazrayaM zRNu/
garaagarii ca veNii ca tathaa syaaddevataaDakaH//
CS7.2.4/ jiimuutakaM tridoSaghnaM yathaasvauSadhakalpitam/
prayoktavyaM jvarazvaasahikkaadyeSvaamayeSu ca//
CS7.2.5/ yathoktaguNayuktaanaaM dezajaanaaM yathaavidhi/
&payaH puSpe+asya, nirvRtte phale peyaa payaskRtaa// 
[&`payaadikalpitaM ca' iti paa-]
CS7.2.6/ lomaze kSiirasaMtaanaM, dadhyuttaramalomaze/
zRte payasi dadhyamlaM &jaataM haritapaaNDuke//
CS7.2.7/ jiirNaanaaM ca suzuSkaaNaaM nyastaanaaM bhaajane zucau/
cuurNasya payasaa zuktiM vaatapittaarditaH pibet//
CS7.2.8/ aasutya ca suraamaNDe mRditvaa prasrutaM pibet/
kaphaje+arocake kaase paaNDuroge sayakSmaNi//
CS7.2.9/ dve caapothyaathavaa triiNi &guDuucyaa madhukasya vaa/
[&`guDuucyaamalakasya vaa' iti paa-]
kovidaaraadikaanaaM vaa nimbasya kuTajasya vaa//
CS7.2.10/ kaSaayeSvaasutaM puutvaa tenaiva vidhinaa pibet/
athavaa++aaragvadhaadiinaaM saptaanaaM puurvavat pibet//
CS7.2.11/ &ekaikasya kaSaayeNa pittazleSmajvaraarditaH/
[&`ekaikazaH' iti paa-]
maatraaH &syuH phalavaccaaSTAu kolamaatraastu taa mataaH//
[&`vartayaH' iti paa-]
CS7.2.12/ jiivakarSabhakekSuuNaaM zataavaryaa rasena vaa/
pittazleSmajvare dadyaadvaatapittajvare+athavaa//
CS7.2.13/ tathaa jiimuutakakSiiraat samutpannaM pacedghRtam/
phalaadiinaaM kaSaayeNa zreSThaM tadvamanaM matam//
CS7.2.14/ tatra zlokau---
SaT kSiire &madiraamaNDe eko dvaadaza caapare/
sapta caaragvadhaadiinaaM kaSaaye+aSTau ca vartiSu//
CS7.2.15/ jiivakaadiSu catvaaro ghRtaM caikaM prakiirtitam/
kalpe jiimuutakaanaaM &ca yogaastriMzannavaadhikaaH//

ityagnivezakRte tantre carakapratisaMskRte+apraapte dRDhabalasaMpuurite kalpasthaane jiimuutakakalpo naama dvitiiyo+adhyaayaH//2//

tRtiiyo+adhyaayaH/
CS7.3.1/ athaata ikSvaakukalpaM vyaakhyaasyaamaH//
CS7.3.2/ iti ha smaaha bhagavaanaatreyaH//
CS7.3.3/ siddhaM vakSyaamyathekSvaakukalpaM yeSaaM prazasyate/
&lambaa+atha kaTukaalaabuustumbii piNDaphalaa tathaa//
CS7.3.4/ ikSvaakuH phalinii caiva procyate tasya kalpanaa/
kaasazvaasaviSacchardijvaraarte kaphakarSite//
CS7.3.5/ prataamyati nare caiva vamanaarthaM tadiSyate/
apuSpasya pravaalaanaaM muSTiM praadezasaMmitam//
CS7.3.6/ kSiiraprasthe zRtaM dadyaat pittodrikte kaphajvare/
puSpaadiSu ca catvaaraH kSiire jiimuutake yathaa//
CS7.3.7/ yogaa haritapaaNDuunaaM suraamaNDena paJcamaH/
phalasvarasabhaagaM ca triguNakSiirasaadhitam//
CS7.3.8/ uraHsthite kaphe dadyaat svarabhede ca piinase/
jiirNe madhyoddhRte &kSiiraM prakSipettadyadaa dadhi//
CS7.3.9/ jaataM syaat sakaphe kaase zvaase vamyaaM ca tat pibet/
ajaakSiireNa biijaani &bhaavayet paayayeta ca//
CS7.3.10/ viSagulmodaragranthigaNDeSu zliipadeSu ca/
mastunaa vaa phalaanmadhyaM paaNDukuSThaviSaarditaH//
CS7.3.11/ tena takraM vipakvaM vaa sakSaudralavaNaM pibet/
tumbyaa phalarasaiH zuSkaiH sapuSpairavacuurNitam//
CS7.3.12/ chardayenmaalyamaaghraaya gandhasaMpatsukhocitaH/
bhakSayet phalamadhyaM vaa guDena palalena ca//
CS7.3.13/ ikSvaakuphalatailaM vaa siddhaM vaa puurvavadghRtam/
paJcaazaddazavRddhaani phalaadiinaaM yathottaram//
CS7.3.14/ pibedvimRdya biijaani kaSaayeSvaazataM pRthak/
yaSTyaahvakovidaaraadyairmuSTimantarnakhaM pibet//
CS7.3.15/ kaSaayaiH &kovidaaraadyairmaatraazca phalavat smRtaaH/
bilvamuulakaSaayeNa tumbiibiijaaJjaliM pacet//
CS7.3.16/ puutasyaasya trayo &bhaagaazcaturthaH phaaNitasya tu/
saghRto biijabhaagazca &piSTaanardhaaMzikaaMstathaa//
CS7.3.17/ mahaajaalinijiimuutakRtavedhanavatsakaan/
taM lehaM saadhayeddarvyaa ghaTTayanmRdunaa+agninaa//
CS7.3.18/ yaavat syaattantumattoye patitaM tu na ziiryate/
taM lihanmaatrayaa &lehaM pramathyaaM ca pibedanu//
CS7.3.19/ kalpa eSo+agnimanthaadau catuSke pRthagucyate/
zaktubhirvaa pibenmanthaM tumbiisvarasabhaavitaiH//
CS7.3.20/ kaphaje+atha jvare kaase kaNTharogeSvarocake/
gulme &mehe praseke ca kalkaM maaMsarasaiH pibet/
naraH saadhu vamatyevaM na ca daurbalyamaznute//
CS7.3.21/ tatra zlokaaH---
payasyaSTau suraamaNDa-mastu-takreSu ca trayaH/
ghreyaM sapalalaM tailaM vardhamaanaaH phaleSu SaT//
CS7.3.22/ ghRtamekaM kaSaayeSu navaanye madhukaadiSu/
aSTau vartikriyaa lehaaH paJca &mantho rasastathaa//
CS7.3.23/ yogaa &ikSvaakukalpe te catvaariMzacca paJca ca/
uktaa maharSiNaa samyak prajaanaaM hitakaamyayaa//

ityagnivezakRte tantre carakapratisaMskRte+apraapte dRDhabalasaMpuurite kalpasthaane ikSvaakukalpo naama tRtiiyo+adhyaayaH//3//

caturtho+adhyaayaH/
CS7.4.1/ athaato dhaamaargavakalpaM vyaakhyaasyaamaH//
CS7.4.2/ iti ha smaaha bhagavaanaatreyaH//
CS7.4.3/ karkoTakii &koThaphalaa mahaajaalinireva ca/
dhaamaargavasya paryaayaa raajakozaatakii tathaa//
CS7.4.4/ gare gulmodare kaase vaate zleSmaazayasthite/
kaphe ca kaNThavaktrasthe kaphasaMcayajeSu ca//
CS7.4.5/ &rogeSveSu prayojyaM syaat sthiraazca guravazca ye/
phalaM puSpaM pravaalaM ca vidhinaa tasya saMharet//
CS7.4.6/ pravaalasvarasaM zuSkaM kRtvaa &ca gulikaaH pRthak/
kovidaaraadibhiH peyaaH kaSaayairmadhukasya ca//
CS7.4.7/ puSpaadiSu &payoyogaazcatvaaraH paJcamii suraa/
puurvavat jiirNazuSkaaNaamataH kalpaH pravakSyate//
CS7.4.8/ madhukasya kaSaayeNa biijalaNThoddhRtaM phalam/
saguDaM vyuSitaM raatriM kovidaaraadibhistathaa//
CS7.4.9/ dadyaadgulmodaraartebhyo ye caapyanye kaphaamayaaH/
dadyaadannena saMyuktaM chardihRdrogazaantaye//
CS7.4.10/ cuurNairvaa+apyutpalaadiini bhaavitaani prabhuutazaH/
rasakSiirayavaagvaaditRpto ghraatvaa vamet sukham//
CS7.4.11/ cuurNiikRtasya vartiM vaa kRtvaa badarasaMmitaam/
viniiyaaJjalimaatre tu pibedgo+&azvazakRdrase//
CS7.4.12/ pRSatarSyakuraGgaahvagajoSTraazvataraavike/
zvadaMSTrakharakhaDgaanaaM caivaM peyaa &zakRdrase//
CS7.4.13/ jiivakarSabhakau viiraamaatmaguptaaM zataavariim/
kaakoliiM zraavaNiiM medaaM mahaamedaaM madhuulikaam//
CS7.4.14/ ekaikazo+abhisaMcuurNya saha dhaamaargaveNa te/
zarkaraamadhusaMyuktaa lehaa hRddaahakaasinaam//
CS7.4.15/ sukhodakaanupaanaaH syuH pittoSmasahite kaphe/
dhaanyatumburuyuuSeNa kalkaH sarvaviSaapahaH//
CS7.4.16/ jaatyaaH saumanasaayinyaa rajanyaazcorakasya ca/
vRzciirasya mahaakSudrasahaahaimavatasya ca//
CS7.4.17/ bimbyaaH punarnavaayaa vaa kaasamardasya vaa &pRthak/
ekaM dhaamaargavaM dve vaa kSaaye parimRdya tu//
CS7.4.18/ puutaM manovikaareSu pibedvamanamuttamam/
tacchRtakSiirajaM sarpiH saadhitaM vaa phalaadibhiH//
CS7.4.19/ tatra zlokau---
pallave nava catvaaraH kSiira ekaH suraasave/
kaSaaye viMzatiH kalke daza dvau ca zakRdrase//
CS7.4.20/ anna ekastathaa ghreye daza lehaastathaa ghRtam/
kalpe dhaamaargavasyoktaaH SaSTiryogaa maharSiNaa//

ityagnivezakRte tantre carakapratisaMskRte+apraapte dRDhabalasaMpuurite kalpasthaane dhaamaargavakalpo naama caturtho+adhyaayaH//4//

paJcamo+adhyaayaH/
CS7.5.1/ athaato vatsakakalpaM vyaakhyaasyaamaH//
CS7.5.2/ iti ha smaaha bhagavaanaatreyaH//
CS7.5.3/ atha vatsakanaamaani bhedaM striipuMsayostathaa/
kalpaM caasya &pravakSyaami vistareNa yathaatatham//
CS7.5.4/ vatsakaH kuTajaH zakro vRkSako girimallikaa/
biijaaniindrayavaastasya tathocyante kaliGgakaaH//
CS7.5.5/ bRhatphalaH &zvetapuSpaH snigdhapatraH pumaan bhavet/
zyaamaa caaruNapuSpaa strii &phalavRntaistathaa+aNubhiH//
CS7.5.6/ raktapittakaphaghnastu sukumaareSvanatyayaH/
hRdrogajvaravaataasRgviisarpaadiSu zasyate//
CS7.5.7/ kaale phalaani saMgRhya tayoH zuSkaaNi &nikSipet/
teSaamantarnakhaM muSTiM jarjariikRtya &bhaavayet//
CS7.5.8/ madhukasya kaSaayeNa kovidaaraadibhistathaa/
nizi sthitaM vimRdyaitallavaNakSaudrasaMyutam//
CS7.5.9/ pibettadvamanaM zreSThaM pittazleSmanibarhaNam/
aSTaahaM payasaa++aarkeNa teSaaM cuurNaani bhaavayet//
CS7.5.10/ &jiivakasya kaSaayeNa tataH paaNitalaM pibet/
phalajiimuutakekSvaakujiivantiinaaM pRthak tathaa//
CS7.5.11/ sarSapaaNaaM madhuukaanaaM lavaNasyaathavaa+ambunaa/
kRzareNaathavaa yuktaM vidadhyaadvamanaM bhiSak//
CS7.5.12/ tatra zlokaH---
kaSaayairnava cuurNaizca paJcoktaaH salilaistrayaH/
ekazca kRzaraayaaM syaadyogaaste+aSTaadaza &smRtaaH//

ityagnivezakRte tantre carakapratisaMskRte+apraapte dRDhabalasaMpuurite kalpasthaane vatsakakalpo naama paJcamo+adhyaayaH//5//


SaSTho+adhyaayaH/
CS7.6.1/ athaataH kRtavedhanakalpaM vyaakhyaasyaamaH//
CS7.6.2/ iti ha smaaha bhagavaanaatreyaH//
CS7.6.3/ kRtavedhananaamaani kalpaM caasya nibodhata/
kSveDaH kozaatakii &coktaM mRdaGgaphalameva ca//
CS7.6.4/ atyarthakaTukiikSNoSNaM gaaDheSviSTaM gadeSu ca//
kuSThapaaNDvaamayapliihazophagulmagaraadiSu//
CS7.6.5/ kSiiraadi &kusumaadiinaaM suraa caiteSu puurvavat/
suzuSkaaNaaM tu &jiirNaanaamekaM dve vaa yathaabalam//
CS7.6.6/ kaSaayairmadhukaadiinaaM navabhiH phalavat pibet/
kvaathayitvaa &phalaM tasya puutvaa lehaM nidhaapayet//
CS7.6.7/ kRtavedhanakalkaaMzaM &phalaadyardhaaMzasaMyutam/
pRthak caaragvadhaadiinaaM trayodazabhiraasutam//
CS7.6.8/ &zaalmaliimuulacuurNaanaaM picchaabhirdazanbhistathaa/
&vartikriyaaH SaT phalavat, phalaadiinaaM ghRtaM tathaa//
CS7.6.9/ kozaatakaani paJcaazat kovidaararase pacet/
taM kaSaayaM phalaadiinaaM kalkairlehaM punaH pacet//
CS7.6.10/ kSveDasya tatra bhaagaH syaaccheSaaNyardhaaMzikaani tu/
kaSaayaiH &kovidaaraadyairevaM tat kalpayet pRthak//
CS7.6.11/ kaSaayeSu phalaadiinaamaanuupaM pizitaM pRthak/
kozaatakyaa samaM paktvaa rasaM salavaNaM pibet//
CS7.6.12/ phalaadipippaliitulyaM tadvat kSveDarasaM pibet/
kSveDaM &kaasii pibet siddhaM mizramikSurasena ca//
CS7.6.13/ tatra zlokau---
kSiire dvau dvau suraa caikaa kvaathaa dvaaviMzatistathaa/
daza picchaa ghRtaM caikaM SaT ca vartikriyaaH zubhaaH//
CS7.6.14/ lehe+aSTau sapta maaMse ca yoga ikSurase+aparaH/
kRtavedhanakalpe+asmin SaSTiryogaaH prakiirtitaaH//

ityagnivezakRte tantre carakapratisaMskRte+apraapte dRDhabalasaMpuurite kalpasthaane kRtavedhanakalpo naama SaSTho+adhyaayaH//6//

saptamo+adhyaayaH/
CS7.7.1/ athaataH zyaamaatrivRtkalpaM vyaakhyaasyaamaH//
CS7.7.2/ iti ha smaaha bhagavaanaatreyaH//
CS7.7.3/ virecane trivRnmuulaM &zreSThamaahurmaniiSiNaH//
tasyaaH saMjJaa guNaaH karma bhedaH kalpazca vakSyate//
CS7.7.4/ tribhaNDii trivRtaa &caiva zyaamaa kuuTaraNaa tathaa/
sarvaanubhuutiH &suvahaa zabdaiH paryaayavaacakaiH//
CS7.7.5/ kaSaayaa madhuraa ruukSaa vipaake kaTukaa ca saa/
kaphapittaprazamanii raukSyaaccaanilakopanii//
CS7.7.6/ sedaaniimauSadhairyuktaa vaatapittakaphaapahaiH/
&kalpavaizeSyamaasaadya sarvarogaharaa bhavet//
CS7.7.7/ muulaM tu dvividhaM tasyaaH zyaamaM caaruNameva ca/
&tayormukhyataraM viddhi muulaM yadaruNaprabham//
CS7.7.8/ sukumaare zizau vRddhe mRdukoSThe ca &tacchubham/
mohayedaazukaaritvaacchyaamaa kSiNviita &muurcchayet//
CS7.7.9/ taikSNyaat karSati hRtkaNThamaazu doSaM haratyapi/
zasyate bahudoSaaNaaM kruurakoSThaazca ye naraaH//
CS7.7.10/ guNavatyaaM tayorbhuumau jaataM muulaM samuddharet/
upoSya prayataH zukle zuklavaasaaH samaahitaH//
CS7.7.11/ gambhiiraanugataM zlakSNamatiryagvisRtaM ca yat/
&tadvipaaTyoddharedgarbhaM tvacaM zuSkaaM nidhaapayet//
CS7.7.12/ snigdhasvinno virecyastu &peyaamaatroSitaH sukham/
akSamaatraM tayoH piNDaM viniiyaamlena naa pibet//
CS7.7.13/ go+avyajaamahiSiimuutrasauviirakatuSodakaiH/
prasannayaa triphalayaa zRtayaa ca pRthak pibet//
CS7.7.14/ ekaikaM saindhavaadiinaaM dvaadazaanaaM sanaagaram/
&trivRddviguNasaMyuktaM cuurNamuSNaambunaa pibet//
CS7.7.15/ pippalii pippaliimuulaM maricaM gajapippalii/
saralaH kilimaM hiGgu bhaargii tejovatii tathaa//
CS7.7.16/ mustaM haimavatii pathyaa citrako rajanii vacaa/
svarNakSiiryajamodaa ca zRGgaveraM ca taiH pRthak//
CS7.7.17/ ekaikaardhaaMzasaMyuktaM pibedgomuutrasaMyutam/
madhukaardhaaMzasaMyuktaM zarkaraambuyutaM pibet//
CS7.7.18/ jiivakarSabhakau medaaM zraavaNiiM karkaTaahvayaam/
mudgamaaSaakhyaparNyau ca mahatiiM zraavaNiiM tathaa//
CS7.7.19/ kaakoliiM &kSiirakaakoliimindraaM chinnaruhaaM tathaa/
kSiirazuklaaM payasyaaM ca yaSTyaahvaM vidhinaa pibet//
CS7.7.20/ vaatapittahitaanyetaanyanyaani tu kaphaanile/
kSiiramaaMsekSukaazmaryadraakSaapiilurasaiH pRthak//
CS7.7.21/ sarpiSaa vaa tayozcuurNamabhayaardhaaMzikaM pibet/
lihyaadvaa madhusarpirbhyaaM saMyuktaM sasitopalam//
CS7.7.22/ ajagandhaa tugaakSiirii vidaarii zarkaraa trivRt/
cuurNitaM kSaudrasarpirbhyaaM liiDhvaa saadhu viricyate//
CS7.7.23/ sannipaatajvarastambhadaahatRSNaardito naraH/
zyaamaatrivRtkaSaayeNa kalkena ca sazarkaram//
CS7.7.24/ saadhayedvidhivallehaM lihyaat paaNitalaM tataH/
sakSaudraaM zarkaraaM paktvaa kuryaanmRdbhaajane nave//
CS7.7.25/ &kSipecchiite trivRccuurNaM tvakpatramaricaiH saha/
&maatrayaa lehayedetadiizvaraaNaaM virecanam//
CS7.7.26/ &kuDavaaMzaan rasaanikSudraakSaapiiluparuuSakaat/
sitopalaapalaM kSaudraat kuDavaardhaM ca saadhayet//
CS7.7.27/ taM lehaM yojayecchiitaM trivRccuurNena zaastravit/
&etadutsannapittaanaamiizvaraaNaaM virecanam//
CS7.7.28/ zarkaraamodakaan vartiirgulikaamaaMsapuupakaan/
anena vidhinaa kuryaat paittikaanaaM virecanam//
CS7.7.29/ pippaliiM naagaraM kSaaraM zyaamaaM trivRtayaa saha/
lehayenmadhunaa saardhaM &zleSmalaanaaM virecanam//
CS7.7.30/ maatuluGgaabhayaadhaatriizriiparNiikoladaaDimaat/
subhRSTaan svarasaaMstaile saadhayettatra caavapet//
CS7.7.31/ sahakaaraat kapitthaacca madhyamamlaM ca yat phalam/
puurvavadbahaliibhuute trivRccuurNaM samaavapet//
CS7.7.32/ tvakpatrakezarailaanaaM cuurNaM madhu ca maatrayaa/
leho+ayaM kaphapuurNaanaamiizvaraaNaaM virecanam//
CS7.7.33/ paanakaani rasaan yuuSaanmodakaan raagaSaaDavaan/
anena vidhinaa kuryaadvirekaarthaM kaphaadhike//
CS7.7.34/ bhRGgailaabhyaaM samaa niilii taistrivRttaizca zarkaraa/
cuurNaM phalarasakSaudrazaktubhistarpaNaM pibet//
CS7.7.35/ vaatapittakaphottheSu rogeSvalpaanaleSu ca/
nareSu sukumaareSu nirapaayaM virecanam//
CS7.7.36/ zarkaraatriphalaazyaamaatrivRtpippaliimaakSikaiH/
modakaH sannipaatordhvaraktapittajvaraapahaH//
CS7.7.37/ trivRcchaaNaa mataastisrastisrazca triphalaatvacaH/
viDaGgapippaliikSaarazaaNaastisrazca cuurNitaaH//
CS7.7.38/ lihyaat sarpirmadhubhyaaM ca modakaM vaa guDena tu/
&bhakSayenniSpariihaarametacchodhanamuttamam//
CS7.7.39/ gulmaM pliihodaraM &zvaasaM haliimakamarocakam/
kaphavaatakRtaaMzcaanyaan vyaadhiinetadvyapohati//
CS7.7.40/ viDaGgapippaliimuulatriphalaadhaanyacitrakaan/
maricendrayavaajaajiipippaliihastipippaliiH//
CS7.7.41/ lavaNaanyajamodaaM ca cuurNitaM kaarSikaM pRthak/
tilatailatrivRccuurNabhaagau caaSTapalonmitau//
CS7.7.42/ dhaatriiphalarasaprasthaaMstriin guDaardhatulaaM tathaa/
paktvaa mRdvagninaa khaadedbadarodumbaropamaan//
CS7.7.43/ guDaan kRtvaa na caatra syaadvihaaraahaarayantraNaa/
mandaagnitvaM jvaraM muurcchaaM muutrakRcchramarocakam//
CS7.7.44/ asvapnaM gaatrazuulaM ca kaasaM zvaasaM bhramaM kSayam/
kuSThaarzaHkaamalaamehagulmodarabhagandaraan//
CS7.7.45/ grahaNiipaaNDurogaaMzca hanyuH puMsavanaazca te/
kalyaaNakaa iti khyaataaH sarveSvRtuSu yaugikaaH//
iti kalyaaNakaguDaH/
CS7.7.46/ &vyoSatvakpatramustailaaviDaGgaamalakaabhayaaH/
samabhaagaa bhiSagdadyaaddviguNaM ca mukuulakam//
CS7.7.47/ trivRto+aSTaguNaM bhaagaM zarkaraayaazca SaDguNam/
cuurNitaM guDikaaH kRtvaa kSaudreNa palasaMmitaaH//
CS7.7.48/ bhakSayet kalyamutthaaya ziitaM caanu pibejjalam/
muutrakRcchre jvare vamyaaM kaase zvaase bhrame kSaye//
CS7.7.49/ taape paaNDvaamaye+alpe+agnau zastaa niryantraNaazinaH/
yogaH sarvaviSaaNaaM ca mataH &zreSTho virecane//
CS7.7.50/ muutrajaanaaM ca rogaaNaaM vidhijJenaavacaaritaH/
pathyaadhaatryurubuukaaNaaM prasRtau dvau trivRtpalam//
CS7.7.51/ daza taanmodakaan kuryaadiizvaraaNaaM virecanam/
trivRddhaimavatii zyaamaa niilinii hastipippalii//
CS7.7.52/ samuulaa pippalii mustamajamodaa duraalabhaa/
kaarSikaM naagarapalaM guDasya palaviMzatim//
CS7.7.53/ cuurNitaM modakaan kuryaadudumbaraphalopamaan/
hiGgusauvarcalavyoSayavaaniibiDajiirakaiH//
CS7.7.54/ vacaajagandhaatriphalaacavyacitrakadhaanyakaiH/
modakaan veSTayeccuurNaistaan satumburudaaDimaiH//
CS7.7.55/ trikavaGkSaNahRdbastikoSThaarzaHpliihazuulinaam/
hikkaakaasaarucizvaasakaphodaavartinaaM &zubhaaH//
CS7.7.56/ trivRtaaM kauTajaM biijaM pippaliiM vizvabheSajam/
&kSaudradraakSaarasopetaM varSaasvetadvirecanam//
CS7.7.57/ trivRdduraalabhaamustazarkarodiicyacandanam/
draakSaambunaa sayaSTyaahvasaatalaM jaladaatyaye//
CS7.7.58/ trivRtaaM citrakaM paaThaamajaajiiM saralaM vacaam/
svarNakSiiriiM ca hemante piSTvaa tuuSNaambunaa pibet//
CS7.7.59/ zarkaraa trivRtaa tulyaa griiSmakaale virecanam/
trivRttraayantihapuSaaH saatalaaM &kaTurohiNiim//
CS7.7.60/ svarNakSiiriiM ca saMcuurNya gomuutre bhaavayettryaham/
eSa sarvartuko yogaH snigdhaanaaM maladoSahRt//
CS7.7.61/ trivRcchyaamaa duraalambhaa vatsakaM hastipippalii/
niilinii triphalaa mustaM kaTukaa ca sucuurNitam//
CS7.7.62/ sarpirmaaMsarasoSNaambuyuktaM paaNitalaM tataH/
pibet &sukhatamaM hyetadruukSaaNaamapi zasyate//
CS7.7.63/ tryuuSaNaM triphalaa hiGgu kaarSikaM trivRtaapalam/
sauvarcalaardhakarSAM ca paalaardhaM caamlavetasaat//
CS7.7.64/ taccuurNaM zarkaraatulyaM madyenaamlena vaa pibet/
gulmapaarNvaartinutsiddhaM jiirNe caadyaadrasaudanam//
CS7.7.65/ trivRtaaM triphalaaM dantiiM saptalaaM vyoSasaindhavam/
kRtvaa cuurNaM tu saptaahaM bhaavyamaamalakiirase//
CS7.7.66/ tadyojyaM tarpaNe yuuSe pizite raagayuktiSu/
tulyaamlaM trighRtaakalkasiddhaM gulmaharaM ghRtam//
CS7.7.67/ zyaamaatrivRtayormuulaM pacedaamalakaiH saha/
jale tena &kaSaayeNa paktvaa sarpiH pibennaraH//
CS7.7.68/ zyaamaatrivRtkaSaayeNa siddhaM sarpiH pibettathaa/
saadhitaM vaa payastaabhyaaM sukhaM tena viricyate//
CS7.7.69/ trivRnmuSTiiMstu sanakhaanaSTau droNe+ambhasaH &pacet/
paadazeSaM kaSaayaM taM puutaM guDatulaayutam//
CS7.7.70/ snigdhe sthaapyaM ghaTe kSaudrapippaliiphalacitrakaiH/
pralipte &madhunaa maasaM jaataM tanmaatrayaa pibet//
CS7.7.71/ grahaNiipaaNDurogaghnaM gulmazvayathunaazanam/
suraaM vaa &trivRtaayogakiNvaaM tatkvaathasaMyutaam//
CS7.7.72/ yavaiH zyaamaatrivRtkvaathasvinnaiH kulmaaSamambhasaa/
aasutaM SaDahaM palle jaataM sauviirakaM pibet//
CS7.7.73/ bhRSTaan vaa &satuSaaJchuddhaan yavaaMstaccuurNasaMyutaan/
aasutaanambhasaa tadvat pibejjaataM tuSodakam//
CS7.7.74/ tathaa madanakalpoktaan SaaDavaadiin pRthagdaza/
trivRccuurNena saMyujya virekaarthaM prayojayet//
CS7.7.75/ bhavatazcaatra---
tvakkezaraamraatakadaaDimailaasitopalaamaakSikamaatuluGgaiH/
madyaistathaa+amlaizca manonukuulairyuktaani deyaani virecanaani//
CS7.7.76/ ziitaambunaa piitavatazca tasya siJcenmukhaM chardivighaatahetoH/
hRdyaaMzca mRtpuSpaphalapravaalaanamlaM ca dadyaadupajighraNaartham//
CS7.7.77/ tatra zlokaaH---
eko+amlaadibhiraSTau ca daza dvau saindhavaadibhiH/
muutre+aSTaadaza &yaSTyaaM dvau jiivakaadau caturdaza//
CS7.7.78/ kSiiraadau sapta lehe+aSTau catvaaraH sitayaa+api ca/
paanakaadiSu paJcaiva SaDRtau paJca modakaaH//
CS7.7.79/ catvaarazca ghRte kSiire dvau cuurNe tarpaNe tathaa/
dvau madye kaaJjike dvau ca dazaanye SaaDavaadiSu//
CS7.7.80/ zyaamaayaastrivRtaayaazca kalpe+asmin samudaahRtam/
zataM dazottaraM siddhaM yogaanaaM paramarSiNaa//

ityagnivezakRte tantre carakapratisaMskRte+apraapte dRDhabalasaMpuurite kalpasthaane zyaamaatrivRtkalpo naama saptamo+adhyaayaH//7//

aSTamo+adhyaayaH/
CS7.8.1/ athaatazcaturaGgulakalpaM vyaakhyaasyaamaH//
CS7.8.2/ iti ha smaaha bhagavaanaatreyaH//
CS7.8.3/ aaragvadho raajavRkSaH zampaakazcaturaGgulaH/
pragrahaH kRtamaalazca karNikaaro+avaghaatakaH//
CS7.8.4/ jvarahRdrogavaataasRgudaavartaadirogiSu/
raajavRkSo+adhikaM pathyo mRdurmadhuraziitalaH//
CS7.8.5/ baale vRddhe kSate kSiiNe sukumaare ca maanave/
&yojyo mRdvanapaayitvaadviNeSaaccaturaGgulaH//
CS7.8.6/ &phlakaale phalaM tasya graahyaM pariNataM ca yat/
teSaaM guNavataaM &bhaaraM sikataasu nidhaapayet//
CS7.8.7/ saptaraatraat samuddhRtya zoSayedaatape bhiSak/
tato majjaanamuddhRtya zucau bhaaNDe nidhaapayet//
CS7.8.8/ draakSaarasayutaM dadyaaddaahodaavartapiiDite/
caturvarSamukhe baale yaavaddvaadazavaarSike//
CS7.8.9/ caturaGgulamajjJastu prasRtaM vaa+athavaa+aJjalim/
suraamaNDena saMyuktamathavaa kolasiidhunaa//
CS7.8.10/ dadhimaNDena vaa &yuktaM rasenaamalakasya vaa/
kRtvaa ziitakaSaayaM &taM pibet sauviirakeNa vaa//
CS7.8.11/ &trivRto vaa kaSaayeNa majjJaH kalkaM tathaa pibet/
tathaa bilvakaSaayeNa lavaNakSaudrasaMyutam//
CS7.8.12/ kaSaayeNaathavaa tasya trivRccuurNaM guDaanvitam/
saadhayitvaa zanairlehaM lehayenmaatrayaa naram//
CS7.8.13/ caturaGgulasiddhaadvaa kSiiraadyadudiyaadghRtam/
majjJaH kalkena dhaatriiNaaM rase tatsaadhitaM pibet//
CS7.8.14/ tadeva dazamuulasya kulatthaanaaM yavasya ca/
kaSaaye saadhitaM sarpiH kalkaiH zyaamaadibhiH pibet//
CS7.8.15/ dantiikvaathe+aJjaliM majjJaH zampaakasya guDasya ca/
dattvaa maasaardhamaasasthamariSTaM &paapayeta ca//
CS7.8.16/ yasya yat &paanamannaM ca hRdyaM svaadvatha vaa kaTu/
lavaNaM vaa bhavettena yuktaM dadyaadvirecanam//
CS7.8.17/ tatra zlokaaH---
draakSaarase suraasiidhvordadhni caamalakiirase/
sauviirake kaSaaye ca trivRto &bilvakasya ca//
CS7.8.18/ lehe+ariSTe ghRte dve ca yogaa dvaadaza kiirtitaaH/
caturaGgulakalpe+asmin sukumaaraaH sukhodayaaH//

ityagnivezakRte tantre carakapratisaMskRte+apraapte dRDhabalasaMpuurite kalpasthaane caturaGgulakalpo naamaaSTamo+adhyaayaH//8//


navamo+adhyaayaH/
CS7.9.1/ athaatastilvakakalpaM vyaakhyaasyaamaH//
CS7.9.2/ iti ha smaaha bhagavaanaatreyaH//
CS7.9.3/ tilvakastu mato lodhro bRhatpatrastiriiTakaH/
tasya muulatvacaM zuSkaamantarvalkalavarjitaam//
CS7.9.4/ cuurNayettu tridhaa kRtvaa dvau bhaagau zcotayettataH/
lodhrasyaiva kaSaayeNa tRtiiyaM tena bhaavayet//
CS7.9.5/ bhaagaM taM dazamuulasya &punaH kvaathena bhaavayet/
zuSkaM cuurNa punaH kRtvaa &tata uurdhvaM prayojayet//
CS7.9.6/ &dadhitakrasuraamaNDamuutrairbadarasiidhunaa/
rasenaamalakaanaaM vaa tataH paaNitalaM pibet//
CS7.9.7/ meSazRGgyabhayaakRSNaacitrakaiH salile zRte/
marujaan sunuyaattacca jaataM sauviirakaM yadaa//
CS7.9.8/ bhavedajjalinaa tasya loghrakalkaM pibet sadaa/
suraaM lodhrakaSaayeNa jaataaM pakSasthitaaM pibet//
CS7.9.9/ dantiicitrakayordroNe salilasyaaDhakaM pRthak/
samutkvaathya guDasyaikaaM tulaaM lodhrasya caaJjalim//
CS7.9.10/ aavapettat paraM &pakSaanmadyapaanaaM virecanam/
&kampillakakaSaayeNa dazakRtvaH subhaavitaam//
CS7.9.11/ maatraaM kampillakasyaiva kaSaayeNa punaH pibet/
caturaGgulakalpena leho+anyaH kaarya eva ca//
CS7.9.12/ triphalaayaaH kaSaayeNa sasarpirmadhuphaaNitaH/
lodhracuurNayutaH siddho lehaH &zreSTho virecane//
CS7.9.13/ tilvakasya kaSaayeNa kalkena ca sazarkaraH/
saghRtaH saadhito lehaH sa ca &zreSTho virecane//
CS7.9.14/ aSTaaSTau trivRtaadiinaaM muSTiiMstu sanakhaan pRthak/
droNe+apaaM saadhayet paadazeSe prasthaM ghRtaat pacet//
CS7.9.15/ piSTaistaireva bilvaaMzaiH samuutralavaNairatha/
tato maatraaM pibet kaale zreSThametadvirecanam//
CS7.9.16/ lodhrakalkena muutraamlalavaNaizca pacedghRtam/
caturaGgulakalpena sarpiSii dve ca saadhayet//
CS7.9.17/ tatra zlokau---
paJca dadhyaadibhistvekaa suraa sauviirakeNa ca/
eko+ariSTastathaa yoga ekaH kampillakena ca//
CS7.9.18/ lehaastrayo ghRtenaapi catvaaraH saMprakiirtitaaH/
yogaaste lodhramuulaanaaM kalpe SoDaza darzitaaH//

ityagnivezakRte tantre carakapratisaMskRte+apraapte dRDhabalasaMpuurite kalpasthaane tilvakakalpo naama navamo+adhyaayaH//9//


dazamo+adhyaayaH/
CS7.10.1/ athaataH sudhaakalpaM vyaakhyaasyaamaH/
CS7.10.2/ iti ha smaaha bhagavaanaatreyaH//
CS7.10.3/ virecanaanaaM sarveSaaM sudhaa tiikSNatamaa mataa/
saGghaataM hi bhinattyaazu doSaaNaaM kaSTavibhramaa//
CS7.10.4/ tasmaannaiSaa mRdau koSThe prayoktavyaa kadaacana/
na doSanicaye caalpe sati &maargaparikrame//
CS7.10.5/ paaNDurogodare gulme kuSThe duuSiiviSaardite/
zvayathau madhumehe ca doSavibhraantacetasi//
CS7.10.6/ rogairevaMvidhairgrastaM jJaatvaa sapraaNamaaturam/
prayojayenmahaavRkSaM samyak sa hyavacaaritaH//
CS7.10.7/ sadyo &harati doSaaNaaM mahaantamapi saMcayam/
dvividhaH sa mato+alpaizca bahubhizcaiva kaNTakaiH//
CS7.10.8/ sutiikSNaiH kaNTakairalpaiH pravaro bahukaNTakaH/
sa naamnaa snugguDaa nandaa sudhaa nistriMzapatrakaH//
CS7.10.9/ &tau vipaaTyaaharet kSiiraM zastreNa matimaan bhiSak/
dvivarSaM vaa trivarSaM vaa ziziraante vizeSataH//
CS7.10.10/ bilvaadiinaaM bRhatyaa vaa kaNTakaaryaastathaikazaH/
kaSaayeNa samaaMzaM taM kRtvaa+aGgaareSu zoSayet//
CS7.10.11/ &tataH kolasamaaM maatraaM pibet sauviirakeNa vaa/
tuSodakena kolaanaaM rasenaamalakasya vaa//
CS7.10.12/ surayaa dadhimaNDena maatuluGgarasena vaa/
saatalaaM kaaJcanakSiiriiM zyaamaadiini &kaTutrikam//
CS7.10.13/ yathopapatti saptaahaM sudhaakSiireNa bhaavayet/
kolamaatraaM ghRtenaataH pibenmaaMsarasena vaa//
CS7.10.14/ tryuuSaNaM triphalaaM dantiiM citrakaM trivRtaaM tathaa/
snukkSiirabhaavitaM samyagvidadhyaadguDapaanakam//
CS7.10.15/ trivRtaaragvadhaM dantiiM zaGkhiniiM saptalaaM samam/
gomuutre rajaniiM &kRtvaa zoSayedaatape tataH//
CS7.10.16/ saptaahaM bhaavayitvaivaM snukkSiireNaaparaM punaH/
saptaahaM bhaavayecchuSkaM tatastenaapi bhaavitam//
CS7.10.17/ gandhamaalyaM &tadaaghraaya praavRtya paTameva ca/
sukhamaazu viricyante mRdukoSThaa naraadhipaaH//
CS7.10.18/ zyaamaatrivRtkaSaayeNa snukkSiiraghRtaphaaNitaiH/
lehaM &paktvaa virekaarthaM lehayenmaatrayaa naram//
CS7.10.19/ paayayettu sudhaakSiiraM yuuSairmaaMsarasairghRtaiH/
bhaavitaaJchuSkamatsyaan vaa maaMsaM vaa bhakSayennaraH//
CS7.10.20/ kSiireNaamalakaiH sarpizcaturaGgulavat pacet/
suraaM vaa kaarayet kSiire ghRtaM vaa puurvavat pacet//
CS7.10.21/ tatra zlokau---
sauviirakaadibhiH sapta sarpiSaa ca rasena ca/
paanakaM ghreyalehau ca yogaa yuuSaadibhistrayaH//
CS7.10.22/ dvau zuSkamatsyamaaMsaabhyaaM suraikaa dve ca sarpiSii/
mahaavRkSasya yogaaste viMzatiH samudaahRtaaH//

ityagnivezakRte tantre carakapratisaMskRte+apraapte dRDhabalasaMpuurite kalpasthaane sudhaakalpo naama dazamo+adhyaayaH//10//


ekaadazo+adhyaayaH/
CS7.11.1/ athaataH saptalaazaGkhiniikalpaM vyaakhyaasyaamaH//
CS7.11.2/ iti ha smaaha bhagavaanaatreyaH//
CS7.11.3/ saptalaa carmasaahvaa ca bahuphenarasaa ca saa/
zaGkhinii tiktalaa &caiva yavatiktaa+akSi(kSa)piiDakaH//
CS7.11.4/ te gulmarahRdrogakuSThazophodaraadiSu/
vikaasitiikSNaruukSatvaadyojye zleSmaadhikeSu tu//
CS7.11.5/ naatizuSkaM phalaM graahyaM zaGkhinyaa nistuSiikRtam/
saptalaayaazca muulaani gRhiitvaa bhaajane kSipet//
CS7.11.6/ akSamaatraM tayoH piNDaM prasannaalavaNaayutam/
hRdroge &kaphavaatotthe gulme caiva prayojayet//
CS7.11.7/ priyaalapiilukarkandhukolaamraatakadaaDimaiH/
draakSaapanasakharjuurabadaraamlaparuuSakaiH//
CS7.11.8/ maireye dadhimaNDe+amle sauviirakatuSodake/
siidhau caapyeSa kalpaH syaat sukhaM ziighravirecanaH//
CS7.11.9/ tailaM vidaarigandhaadyaiH payasi kvathite pacet/
saptalaazaGkhiniikalke trivRcchyaamaardhamaagike//
CS7.11.10/ dadhimaNDena sanniiya siddhaM tat paayayeta ca/
zaGkhiniicuurNabhaagau dvau &tilacuurNasya caaparaH//
CS7.11.11/ hariitakiikaSaayeNa tailaM tatpiiDitaM pibet/
atasiisarSapairaNDakaraJjeSveSa saMvidhiH//
CS7.11.12/ zaGkhiniisaptalaasiddhaat kSiiraadyadudiyaadghRtam/
kalkabhaage tayoreva trivRcchyaamaardhasaMyute//
CS7.11.13/ kSiireNaaloDya &saMpakvaM pibettacca virecanam/
dantiidravantyoH kalpo+ayamajazRGgyajagandhayoH//
CS7.11.14/ kSiiriNyaa &niilikaayaazca tathaiva ca karaJjayoH/
masuuravidalaayaazca pratyakparNyaastathaiva ca//
CS7.11.15/ dvivargaardhaaMzakalkena tadvat saadhyaM ghRtaM punaH/
zaGkhiniisaptalaadhaatriikaSaaye &saadhayedghRtam//
CS7.11.16/ trivRtkalpena sarpizca trayo lehaazca &lodhravat/
suraakampillayoryogaH kaaryo lodhravadeva ca//
CS7.11.17/ dantiidravantyoH kalpena sauviirakatuSodake/
ajagandhaajazRGgyozca &tadvat syaataaM virecane//
CS7.11.18/ tatra zlokau---
kaSaayaa daza SaT taile+aSTau ca sarpiSi/
paJca madye trayo lehaa yogaH kampillake tathaa//
CS7.11.19(?)/ saptalaazaGkhiniibhyaaM te triMzaduktaa navaadhikaaH/
yogaaH siddhaaH samastaabhyaamekazo+api ca te hitaaH//

ityagnivezakRte tantre carakapratisaMskRte+apraapte dRDhabalasaMpuurite kalpasthaane saptalaazaaGkhiniikalpo naamaikaadazo+adhyaayaH//11//


dvaadazo+adhyaayaH/
CS7.12.1/ athaato dantiidravantiikalpaM vyaakhyaasyaamaH//
CS7.12.2/ iti ha smaaha bhagavaanaatreyaH//
CS7.12.3/ dantyudumbaraparNii syaannikumbho+atha mukuulakaH/
dravantii naamatazcitraa nyagrodhii muuSikaahvayaa//
(tathaa muuSikaparNii caapyupacitraa ca zambarii/
pratyakzreNii sutazreNii dantii ra(ca)NDaa ca &kiirtitaa//)
CS7.12.4/ tayormuulaani saMgRhya sthiraaNi bahalaani ca/
hastidantaprakaaraaNi zyaavataamraaNi buddhimaan//
CS7.12.5/ pippaliimadhuliptaani svedayenmRtkuzaantare/
&zoSAyedaatape+agnyarkau hato hyeSaaM vikaazitaam//
CS7.12.6/ tiikSNoSNaanyaazukaariiNi vikaaziini guruuNi ca/
vilaayayanti doSau dvau maarutaM kopayanti ca//
CS7.12.7/ dadhitakrasuraamaNDaiH piNDamakSasamaM tayoH/
priyaalakolabadarapiiluziidhubhireva ca//
CS7.12.8/ pibedgulmodarii &doSairabhikhinnazca yo naraH/
gomRgaajarasaiH paaNDuH kRmikoSThii bhagandarii//
CS7.12.9/ tayoH kalke kaSaaye ca dazamuularasaayute/
&kakSyaalajiivisarpeSu daahe ca vipacedghRtam//
CS7.12.10/ tailaM mehe ca gulme ca sodaavarte kaphaanile/
catuHsnehaM zakRcchukravaatasaGgaanilaartiSu//
CS7.12.11/ rase dantyajazRGgayozca guDakSaudraghRtaanvitaH/
lehaH siddho virekaarthe &daahasaMtaapamehanut//
CS7.12.12/ vaatatarSe jvare paitte syaat sa evaajagandhayaa/
dantiidravantyormuulaani pacedaamalakiirase//
CS7.12.13/ triiMstu tasya kaSaayasya bhaagau dvau phaaNitasya ca/
tapte sarpiSi taile vaa bharjayettatra caavapet//
CS7.12.14/ kalkaM dantiidravantyozca zyaamaadiinaaM ca bhaagazaH/
tatsiddhaM praazayellehaM sukhaM tena viricyate//
CS7.12.15/ rase ca dazamuulasya tathaa baibhiitake rase/
hariitakiirase caiva lehaanevaM pacet &pRthak//
CS7.12.16/ tayorbilvasamaM cuurNaM tadraseneva bhaavitam/
asRSTe vizi vaatotthe gulme caamlayutaM zubham//
CS7.12.17/ paaTayitvekSukaaNDaM vaa kalkenaalipya caantaraa/
svedayitvaa &tataH khaadet sukhaM tena viricyate//
CS7.12.18/ muulaM dantiidravantozca saha mudgairvipaacayet/
&laavavartiirakaadyaizca te rasaaH syurvirecane//
CS7.12.19/ tayorvaa+api kaSaayeNa yavaaguuM jaaGgalaM rasam/
&maaSayuuSaM ca saMskRtya dadyaattaizca viricyate//
CS7.12.20/ tatkaSaayaattrayo bhaagaa dvau sitaayaastathaiva ca/
eko godhuumacuurNaanaaM &kaaryaa cotkaarikaa zubhaa//
CS7.12.21/ modako vaa+asya &kalpena kaaryastacca virecanam/
tayozcaapi kaSaayeNa madyaanyasyopakalpayet//
CS7.12.22/ dantiikvaathena &caaloDya dantiitailena saadhitaan/
guDalaavaNikaan bhakSyaan vividhaan bhakSayennaraH//
CS7.12.23/ dantiiM dravantiiM maricaM yavaaniimupakuJcikaam/
naagaraM hemadugdhaaM ca citrakaM ceti cuurNitam//
CS7.12.24/ saptaahaM bhaavayenmuutre gavaaM paaNitalaM tataH/
pibedghRtena &jiieNe tu viriktazcaapi tarpaNam//
CS7.12.25/ sarvarogaharaM mukhyaM sarveSvRtuSu yaugikam/
cuurNaM tadanapaayitvaadbaalavRddheSu puujitam//
CS7.12.26/ durbhaktaajiirNapaarzvaartigulmapliihodareSu ca/
gaNDamaalaasu &vaate ca paaNDuroge ca zasyate//
CS7.12.27/ palaM citrakadantyozca hariitakyaazca viMzatiH/
trivRtpippalikarSau dvau guDasyaaSTapalena tat//
CS7.12.28/ viniiya modakaan kuryaaddazaikaM bhakSayettataH/
uSNaambu ca &pibeccaanu dazame dazame+ahni ca//
CS7.12.29/ ete niSparihaaraaH syuH sarvaroganibarhaNaaH/
grahaNiipaaNDurogaarzaHkaNDuukoThaanilaapahaaH//
CS7.12.30/ dantiidvipalaniryuuho &draakSaardhaprasthasaadhitaH/
virecanaM pittakaase paaNDuroge ca zasyate//
CS7.12.31/ dantiikalkaM samaguDaM ziitavaariyutaM pibet/
virecanaM &mukhyatamaM kaamalaaharamuttamam//
CS7.12.32/ zyaamaadantiirase gauDaH pippaliiphalacitrakaiH/
lipte+ariSTo+anilazleSmapliihapaaNDuudaraapahaH//
CS7.12.33/ tathaa dantiidravantyozca kaSaaye saajagandhayoH/
gauDaH kaaryo++aajazRGgyaa vaa &sa vai sukhavirecanaH//
CS7.12.34/ taccuurNakvaathamaaSaambukiNvatoyasamudbhavaa/
madiraa kaphagulmaalpavahnipaarzvakaTigrahe//
CS7.12.35/ ajagandhaakaSaayeNa sauviirakatuSodake/
suraakampillake yogau lodhravacca tayoH smRtau//
CS7.12.36/ tatra zlokaaH---
&(dadhyaadiSu trayaH paJca priyaalaadyaistrayo rase/
sneheSu vai trayo lehyaaH SaT cuurNe tveka eva ca//
CS7.12.37/ ikSaavekastathaa mudgamaaMsaanaaM ca rasaastrayaH/
yavaagvaadau trayazcaiva ukta utkaarikaavidhau//
CS7.12.38/ ekazca modake madye caikastatkvaathatailake/
cuurNamekaM punazcaiko modakaH paJca caasave//
CS7.12.39/ ekaH sauviirake+athaiko yogaH syaattu tuSodake/
ekaa suraikaH kampille tathaa paJca ghRte smRtaaH//)
CS7.12.40/ dantiidravantiikalpe+asmin proktaaH SoDazakaastrayaH/
naanaavidhaanaaM yogaanaaM bhaktidoSaamayaanprati//
CS7.12.41/ trizataM paJcapaJcaazadyogaanaaM vamane smRtam/
dve zate navakaaH paJca yogaanaaM tu virecane//
CS7.12.42/ uurdhvaanulomabhaagaanaamityuktaani zataani SaT/
praadhaanyataH samaazritya dravyaaNi daza paJca ca//
CS7.12.43/ bhavanti caatra---
yaddhi yena pradhaanena dravyaM samupasRjyate/
tatsaMjJakaH sa yogo vai bhavatiiti &vinizcayaH//
CS7.12.44/ phalaadiinaaM pradhaanaanaaM guNabhuutaaH suraadayaH/
te hi taanyanuvartante manujendramivetare//
CS7.12.45/ viruddhaviiryamapyeSaaM pradhaanaanaamabaadhakam/
adhikaM tulyaviirye hi &kriyaasaamarthyamiSyate//
CS7.12.46/ iSTavarNarasasparzagandhaarthaM prati caamayam/
ato viruddhaviiryaaNaaM prayoga iti nizcitam//
CS7.12.47/ bhuuyazcaiSaaM balaadhaanaM kaaryaM svarasabhaavanaiH/
subhaavitaM hyalpamapi dravyaM syaadbahukarmakRt//
CS7.12.48/ svarasaistulyaviiryairvaa tasmaaddravyaaNi bhaavayet/
alpasyaapi mahaarthatvaM prabhuutasyaalpakarmataam//
CS7.12.49/ kuryaat saMyogavizleSkaalasaMskaarayuktibhiH/
pradezamaatrametaavaddraSTavyamiha SaTzatam//
CS7.12.50/ svabuddhyaivaM sahasraaNi koTiirvaa+api prakalpayet/
&bahudravyavikalpatvaadyogasaMkhyaa na vidyate//
CS7.12.51/ tiikSNamadhyamRduunaaM tu teSaaM zRNuta lakSaNam/
sukhaM kSipraM mahaavegamasaktaM yat pravartate//
CS7.12.52/ naatiglaanikaraM paayau hRdaye na ca rukkaram/
antaraazayamakSiNvan kRtsnaM doSaM nirasyati//
CS7.12.53/ virecanaM niruuho vaa tattiikSNamiti nirdizet/
jalaagnikiiTairaspRSTaM dezakaalaguNaanvitam//
CS7.12.54/ iiSanmaatraadhikairyuktaM tulyaviiryaiH subhaavitam/
snehasvedopapannasya tiikSNatvaM yaati bheSajam//
CS7.12.55/ kiMcidebhirguNairhiinaM puurvoktairmaatrayaa tathaa/
snigdhasvinnasya vaa samyaGmadhyaM bhavati bheSajam//
CS7.12.56/ mandaviiryaM viruukSasya hiinamaatraM tu bheSajam/
atulyabiiryaiH saMyuktaM mRdu syaanmandavegavat//
CS7.12.57/ akRtsnadoSaharaNaadazuddhii te baliiyasaam/
madhyaavarabalaanaaM tu prayojye siddhimicchataa//
CS7.12.58/ tiikSNo madhyo mRdurvyaadhiH sarvamadhyaalpalakSaNaH/
tiikSNaadiini &balaavekSii bheSajaanyeSu yojayet//
CS7.12.59/ deyaM tvanirhRte puurvaM piite pazcaat punaH punaH/
bheSajaM vamanaarthiiyaM praaya aapittadarzanaat//
CS7.12.60/ &balatraividhyamaalakSya doSaaNaamaaturasya ca/
punaH pradadyaadbhaiSajyaM sarvazo vaa vivarjayet//
CS7.12.61/ nirhRte vaa+api jiirNe vaa doSanirharaNe budhaH/
bheSaje+anyatprayuJjiita praarthayansiddhimuttamaam//
CS7.12.62/ apakvaM vamanaM &doSaM pacyamaanaM virecanam/
nirharedvamanasyaataH paakaM na pratipaalayet//
CS7.12.63/ piite &prasraMsane doSaanna nirhatya jaraaM gate/
vamite cauSadhe dhiiraH paayayedauSadhaM punaH//
CS7.12.64/ diiptaagniM bahudoSaM tu dRDhasnehaguNaM naram/
duHzuddhaM tadaharbhuktaM zvobhuute paayayet punaH//
CS7.12.65/ durbalo bahudoSazca doSapaakena yo naraH/
viricyate &zanairbhojyairbhuuyastamanusaarayet//
CS7.12.66/ vamanaizca virekaizca &vizuddhasyaapramaaNataH/
bhojanaantarapaanaabhyaaM doSazeSaM zamaM nayet//
CS7.12.67/ durbalaM zodhitaM &puurvamalpadoSaM ca maanavam/
aparijJaatakoSThaM ca paayayetauSadhaM mRdu//
CS7.12.68/ zreyo mRdvasakRtpiitamalpabaadhaM niratyayam/
na caatitiikSNaM yat kSipraM janayetpraaNasaMzayam//
CS7.12.69/ durbalo+api mahaadoSo virecyo bahuzo+alpazaH/
mRdubhirbheSajairdoSaa hanyurhyenamanirhRtaaH//
CS7.12.70/ yasyordhvaM kaphasaMsRSTaM piitaM yaatyaanulomikam/
vamitaM kavalaiH zuddhaM laGghitaM paayayettu tam//
CS7.12.71/ &vibaddhe+alpe ciraaddoSe sravatyuSNaM pibejjalam/
tenaadhmaanaM tRSaa cchardirvibandhazcaiva zaamyati//
CS7.12.72/ bheSajaM doSaruddhaM cennordhvaM naadhaH pravartate/
sodgaaraM &saaGgazuulaM ca svedaM tatraavacaarayet//
CS7.12.73/ &suvirikte tu sodgaaramaazvevauSadhamullikhet/
&atipravartanaM jiirNe suziitaiH stambhayedbhiSak//
CS7.12.74/ kadaacicchleSmaNaa ruddhaM tiSThatyurasi bheSajam/
kSiiNe zleSmaNi saayaahne raatrau vaa tatpravartate//
CS7.12.75/ &ruukSaanaahaarayorjiirNe viSTabhyordhvaM gate+api vaa/
vaayunaa bheSaje tvanyat sasnehalavaNaM pibet//
CS7.12.76/ tRNmohabhramamuurcchaayaaH &syuzcejjiiryati bheSaje/
pittaghnaM svaadu ziitaM ca bheSajaM tatra zasyate//
CS7.12.77/ &laalaahRllaasaviSTambhalomaharSaaH kaphaavRte/
bheSajaM tatra tiikSNoSNaM kaTvaadi kaphanuddhitam//
CS7.12.78/ susnigdhaM kruurakoSThaM ca laGghayedavirecitam/
tenaasya snehajaH zleSmaa saGgazcaivopazaamyati//
CS7.12.79/ ruukSa-bahvanila-kruurakoSTha-&vyaayaamazaalinaam/
diiptaagniinaaM ca bhaiSajyamaviricyaiva jiiryati//
CS7.12.80/ tebhyo bastiM puraa dattvaa paJcaaddadyaadvirecanam/
&bastipravartitaM doSaM harecchiighraM virecanam//
CS7.12.81/ ruukSaazanaaH karmanityaa ye naraa diiptapaavakaaH/
teSaaM doSaaH kSayaM yaanti &karmavaataatapaagnibhiH//
CS7.12.82/ viruddhaadhyazanaajiirNadoSaanapi sahanti te/
snehyaaste maarutaadrakSyaa naavyaadhau taan &vizodhayet//
CS7.12.83/ naatisnigdhazariiraaya dadyaat snehavirecanam/
snehotkliSTazariiraaya ruukSaM dadyaadvirecanam//
CS7.12.84/ evaM jJaatvaa vidhiM dhiiro dezakaalapramaaNavit/
virecanaM virecyebhyaH prayacchannaaparaadhyati//
CS7.12.85/ vibhraMzo viSavadyasya prayacchaannaaparaadhyati/
kaaleSvavazyaM peyaM ca tasmaadyatnaat prayojayet//
CS7.12.86/ dravyapramaaNaM tu yaduktamasminmadhyeSu tat koSThavayobaleSu/
&tanmuulamaalambya bhavedvikalpyaM teSaaM vikalpyo+abhyadhikonabhaavaH//
CS7.12.87/ SaD dhvaMzyastu mariiciH syaat SaNmariicyastu sarSapaH/
aSTau te sarSapaa raktaastaNDulazcaapi taddvayam//
CS7.12.88/ dhiinyamaaSo bhavedeko dhaanyamaaSadvayaM yavaH/
aNDikaa te tu catvaarastaazcatasrastu maaSakaH//
CS7.12.89/ hemazca dhaanyakazcokto bhavecchaaNastu te trayaH/
zaaNau dvau draGkSaNaM vidyaat kolaM badarameva ca//
CS7.12.90/ vidyaaddvau drakSaNau karSaM suvarNaM caakSameva ca/
biDaalapadakaM caiva picuM paaNitalaM tathaa//
CS7.12.91/ tindukaM ca vijaaniiyaat kavalagrahameva ca/
dve suvarNe palaardhaM syaacchuktiraSTamikaa tathaa//
CS7.12.92/ dve palaardhe palaM muSTiH prakuJco+atha caturthikaa/
bilvaM SoDazikaa caamraM dve pale prasRtaM vidhuH//
CS7.12.93/ aSTamaanaM tu vijJeyaM kuDavau dvau tu maanikaa/
palaM caturguNaM vidyaadaJjaliM kuDavaM tathaa//
CS7.12.94/ catvaaraH kuDavaaH prasthazcatuHprasthamathaaDhakam/
paatraM tadeva vijJeyaM kaMsaH prasthaaSTakaM tathaa//
CS7.12.95/ kaMsazcaturguNo droNazcaarmaNaM nalvaNaM ca tat/
sa eva kalazaH khyaato ghaTamunmaanameva ca//
CS7.12.96/ droNastu dviguNaH zuurpo vijJeyaH kumbha eva ca/
goNiiM zuurpadvayaM vidyaat khaariiM bhaaraM tathaiva ca//
CS7.12.97/ dvaatriMzataM vijaaniiyaadvaahaM zuurpaaNi buddhimaan/
tulaaM zatapalaM vidyaat parimaaNavizaaradaH//
CS7.12.98/ zuSkadravyeSvidaM maanamevamaadi prakiirtitam/
dviguNaM taddraveSviSTaM tathaa sadyoddhRteSu ca//
CS7.12.99/ &yaddhi maanaM tulaa proktaa palaM vaa tat prayojayet/
anukte parimaaNe tu tulyaM maanaM prakiirtitam//
CS7.12.100/ dravakaarye+api caanukte sarvatra salilaM smRtam/
yatazca paadanirdezazcaaturbhaagastatazca saH//
CS7.12.101/ jalasnehauSadhaanaaM tu pramaaNaM yatra &neritam/
tatra syaadauSadhaat snehaH snehaattoyaM caturguNam//
CS7.12.102/ snehapaakastridhaa jJeyo mRdurmadhyaH kharastathaa/
tulye kalkena niryaase bheSajaanaaM mRduH smRtaH//
CS7.12.103/ saMyaava iva niryaase madhyo darviiM vimuJcati/
ziiryamaaNe tu niryaase &vartamaane kharastathaa//
CS7.12.104/ kharo+abhyaGge smRtaH kaako, mRdurnastaHkriyaasu ca/
madhyapaakaM tu paanaarthe bastau ca viniyojayet//
CS7.12.105/ maanaM ca dvividhaM praahuH kaaliGgaM maagadhaM tathaa/
kaaliGgaanmaagadhaM zreSThamevaM maanavido viduH//
CS7.12.106/ tatra zlokau---
kalpaarthaH zodhanaM saMjJaa pRthagghetuH pravartane/
dezaadiinaaM phalaadiinaaM guNaa yogazataani SaT//
CS7.12.107/ vikalpaheturnaamaani tiikSNamadhyaalpalakSaNam/
vidhizcaavasthiko maanaM snehapaakazca darzitaH//

ityagnivezakRte tantre carakapratisaMskRte+apraapte dRDhabalasaMpuurite kalpasthaane dantiidravantiikalpo naama dvaadazo+adhyaayaH//12//

saptamaM kalpasthaanaM samaaptam/

CarakasaMhitaa 

siddhisthaanam/

prathamo+adhyaayaH/
CS8.1.1/ athaataH kalpanaasiddhiM vyaakhyaasyaamaH//
CS8.1.2/ iti ha smaaha bhagavaanaatreyaH//
CS8.1.3/ kaa kalpanaa paJcasu karmasuuktaa, kramazca kaH, kiM ca kRtaakRteSu/
liGgaM tathaivaatikRteSu, saMkyaa kaa, kiMguNaH, keSu ca kazca bastiH//
CS8.1.4/ kiM varjaniiyaM pratikarmakaale, kRte kiyaan vaa parihaarakaalaH/
praNiiyamaanazca na yaati kena, kenaiti ziighraM, suciraacca bastiH//
CS8.1.5/ &saadhyaa gadaaH svaiH zamanaizca kecit kasmaat prayuktairna zamaM vrajanti/
&pracoditaH ziSyavareNa samyagityagnivezena bhiSagvariSThaH//
CS8.1.6/ punarvasustantravidaaha tasmai sarvaprajaanaaM hitakaamyayedam/
tryahaavaraM saptadinaM paraM tu snigdho naraH svedayitavya &uktaH//
CS8.1.7/ naataH paraM snehanamaadizanti saatmyiibhavet saptadinaat paraM tu/
sneho+anilaM hanti mRduukaroti dehaM malaanaaM vinihanti saGgam//
CS8.1.8/ snigdhasya suukSmeSvayaneSu liinaM svedastu doSaM nayati dravatvam/
graamyaudakaanuuparasaiH &samaaMsairutklezaniiyaH payasaa ca vamyaH//
CS8.1.9/ rasaistathaa jaaGgalajaiH sayuuSaiH &snigdhaiH kaphaavRddhikarairvirecyaH/
zleSmottarazchardayati &hyaduHkhaM viricyate mandakaphastu samyak//
CS8.1.10/ adhaH kaphe+alpe vamanaM &virecayedvirecanaM vRddhakaphe tathordhvam/
&snigdhaaya deyaM vamanaM yathoktaM vaantasya peyaadiranukramazca//
CS8.1.11/ snigdhasya susvinnatanoryathaavadvirecanaM yogyatamaM &prayojyam/
peyaaM vilepiimakRtaM kRtaM ca yuuSaM rasaM trirdvirathaikazazca//
CS8.1.12/ krameNa seveta vizuddhakaayaH pradhaanamadhyaavarazuddhizuddhaH/
yathaa+aNuragnistRNagomayaadyaiH saMdhukSyamaaNo bhavati krameNa//
CS8.1.13/ mahaan sthiraH &sarvapacastathaiva zuddhasya peyaadibhirantaragniH/
jaghanyamadhyapravare tu vegaazcatvaara iSTaa vamane SaDaSTau//
CS8.1.14/ dazaiva te dvitriguNaa vireke prasthastathaa dvitricaturguNazca/
pittaantamiSTaM vamanaM virekaadardhaM kaphaantaM ca virekamaahuH//
CS8.1.15/ dvitraan saviTkaanapaniiya vegaanmeyaM vireke vamane tu piitam/
kramaat kaphaH pittamathaanilazca yasyaiti samyagvamitaH sa iSTaH//
CS8.1.16/ hRtpaarzvamuurdhendriyamaargazuddhau tathaa laghutve+api ca lakSyamaaNe/
duzchardite sphoTakakoThakaNDuuhRtkhaavizuddhirgurugaatrataa ca//
CS8.1.17/ tRNmohamuurchaanilakopanidraa-&balaadihaanirvamane+ati ca syaat/
srotovizuddhiindriyasaMprasaadau laghutvamuurjo+agniranaamayatvam//
CS8.1.18/ praaptizca viTpittakaphaanilaanaaM samyagviriktasya bhavet krameNa/
syaacchleSmapittaanilasaMprakopaH saadastathaa+&agnergurutaa pratizyaa//
CS8.1.19/ tandraa tathaa cchardirarocakazca vaataanulomyaM na ca durvirikte/
kaphaasrapittakSayajaanilotthaaH suptyaGgamardaklamavepanaadyaaH//
CS8.1.20/ nidraabalaabhaavatamaHpravezaaH sonmaadahikkaazca virecite+ati/
saMsRSTabhaktaM navame+ahni sarpistaM paayayetaapyanuvaasayedvaa//
CS8.1.21/ tailaaktagaatraaya tato niruuhaM dadyaattryahaannaatibubhukSitaaya/
pratyaagate dhanvarasena bhojyaH samiikSya vaa doSabalaM &yathaarham//
CS8.1.22/ narastato vizyanuvaasanaarho naatyaazitaH &syaadanuvaasaniiyaH/
ziite vasante ca divaa+anuvaasyo raatrau zaradgriiSmaghanaagameSu//
CS8.1.23/ taaneva doSaan parirakSataa ye snehasya paane parikiirtitaaH praak/
pratyaagate caapyanuvaasaniiye divaa pradeyaM vyuSitaaya bhojyam//
CS8.1.24/ saayaM ca bhojyaM parato dvyahe vaa tryahe+anuvaasyo+ahani paJcame &vaa/
tryahe tryahe vaa+&apyatha paJcame vaa dadyaanniruuhaadanuvaasanaM ca//
CS8.1.25/ ekaM tathaa triin kaphaje vikaare pittaatmake paJca tu sapta vaa+api/
vaate navaikaadaza vaa punarvaa bastiinayugmaan kuzalo vidadhyaat//
CS8.1.26/ naro viriktastu niruuhadaanaM vivarjayet saptadinaanyavazyam/
zuddho niruuheNa virecanaM ca taddhyasya zuunyaM vikasecchariiram//
CS8.1.27/ bastirvayaHsthaapayitaa sukhaayurbalaagnimedhaasvaravarNakRcca/
sarvaarthakaarii zizuvRddhayuunaaM niratyayaH sarvagadaapahazca//
CS8.1.28/ &viTzleSmapittaanilamuutrakarSii daarDhyaavahaH zukrabalapradazca/
vizvaksthitaM doSacayaM nirasya sarvaan vikaaraan zamayenniruuhaH//
CS8.1.29/ dehe niruuheNa vizuddhamaarge saMsnehanaM varNabalapradaM ca/
na tailadaanaat paramasti kiJciddravyaM vizeSeNa &samiiraNaarte//
CS8.1.30/ snehena raukSyaM laghutaaM gurutvaadauSNyaacca zaityaM pavanasya hatvaa/
tailaM dadaatyaazu manaHprasaadaM &viiryaM balaM &varNamathaagnipuSTim//
CS8.1.31/ muule niSikto hi yathaa drumaH syaanniilacchadaH komalapallavaagryaH/
kaale mahaan puSpaphalapradazca tathaa naraH syaadanuvaasanena//
CS8.1.32/ stabdhaazca ye saGkucitaazca ye+api ye paGgavo ye+api ca bhagnarugNaaH/
yeSaaM ca zaakhaasu caranti vaataaH zasto vizeSeNa hi teSu bastiH//
CS8.1.33/ &aadhmaapane vigrathite puriiSe zuule ca bhaktaanabhinandane ca/
evaMprakaaraazca bhavanti kukSau ye caamayaasteSu ca bstiriSTaH//
CS8.1.34/ yaazca striyo &vaatakRtopasargaa garbhaM na nRhNanti nRbhiH sametaaH/
kSiiNendriyaa ye ca naraaH kRzaazca &bastiH prazastaH paraM ca teSu//
CS8.1.35/ uSNaabhibhuuteSu vadanti ziitaaJchiitaabhibhuuteSu tathaa sukhoSNaan/
tatpratyaniikauSadhasaMprayuktaan sarvatra bastiin pravibhajya &yuJjyaat//
CS8.1.36/ na bRMhaNiiyaan vidadhiita bastiin vizodhaniiyeSu gadeSu vaidyaH/
kuSThapramehaadiSu medureSu nareSu ye caapi vizodhaniiyaaH//
CS8.1.37/ kSiiNakSataanaaM na vizodhaniiyaanna zoSiNaaM no bhRzadurbalaanaam/
na muurcchitaanaaM na vizodhitaanaaM yeSaaM ca doSeSu nibaddhamaayuH//
CS8.1.38/ zaakhaagataaH koSThagataazca rogaa marmordhvasarvaavayavaaGgajaazca/
ye santi teSaaM na hi kazcidanyo vaayoH paraM janmani heturasti//
CS8.1.39/ &viNmuutrapittaadimalaazayaanaaM vikSepasMghaatakaraH sa yasmaat/
tasyaativRddhasya zamaaya naanyadbastiM vinaa bheSajamasti kiJcit//
CS8.1.40/ tasmaaccikitsaardhamiti bruvanti sarvaaM cikitsaamapi bastimeke/
naabhipradezaM kaTipaarzvakukSiM gatvaa zakRddoSacayaM &viloDya//
CS8.1.41/ saMsnehya kaayaM sapuriiSadoSaH samyak sukhenaiti ca yaH sa &bastiH/
prasRSTaviNmuutrasamiiraNatvaM rucyagnivRddhyaazayalaaghavaani//
CS8.1.42/ rogopazaantiH prakRtisthataa ca balaM ca tat syaat suniruuDhaliGgam/
&syaadrukchirohRdgudabastiliGge zophaH pratizyaayavikartike ca//
CS8.1.43/ hRllaasikaa maarutamuutrasaGgaH zvaaso na samyak ca &niruuhite syuH/
liGgaM yadevaativirecitasya bhavettadevaatiniruuhitasya//
CS8.1.44/ pratyetyasaktaM sazakRcca tailaM &raktaadibuddhiindriyasaMprasaadaH/
svapnaanuvRttirlaghutaa balaM ca sRSTaazca vegaaH svanuvaasite syuH//
CS8.1.45/ adhaHzariirodarabaahupRSThapaarzveSu rugruukSakharaM ca &gaatram/
grahazca &viNmuutrasamiiraNaanaamasamyagetaanyanuvaasitasya//
CS8.1.46/ hRllaasamohaklamasaadamuurcchaa vikartikaa caatyanuvaasitasya/
yasyeha yaamaananuvartate triin sneho naraH syaat sa vizuddhadehaH//
CS8.1.47/ aazvaagate+anyastu punarvidheyaH sneho na saMsnehayati hyatiSThan/
triMzanmataaH &karma nu bastayo hi kaalastato+ardhena tatazca yogaH//
CS8.1.48/ saanvaasanaa dvaadaza vai niruuhaaH praak sneha ekaH paratazca paJca/
&kaale trayo+ante puratastathaikaH snehaa niruuhaantaritaazca SaT syuH//
CS8.1.49/ &yoge niruuhaastraya eva deyaaH snehaazca paJcaiva paraadimadhyaaH/
triin paJca vaa++aahuzcaturo+atha SaTvaa &vaataadikaanaamanuvaasaniiyaan//
CS8.1.50/ snehaan pradaayaazu bhiSagvidadhyaat srotovizuddhyarthamato niruuhaan/
&nizuddhadehasya tataH krameNa snigdhaM talasveditamuttamaaGgam//
CS8.1.51/ virecayettrirdvirathaikazo vaa balaM samiikSya trividhaM malaanaam/
&uraHzirolaaghavamindriyaacchyaM srotovizuddhizca bhavedvizuddhe//
CS8.1.52/ galopalepaH ziraso gurutvaM niSThiivanaM caapyatha durvirikte/
zirokSizaGkhazravaNaartitodaavatyarthazuddhe timiraM ca pazyet//
CS8.1.53/ syaattarpaNaM tatra mRdu dravaM ca snigdhasya tiikSNaM tu punarna yoge/
ityaaturasvasthasukhaH &prayogo balaayuSorvRddhikRdaamayaghnaH//
CS8.1.54/ kaalastu bastyaadiSu yaati yaavaaMstaavaan bhaveddviH parihaarakaalaH/
atyaasanasthaanavacaaMsi yaanaM svapnaM divaa maithunavegarodhaan//
CS8.1.55/ ziitopacaaraatapazokaroSaaMstyajedakaalaahitabhojanaM ca/
baddhe praNiite &viSamaM ca netre maarge &tathaa+arzaHkaphaviDvibaddhe//
CS8.1.56/ na yaati bastirna sukhaM nireti doSaavRto+alpo yadi vaa+alpaviiryaH/
praapte tu varconilamuutravege vaate+&ativRddhe+alpabale gude vaa//
CS8.1.57/ atyuSNatiikSNazca mRdau ca koSThe praNiitamaatraH punareti bastiH/
medaHkaphaabhyaamanilo niruddhaH &zuulaaGgasuptizvayathuun karoti//
CS8.1.58/ snehaM tu yuJjannabudhastu tasmai saMvardhayatyeva hi taan vikaaraan/
rogaastathaa+anye+apyavitarkyamaaNaaH paraspareNaavagRhiitamaargaaH//
CS8.1.59/ saMduuSitaa dhaatubhireva caanyaiH svairbheSajairnopazamaM vrajanti/
sarvaM ca rogaprazamaaya karma hiinaatimaatraM vipariitakaalam//
CS8.1.60/ mithyopacaaraacca na taM vikaaraM zaantiM nayet pathyamapi prayuktam/
tatra zlokaH---
praznaanimaan dvaadaza paJcakarmaaNyuddizya siddhaaviha kalpanaayaam//
CS8.1.61?/ prajaahitaarhtaM bhagavaan mahaarthaan samyagjagaadarSivaro+atriputraH/

ityagnivezakRte tantre carakapratisaMskRte+apraapte dRDhabalasaMpuurite siddhisthaane kalpanaasiddhirnaama prathamo+adhyaayaH//1//


dvitiiyo+adhyaayaH/
CS8.2.1/ athaataH &paJcakarmiiyaaM siddhiM vyaakhyaasyaamaH//
CS8.2.2/ iti ha smaaha bhagavaanaatreyaH//
CS8.2.3/ yeSaaM yasmaat paJcakarmaaNyagniveza na kaarayet/
yeSaaM ca kaarayettaani tat sarvaM saMpravakSyate//
CS8.2.4/ caNDaH saahasiko bhiiruH kRtaghno vyagra eva ca/
&sadraajabhiSajaaM dveSTaa taddviSTaH zokapiiDitaH//
CS8.2.5/ yaadRcchiko mumuurSuzca vihiinaH karaNaizca yaH/
vairii vaidyavidagdhazca zradvaahiinaH suzaGkitaH//
CS8.2.6/ bhiSajaamavidheyazca nopakramyaa bhiSagvidaa/
etaanupacaran vaidyo bahuun doSaanavaapnuyaat//
CS8.2.7/ ebhyo+anye samupakramyaa naraaH sarvairupakramaiH/
avasthaaM pravibhajyaiSaaM varjyaM kaaryaM ca vakSyate//
CS8.2.8/ avamyaastaavat-kSatakSiiNaatisthuulaatikRzabaalavRddhadurbalazraantapipaasitakSudhitakarmabhaaraadhvahatopavaasamaithunaadhyayanavyaayaamacintaaprasaktakSaamagarbhiNiisukumaarasaMvRtakoSThaduzchardanordhvaraktapittaprasaktacchardiruurdhvavaataasthaapitaanuvaasitahRdrogodaavartamuutraaghaatapliihagulmodaraaSThiilaasvaropaghaatatimiraziraHzaGkhakarNaakSizuulaartaaH//
CS8.2.9/ tatra kSatasya bhuuyaH kSaNanaadraktaatipravRttiH syaat, kSiiNaatisthuulakRzabaalavRddhadurbalaanaamauSadhabalaasahatvaat praaNoparodhaH, zraantapipaasitakSudhitaanaaM ca tadvat, karmabhaaraadhvahatopavaasamaithunaadhyayanavyaatadvat, karmabhaaraadhvahatopavaasamaithunaadhyayanavyaatadvat, karmabhaaraadhvahatopavaasamaithunaadhyayanavyaayaamacintaaprasaktakSaamaaNaaM raukSyaadvaataraktacchedakSatabhayaM syaat, garbhiNyaa garbhavyaapadaamagarbhabhraMzaacca daaruNaa rogapraaptiH, sukumaarasya &hRdayaapakarSaNaaduurdhvamadho vaa rukhiraatipravRttiH, saMvRtakoSThakuzchardanayoratimaatrapravaahaNaaddoSaaH samutkliSTaa &antaHkoSThe janayantyantarvisarpaM stambhaM jaaDyaM vaicittyaM maraNaM vaa, uurdhvagaraktapittina udaanasmutkSipya praaNaan haredraktaM caatipravartayet, prasaktacchardestadvat, uurdhvavaataasthaapitaanuvaasitaanaamuurdhvaM vaataatipravRttiH, hRdrogiNo hRdayoparodhaH, udaavartino ghoratara udaavartaH syaacchiighratarahantaa, muutraaghaataadibhiraartaanaaM tiivratarazuulapraadurbhaavaH, timiraartaanaaM timiraativRddhiH, ziraHzuulaadiSu zuulaativRddhiH; tasmaadete na vamyaaH/
sarveSvapi tu khalveteSu viSagaraviruddhaajiirNaabhyavahaaraamakRteSvapratiSiddhaM &ziighratarakaaritvaadeSaamiti//
CS8.2.10/ zoSaastu vamyaaH; &vizeSatastu piinasakuSThanavajvararaajayakSmakaasazvaasagalagrahagalagaNDazliipadamehamandaagniviruddhaajiirNaannavisuucikaalasakaviSagarapiitadaSTadigdhaaviddhaadhaHzoNitapittapraseka(&durnaama)hRllaasaarocakaavipaakaapacyapasmaaronmaadaatisaarazophapaaNDurogamukhapaakaduSTastanyaadayaH zleSmavyaadhayo vizeSeNa mahaarogaadhyaayoktaazca; eteSu hi vamanaM pradhaanatamamityuktaM kedaarasetubhede zaalyaadyazoSadoSavinaazavat//
CS8.2.11/ avirecyaastu subhagakSatagudamuktanaalaadhobhaagaraktapittivilaGghitadurbalendriyaalpaagniniruuDhakaamaadivyagraajiirNinavajvarimadaatyayitaadhmaatazalyaarditaabhihataatisnigdharuukSadaaruNakoSThaaH kSataadayazca garbhiNyantaaH//
CS8.2.12/ tatra subhagasya sukumaarokto doSaH syaat, kSatagudasya kSate gude praaNoparodhakariiM rujaaM janayet, muktanaalamatipravRttyaa hanyaat, adhobhaagaraktapittinaM tadvat, vilaGghitadurbalendriyaalpaagniniruuDhaa auSadhavegaM na saheran, kaamaadivyagramanaso na pravartate kRcchreNa vaa pravartamaanamayogadoSaan kuryaat, ajiirNina aamadoSaH syaat, navajrariNo+avipakvaan doSaan na virhared vaatameva ca kopayet, madaatyayitasya madyakSiiNe dehe vaayuH praaNoparodhaM kuryaat, aadhmaatasyaadhamato vaa &puriiSakoSThe nicito vaayurvisarpan sahasaa++aanaahaM tiivrataraM maraNaM vaa janayet, zalyaarditaabhihatayoH kSate vaayuraazrito jiivitaM hiMsyaat, atisnigdhasyaatiyogabhayaM bhavet, ruukSasya vaayuraGgapragrahaM kuryaat, daaruNakoSThasya virecanoddhataa doSaa hRcchuulaparvabhedaanaahaaGgamardacchardimuurcchaaklamaaJjanayitvaa praaNaan hanyuH, kSataadiinaaM garbhiNyantaanaaM chardanokto doSaH syaat; tasmaadete na virecyaaH//
CS8.2.13/ zeSaastu virecyaaH; vizeSatastu kuSThajvaramehordhvaraktapittabhagandarodaraarzobradhnapliihagulmaarbudagalagaNDagranthivisuucikaalasakamuutraaghaatakrimikoSThavisarpapaaNDurogaziraHpaarzvazuulodaavartanetraasyadaahahRdrogavyaGganiilikaa&netranaasikaasyasravaNahaliimakazvaasakaasakaamalaapacyapasmaaronmaadavaataraktayoniretodoSataimiryaarocakaavipaakacchardizvayathuudaravisphoTakaadayaH pittavyaadhayo vizeSeNa mahaarogaadhyaayoktaazca; eteSu hi virecanaM pradhaanatamamityuktamagnyupazame+agnigRhavat//
CS8.2.14/ anaasthaapyaastu-ajiirNyatisnigdhapiitasnehotkliSTadoSaalpaagniyaanaklaantaatidurbalakSuttRSNaazramaartaatikRzabhuktabhaktapiitodakavamitaviriktakRtanastaHkarmakuddhabhiitamattamuurcchitaprasaktacchardiniSThiivikaazvaasakaasahikkaabaddhacchidrodakodaraadhmaanaalasakavisuucikaamaprajaataamaatisaaramadhumehakuSThaartaaH//
CS8.2.15/ tatraajiirNyatisnigdhapiitasnehaanaaM duuSyodaraM muurcchaa zvayathurvaa syaat, utkliSTadoSamandaagnyorarocakastiivraH, yaanaklaantasya kSobhavyaapanno bastiraazu dehaM zoSayet, atidurbalakSuttRSNaazramaartaanaaM puurvokto doSaH syaat, atikRzasya kaarzyaM punarjanayet, bhuktabhaktapiitodakayorutklizyordhvamadho &vaa vaayurbastimutkSipya kSipraM ghoraan vikaaraaJjanayet, vamitaviriktayostu ruukSaM zariiraM niruuhaH kSataM kSaar iva dahet, kRtanastaHkarmaNo vibhraMzaM &bhRzasaMruddhasrotasaH kuryaat, kuddhabhiitayorbastiruurdhvamupaplavet, mattamuurcchitayorbhRzaM vicalitaayaaM saMjJaayaaM cittopaghaataad vyaapat syaat, prasaktacchardirniSThiivikaazvaasakaasahikkaartaanaamuurdhviibhuuto vaayuruurdhvaM bastiM nayet, baddhacchidrodakodaraadhmaanaartaanaaM bhRzataramaadhyaapya bastiH praaNaan hiMsyaat, alasakavisuucikaamaprajaataamaatisaariNaamaamakRto doSaH syaat, madhumehakuSThinorvyaadheH punarvRddhiH; tasmaadete naasthaapyaaH//
CS8.2.16/ zeSaastvaasthaapyaaH; vizeSatastu sarvaaGgaikaaGgakukSirogavaatavarcomuutrazukrasaGgabalavarNamaaMsaretaHkSayadoSaadhmaanaaGgasuptikrimikoSThodaavartazuddhaatisaaraparvabhedaabhitaapapliihagulmazuulahRdrogabhagandaronmaadajvarabradhnaziraHkarNazuulahRdayapaarzvapRSThakaTiigrahavepanaakSepakagauravaatilaaghavarajaHkSayaartaviSamaagnisphigjaanujaGghorugulphapaarSNiprapadayoni&baahvaGgulistanaantadantasnakhaparvaasthizuulazoSastambhaantrakuujaparikartikaalpaalpasazabdogragandhotthaanaadayo vaatavyaadhayovizeSeNa mahaarogaadhyaayoktaazca; eteSvaasthaapanaM pradhaanatamamityuktaM vanaspatimuulacchedavat//
CS8.2.17/ ya evaanaasthaapyaasta evaananuvaasyaaH syuH; vizeSatastvabhuktabhaktanavajvarapaaNDurogakaamalaapramehaarzaHpratizyaayaarocakamandaagnidurbalapliihakaphodarorustambhavarcobhedaviSagara&piitapittakaphaabhiSyandagurukoSThazliipadagalagaNDaapacikrimikoSThinaH//
CS8.2.18/ tatraabhuktabhaktasyaanaavRtamaargatvaaduurdhvamativartate snehaH, navajvarapaaNDurogakaamalaapramehiNaaM doSaanutklizyodaraM janayet, arzasasyaarzaaMsyabhiSyandyaadhmaanaM kuryaat, arocakaartasyaannagRddhiM punarhanyaat, mandaagnidurbalayormandataramagniM kuryaat, pratizyaayapliihaadimataaM bhRzamutkliSTadoSaaNaaM bhuuya eva doSaM vardhayet; tasmaadete naanuvaasyaaH//
CS8.2.19/ ya evaasthaapyaasta evaanuvaasyaaH; vizeSatastu ruukSatiikSNaagnayaH kevalavaatarogaartaazca; eteSu hyanuvaasanaM pradhaanatamamityuktaM muule drumaprasekavat//
CS8.2.20/ azirovirecanaarhaastu ajiirNibhuktabhaktapiitasnehamadyatoyapaatukaamaaH snaataziraaH snaatukaamaH kSuttRSNaazramaartamattamuurcchitazastradaNDahatavyavaayavyaayaamapaanaklaantanavajvarazokaabhitaptaviriktaanuvaasitagarbhiNiinavapratizyaayaartaaH, anRtau durdine ceti//
CS8.2.21/ tatraajiirNibhuktabhaktayordoSa uurdhvavahaani srotaaMsyaavRtya kaasazvaasacchardipratizyaayaaJjanayet, piitasnehamadyatoyapaatukaamaanaaM kRte ca pibataaM mukhanaasaasraavaakSyupadehatimirazirorogaaJjanayet, snaatazirasaH kRte ca &snaanaacchirasaH pratizyaayaM, kSudhaartasya vaataprakopaM, tRSNaartasya punastRSNaabhivRddhi mukhazoSaM ca, zramaartamattamuurcchitaanaamaasthaapanoktaM doSaM janayet, zastradaNDahatayostiivrataraaM rujaM janayet, vyavaayavyaayaamapaanaklaantaanaaM ziraHskandhanetroraHpiiDanaM, navajvarazokaabhitaptayoruuSmaa netranaaDiiranusRtya timiraM jvaravRddhiM ca kuryaat, viriktasya vaayurindriyopaghaataM kuryaat, viriktasya vaayurindriyopaghaataM kuryaat, anuvaasitasya kaphaH zirogurutvakaNDuukrimidoSaaJjanayet, garbhiNyaa garbhaM stambhayet sa kaaNaH kuNiH pakSahataH piiThasarpii vaa jaayate, navapratizyaayaartasya srotaaMsi vyaapaadayet, anRtau durdine ca ziitadoSaan puutinasyaM zirorogaM ca janayet; tasmaadete na zirovirecanaarhaaH//
CS8.2.22/ zeSaastvarhaaH, vizeSatastu zirodantamanyaastambhagalahanugrahapiinasagalazuNDikaazaaluukazukratimiravartmarogavyaGgopajihvikaardhaavabhedakagriivaaskandhaaMsaasyanaasikaakarNaakSimuurdhakapaalazirorogaarditaapatantrakaapataanakagalagaNDadantazuulaharSa caalaakSiraajyarbudasvarabhedavaaggrahagadgadakrathanaadaya uurdhvajatrugataazca vaataadivikaaraaH paripakvaazca; eteSu zirovirecanaM pradhaanatamamityuktaM, taddhyutaamaaGgamanupravizya muJjaadiiSikaamivaasaktaaM kevalaM vikaarakaraM doSamapakarSati//
CS8.2.23/ praavRTzaradvasantetareSvaatyayikeSu rogeSu naavanaM kuryaat kRtrimaguNopadhaanaat; griiSme puurvaahNe, ziite madhyaahne, varSaasvadurdine ceti//
CS8.2.24/ tatra zlokaaH---
iti paJcavidhaM karma vistareNa nidarzitam/
yebhyo yanna hitaM yasmaat karma yebhyazca yaddhitam//
CS8.2.25/ &na vaikaantena nirdiSTe+apyarthe+abhinivizedbudhaH/
svayamapyatra &vaidyena tarkyaM buddhimataa bhavet//
CS8.2.26/ utpadyeta hi saa+avasthaa dezakaalabalaM prati/
yasyaaM kaaryamakaaryaM &syaat karma kaaryaM ca varjitam//
CS8.2.27/ chardirhRdrogagulmaanaaM vamanaM sve cikitsite/
avasthaaM praapya nirdiSTaM &kuSThinaaM bastikarma ca//
CS8.2.28/ tasmaat satyapi nirdeze kuryaaduuhya svayaM dhiyaa/
vinaa tarkeNa yaa siddhiryadRcchaasiddhireva saa//

ityagnivezakRte tantre carakapratisaMskRte+apraapte dRDhabalasaMpuurite siddhisthaane paJcakarmiiyasiddhirnaama dvitiiyo+adhyaayaH//2//


tRtiiyo+adhyaayaH/
CS8.3.1/ athaato &bastisuutriiyaaM siddhiM vyaakhyaasyaamaH//
CS8.3.2/ iti ha smaaha bhagavaanaatreyaH//
CS8.3.3/ kRtakSaNaM zailavarasya ramye sthitaM dhanezaayatanasya paarzve/
maharSisaGghairvRtamagnivezaH punarvasuM praaJjaliranvapRcchat//
CS8.3.4/ bastirnarebhyaH kimapekSya dattaH syaat siddhimaan kimmayamasya netram/
kiidRkpramaaNaakRti kiGguNaM ca kebhyazca kiMyoniguNazca bastiH//
CS8.3.5/ niruuhakalpaH praNidhaanamaatraa snehasya kaa vaa zayane vidhiH kaH/
ke bastayaH keSu hitaa itiidaM zrutvottaraM praaha vaco maharSiH//
CS8.3.6/ &samiikSya doSauSadhadezakaalasaatmyaagnisattvaadivayobalaani/
bastiH prayukto niyataM guNaaya syaat sarvakarmaaNi ca siddhimanti//
CS8.3.7/ &suvarNaruupyatraputaamrariitikaaMsyaasthizastradrumaveNudantaiH/
nalairviSaaNairmaNibhizca taistairnetraaNi kaaryaaNi &su(tri)karNikaani//
CS8.3.8/ SaDdvaadazaaSTaaGgulasaMmitaani SaDviMzatidvaadazavarSajaanaam/
syurmudgakarkandhusatiinavaahicchidraaNi vartyaa+apihitaani caiva//
CS8.3.9/ yathaavayo+aGguSThakaniSThikaabhyaaM muulaagrayoH syuH pariNaahavanti/
Rjuuni gopucchasamaakRtiini zlakSNaani ca syurguDikaamukhaani//
CS8.3.10/ syaat karNikaikaa+agracaturthabhaage muulaazrite bastinibandhane dve/
jaaradgavo maahiSahaariNau vaa syaacchaukaro bastirajasya vaa+api//
CS8.3.11/ hRDhastanurnaSTasiro vigandhaH kaSaayaraktaH sumRduH &suzuddhaH/
nRNaaM vayo viikSya yathaanuruupaM retreSu yojyastu subaddhamuutraH//
CS8.3.12/ bsteralaabhe plavajo galo vaa syaadaGkapaadaH sughanaH paTo vaa/
aasthaapanaarhaM puruSaM vidhijJaH samiikSya puNye+ahani zuklapakSe//
CS8.3.13/ prazastanakSatramuhuurtayoge &jiirNaannamekaagramupakrameta/
balaaM guDuuciiM triphalaaM saraasnaaM dve paJcamuule ca palonmitaani//
CS8.3.14/ aSTau phalaanyardhatulaaM ca maaMsaacchaagaat pacedapsu caturthazeSam/
puutaM yavaaniiphalabilvakuSThavacaazataahvaaghanapippaliinaam//
CS8.3.15/ kalkairguDakSaudraghRtaiH satailairyutaM sukhoSNaistu picupramaaNaiH/
guDaat palaM dviprasRtaaM tu maatraaM snehasya yuktyaa madhu &saindhavaM ca//
CS8.3.16/ prakSipya bastau mathitaM khajena &subaddhamucchvaasya ca nirvaliikam/
aGguSThamadhyena mukhaM pidhaaya netraagrasaMsthaamapaniiya vartim//
CS8.3.17/ tailaaktagaatraM kRtamuutraviTkaM naatikSudhaartaM zayane manuSyam/
&same+athaveSannataziirSake vaa naatyucchrite svaastaraNopapanne//
CS8.3.18/ savyena paarzvena sukhaM zayaanaM kRtvarjudehaM svabhujopadhaanam/
&saGkocya savyetaradasya sakthi vaamaM prasaarya praNayettatastam//
CS8.3.19/ snigdhe gude netracaturthabhaagaM snigdhaM &zanairRjvanu pRSThavaMzam/
akampanaavepanalaaghavaadiin paaNyorguNaaMzcaapi &vidarzayaMstam//
CS8.3.20/ prapiiDya caikagrahaNena dattaM netraM zanaireva tato+apakarSet/
tiryak praNiite tu na yaati dhaaraa gude vraNaH syaaccalite tu netre//
CS8.3.21/ dattaH zanairnaazayameti bastiH kaNThaM pradhaavatyatipiiDitazca/
ziitastvatistambhakaro vidaahaM muurcchaaM ca kuryaadatimaatramuSNaH//
CS8.3.22/ snigdho+atijaaDyaM pavanaM tu ruukSastanvalpamaatraalavaNastvayogam/
karoti maatraabhyadhiko+atiyogaM kSaamaM tu saandraH sucireNa caiti//
CS8.3.23/ daahaatisaarau lavaNo+ati kuryaattasmaat suyuktaM samameva dadyaat/
puurvaM hi dadyaanmadhu saindhavaM tu snehaM vinirmathya tato+anu kalkam//
CS8.3.24/ vimathya saMyojya punardravaistaM bastau &nidadhyaanmathitaM khajena/
&vaamaazraye hi grahaNiigude ca tat paarzvasaMsthasya sukhopalabdhiH//
CS8.3.25/ liiyanta evaM valayazca tasmaat savyaM zayaano+arhati bastidaanam/
viDvaatavego yadi caardhadatte niSkRSya mukte &praNayedazeSam//
CS8.3.26/ uttaanadehazca kRtopadhaanaH syaadviiryamaapnoti tathaa+asya &deham/
eko+apakarSatyanilaM svamaargaat pittaM dvitiiyastu kaphaM tRtiiyaH//
CS8.3.27/ pratyaagate koSNajalaavasiktaH zaalyannamadyaattanunaa rasena/
jiirNe tu saayaM laghu caalpamaatraM bhukto+anuvaasyaH parivRMhaNaartham//
CS8.3.28/ niruuhapaadaaMzasamena tailenaamlaanilaghnauSadhasaadhitena/
dattvaa sphicau paaNitalena hanyaat snehasya ziighraagamarakSaNaartham//
CS8.3.29/ &iiSacca paadaaGguliyugmamaaJcheduttaanadehasya talau pramRjyaat/
snehena paarSNyaGgulipiNDikaazca ye caasya gaatraavayavaa rugaartaaH//
CS8.3.30/ taaMzcaavamRdgiita sukhaM tatazca nidraamupaasiita kRtopadhaanaH/
bhaagaaH kaSaayasya tu paJca, pitte snehasya SaSThaH prakRtau sthite ca//
CS8.3.31/ vaate vivRddhe tu caturthabhaago, maatraa niruuheSu kaphe+aSTabhaagaH/
niruuhamaatraa prasRtaardhamaadye varSe tato+ardhaprasRtaabhivRddhiH//
CS8.3.32/ aadvaadazaat syaat prasRtaabhivRddhiraaSTaadazaad dvaadazataH paraM syuH/
&aasaptatestadvihitaM pramaaNamataH paraM SoDazavadvidheyam//
CS8.3.33/ niruuhamaatraa prasRtapramaaNaa baale ca vRddhe ca mRdurvizeSaH/
naatyucchritaM naapyatiniicapaadaM sapaadapiiThaM zayanaM prazastam//
CS8.3.34/ pradhaanamRdvaastaraNopapannaM praakziirSakaM zuklapaTottariiyam/
bhojyaM punarvyaadhimavekSya &tadvat prakalpayedyuuSapayorasaadyaiH//
CS8.3.35/ sarveSu vidyaadvidhimetamaadyaM vakSyaami bastiinata uttariiyaan/
dvipaJcamuulasya raso+amlayuktaH sacchaagamaaMsasya sapuurvapeSyaH//
CS8.3.36/ trisnehayuktaH pravaro niruuhaH sarvaanilavyaadhiharaH pradiSTaH/
sthiraadivargasya balaapaTolatraayantikairaNDayavairyutasya//
CS8.3.37/ prastho rasaacchaagarasaardhayuktaH saadhyaH punaH prasthasamastu yaavat/
priyaGgukRSNaaghanakalkayuktaH atailasarpirmadhusaindhavazca//
CS8.3.38/ syaaddiipano maaMsabalapradazca cakSurbalaM caapi dadaati &bastiH/
eraNDamuulaM tripalaM &palaazaa hrasvaani muulaani ca yaani paJca//
CS8.3.39/ raasnaazvagandhaatibalaaguDuuciipunarnavaaragvadhadevadaaru/
bhaagaaH palaaMzaa &madanaaSTayuktaa jaladvikaMse kvathite+aSTazeSe//
CS8.3.40/ peSyaaH zataahvaa hapuSaa priyaGguH sapippaliikaM madhukaM &balaa ca/
rasaaJjanaM vatsakabiijamustaM &bhaagaakSamaatraM lavaNaaMzayuktam//
CS8.3.41/ samaakSikastailayutaH samuutro bastirnRNaaM diipanalekhaniiyaH/
jaGghorupaadatrikapRSTazuulaM kaphaavRtiM maarutanigrahaM ca//
CS8.3.42/ viNmuutravaatagrahaNaM sazuulamaadhmaanataamazmarizarkare ca/
aanaahamarzograhaNiipradoSaaneraNDabastiH zamayet prayuktaH//
CS8.3.43/ catuSpale tailaghRtasya bhRSTaacchaagaacchataardho dadhidaaDimaamlaH/
rasaH sapeSyo balamaaMsavarNaretognidazcaandhya&zirortizastaH//
CS8.3.44/ jaladvikaMse+aSTapalaM palaazaat paktvaa raso+ardhaaDhakamaatrazeSaH/
&kalkairvacaamaagadhikaapalaabhyaaM yuktaH zataahvaadvipalena caapi//
CS8.3.45/ sasaindhavaH kSaudrayutaH satailo deyo niruuho balavarNakaarii/
aanaahapaarzvaamayayonidoSaan gulmaanudaavartarujaM ca hanyaat//
CS8.3.46/ &yaSTyaahvayasyaaSTapalena siddhaM payaH zataahvaaphalapippaliibhiH/
yuktaM sasarpirmadhu vaataraktavaisvaryaviisarpahito niruuhaH//
CS8.3.47/ yaSTyaahvalodhraabhayacandanaizca zRtaM payo+agryaM kamalotpalaizca/
sazarkaraM kSaudrayutaM suziitaM pittaamayaan hanti sajiivaniiyam//
CS8.3.48/ dvikaarSikaazcandanapadmakardhiyaSTyaahvaraasnaavRSasaarivaazca/
&salodhramaJjiSThamathaapyanantaabalaasthiraaditRNapaJcamuulam//
CS8.3.49/ toye samutkvaathya rasena tena zRtaM payo+ardhaaDhakamambuhiinam/
jiivantimedardhizataavariibhirviiraadvikaakolikazerukaabhiH//
CS8.3.50/ sitopalaajiivakapadmareNuprapauNDariikaiH kamalotpalaizca/
lodhraatmaguptaamadhukairvidaariimuJjaatakaiH kezaracandanaizca//
CS8.3.51/ piSTairghRtakSaudrayutairniruuhaM sasaindhavaM ziitalameva dadyaat/
pratyaagate dhanvarasena zaaliin kSiireNa vaa+adyaat pariSiktagaatraH//
CS8.3.52/ daahaatisaarapradaraasrapittahRtpaaNDurogaan viSamajvaraM ca/
sagulmamuutragrahakaamalaadiin sarvaamayaan pittakRtaannihanti//
CS8.3.53/ draakSaadikaazmaryamadhuukasevyaiH sasaarivaacandanaziitapaakyaiH/
payaH zRtaM zraavaNimudgaparNiitugaatmaguptaamadhuyaSTikalkaiH//
CS8.3.54/ godhuumacuurNaizca tathaa+akSamaatraiH sakSaudrasarpirmadhuyaSTitailaiH/
&pathyaavidaariikSurasairguDena bastiM yutaM pittaharaM vidadhyaat//
CS8.3.55/ &hRnnaabhipaarzvottamadehadaahe daahe+antarasthe ca sakRcchramuutre/
kSiiNe kSAte retasi caapi naSTe paitte+atisaare ca nRNaaM prazastaH//
CS8.3.56/ koSaatakaaragvadha&devadaaruzaarGgeSTamuurvaakuTajaarkapaaThaaH/
paktvaa kRlatthaan bRhatiiM ca toye rasasya tasya prasRtaa daza syuH//
CS8.3.57/ taan sarSapailaamadanaiH sakuSThairakSapramaaNaiH prasRtaizca yuktaan/
phalaahvatailasya &samaakSikasya kSaarasya tailasya ca saarSapasya//
CS8.3.58/ dadyaanniruuhaM kapharogiNe jJo mandaagraye caapyazanadviSe ca/
paTolapathyaamaradaarubhirvaa sapippaliikaiH kvathitairjale+agnau//
CS8.3.59/ dvipaJcamuule triphalaaM sabilvaaM phaalaani gomuutrayuta kaSaayaH/
kaliGgapaaThaaphalamustakalkaH sasaindhavaH kSaarayutaH satailaH//
CS8.3.60/ niruuhamukhyaH kaphajaan vikaaraan sapaaNDurogaalasakaamadoSaan/
hanyaattathaa maarutamuutrasaGgaM bastestathaa++&aaTopamadhaapi ghoram//
CS8.3.61/ raasnaamRtairaNDaviDaGgadaarviisaptacchadoziirasuraahvanimbaiH/
zampaakabhuunimbapaTolapaaThaatiktaakhuparNiidazamuulamustaiH//
CS8.3.62/ traayantikaazigruphalatrikaizca kvaathaH sapiNDiitakatoyamuutraH/
yaSTyaahvakRSNaaphaliniizataahvaarasaaJjanazvetavacaaviDaGgaiH//
CS8.3.63/ kaliGgapaaThaambudasaindhavaizca kalkaiH sasarpirmadhutailamizraH/
ayaM niruuhaH krimikuSThamehabradhnodaraajiirNakaphaaturebhyaH//
CS8.3.64/ ruukSauSadhairapyapatarpitebhya eteSu rogeSvapi satsu dattaH/
nihatya vaataM jvalanaM pradiipya vijitya rogaaMzca balaM karoti//
CS8.3.65/ &punarnavairaNDavRSaazmabhedavRzciirabhuutiikabalaapalaazaaH/
dvipaJcamuulaM ca palaaMzikaani kSuNNaani dhautaani &phalaani caaSTau//
CS8.3.66/ bilvaM yavaan kolakulatthadhaanyaphalaani caiva prasRtonmitaani/
&payojaladvyaaDhakavacchRtaM tat kSiiraavazeSaM sitavastrapuutam//
CS8.3.67/ &vacaazataahvaamaradaarukuSThayaSTyaahvasiddhaarthakapippaliinaam/
kalkairyavaanyaa madanaizca yuktaM naatyuSNaziitaM guDasaindhavaaktam//
CS8.3.68/ kSaudrasya tailasya ca sarpiSazca tathaiva yuktaM &prasRtaistribhizca/
dadyaanniruuhaM vidhinaa vivijJaH sa sarvasaMsargakRtaamayaghnaH//
CS8.3.69/ snigdhoSNa ekaH pavane samaaMso dvau svaaduziitau payasaa ca pitte/
trayaH samuutraaH kaTukoSNatiikSNaaH kaphe niruuhaa na paraM vidheyaaH//
CS8.3.70/ rasena vaate pratibhojanaM syaat kSiireNa pitte tu kaphe ca yuuSaiH/
tathaa+anuvaasyeSu ca bilvatailaM syaajjiivaniiyaM phalasaadhitaM ca//
CS8.3.71/ itiidamuktaM nikhilaM yathaavadvastipradaanasya vidhaanamagryam/
yo+adhiitya vidvaaniha bastikarma karoti loke labhate sa siddhim//

ityagnivezakRte tantre carakapratisaMskRte+apraapte dRDhabalasMpuurite siddhisthaane bastisuutriiyasiddhirnaama tRtiiyo+adhyaayaH//3//


caturtho+adhyaayaH/
CS8.4.1/ athaataH &snehavyaapatsiddhiM vyaakhyaasyaamaH//
CS8.4.2/ iti ha smaaha bhagavaanaatreyaH//
CS8.4.3/ snehabastiinnibodhemaan vaatapittakaphaapahaan/
mithyaapraNihitaanaaM ca vyaapadaH sacikitsitaaH//
CS8.4.4/ dazamuulaM balaaM raasnaamazvagandhaaM punarnavaam/
guDuucyeraNDabhuutiikabhaargiivRSakarohiSam//
CS8.4.5/ zataavariiM sahacaraM kaakanaasaaM &palaaMzikam/
yavamaaSaatasiikolakulatthaan prasRtonmitaan//
CS8.4.6/ caturdroNe+ambhasaH paktvaa droNazeSeNa tena ca/
tailaaDhakaM &samakSiiraM jiivaniiyaiH palonmitaiH//
CS8.4.7/ anuvaasanametaddhi sarvavaatavikaaranut/
aanuupaanaaM vasaa tadvajjiivaniiyopasaadhitaa//
CS8.4.8/ zataahvaayavabilvaamlaiH siddhaM tailaM samiiraNe/
saindhavenaagnitaptena taptaM caanilanudghRtam//
CS8.4.9/ jiibantiiM madanaM medaaM zraavaNiiM madhukaM balaam/
zataahvarSabhakau kRSNaaM kaakanaasaaM zataavariim//
CS8.4.10/ svaguptaaM kSiirakaakoliiM karkaTaakhyaaM zaTiiM vacaam/
piSTvaa tailaM ghRtaM kSiire saadhayettaccaturguNe//
CS8.4.11/ bRhaNaM vaatapittaghnaM balazukraagnivardhanam/
&muutraretorajodoSaan harettadanuvaasanam//
CS8.4.12/ laabhatazcandanaadyaizca piSTaiH kSiiracaturguNam/
&tailapaadaM ghRtaM siddhaM pittaghnamanuvaasanam//
CS8.4.13/ saindhavaM madanaM kuSThaM zataahvaaM niculaM &vacaam/
hriiveraM madhukaM bhaargiiM devadaaru sakaTphalam//
CS8.4.14/ naagaraM puSkaraM medaaM cavikaaM citrakaM zaTiim/
viDaGgaativiSe zyaamaaM hareNuM niiliniiM sthiraam//
CS8.4.15/ bilvaajamode kRSNaaM ca dantiiM raasnaaM ca peSayet/
saadhyameraNDajaM tailaM tailaM vaa kapharoganut//
CS8.4.16/ bradhnodaavartagulmaarzaHpliihamehaaDhyamaarutaan/
aanaahamazmariiM caiva hanyaattadanuvaasanaat//
CS8.4.17/ madanairvaa+amlasaMyuktairbilvaadyena gaNena vaa/
tailaM kaphaharairvaa+api kaphaghnaM kalpayedbhiSak//
CS8.4.18/ viDaGgairaNDarajaniipaTolatriphalaamRtaaH/
jaatiipravaalanirguNDiidazamuulaakhuparNikaaH//
CS8.4.19/ nimbapaaThaasahacarazampaakakaraviirakaaH/
eSaaM kvaathena vipacettailamebhizca kalkitaiH//
CS8.4.20/ phalabilvatrivRtkRSNaaraasnaabhuunimbadaarubhiH/
saptaparNavacoziiradaarviikuSThakaliGgakaiH//
CS8.4.21/ &lataagauriizataahvaagnizaTiicorakapauSkaraiH/
tat kuSThaani krimiin mehaanarzaaMsi grahaNiigadam//
CS8.4.22/ kliibataaM viSamaagnitvaM malaM doSatrayaM tathaa/
prayuktaM praNudatyaazu paanaabhyaGgaanuvaasanaiH//
CS8.4.23/ vyaadhivyaayaamakarmaadhvakSiiNaabalanirojasaam/
kSiiNazukrasya caatiiva snehabastirbalapradaH//
CS8.4.24/ paadajaGghorupRSThaaMsakaTiinaaM sthirataaM paraam/
janayedaprajaanaaM ca prajaaM striiNaaM tathaa nRNaam//
CS8.4.25/ vaatapittakaphaatyannapuriiSairaavRtasya ca/
abhukte ca praNiitasya snehabasteH SaDaapadaH//
CS8.4.26/ ziito+alpo vaa+adhike vate pitte+atyuSNaH kaphe mRduH/
atibhukte gururvarcaHsaMcaye+alpabalastathaa//
CS8.4.27/ dattastairaavRtaH sneho na &yaatyabhibhavaadapi/
abhukte+anaavRtatvaacca yaatyuurdhvaM tasya lakSaNam//
CS8.4.28/ &aGgamardajvaraadhmaanaziitastambhorupiiDanaiH/
paarzvarugveSTanairvidyaat snehaM vaataavRtaM bhiSak//
CS8.4.29/ snigdhaamlalavaNoSNaistaM &raasnaapiitadrutailikaiH/
sauviirakasuraakolakulatthayavasaadhitaiH//
CS8.4.30/ niruuhairnirharet samyak samuutraiH paaJcamuulikaiH/
taabhyaameva ca tailaabhyaaM saayaM bhukte+anuvaasayet//
CS8.4.31/ daaharaagatRSaamohatamakajvaraduuSaNaiH/
vidyaat pittaavRtaM svaadutiktaistaM bastibhirharet//
CS8.4.32/ tandraaziitajvaraalasyaprasekarucigauravaiH/
saMmuurcchaaglaanibhirvidyaacchleSmaNaa snehamaavRtam//
CS8.4.33/ &kaSaayakaTutiikSNoSNaiH suraamuutropasaadhitaiH/
phalatailayutaiH saamlairbastibhistaM vinirharet//
CS8.4.34/ &chardimuurcchaaruciglaanizuulanidraaGgamardanaiH/
aamaliGgaiH sadaahaistaM vidyaadatyazanaavRtam//
CS8.4.35/ kaTuunaaM lavaNaanaaM ca kvaathaizcuurNaizca paacanam/
vireko mRduratraamavihitaa ca kriyaa hitaa//
CS8.4.36/ viNmuutraanilasaGgaartigurutvaadhmaanahRdgrahaiH/
snehaM viDaavRtaM jJaatvaa snehasvedaiH savartibhiH//
CS8.4.37/ zyaamaabilvaadisiddhaizca niruuhaiH saanuvaasanaiH/
nirharedvidhinaa samyagudaavartahareNa ca//
CS8.4.38/ abhukte zuunyapaayau vaa vegaat sneho+atipiiDitaH/
dhaavatyuurdhvaM tataH kaNThaaduurdhvebhyaH khebhya etyapi//
CS8.4.39/ muutrazyaamaatrivRtsiddho yavakolakulatthavaan/
tatsiddhataila iSTo+atra niruuhaH saanuvaasanaH//
CS8.4.40/ kaNThaadaagacchataH stambhakaNThagrahavirecanaiH/
chardighniibhiH kriyaabhizca tasya kaaryaM nivartanam//
CS8.4.41/ yasya nopadravaM kuryaat snehabastiraniHsRtaH/
sarvo+alpo vaa++aavRto raukSyaadupekSyaH sa vijaanataa//
CS8.4.42/ yuktasnehaM dravoSNaM ca laghupathyopasevanam/
bhuktavaan maatrayaa bhojyamanuvaasyastryahaatryahaat//
CS8.4.43/ dhaanyanaagarasiddhaM hi toyaM dadyaadvicakSaNaH/
vyuSitaaya nizaaM kalyamuSNaM vaa kevalaM jalam//
CS8.4.44/ snehaajiirNaM jarayati zleSmaaNaM tadbhinatti ca/
maarutasyaanulomyaM ca kuryaaduSNodakaM nRNaam//
CS8.4.45/ vamane ca vireke ca niruuhe saanuvaasane/
tasmaaduSNodakaM deyaM vaatazleSmopazaantaye//
CS8.4.46/ ruukSanisyastu &diiptaagnirvyaayaamii maarutaamayii/
vaGkSaNazroNyudaavRttavaataazcaarhaa dine dine//
CS8.4.47/ eSaaM caazu jaraaM sneho yaatyambu sikataasviva/
ato+anyeSaaM tryahaat praayaH snehaM pacati paavakaH//
CS8.4.48/ na tvaamaM praNayet snehaM sa hyabhiSyandayedgudam/
saavazeSaM ca kurviita vaayuH zeSe hi tiSThati//
CS8.4.49/ na caiva gudakaNThaabhyaaM dadyaat snehamanantaram/
&ubhayasmaat samaM gacchan vaatamagniM ca duuSayet//
CS8.4.50/ snehabastiM niruuhaM vaa naikamevaatiziilayet/
utklezaagnivadhau snehaagniruuhaat pavanaadbhayam//
CS8.4.51/ tasmaanniruuDhaH &saMsnehyo niruuhyazcaanuvaasitaH/
snehazodhanayuktyaivaM bastikarma tridoSanut//
CS8.4.52/ karmavyaayaamabhaaraadhvayaa(paa)nastriikarSiteSu ca/
durbale &vaatabhahne ca maatraabastiH sadaa mataH//
CS8.4.53/ yatheSTaahaaraceSTasya sarvakaalaM niratyayaH/
hrasvaayaaH snehamaatraayaa maatraabastiH samo bhavet//
CS8.4.54/ balyaM sukhopacaryaM ca sukhaM sRSTapuriiSakRt/
snehamaatraavidhaanaM hi bRMhaNaM vaataroganut//
CS8.4.55/ tatra zlokau---
vaataadiinaaM zamaayoktaaH pravaraaH snehabastayaH/
teSaaM caajJaprayuktaanaaM vyaapadaH sacikitsitaaH//
CS8.4.56/ praagbhojyaM snehabasteryad dhruvaM ye+arhaastryaahaacca ye/
snehabastividhizcokto maatraabastividhistathaa//

ityagnivezakRte tantre carakapratisaMskRte+apraapte dRDhabalasaMpuurite siddhisthaane snehavyaapatsiddhirnaama caturtho+adhyaayaH//4//


paJcamo+adhyaayaH/
CS8.5.1/ athaato &netrabastivyaapatsiddhiM vyaakhyaasyaamaH//
CS8.5.2/ iti ha smaaha bhagavaanaatreyaH//
CS8.5.3/ atha netraaNi bastiiMzca zRNu varjyaani karmasu/
netrasyaajJapraNiitasya &vyaapadaH sacikitsitaaH//
CS8.5.4/ hrasvaM diirghaM tanu sthuulaM jiirNaM zithilabandhanam/
&paarzvacchidraM tathaa vakramaSTau netraaNi varjayet//
CS8.5.5/ apraaptyatigatikSobhakarSaNakSaNanasravaaH/
gudapiiDaa gatirjihmaa teSaaM doSaa yathaakramam//
CS8.5.6/ viSamamaaMsalacchinnasthuulajaalikavaatalaaH/
snigdhaH klinnazca taanaSTau bastiin karmasu varjayet//
CS8.5.7/ gativaiSamyavisratvasraavadaurgraahyanisravaaH/
phenilacyutyadhaaryatvaM basteH syurbastidoSataH//
CS8.5.8/ savaatatidrutotkSiptatiryagulluptakampitaaH/
atibaahyagamandaativegadoSaaH praNetRtaH//
CS8.5.9/ anucchvaasya ca baddhe vaa datte niHzeSa eva vaa/
pravizya &kupito vaayuH zuulatodakaro bhavet//
CS8.5.10/ tatraabhyaGgo gude svedo vaataghnaanyazanaani ca/
drutaM praNiite niSkRSTe sahasotkSipta eva vaa//
CS8.5.11/ syaat &kaTiigudajaGghaartibastistambhoruvedanaaH/
bhojanaM tatra vaataghnaM snehaaH svedaaH sabastayaH//
CS8.5.12/ tiryagvalyaavRtadvaare baddhe vaa+api na gacchati/
netre tadRju niSkRSya saMzodhya ca pravezayet//
CS8.5.13/ piiDyamaane+antaraa mukte gude pratihato+anilaH/
&uraHzirortimuurvozca sadanaM janayedbalii//
CS8.5.14/ bastiH syaattatra bilvaadiphalazyaamaadimuutravaan/
syaaddaaho davathuH zophaH kampanaabhihate gude//
CS8.5.15/ kaSaayamadhuraaH ziitaaH sekaastatra sabastayaH/
atimaatrapraNiitena netreNa kSaNanaadvaleH//
CS8.5.16/ syaat &saarti daahanistodagudavarcaHpravartanam/
tatra sarpiH picuH kSiiraM picchaabastizca zasyate//
CS8.5.17/ &na bhaavayati mandastu baahyastvaazu nivartate/
snehastatra punaH samyak praNeyaH siddhimicchataa//
CS8.5.18/ atiprapiiDitaH koSThe tiSThatyaayaati vaa galam/
tatra bastirvirekazca galapiiDaadi karma ca//
CS8.5.19/ tatra zlokaH---
netrabastipraNetRRNaaM doSaanetaan sabheSajaan/
vetti yastena matimaan bastikarmaaNi kaarayet//

ityagnivezakRte tantre carakapratisaMskRte+apraapte dRDhabalasaMpuurite siddhisthaane netrabastivyaapatsiddhirnaama paJcamo+adhyaayaH//5//

SaSTho+adhyaayaH/
CS8.6.1/ athaa+ato vamanavirecanavyaapatsiddhiM vyaakhyaasyaamaH/
CS8.6.2/ iti ha smaaha bhagavaanaatreyaH//
CS8.6.3/ atha zodhanayoH samyagvidhimuurdhvaanulomayoH/
asamyakkRtayozcaiva doSaan vakSyaami sauSadhaan//
CS8.6.4/ atyuSNavarSaziitaa hi griiSmavarSaahimaagamaaH/
!tadantare praavRDaadyaasteSaaM saadhaaraNaastrayaH//
CS8.6.5/ praavRT zucinabhau jJeyau zaraduurjasahau punaH/
tapasyazca madhuzcaiva vasantaH zodhanaM prati//
CS8.6.6/ !etaanRtuun vikalpyaivaM dadyaat saMzodhanaM bhiSak/
svasthavRttamabhipretya vyaadhau vyaadhivazena tu//
CS8.6.7/ karmaNaaM !vamanaadiinaamantareSvantareSu ca/
snehasvedau prayuJjiita snehaM caante prayojayet//
CS8.6.8/ !visarpapiDakaazophakaamalaapaaNDurogiNaH/
abhighaataviSaartaaMzca naatisnigdhaat virecayet//
CS8.6.9/ naatisnighdazariiraaya dadyaat snehavirecanam/
snehotkliSTazariiraaya !ruukSaM dadyaavirecanam//
CS8.6.10/ snehasvedopapannena jiirNe maatraavadauSadham/
ekaagramanasaa piitaM samyagyogaaya kalpate//
CS8.6.11/ snigdhaat paatraadyathaa toyamayatnena praNudyate/
kaphaadayaH praNudyante snigdhaaddehaattathauSadhaiH//
CS8.6.12/ aardraM kaaSThaM yathaa vahnirviSyandayati sarvataH/
tathaa snigdhasya vai doSaan svedo viSyandayet sthiraan//
CS8.6.13/ kliSTaM vaaso yathotklezya malaH saMzodhyate+ambhasaa/
snehasvedaistathotklezya zodhyate !zodhanairmalaH//
CS8.6.14/ ajiirNe vardhate glaanirvibandhazcaapi jaayate/
piitaM saMzodhanaM caiva vipariitaM pravartate//
CS8.6.15/ alpamaatraM mahaavegaM bahudoSaharaM sukham/
laghupaakaM sukhaasvaadaM priiNanaM vyaadhinaazanam//
CS8.6.16/ avikaari ca vyaapattau naatiglaanikaraM ca yat/
gandhavarNarasopetaM nidyaanmaatraavadauSadham//
CS8.6.17/ vidhuuya maanasaan doSaan &kaamaadiinazubhodayaan/
ekaagramanasaa piitaM samyagyogaaya kalpate//
CS8.6.18/ naraH zvo vamanaM paataa bhuJjiita kaphavardhanam/
sujaraM dravabhuuyiSThaM, laghvaziitaM virecanam//
CS8.6.19/ utkliSTaalpakaphatvena kSipraM doSaaH sravanti hi/
piitauSadhasya tu bhiSak zuddhiliGgaani lakSayet//
CS8.6.20/ uurdhvaM kaphaanuge pitte viTpitte+anukaphe tvadhaH/
hRtadoSaM vadet kaarzyadaurbalye cet salaaghave//
CS8.6.21/ vaamayettu tataH zeSamauSadhaM na tvalaaghave/
staimitye+anilasaGge ca nirudgaare+api vaamayet//
CS8.6.22/ aalaaghavaattanutvaacca kaphasyaapat paraM bhavet/
vamite vardhate vahniH zamaM doSaa vrajanti hi//
CS8.6.23/ vamitaM laGghayet samyagjiirNaliGgaanyalakSayan/
taani dRSTvaa tu peyaadikramaM kuryaanna laGghanam//
CS8.6.24/ saMzodhanaabhyaaM zuddhasya &hRtadoSasya dehinaH/
&yaatyagnirmandataaM tasmaat kramaM peyaadimaacaret//
CS8.6.25/ kaphapitte vizuddhe+alpaM madyape vaatapaitteke/
tarpaNaadikramaM kuryaat peyaa+abhiSyandayeddhi taan//
CS8.6.26/ anulomo+anilaH svaasthyaM kSuttRSNorjo manasvitaa/
laghutvamindriyodgaarazuddhirjiirNauSadhaakRtiH//
CS8.6.27/ klamo daaho+aGgasadanaM bhramo &muurcchaa zirorujaa/
aratirbalahaanizca saavazeSauSadhaakRtiH//
CS8.6.28/ akaale+alpaatimaatraM ca puraaNaM na ca bhaavitam/
asamyaksaMskRtaM caiva vyaapadyetauSadhaM drutam//
CS8.6.29/ aadhmaanaM parikartizca sraavo hRdgaatrayorgrahaH/
jiivaadaanaM savibhraMzaH stambhaH sopadravaH klamaH//
CS8.6.30/ ayogaadatiyogaacca dazaitaa vyaapado mataaH/
preSyabhaiSajyavaidyaanaaM vaiguNyaadaaturasya ca//
CS8.6.31/ yogaH samyakpravRttiH syaadatiyogo+ativartanam/
ayogaH praatilomyena na caalpaM vaa pravartanam//
CS8.6.32/ zleSmotkliSTena durgandhamahRdyamati vaa bahu/
virecanamajiirNe ca piitamuurdhvaM pravartate//
CS8.6.33/ kSudhaartamRdukoSThaabhyaaM svalpotkliSTakaphena vaa/
tiikSNaM piitaM sthitaM kSubdhaM vamanaM syaadvirecanam//
CS8.6.34/ praatilomyena doSaaNaaM haraNaatte hyakRtsnazaH/
ayogasaMjJe, kRcchreNa &yaati doSo navaa+alpazaH//
CS8.6.35/ piitauSadho na zuddhazcejjiirNe tasmin punaH pibet/
auSadhaM na tvajiirNe+anyadbhayaM syaadatiyogataH//
CS8.6.36/ koSThasya gurutaaM jJaatvaa laghutvaM balameva ca/
ayoge mRdu vaa dadyaadauSadhaM tiikSNameva vaa//
CS8.6.37/ vamanaM na tu duzchardaM &duSkoSThaM na virecanam/
paayayetauSadhaM bhuuyo hanyaat piitaM punarhi tau//
CS8.6.38/ asniigdhaasvinnadehasya ruukSasyaanavamauSadham/
doSaanutklizya nirhartumazaktaM janayedgadaan//
CS8.6.39/ vibhraMzaM zvayathuM hikkaaM tamaso darzanaM &bhRzam/
piNDikodveSTanaM kaNDuumuurvoH saadaM vivarNataam//
CS8.6.40/ snigdhasvinnasya caatyalpaM diiptaagnerjiirNamauSadham/
ziitairvaa stabdhamaame vaa doSaanutklizya naaharet//
CS8.6.41/ taaneva janayedrogaanayogaH sarva eva saH/
vijJaaya matimaaMstatra yathoktaaM kaarayet kriyaam//
CS8.6.42/ taM tailalavaNaabhyaktaM svinnaM prastarasaGkaraiH/
paayayeta punarjiirNe samuutrairvaa niruuhayet//
CS8.6.43/ niruuDhaM ca rasairdhaanvairbhojayitvaa+anuvaasayet/
phalamaagadhikaadaarusiddhatailena maatrayaa//
CS8.6.44/ snigdhaM vaataharaiH snehaiH punastiikSNena zodhayet/
na caatitiikSNena tato hyatiyogastu jaayate//
CS8.6.45/ atitiikSNaM kSudhaartasya mRdukoSThasya bheSajam/
hRtvaa++aazu viTpittakaphaan dhaatuunvisraavayeddravaan//
CS8.6.46/ balasvarakSayaM daahaM kaNThazoSaM &bhramaM tRSaam/
kuryaacca madhuraistatra zeSamauSadhamullikhet//
CS8.6.47/ vamane tu virekaH syaadvireke vamanaM &punaH/
pariSekaavagaahaadyaiH suziitaiH stambhayecca tat//
CS8.6.48/ kaSaayamadhuraiH ziitairannapaanauSadhaistathaa/
raktapittaatisaaraghnairdaahajvaraharairapi//
CS8.6.49/ aJjanaM candanoziiramajjaasRkzarkarodakam/
laajacuurNaiH pibenmanthamatiyogaharaM param//
CS8.6.50/ zuGgaabhirvaa vaTaadiinaaM siddhaaM peyaaM samaakSikaam/
varcaHsaaMgraahikaiH siddhaM kSiiraM bhojyaM ca daapayet//
CS8.6.51/ jaaGgalairvaa rasairbhojyaM picchaabastizca zasyate/
maghurairanuvaasyazca siddhena kSiirasarpiSaa//
CS8.6.52/ vamanasyaatiyoge tu ziitaambupariSecitaH/
pibet &kaphaharairmanthaM saghRtakSaudrazarkaram//
CS8.6.53/ sodgaaraayaaM bhRzaM vamyaaM muurcchaayaaM dhaanyamustayoH/
samadhuukaaJcanaM cuurNaM lehayenmadhusaMyutam//
CS8.6.54/ vamato+antaHpraviSTaayaaM jihvaayaaM kavalagrahaaH/
snigdhaamlalavaNairhRdyairyuuSakSiirarasairhitaaH//
CS8.6.55/ phalaanyamlaani khaadeyustasya caanye+agrato naraaH/
niHsRtaaM tu tiladraakSaakalkaliptaaM pravezayet//
CS8.6.56/ &vaagrahaanilarogeSu ghRtamaaMsopasaadhitaam/
yavaaguuM tanukaaM &dadyaat snehasvedau ca buddhimaan//
CS8.6.57/ vamitazca viriktazca mandaagnizca vilaGghitaH/
agnipraaNavivRddhyarthaM kramaM peyaadikaM &bhajet//
CS8.6.58/ bahudoSasya ruukSasya hiinaagneralpamauSadham/
sodaavartasya cotklizya doSaanmaargaannirudhya ca//
CS8.6.59/ bhRzamaadhmaapayennaabhiM pRSThapaarzvazirorujam/
zvaasaviNmuutravaataanaaM saGgaM kuryaacca daaruNam//
CS8.6.60/ abhyaGgasvedavartyaadi saniruuhaanuvaasanam/
udaavartaharaM sarvaM karmaadhmaatasya zasyate//
CS8.6.61/ snigdhena gurukoSThena saame balavadauSadham/
kSaameNa mRdukoSThena zraantenaalpabalena vaa//
CS8.6.62/ piitaM gatvaa gudaM saamamaazu doSaM nirasya ca/
tiivrazuulaaM sapicchaasraaM karoti parikartikaam//
CS8.6.63/ laGghanaM &paacanaM saame ruukSoSNaM laghubhojanam/
bRMhaNiiyo vidhiH sarvaH kSaamaasya madhurastatahaa//
CS8.6.64/ aame jiirNe+anubandhazcet kSaaraamlaM laghu zasyate/
puSpakaasiisamizraM vaa kSaareNa lavaNena vaa//
CS8.6.65/ sadaaDimarasaM sarpiH pibedvaate+adhike sati/
dadhyamlaM &bhojane paane saMyuktaM daaDimatvacaa//
CS8.6.66/ devadaarutilaanaaM vaa kalkamuSNaambunaa pibet/
azvatthodumbaraplakSakadambairvaa zRtaM payaH//
CS8.6.67/ kaSaayamadhuraM &ziitaM picchaabastimathaapi vaa/
yaSTiimadhukasiddhaM vaa snehaastiM pradaapayet//
CS8.6.68/ alpaM tu bahudoSasya doSamutklizya bheSajam/
alpaalpaM sraavayet kaNDuuM zophaM kuSThaani gauravam//
CS8.6.69/ kuryaaccaagnibalotklezastaimityaarucipaaNDutaaH/
parisraavaH sa, taM doSaM zamayedvaamayedapi//
CS8.6.70/ snehitaM vaa punastiikSaNaM paayayeta virecanam/
zuddhe cuurNaasavaariSTaan saMskRtaaMzca pradaapayet//
CS8.6.71/ piitauSadhasya vegaanaaM nigrahaanmaarutaadayaH/
kupitaa hRdayaM gatvaa ghoraM kurvanti hRdgraham//
CS8.6.72/ &sa hikkaakaasapaarzvaartidainyalaalaakSivibhramaiH/
jihvaaM khaadati niHsaMjJo dantaan kiTikiTaapayan//
CS8.6.73/ na gacchedvibhramaM tatra vaamayedaazu taM bhiSak/
madhuraiH pittamuurcchaartaM kaTubhiH kaphamuurcchitam//
CS8.6.74/ paacaniiyaistatazcaasya doSazeSaM vipaacayet/
kaayaagniM ca balaM caasya &krameNotthaapayettataH//
CS8.6.75/ pavanenaativamato hRdayaM yasya piiDyate/
tasmai snigdhaamlalavaNaM dadyaat pittakaphe+anyathaa//
CS8.6.76/ piitauSadhasya vegaanaaM nigraheNa kaphena vaa/
&ruddho+ati vaa vizuddhasya gRhNaatyaGgaani maarutaH//
CS8.6.77/ stambhavepathunistodasaadodveSTanamanthanaiH/
tatra vaataharaM sarvaM snehasvedaadi &kaarayet//
CS8.6.78/ atitiikSNaM mRdau koSThe laghudoSasya bheSajam/
doSaan hRtvaa vinirmathya jiivaM harati zoNitam//
CS8.6.79/ tenaannaM mizritaM dadyaadvaayasaaya zune+api vaa/
bhuGkte taccedvadejjiivaM na bhuGkte pittamaadizet//
CS8.6.80/ zuklaM vaa bhaavitaM vastramaavaanaM koSNavaariNaa/
prakSaalitaM vivarNaM syaat &pitte zuddhaM tu zoNite//
CS8.6.81/ tRSNaamuurcchaamadaartasya kuryaadaamaraNaat kriyaam/
tasya pittahariiM sarvaamatiyoge ca yaa &hitaa//
CS8.6.82/ mRgagomahiSaajaanaaM sadyaskaM jiivataamasRk/
pibejjiivaabhisandhaanaM jiivaM taddhyaazu &gacchati//
CS8.6.83/ tadeva darbhamRditaM raktaM bastiM pradaapayet/
zyaamaakaazmaryabadariiduurvoziiraiH zRtaM payaH//
CS8.6.84/ ghRtamaNDaaJjanayutaM ziitaM bastiM pradaapayet/
picchaabastiM suziitaM vaa ghRtamaNDaanuvaasanam//
CS8.6.85/ gudaM bhraSTaM kaSaayaizca stambhayitvaa pravezayet/
saama gaandharvazabdaaMzca saMjJaanaaze+asya kaarayet//
CS8.6.86/ yadaa virecanaM piitaM viDantamavatiSThate/
vamanaM bheSajaantaM vaa doSaanutklizya naavahet//
CS8.6.87/ tadaa kurvanti kaNDvaadiin doSaaH prakupitaa gadaan/
sa vibhraMzo matastatra syaadyathaavyaadhi bheSajam//
CS8.6.88/ piitaM snigdhena sasnehaM taddoSairmaardavaadvRtam/
na vaahayati doSaaMstu svasthaanaat stambhayeccyutaan//
CS8.6.89/ vaatasaGgagudastambhazuulaiH kSarati caalpazaH/
tiikSNaM bastiM virekaM vaa so+arho laGghitapaacitaH//
CS8.6.90/ ruukSaM virecanaM piitaM ruukSeNaalpabalena vaa/
maarutaM kopayitvaa++aazu kuryaadghoraanupadravaan//
CS8.6.91/ stambhazuulaani ghoraaNi sarvagaatreSu muhyataH/
snehasvedaadikastatra kaaryo vaataharo vidhiH//
CS8.6.92/ snigdhasya mRdukoSThasya mRduutklizyauSadhaM kapham/
pittaM vaataM ca saMrudhya satandraagauravaM klamam//
CS8.6.93/ daurbalyaM caaGgasaadaM ca kuryaadaazu tadullikhet/
laGghanaM paacanaM &caatra snigdhaM tiikSNaM ca zodhanam//
CS8.6.94/ tatra zlokau---
ityetaa vyaapadaH proktaaH saruupaaH sacikitsitaaH/
vamanasya virekasya kRtasyaakuzalairnRNaam&//
CS8.6.95/ &etaa vijJaaya matimaanavasthaazcaiva tattvataH/
&dadyaat saMzodhanaM samyagaarogyaarthii& nRNaaM sadaa//

ityagnivezakRte tantre carakapratisaMskRte+apraapte dRDhabalasaMpuurite siddhisthaane vamanavirecanavyaapatsiddhirnaama SaSTho+adhyaayaH//6//


saptamo+adhyaayaH/
CS8.7.1/ athaato bastivyaapatsiddhiM vyaakhyaasyaamaH//
CS8.7.2/ iti ha smaaha bhagavaanaatreyaH//
CS8.7.3/ dhiidhairyaudaaryagaambhiiryakSamaadamataponidhim/
punarvasuM ziSyagaNaH papraccha vinayaanvitaH//
CS8.7.4/ kaaH kati vyaapado basteH kiMsamutthaanalakSaNaaH/
kaa cikitsaa iti praznaaJchrutvaa taanabraviidguruH//
CS8.7.5/ naatiyogau klamaadhmaane hikkaa hRtpraaptiruurdhvataa/
pravaahikaa ziroGgaartiH &parikartaH parisravaH//
CS8.7.6/ dvaadaza vyaapado basterasamyagyogasaMbhavaaH/
aasaamekaikazo ruupaM cikitsaaM ca nibodhata//
CS8.7.7/ gurukoSThe+anilapraaye ruukSe vaatolbaNe+api vaa/
ziito+&alpalavaNasnehadravamaatro ghano+api vaa//
CS8.7.8/ bastiH saMkSobhya taM doSaM durbalatvaadanirharan/
karoti gurukoSThatvaM vaatamuutrazakRdgraham//
CS8.7.9/ naabhibastirujaM daahaM hRllepaM zvayathuM gude/
kaNDuugaNDaani vaivarNyamaruciM vahnimaardavam//
CS8.7.10/ tatroSNaayaaH pramathyaayaaH paanaM svedaaH pRthagvidhaaH/
phalavartyo+athavaa kaalaM jJaatvaa zastaM virecanam//
CS8.7.11/ bilvamuulatrivRddaaruyavakolakulatthavaan/
&suraadimuutravaan bastiH sapraakpeSyastamaanayet//
CS8.7.12/ snigdhasvinne+atitiikSNoSNo mRdukoSThe+atiyujyate/
tasya liGgaM cikitsaa ca zodhanaabhyaaM samaa bhavet//
CS8.7.13/ pRzniparNiiM sthiraaM padmaM kaazmaryaM &madhukaM balaam/
piSTvaa draakSaaM madhuukaM ca kSiire taNDuladhaavane//
CS8.7.14/ draakSaayaaH pakvaloSTasya prasaade madhukasya ca/
viniiya saghRtaM bastiM dadyaaddaahe&+atiyogaje//
CS8.7.15/ &aamazeSe niruuheNa mRdunaa doSa iiritaH/
&maargaM ruNaddhi vaatasya hantyagniM muurcchayatyapi//
CS8.7.16/ klamaM &vidaahaM hRcchuulaM mohaveSTanagauravam/
kuryaat svedairviruukSaistaM paacanaizcaapyupaacaret//
CS8.7.17/ pippaliikattRNoziiradaarumuurvaazRtaM jalam/
pibet sauvarcalonmizraM diipanaM hRdvizodhanam//
CS8.7.18/ vacaanaagarazaTyelaa dadhimaNDena muurcchitaaH/
peyaaH prasannayaa vaa syurariSTenaasavena vaa//
CS8.7.19/ daaru &trikaTukaM pathyaaM palaazaM citrakaM zaTiim/
piSTvaa kuSThaM ca muutreNa pibet kSaaraaMzca diipanaan//
CS8.7.20/ bastimasya vidadhyaacca samuutraM daazamuulikam/
samuutramathavaa vyaktalavaNaM maadhutailikam//
CS8.7.21/ alpaviiryo mahaadoSe ruukSe kruuraazaye kRtaH/
bastirdoSaavRto ruddhamaargo rundhyaat& samiiraNam//
CS8.7.22/ sa vimaargo+anilaH kuryaadaadhmaanaM marmapiiDanam/
vidaahaM gurukoSThasya muSkavaGkSaNavedanaam//
CS8.7.23/ ruNaddhi hRdayaM zuulairitazcetazca dhaavati/
zyaamaaphalaadibhiH kuSThakRSNaalavaNasarSapaiH//
CS8.7.24/ dhuumamaaSavacaakiNvakSaaracuurNaguDaiH kRtaam/
karaaGguSThanibhaaM vartiM yavamadhyaaM &nidhaapayet//
CS8.7.25/ abhyaktasvinnagaatrasya tailaaktaaM snehite gude/
athavaa lavaNaagaaradhuumasiddhaarthakaiH kRtaam//
CS8.7.26/ bilvaadinaa niruuhaH syaat piilusarSapamuutravaan/
saralaamaradaarubhyaaM siddhaM caivaanuvaasanam//
CS8.7.27/ mRdukoSThe+abale bastiratitiikSNo+atinirharan/
kuryaaddhikkaaM, hitaM tasmai hikkaaghnaM bRMhaNaM ca yat//
CS8.7.28/ balaasthiraadikaazmaryatriphalaaguDasaindhavaiH/
saprasannaaranaalaamlaistailaM paktavaa+anuvaasayet//
CS8.7.29/ kRSNaalavaNayorakSaM pibeduSNaambunaa &yutam/
dhuumaleharasakSiirasvedaazcaannaM ca vaatanut//
CS8.7.30/ atitiikSNaH savaato vaa na vaa samyak prapiiDitaH/
ghaTTayeddhRdayaM bastistatra kaazakuzetkaTaiH//
CS8.7.31/ syaat saamlalavaNaskandhakariirabadariiphalaiH/
zRtairbastirhitaH siddhaM vaataghnaizcaanuvaasanam//
CS8.7.32/ vaatamuutrapuriiSaaNaaM datte vegaannigRhNataH/
ati vaa piiDito bastirmukhenaayaati vegavaan//
CS8.7.33/ muurcchaavikaaraM tasyaadau dRSTvaa ziitaambunaa mukham/
siJcet paarzvodaraM caadhaH pramRjyaadviijayecca tam//
CS8.7.34/ kezeSvaalambya &caakaaze dhunuyaattraasayecca tam/
gokharaazvagajaiH siMhai raajapreSyaistathoragaiH//
CS8.7.35/ ulkaabhirevamanyaizca &bhiitasyaadhaH pravartate/
vastrapaaNigrahaiH kaNThaM rundhyaanna mriyate yathaa//
CS8.7.36/ praaNodaananirodhaaddhi prasiddhataramaargavaan&/
apaanaH pavano bastiM tamaazvevaapakarSati//
CS8.7.37/ tataH kramukakalkaakSaM paayayetaamlasaMyutam/
auSNyaattaikSyaat saratvaacca bastiM so+asyaanulomayet//
CS8.7.38/ pakvaazayasthite svinne niruuho daazamuulikaH/
yavakolakulatthaizca vidheyo muutrasaadhitaH//
CS8.7.39/ bilvaadipaJcamuulena siddho bastiruraHsthite/
ziraHsthe naavanaM dhuumaH pracchaadyaM sarSapaiH ziraH//
CS8.7.40/ snigdhasvinne mahaadoSe bastirmRdvalpabheSajaH/
utklizyaalpaM hareddoSaM janayecca pravaahikaam//
CS8.7.41/ sa bastipaayuzophena jaGghorusadanena vaa/
niruddhamaaruto janturabhiikSNaM saMpravaahate//
CS8.7.42/ svedaabhyaaGgaanniruuhaaMzca zodhaniiyaanulomikaan/
vidadhyaallaGghayitvaa tu vRttiM kuryaadviriktavat//
CS8.7.43/ durbale kruurakoSThe ca tiivradoSe tanurmRduH/
ziito+alpazcaavRto doSairbastistadvihato+anilaH//
CS8.7.44/ &maargairgaatraaNi sandhaavannuurdhvaM muurdhni& vihanyate/
griivaaM manye ca &gRhNaani ziraH kaNThaM bhinatti ca//
CS8.7.45/ baadhiryaM karNanaadaM ca piinasaM netravibhramam/
kuryaadabhyaJjanaM &tailalavaNena yathaavidhi//
CS8.7.46/ yuJjyaat pradhamanairnasyairdhuumairasya& virecayet/
tiikSNaanulomikenaatha snigdhaM bhukte+anuvaasayet&//
CS8.7.47/ &snehasvedairanaapaadya gurustiikSNo+atimaatrayaa/
yasya bastiH prayujyeta so+atimaatraM pravartayet//
CS8.7.48/ sruteSu tasya doSeSu niruuDhasyaatimaatrazaH/
stabdhodaavRtakoSThasya vaayuH saMpratihanyate//
CS8.7.49/ vilomanasamudbhuuto rujatyaGgaani dehinaH/
&gaatraveSTananistodabhedasphuraNajRmbhaNaiH//
CS8.7.50/ taM tailalavaNaabhyaktaM secayeduSNavaariNaa/
eraNDapatraviSkvaathaiH prastaraizcopapaadayet//
CS8.7.51/ &yavaan kulatthaan kolaani paJcamuule tathobhaye/
jalaaDhakadvaye paktvaa paadazeSeNa tena ca//
CS8.7.52/ kuryaat sabilvatailoSNalavaNena niruuhaNam/
taM niruuDhaM samaazvastaM droNyaaM samavagaahayet//
CS8.7.53/ tato bhuktavatastasya kaarayedanuvaasanam/
yaSTiimadhukatailena bilvatailena vaa &bhiSak//
CS8.7.54/ mRdukoSThaalpadoSasya ruukSastiikSNo+atimaatravaan/
&bastirdoSaannirasyaazu janayet parikartikaam//
CS8.7.55/ trikavaGkSaNabastiinaaM todaM naabheradho rujam/
vibandho+&alpaalpamutthaanaM bastinirlekhanaadbhavet//
CS8.7.56/ svaaduziitauSadhaistatra paya ikSvaadibhiH zRtam/
yaSTyaahvatilakalkaabhyaaM bastiH syaat kSiirabhojinaH//
CS8.7.57/ sasarjarasayaSTyaahvajiGginiikardamaaJjanam/
viniiya dugdhe bastiH syaat vyaktaamlamRdubhojinaH//
CS8.7.58/ &pittaroge+amla uSNo vaa tiikSNo vaa lavaNo+athavaa/
bastirlikhati paayuM tu kSiNoti vidahatyapi//
CS8.7.59/ sa vidagdhaH sravatyasraM pittaM caanekavarNavat/
saaryate &bahuvegena mohaM gacchati caasakRt//
CS8.7.60/ aardrazaalmalivRntaistu kSuNNairaajaM payaH zRtam/
sarpiSaa yojitaM ziitaM bastimasyai pradaapayet//
CS8.7.61/ vaTaadipallaveSveSa kalpo yavatileSu ca/
suvarcalopodikayoH karbudaare ca zasyate//
CS8.7.62/ gude sekaaH pradehaazca ziitaaH syurmadhuraazca ye/
raktapittaatisaaraghnii kriyaa caatra prazasyate//
CS8.7.63/ tiikSNatvaM muutrapiilvagnilavaNakSaarasarSapaiH/
praaptakaalaM vidhaatavyaM kSiiraadyairmaardavaM tathaa//
CS8.7.64/ aapaadatalamuurdhasthaan doSaan pakvaazaye sthitaH/
viiryeNa bastiraadatte khastho+arko bhuurasaaniva//
CS8.7.65/ yadvat kusumbhasaMmizraattoyaadraagaM haret paTaH/
tadvaddraviikRtaaddehaanniruuko nirharenmalaan//
CS8.7.66/ tatra zlokaH---
ityetaa vyaapadaH proktaa basteH saakRtibheSajaaH/
buddhvaa kaartsnyena taan bastiinniyuJjannaaparaadhyati//

ityagnivezakRte tantre carakapratisaMskRte+apraapte dRDhabalasaMpuurite &siddhisthaane bastivyaapatsiddhirnaama saptamo+adhyaayaH//7//


aSTamo+adhyaayaH//
CS8.8.1/ athaataH &praasRtayogiiyaaM siddhiM vyaakhyaasyaamaH//
CS8.8.2/ iti ha smaaha bhagavaanaatreyaH//
CS8.8.3/ athemaan sukumaaraaNaaM niruuhaan &snehanaan mRduun/
karmaNaa viplutaanaaM ca vakSyaami prasRtaiH pRthak//
CS8.8.4/ kSiiraaddvau prasRtau kaaryau madhutailaghRtaattrayaH/
khajena mathito bastirvaataghno balavarNakRt//
CS8.8.5/ ekaikaH prasRtastailaprasannaakSaudrasarpiSaam/
bilvaadimuulakvaathaaddvau kaulatthaaddvau sa vaatanut//
CS8.8.6/ paJcamuularasaat paJca dvau tailaat kSaudrasarpiSoH/
ekaikaH prasRto bastiH snehaniiyo+anilaapahaH//
CS8.8.7/ saindhavaardhaakSa ekaikaH kSaudratailapayoghRtaat/
&prasRto hapuSaakarSo niruuhaH zukrakRt param//
CS8.8.8/ paTolanimbabhuunimbaraasnaasaptacchadaambhasaH/
catvaaraH prasRtaa eko ghRtaat sarSapakalkitaH//
CS8.8.9/ niruuhaH paJcatikto+ayaM &mehaabhiSyandakuSThanut/
viDaGgatriphalaazigruphalamustaakhuparNijaat//
CS8.8.10/ &kaSaayaat prasRtaaH paJca tailaadeko vimathya taan/
viDaGgapippaliikalko niruuhaH kriminaazanaH//
CS8.8.11/ payasyekSusthiraaraasnaavidaariikSaudrasarpiSaam/
ekaikaH prasRto bastiH kRSNaakalko vRSatvakRt//
CS8.8.12/ catvaarastailagomuutradadhimaNDaamlakaaJjikaat/
prasRtaaH sarSapaiH &kalkairviTsaGgaanaahamedanaH//
CS8.8.13/ zvadaMSTraazmabhideraNDarasaattailaat suraasavaat/
prasRtaaH paJca yaSTyaahvakauntiimaagadhikaasitaaH//
CS8.8.14/ &kalkaH syaanmuutrakRcchre tu saanaahe bastiruttamaH/
ete salavaNaaH koSNaa niruuhaaH prasRtairnava//
CS8.8.15/ mRdubastijaDiibhuute tiikSNo+anyo bastiriSyate/
tiikSNairvikarSite svaadu pratyaasthaapanamiSyate&//
CS8.8.16/ vaatopasRSTasyoSNaiH &syurgudadaahaadayo yadi/
draakSaambunaa trivRtkalkaM dadyaaddoSaanulomanam//
CS8.8.17/ taddhi pittazakRdvaataan hRtvaa daahaadikaaJjayet/
zuddhazcaapi pibecchiitaaM yavaaguuM zarkaraayutaam//
CS8.8.18/ athavaa+ativiriktaH syaat kSiiNaviTkaH sa bhakSayet/
maaSayuuSeNa kulmaaSaan pibenmadhvathavaa& suraam//
CS8.8.19/ &saamaM cet kuNapaM zuulairupavizedarocakii/
sa ghanaativiSaakuSThanatadaaruvacaaH pibet//
CS8.8.20/ zakRdvaatamasRk pittaM kaphaM vaa yo+atisaaryate/
&pakvaM, tatra svavargiiyairbastiH zreSThaM bhiSagjitam//
CS8.8.21/ SaNNaameSaaM dvisaMsargaat triMzadbhedaa bhavanti tu/
kevalaiH saha SaTtriMzadvidyaat sopadravaanapi//
CS8.8.22/ zuulapravaahikaadhmaanaparikartyarucijvaraan/
tRSNoSNadaahamuurcchaadiiMzcaiSaaM vidyaadupadravaan//
CS8.8.23/ &tatraame+antarapaanaM syaat vyoSaamlalavaNairyutam/
paacanaM zasyate bastiraame hi pratiSidhyate//
CS8.8.24/ vaataghnairgraahivargiiyairbastiH zakRti zasyate/
svaadvamlalavaNaiH zastaH snehabastiH samiiraNe//
CS8.8.25/ rakte raktena, pitte tu kaSaayasvaadutiktakaiH/
saaryamaaNe kaphe bastiH kaSaayakaTutiktakaiH//
CS8.8.26/ zakRtaa vaayunaa vaa++aame tena varcasyathaanile/
saMsRSTe+antarapaanaM syaad vyoSaamlalavaNairyutam//
CS8.8.27/ pittenaame+asRjaa vaa+api tayoraamena vaa punaH/
saMsRSTayorbhavet paanaM savyoSasvaadutiktakam//
CS8.8.28/ tathaa++aame kaphasaMsRSTe kaSaayavyoSatiktakam/
aamena tu kaphe vyoSakaSaayalavaNairyutam//
CS8.8.29/ vaatena vizi pitte vaa viTpittaabhyaaM& tathaa+anile/
madhuraamlakaSaayaH syaat saMsRSTe bastiruttamaH//
CS8.8.30/ zakRcchoNitayoH pittazakRto raktapittayoH/
bastiranyonyasaMsarge kaSaayasvaadutiktakaH//
CS8.8.31/ kaphena vizi pitte vaa kaphe viTpittazoNitaiH/
vyoSatiktakaSaayaH syaat saMsRSTe bastiruttamaH//
CS8.8.32/ syaadbastirvyoSatiktaamlaH saMsRSTe vaayunaa kaphe/
madhuravyoSatiktastu rakte kaphavimuurcchite//
CS8.8.33/ maarute kaphasaMsRSTe vyoSaamlalavaNo bhavet/
bastirvaatena &pitte tu kaaryaH svaadvamlatiktakaH//
CS8.8.34/ tricatuHpaJcasaMsargaanevameva vikalpayet/
yuktizcaiSaatisaaroktaa sarvarogeSvapi smRtaa//
CS8.8.35/ yugapat SaDrasaM SaNNaaM saMsarge paacanaM bhavet&/
niraamaaNaaMtu paJcaanaaM bastiH SaaDrasiko mataH//
CS8.8.36/ udumbarazalaaTuuni jambvaamrodumbaratvacaH/
zaGkhaM sarjarasaM laakSaaM kardamaM ca palaaMzikam//
CS8.8.37/ piSTvaa taiH sarpiSaH prasthaM kSiiradviguNitaM pacet/
atiisaareSu sarveSu peyametadyathaabalam//
CS8.8.38/ kacchuraadhaatakiibilvasamaGgaaraktazaalibhiH/
masuuraazvatthazuGgaizca yavaaguuH syaajjale zRtaiH//
CS8.8.39/ &baalodumbarakaTvaGgasamaGgaaplakSapallavaiH/
masuuradhaatakiipuSpabalaabhizca tathaa bhavet//
CS8.8.40/ sthiraadiinaaM &balaadiinaamikSvaadiinaamathaapi vaa/
kvaatheSu samasuuraaNaaM yavaagvaH syuH pRthak pRthak//
CS8.8.41/ kacchuraamuulazaalyaaditaNDulairupasaadhitaaH/
dadhitakraaranaalaamlakSiireSvikSurase+api vaa//
CS8.8.42/ ziitaaH sazarkaraakSaudraaH sarvaatiisaaranaazanaaH/
sasarpirmaricaajaajyo madhuraa lavaNaaH zivaaH//
CS8.8.43/ bhavanti caatra zlokaaH---
snigdhaamlalavaNamadhuraM paanaM bastizca maarute koSNaH/
ziitaM tiktakaSaayaM madhuraM pitte ca rakte ca//
CS8.8.44/ tiktoSNakaSaayakaTuzleSmaNi saMgraahi vaatanucchakRti paacanamaame paanaM picchaasRgbastayo rakte//
CS8.8.45/ atisaaraM pratyuktaM mizraM &dvandvaadiyogajeSvapi ca/
tatrodrekavizeSaaddoSeSuupakramaH kaaryaH//
CS8.8.46/ tatra zlokaH---
praasRtikaaH savyaapatkriyaa niruuhaastathaa+atisaarahitaaH/
&rasakalpaghRtayavaagvazcoktaa guruNaa prasRtasiddhau//

ityagnivezakRte tantre carakapratisaMskRte+apraapte dRDhabalasaMpuurite siddhisthaane &praasRtayogiiyasiddhirnaamaaSTamo+adhyaayaH//8//


navamo+adhyaayaH/
CS8.9.1/ athaatastrimarmiiyaaM siddhiM vyaakhyaasyaamaH//
CS8.9.2/ iti ha smaaha bhagavaanaatreyaH//
CS8.9.3/ saptottaraM marmazatamasmiJchariire skandhazaakhaasamaazritamagniveza!/
teSaamanyatamapiiDaayaaM samadhikaa piiDaa bhavati, cetanaanibandhavaizeSyaat/
tatra zaakhaazritebhyo marmabhyaH skandhaazritaani gariiyaaMsi, zaakhaanaaM tadaazritatvaat; skandhaazritebhyo+api hRdbastiziraaMsi, tanmuulatvaacchariirasya//
CS8.9.4/ tatra hRdaye& daza dhamanyaH praaNaapaanau& namo buddhizcetanaa mahaabhuutaani ca naabhyaamaraa iva pratiSThitaani, zirasi indriyaaNi indriyapraaNavahaani ca srotaaMsi suuryamiva gabhastayaH saMzritaani, bastistu sthuulagudamuSkasevaniizukramuutravaahiniinaaM& naaDii(lii)naaM madhye muutradhaaro+ambuvahaanaaM sarvasrotasaamudadhirivaapagaanaaM &pratiSThaa, bahubhizca tanmuulairmarmasaMjJakaiH srotobhirgaganamiva dinakarakarairvyaaptamidaM zariiram//
CS8.9.5/ teSaaM trayaaNaamanyatamasyaapi bhedaadaazveva zariirabhedaH syaat, aazrayanaazaadaazritasyaapi vinaazaH; tadupaghaataattu& ghorataravyaadhipraadurbhaavaH; tasmaadetaani vizeSeNa rakSyaaNi baahyaabhighaadvaataadibhyazca//
CS8.9.6/ tatra hRdyabhihate kaasazvaasabalakSayakaNThazoSaklomaakarSaNajihvaanirgamamukhataalizoSaapasmaaronmaadapralaapacittanaazaadayaH syuH; zirasyabhihate manyaastambhaarditacakSurvibhramamohodveSTanaceSTaanaazakaasazvaasahanugrahamuukagadgadatvaakSinimiilanagaNDaspandanajRmbhaNalaalaasraavasvarahaanivadanajihmatvaadiini; bastautu vaatamuutravarconigrahavaGkSaNamehanabastizuulakuNDalodaavartagulmaanilaaSThiilopastambhanaabhikukSigudazroNigrahaadayaH&; vaataadyupasRSTaanaaM tveSaaM liGgaani cikitsite sakriyaavidhiinyuktaani//
CS8.9.7/ kiMtvetaani vizeSato+anilaadrakSyaaNi, anilo hi pittakaphasamuudiiraNe hetuH praaNamuulaM ca, sa bastikarmasaadhyatamaH, tasmaanna bastisamaM kiJcit karma marmaparipaalanamasti/
tatra SaDaasthaapanaskandhaan vimaane dvau caanuvaasanaskandhaaviha ca vihitaan bastiin buddhyaa vicaarya mahaamarmaparipaalanaarthaM prayojayedvaatavyaadhicikitsaaM ca//
CS8.9.8/ &bhuuyazca hRdyupasRSTe hiGgucuurNaM lavaNaanaamanyatamacuurNasaMyuktaM &maatuluGgasya rasenaanyena vaa+amlena hRdyena vaa paayayet, sthiraadipaJcamuuliirasaH sazarkaraH paanaarthaM, bilvaadipaJcamuularasasiddhaa ca yavaaguuH, hRdrogavihitaM ca karma; muurdhni tu vaatopasRSTe+abhyaGgasvedanopanaahasnehapaananastaH karmaavapiiDanadhuumaadiini; bastau tu kumbhiisvedaH, vartayaH, zyaamaadibhirgomuutrasiddho niruuhaH, bilvaadibhizca suraasiddhaH, zarakaazekSudarbhagokSurakamuulazRtakSiiraizca& trapusairvaarukharaazvaabiijayavarSabhakavRddhikalkito niruuhaH, piitadaarusiddhatailenaanuvaasanaM, tailvakaM ca sarpirvirekaarthaM, zataavariigokSurakabRhatiikaNTakaarikaaguDuuciipunarnavoziiramadhukadvisaarivaalodhrazreyasiikuzakaazamuulakaSaayakSiiracaturguNaM balaavRSarSabhakakharaazvopakuJcikaavatsakatrapusairvaarubiijazitivaarakamadhukavacaazatapuSpaazmabhedakavarSaabhuumadanaphalakalkasiddhaM tailamuttarabastirniruuho vaa zuddhasnigdhasvinnasya bastizuulamuutravikaarahara iti//
CS8.9.9/ bhavanti caatra zlokaaH---
hRdaye muurdhni bastau ca nRNaaM pratiSThitaaH/
tasmaatteSaaM sadaa &yatnaM kurviita paripaalane//
CS8.9.10/ aabaadhavarjanaM nityaM svasthavRttaanuvartanam/
utpannaartivighaatazca marmaNaaM paripaalanam//
CS8.9.11/ ata uurdhvaM vikaaraa ye trimarmiiye cikitsite/
na proktaa marmajaasteSaaM kaaMzcidvakSyaami sauSadhaan//
CS8.9.12/ kruddhaH svaiH kopanairvaayuH sthaanaaduurdhvaM prapadyate/
piiDayan hRdayaM gatvaa ziraH zaGkhau ca piiDayan//
CS8.9.13/ dhanurvannamayedgaatraaNyaakSipenmohayettathaa/
(&namayeccaakSipeccaaGgaanyucchvaasaM niruNaddhi ca//)
kRcchreNa caapyucchvasiti stabdhaakSo+atha nimiilakaH&//
CS8.9.14/ kapota iva kuujecca niHsaMjJaH so+apatantrakaH/
dRSTiM saMstambhya saMjJaaM ca hatvaa kaNThena kuujati//
CS8.9.15/ hRdi mukte naraH svaasthyaM yaati mohaM vRte punaH/
vaayunaa daaruNaM praahureke tamapataanakam//
CS8.9.16/ zvasanaM kaphavaataabhyaaM ruddhaM &tasya vimokSayet/
tiikSNaiH pradhamanaiH saMjJaaM taasu muktaasu vindati//
CS8.9.17/ maricaM zigrubiijaani viDaGgaM ca phaNijjhakam/
etaani suukSmacuurNaani dadyaacchiirSavirecanam//
CS8.9.18/ &tumburuuNyabhayaa hiGgu pauSkaraM lavaNatrayam/
yavakvaathaambunaa peyaM hRdgrahe &caapatantrake//
CS8.9.19/ hiGgvamlavetasaM zuNThiiM sasauvarcaladaaDimam/
pibedvaatakaphaghnaM ca karma hRdroganuddhitam//
CS8.9.20/ &zodhanaa bastayastiikSNaa na hitaastasya kRtsnazaH/
sauvarcalaabhayaavyoSaiH siddhaM tasmai ghRtaM hitam//
CS8.9.21/ &madhurasnigdhagurvannasevanaaccintanaacchramaat&/
zokaadvyaadhyanuSaGgaacca vaayunodiiritaH kaphaH//
CS8.9.22/ yadaa+asau samavaskandya hRdayaM hRdayaazrayaan/
samaavRNoti jJaanaadiiMstadaa tandropajaayate//
CS8.9.23/ hRdaye vyaakuliibhaavo vaakceSTendriyagauravam/
manobuddhyaprasaadazca tandraayaa lakSaNaM matam//
CS8.9.24/ kaphaghnaM tatra kartavyaM zodhanaM zamanaani ca/
vyaayaamo raktamokSazca bhojyaM ca kaTutiktakam//
CS8.9.25/ &muutraukasaado jaTharaM kRcchramutsaGgasaMkSayau/
muutraatiito+anilaaSThiilaa vaatabastyuSNamaarutau//
CS8.9.26/ vaatakuNDalikaa granthirviDghaato bastikuNDalam/
trayodazaite muutrasya doSaastaaMlliGgataH zRNu//
CS8.9.27/ pittaM kapho &dvaavapi vaa bastau saMhanyate yadaa/
maarutena tadaa muutraM raktaM piitaM ghanaM sRjet//
CS8.9.28/ sadaahaM zvetasaandraM vaa sarvairvaa lakSaNairyutam/
&muutraukasaadaM taM vidyaat pittazleSmaharairjayet//
CS8.9.29/ vidhaaraNaat pratihataM vaatodaavartitaM yadaa/
puurayatyudaraM muutraM tadaa tadanimittaruk//
CS8.9.30/ apaktimuutraviTsaGgaistanmuutrajaTharaM vadet/
muutravairecaniiM tatra cikitsaaM saMprayojayet//
CS8.9.31/ hiGgudviruttaraM cuurNaM trimarmiiye prakiirtitam/
&hanyaanmuutrodaraanaahamaadhmaanaM gudameDhrayoH//
CS8.9.32/ muutritasya vyavaayaattu reto vaatoddhataM cyutam/
puurvaM muutrasya pazcaadvaa sravet kRcchraM taducyate//
CS8.9.33/ khavaiguNyaanilaakSepaiH kiJcinmuutraM ca tiSThati/
maNisandhau sravet pazcaattadarugvaa+atha caatiruk//
CS8.9.34/ muutrotsaGgaH sa vicchinnamuccheSaguruzephasaH&/
vaataakRtirbhavedvaataanmuutre zuSyati saMkSayaH//
CS8.9.35/ ciraM dhaarayato muutraM tvarayaa na pravartate/
mehamaanasya mandaM vaa muutraatiitaH sa ucyate//
CS8.9.36/ aadhmaapayan bastigudaM ruddhvaa vaayuzcalonnataam/
kuryaattiivraartimaSThiilaaM muutraviNmargarodhiniim//
CS8.9.37/ &muutraM dhaarayato bastau vaayuH kruddho vidhaaraNaat/
muutrarodhaartikaNDuubhirvaatabastiH sa ucyate//
CS8.9.38/ uSmaNaa soSmakaM muutraM zoSayan raktapiitakam/
uSNavaataH sRjet kRcchraadvbastyupasthaartidaahavaan//
CS8.9.39/ gatisaGgaadudaavRttaH sa muutrasthaanamaargayoH/
muutrasya viguNo vaayurbhagnavyaaviddhakuNDalii//
CS8.9.40/ muutraM vihanti saMstambhabhaGgagauravaveSTanaiH/
tiivraruGmuutraviTsaGgairvaatakuNDaliketi saa//
CS8.9.41/ raktaM vaatakaphaadduSTaM bastidvaare sudaaruNam/
granthiM kuryaat sa kRcchreNa sRjenmuutraM tadaavRtam//
CS8.9.42/ azmariisamazuulaM taM raktagranthiM pracakSate/
ruukSadurbalayorvaatenodaavRttaM zakRdyadaa//
CS8.9.43/ muutrasrotaH prapadyeta viTsaMsRSTaM tadaa naraH/
viGgandhaM muutrayet kRcchraadviDvighaataM vinirdizet//
CS8.9.44/ drutaadhvalaGghanaayaasaadabhighaataat prapiiDanaat/
svasthaanaadbastirudvRttaH sthuulastiSThati garbhavat//
CS8.9.45/ zuulaspandanadaahaarto binduM binduM sravatyapi/
piiDitastu sRjeddhaaraaM saMstambhodveSTanaartimaan//
CS8.9.46/ bastikuNDalamaahustaM ghoraM zastraviSopamam/
pavanaprabalaM praayo durnivaaramabuddhibhiH//
CS8.9.47/ tasmin pittaanvite daahaH zuulaM muutravivarNataa/
zleSmaNaa &gauravaM zophaH snigdhaM muutraM ghanaM sitam//
CS8.9.48/ zleSmaruddhabilo bastiH pittodiirNo na sidhyati/
avibhraantabilaH saadhyo na tu yaH kuNDaliikRtaH//
CS8.9.49/ syaadbastau kuNDaliibhuute &hRnmohaH zvaasa eva ca/
doSaadhikyamavekSyaitaan muutrakRcchraharairjayet//
CS8.9.50/ bastimuttarabastiM ca sarveSaameva daapayet/
puSpanetraM tu haimaM syaacchlakSNamauttarabastikam//
CS8.9.51/ &jaatyazvahanavRntena samaM gopucchasaMsthitam/
raupyaM vaa sarSapacchidraM dvikarNaM dvaadazaaGgulam//
CS8.9.52/ tenaajabastiyuktena snehasyaardhapalaM nayet/
yathaavayovizeSeNa snehamaatraaM vikalpya vaa//
CS8.9.53/ snaatasya bhuktabhaktasya rasena payasaa+api vaa/
&sRSTaviNmuutravegasya piiThe jaanusame mRdau//
CS8.9.54/ RjoH sukhopaviSTasya hRSTe muDhre ghRtaaktayaa/
zalaakayaa+anviSya gatiM yadyapratihataa vrajet//
CS8.9.55/ tataH zephaHpramaaNena puSpanetraM pravezayet/
gudavanmuutramaargeNa praNayedanu sevaniim//
CS8.9.56/ &hiMsyaadatigataM bastimuune sneho na gacchati/
sukhaM prapiiDya niSkampaM niSkarSennetrameva ca//
CS8.9.57/ pratyaagate dvitiiyaM ca tRtiiyaM ca pradaapayet/
anaagacchannupekSyastu rajaniivyuSitasya ca//
CS8.9.58/ pippaliilavaNaagaaradhuumaapaamaargasarSapaiH/
vaartaakurasanirguNDiizampaakaiH sasahaacaraiH//
CS8.9.59/ muutraamlapiSTaiH saguDairvartiM kRtvaa pravezayet/
agre tu sarSapaakaaraaM pazcaardhe maaSasaMmitaam//
CS8.9.60/ netradiirghaaM ghRtaabhyaktaaM sukumaaraamabhaGguraam/
netravanmuutranaaDyaaM tu paayau caaGguSThasaMmitaam//
CS8.9.61/ snehe pratyaagate taabhyaamaanuvaasaniko vidhiH/
parihaarazca savyaapat sasamyagdattalakSaNaH//
CS8.9.62/ striiNaamaartavakaale tu pratikarma tadaacaret/
garbhaasanaa sukhaM snehaM tadaa++aadatte hyapaavRtaa//
CS8.9.63/ &garbhaM yonistadaa ziighraM jite gRhNaati maarute/
bastijeSu vikaareSu yonivibhraMzajeSu ca//
CS8.9.64/ yonizuuleSu tiivreSu yonivyaapatsvavRgdare/
aprasravati muutre ca binduM sravatyapi//
CS8.9.65/ vidadhyaaduttaraM bastiM &yathaasvauSadhasaMskRtam/
puSpanetrapramaaNaM tu pramadaanaaM dazaaGgulam//
CS8.9.66/ muutrasrotaHpariiNaahaM mudgasroto+&anuvaahi ca/
apatyamaarge naariiNaaM vidheyaM caturaGgulam//
CS8.9.67/ dvyaGgulaM muutramaarge tu baalaayaastvekamaGgulam/
uttaanaayaaH zayaanaayaaH samyak saGkocya sakthinii//
CS8.9.68/ athaasyaaH praNayennetramanuvaMzagataM sukham/
dvistrizcaturiti snehaanahoraatreNa yojayet//
CS8.9.69/ &bastau, bastau praNiite ca vartiH piinataraa bhavet/
triraatraM karma kurviita snehamaatraaM vivardhayet//
CS8.9.70/ anenaiva vidhaanena karma kuryaat punastryahaat/
ataH zirovikaaraaNaaM kazcidbhedaH pravakSyate//
CS8.9.71/ raktapittaanilaa duSTaaH zaGkhadeze vimuurcchitaaH/
tiivrarugdaaharaagaM hi zophaM kurvanti daaruNam//
CS8.9.72/ sa ziro viSavadvegii nirudhyaazu galaM tathaa/
&triraatraajjiivitaM hanti zaGkhako naama& naamataH//
CS8.9.73/ &paraM tryahaajjiivati cet pratyaakhyaayaacaret kriyaam/
zirovirekasekaadi sarvaM viisarpanucca yat//
CS8.9.74/ &ruukSaatyadhyazanaat puurvavaataavazyaayamaithunaiH/
vegasaMdhaaraNaayaasavyaayaamaiH kupito+anilaH//
CS8.9.75/ kevalaH sakapho &vaa+ardhaM gRhiitvaa zirasastataH/
manyaabhruuzaGkhakarNaakSilalaaTaardho+ativedanaam//
CS8.9.76/ zastraaraNinibhaaM kuryaattiivraaM so+ardhaavabhedakaH/
nayanaM vaa+athavaa zrotramativRddho vinaazayet//
CS8.9.77/ catuHsnehottamaa maatraa ziraHkaayavirecanam/
naaDiisvedo ghRtaM jiirNaM bastikarmaanuvaasanam//
CS8.9.78/ upanaahaH zirobastirdahanaM caatra zasyate/
pratizyaaye ziroroge yaccoddiSTaM cikitsitam//
CS8.9.79/ sandhaaraNaadajiirNaadyairmastiSkaM raktamaarutau/
duSTau duuSayatastacca duSTaM taabhyaaM vimuurcchitam//
CS8.9.80/ siiryodaye+aMzusaMtaapaaddravaM& viSyandate zanaiH/
tato dine ziraHzuulaM dinavRddhyaa vivardhate//
CS8.9.81/ dinakSaye tataH styaane mastiSke saMprazaamyati/
suuryaavartaH sa tatra syaat sarpirauttarabhaktikam//
CS8.9.82/ ziraHkaayavirekau ca muurdhnaa &trisnehadhaaraNam/
jaaGgalairupanaahazca ghRtakSiiraizca secanam&//
CS8.9.83/ barhitittirilaavaadizRtakSiirotthitaM ghRtam/
syaannaavanaM jiivaniiyakSiiraaSTaguNasaadhitam//
CS8.9.84/ (&upavaasaatizokaatiruukSaziitaalpabhojanaiH/)
duSTaa doSaastrayo &manyaapazcaadghaaTaasu vedanaam//
CS8.9.85/ tiivraaM kurvanti &saa caakSibhruuzaGkheSvavatiSThate/
spandanaM gaNDapaarzvasya netrarogaM hanugraham//
CS8.9.86/ so+anantavaatastaM hanyaat siraarkaavartanaazanaiH/
vaato ruukSaadibhiH kruddhaH ziraHkampamudiirayet//
CS8.9.87/ tatraamRtaabalaaraasnaamahaazvetaazvagandhakaiH/
snehasvedaadi vaataghnaM zastaM nasyaM ca tarpaNam//
CS8.9.88/ nastaHkarma ca kurviita zirorogeSu zaastravid/
dvaaraM hi ziraso naasaa tena tad vyaapya hanti taan//
CS8.9.89/ naavanaM caavapiiDazca dhmaapanaM dhuuma eva ca/
pratimarzazca vijJeyaM nastaHkarma tu paJcadhaa//
CS8.9.90/ snehanaM zodhanaM caiva dvividhaM naavanaM smRtam/
zodhanaH stambhanazca syaadavapiiDo dvidhaa &mataH//
CS8.9.91/ cuurNasyaadhmaapanaM taddhi &dehasrotovizodhanam/
vijJeyastrividho dhuumaH praaguktaH zamanaadikaH//
CS8.9.92/ pratimarzo bhavet sneho nirdoSa ubhayaarthakRt/
evaM tadrecanaM karma tarpaNaM zamanaM tridhaa//
CS8.9.93/ stambhasuptigurutvaadyaaH zlaiSmikaa ye zirogadaaH/
zirovirecanaM teSu nastaHkarma prazasyate//
CS8.9.94/ ye ca vaataatmakaa rogaaH ziraHkampaarditaadayaH/
zirasastarpaNaM teSu nastaHkarma &prazasyate//
CS8.9.95/ raktapittaadirogeSu zamanaM nasyamiSyate/
dhmaapanaM dhuumapaanaM ca tathaa yogyeSu &zasyate//
CS8.9.96/ (&doSaadikaM samiikSyaiva bhiSak samyak ca kaarayet/)
phalaadi bheSajaM proktaM ziraso yadvirecanam//
CS8.9.97/ taccuurNaM kalpayettena pacet snehaM virecanam/
yaduktaM madhuraskandhe bheSajaM tena tarpaNam//
CS8.9.98/ saadhayitvaa bhiSak snehaM nastaH kuryaadvidhaanavit/
praaksuurye madhyasuurye vaa praakkRtaavazyakasya ca//
CS8.9.99/ uttaanasya zayaanasya zayane svaastRte sukham/
pralambazirasaH kiJcit kiJcit paadonnatasya ca//
CS8.9.100/ dadyaannaasaapuTe snehaM tarpaNaM buddhimaan bhiSak/
anavaakziraso nasyaM na ziraH pratipadyate//
CS8.9.101/ atyavaakziraso nasyaM mastuluGge+avatiSThati/
ata evaMzayaanasya zuddhyarthaM svedayecchiraH//
CS8.9.102/ saMsvedya naasaamunnamya vaamenaaGguSThaparvaNaa/
hastena dakSiNe naatha kuryaadubhyataH samam//
CS8.9.103/ praNaaDyaa picunaa vaa+api nastaHsnehaM yathaavidhi/
kRte ca svedayedbhuuya aakarSecca punaH punaH//
CS8.9.104/ taM snehaM zleSmaNaa &saakaM tathaa sneho na tiSThati/
svedenotklezitaH zleSmaa nastaHkarmaNyupasthitaH&//
CS8.9.105/ bhuuyaH snehasya zaityena zirasi styaayate& tataH/
zrotramanyaagalaadyeSu vikaaraaya sa kalpate//
CS8.9.106/ tato nastaHkRte dhuumaM pibet kaphavinaazanam&/
hitaannabhuGnivaatoSNasevii syaanniyatendriyaH//
CS8.9.107/ vidhireSo+avapiiDasya kaaryaH pradhmaapanasya tu/
tat &SaDaGgulayaa naaDyaa dhameccuurNaM mukhena tu//
CS8.9.108/ viriktazirasaM &tuuSNaM paayayitvaa+ambu bhojayet/
laghu triSvaviruddhaM ca nivaatasthamatandritaH//
CS8.9.109/ virekazuddho doSasya kopanaM yasya sevate/
sa doSo vicaraMstatra karoti svaan gadaan bahuun//
CS8.9.110/ yathaasvaM vihitaaM teSu kriyaaM kuryaadvicakSaNaH/
akaalakRtajaataanaaM rogaaNaamanuruupataH//
CS8.9.111/ &ajiirNe bhojane bhukte toye piite+atha durdine/
pratizyaaye nave &snaate snehapaane+anuvaasane//
CS8.9.112/ naavanaM snehanaM rogaan karoti zlaiSmikaan bahuun/
tatra zleSmaharaH sarvastiikSNoSNaadirvidhirhitaH//
CS8.9.113/ kSaame virecite garbhe vyaayaamaabhihate tRSi/
vaato ruukSeNa nasyena kruddhaH svaaJjanayednaadgadaan//
CS8.9.114/ tatra vaataharaH sarvo vidhiH snehanabRMhaNaH/
svedaadiH, syaadghRtaM &kSiiraM garbhiNyaastu vizeSataH//
CS8.9.115/ jvarazokaatitaptaanaaM timiraM madyapasya tu/
ruukSzaiH ziitaaJjanairlepaiH puTapaakaizca &saadhayet//
CS8.9.116/ snehanaM zodhanaM caiva dvividhaM &naavanaM matam/
pratimarzastu nasyaarthaM karoti na ca doSavaan//
CS8.9.117/ nastaH snehaaGguliM dadyaat praatarnizi ca sarvadaa/
na cocchiGghedarogaaNaaM pratimarzaH sa daarDyakRt//
CS8.9.118/ tatra zlokau---
triiNi yasmaat pradhaanaani marmaaNyabhihateSu ca/
teSu liGgaM cikitsaaM ca rogabhedaazca sauSadhaaH//
CS8.9.119/ vidhiruttarabastezca nastaHkarmavidhistathaa/
savyaapadbheSajaM siddhau marmaakhyaayaaM prakiirtitam//

ityagnivezakRte tantre carakapratisaMskRte+apraapte dRDhabalasaMpuurite siddhisthaane trimarmiiyasiddhirnaama navamo+adhyaayaH//9//

dazamo+adhyaayaH/
CS8.10.1/ athaato bastisiddhiM vyaakhyaasyaamaH//
CS8.10.2/ iti ha smaaha bhagavaanaatreyaH//
CS8.10.3/ siddhaanaaM bastiinaaM zastaanaaM teSu teSu rogeSu/
zRNvagniveza! gadataH siddhiM siddhipradaaM bhiSajaam//
CS8.10.4/ baladoSakaalarogaprakRtiiH pravibhajya yojitaaH samyak/
svaiH svairauSadhavargaiH svaan &svaan rogaanniyacchanti//
CS8.10.5/ karmaanyadbastisamaM na vidyate ziighrasukhavizodhitvaat/
aazvapatarpaNatarpaNayogaacca niratyayatvaacca//
CS8.10.6/ satyapi doSaharatve kaTutiikSNoSNaadi bheSajaadaanaat/
duHkhodgaarotklezaahRdyatvakoSTharujaa vireke syuH//
CS8.10.7/ avirecyau zizuvRddhau taavapraaptaprahiinadhaatubalau/
aasthaapanameva tayoH sarvaarthakRduttamaM karma//
CS8.10.8/ balavarNaharSamaardavagaatrasnehaannRNaaM dadaatyaazu/
anuvaasanaM niruuhazcottarabastizca sa trividhaH//
CS8.10.9/ zaakhaavaataartaanaaM &sakuJcitastabdhabhagnarugNaanaam/
viTsaGgaadhmaanaaruciparikartirugaadiSu ca zastaH//
CS8.10.10/ uSNaartaanaaM ziitaaJchiitaartaanaaM tathaa sukhoSNaaMzca/
tadyogyauSadhayuktaan bastiin saMtarkya& viniyujyaat//
CS8.10.11/ bastiinna bRMhaNiiyaan &dadyaad vyaadhiSu vizodhaniiyeSu/
medasvino vizodhyaa ya+api naraaH kuSThamehaartaaH//
CS8.10.12/ na kSiiNakSatadurbalamuurcchitakRzazuSkadehaanaam/
yuJjaadvizodhaniiyaan doSanibaddhaayuSo ye ca//
CS8.10.13/ vaajiikaraNe+asRkpittayozca madhughRtapayoyuktaaH/
zastaaH satailamuutraaranaalalavaNaazca& kaphavaate//
CS8.10.14/ yuJjaaddravyaaNi bastiSvamlaM muutraM payaH suraaM kvaathaan/
avirodhaaddhaatuunaaM rasayonitvaacca jalamuSNam//
CS8.10.15/ suradaaruzataahvailaakuSThamadhukapippaliimadhusnehaaH/
uurdhvaanulomabhaagaaH sasarSapaaH zarkaraa lavaNam//
CS8.10.16/ &aavaapaa bastiinaamataH prayojyaani yeSu yaani syuH/
yuktaani saha kaSaayaistaanyuttarataH pravakSyaami//
CS8.10.17/ cirajaatakaThinabaleSu vyaadhiSu tiikSNaa viparyaye mRdavaH/
saprativaapakaSaayaa yojyaastvanuvaasananiruuhaaH//
CS8.10.18/ ardhazlokairataH siddhaan naanaavyaadhiSu &sarvazaH/
bastiin viiryasamairbhaagairyathaarhaaloDanaaJchRNu//
CS8.10.19/ bilvo+agnimanthaH zyonaakaH kaazmaryaH paaTalistathaa/
zaalaparNii pRzniparNii bRhatyau vardhamaanakaH//
CS8.10.20/ yavaaH kulatthaaH kolaani sthiraa ceti trayo+anile/
zasyante sacatuHsnehaaH pizitasya rasaanvitaaH//
CS8.10.21/ nalavaJjulavaaniirazatapatraaNi zaivalam/
maJjiSThaa saarivaa+anantaa payasyaa madhuyaSTikaa//
CS8.10.22/ candanaM padmakoziiraM tuGgaM te paittike trayaH/
sazarkaraakSaudraghRtaaH sakSiiraa bastayo hitaaH//
CS8.10.23/ arkastathaiva caalarka ekaaSThiilaa punarnavaa/
haridraa triphalaa mustaM piitadaaru kuTannaTam//
CS8.10.24/ pippalyazcitrakazceti trayaste zleSmarogiSu&/
sakSaarakSaudragomuutraa naatisnehaanvitaa hitaaH//
CS8.10.25/ phalajiimuutakekSvaakudhaamaargavakavatsakaaH&/
zyaamaa ca &triphalaa caiva sthiraa dantii dravantyapi//
CS8.10.26/ prakiiryaa codakiiryaa ca niilinii kSiiriNii tathaa/
saptalaa zaGkhinii lodhraM phalaM kampillakasya ca//
CS8.10.27/ catvaaro muutrasiddhaaste pakvaazayavizodhanaaH/
(vyastairapi samastaizca caturyogaa udaahRtaaH&//)
CS8.10.28/ kaakolii kSiirakaakolii &mudgaparNii zataavarii/
vidaarii madhuyaSTyaahvaa zRGgaaTakakazeruke//
CS8.10.29/ aatmaguptaaphalaM maaSaaH sagodhuumaa yavaastathaa/
&jalajaanuupajaM maaMsamityete zukramaaMsalaaH&//
CS8.10.30/ jiivantii caagnimanthazca dhaatakiipuSpavatsakau/
pragrahaH khadiraH kuSThaM zamii piNDiitako yavaaH//
CS8.10.31/ priyaGguu raktamuulii ca taruNii svarNayuuthikaa/
vaTaadyaaH kiMzukaM lodhramiti saaMgraahikaa mataaH//
CS8.10.32/ &parisraave zRtaM kSiiraM savRzciirapunarnavam/
aakhupariNikayaa vaa+api taNDuliiyakayuktayaa//
CS8.10.33/ kaalaGkatakakaaNDekSudarbhapoTagalekSubhiH&/
daahaghraH saghRtakSiiro dvitiiyazcotpalaadibhiH//
CS8.10.34/ karbudaaraaDhakiiniipavidulaiH kSiirasaadhitaiH/
bastiH pradeyo bhiSajaa ziitaH samadhuzarkaraH//
CS8.10.35/ parikarte tathaa vRntaiH zriiparNiikovidaarajaiH/
(deyo bastiH suvaidyaistu yathaavadviditakriyaiH&//)
CS8.10.36/ &bastiH zaalmalivRntaanaaM kSiirasiddho ghRtaanvitaH/
hitaH pravaahaNe tadvadveSTaiH zaalmalikasya ca//
CS8.10.37/ azvaavarohikaakaakanaasaaraajakazerukaiH/
siddhaaH kSiire+atiyoge syuH kSaudraaJjanaghRtairyutaaH//
CS8.10.38/ nyagrodhaadyaizcaturbhizca tenaiva vidhinaa paraH/
bRhatii kSiirakaakolii pRzniparNii zataavarii//
CS8.10.39/ kaazmaryabadariiduurvaastathoziirapriyaGgavaH/
jiivaadaane zRtau kSiire dvau ghRtaaJjanasaMyutau//
CS8.10.40/ bastii pradeyau bhiSajaa ziitau samadhuzarkarau/
go+avyajaamahiSiikSiirairjiivaniiyayutaistathaa//
CS8.10.41/ zazaiNadakSamaarjaaramahiSaavyajazoNitaiH/
sadyaskairmRditairbastirjiivaadaane prazasyate//
CS8.10.42/ madhuukamadhukadraakSaaduurvaakaazmaryacandanaiH/
tenaiva vidhinaa bastirdeyaH sakSaudrazarkaraH//
CS8.10.43/ maJjiSThaasaarivaanantaapayasyaamadhukaistathaa/
zarkaraacandanadraakSaamadhudhaatriiphalotpalaiH/
raktapitte, pramehe tu kaSaayaH somavalkajaH//
CS8.10.44/ gulmaatisaarodaavartastambhasaGkucitaadiSu/
sarvaaGgaikaaGgarogeSu rogeSvevaMvidheSu ca//
CS8.10.45/ yathaasvairauSadhaiH siddhaan bastiin dadyaadvicakSaNaH/
puurvoktena vidhaanena kurvan yogaan pRthagvidhaan//
CS8.10.46/ tatra zlokaaH---
trikaastrayo+anilaadiinaaM catuSkaazcaapare trayaH/
pakvaazayavizuddhyarthaM vRSyaaH saaMgraahikaastathaa//
CS8.10.47/ parisraave tathaa daahe parikarte pravaahaNe/
saatiyoge matau dvau dvau jiivaadaane tathaa trayaH//
CS8.10.48/ dvau raktapitte mehe ca ekatriMzacca sapta te/
sulabhaalpauSadhaklezaa bastayo guNavattamaaH//

ityagnivezakRte tantre carakapratisaMskRte+apraapte dRDhabalasaMpuurite siddhisthaane bastisiddhirnaama dazamo+adhyaayaH//10//

ekaadazo+adhyaayaH/
CS8.11.1/ athaataH phalamaatraasiddhiM vyaakhyaasyaamaH//
CS8.11.2/ iti ha smaaha bhagavaanaatreyaH//
CS8.11.3/ bhagavantamudaarasattvadhiizrutivijJaanasamRddhamatrijam/
phalabastivaratvanizcaye savivaadaa munayo+abhyupaagaman//
CS8.11.4/ bhRgukauzikakaapyazaunakaaH sapulastyaasitagautamaadayaH/
katamat pravaraM phalaadiSu smRtamaasthaapanayojanaasviti//
CS8.11.5/ kaphapittaharaM varaM phaleSvatha jiimuutakamaaha zaunakaH/
mRduviiryatayaa+abhinatti tacchakRdityaaha nRpo+atha vaamakaH//
CS8.11.6/ kaTutumbamamanyatottamaM vamane doSasamiiraNaM ca tat/
&tadavRSyamazaityatiikSNataakaTuraukSyaaditi gautamo+abraviit//
CS8.11.7/ kaphapittanirbahaNaM paraM sa ca &dhaamaargavamityamanyata/
tadamanyata vaatalaM punarbaDizo glaanikaraM balaapaham//
CS8.11.8/ kuTajaM prazazaMsa cottamaM na balaghnaM kaphapittahaari ca/
ativijjalamaurdhvabhaagikaM pavanakSobhi ca kaapya aaha tat//
CS8.11.9/ kRtavedhanamaaha vaatalaM kaphapittaM prabalaM harediti/
tadasaadhviti bhadrazaunakaH kaTukaM caatibalaghnamityapi//
CS8.11.10/ iti tadvacanaani hetubhiH suvicitraaNi nizamya buddhimaan&/
prazazaMsa phaleSu nizcayaM paramaM caatrisuto+abraviididam//
CS8.11.11/ phaladoSaguNaan sarasvatii pratisarvairapi samyagiiritaa/
na tu kiMcidadoSanirguNaM guNabhuuyastvamato vicintyate&//
CS8.11.12/ iha kuSThahitaa garaagarii hitamikSvaaku tu mehine matam/
kuTajasya phalaM hRdaamaye pravaraM koThaphalaM ca paaNDuSu//
CS8.11.13/ udare kRtavedhanaM hitaM, madanaM sarvagadaavirodhi tu/
madhuraM sakaSaayatiktakaM tadaruukSaM sakaTuuSNavijjalam//
CS8.11.14/ kaphapittahRdaazukaari caapyanapaayaM pavanaanulomi ca/
phalanaama vizeSatastvato labhate+anyeSu phaleSu satsvapi//
CS8.11.15/ guruNeti vacasyudaahRte munisaGghena ca puujite &tataH/
praNipatya mudaa samanvitaH sahitaH ziSyagaNo+anupRSTavaan//
CS8.11.16/ sarvakarmaguNakRdguruNokto bastiruurdhvamatha naiti naabhitaH/
naabhyadho gudamataH sa zariiraat sarvataH kathamapohati doSaan&//
CS8.11.17/ tadgururabraviididaM zariiraM tantrayate+anilaH saGgavighaataat&/
kevala eva doSasahito vaa svaazayagaH prakopamupayaati//
CS8.11.18/ taM pavanaM sapittakaphaviTkaM zuddhikaro+anulomayati bastiH/
sarvazariiragazca gadasaMghastatprazamaat prazaantimupayaati//
CS8.11.19/ &athaadhigamyaarthamakhaNDitaM dhiyaa &gajoSTragozvaavyajakarma roganut/
apRcchadenaM sa ca bastimabraviidvidhiM ca tasyaaha punaH pracoditaH//
CS8.11.20/ aajoraNau saumya gajoSTrayoH kRte gavaazvayorbastimuzanti maahiSam/
ajaavikaanaaM tu jaradgavodbhavaM vadanti bastiM tadupaayacintakaaH//
CS8.11.21/ aratnimaSTaadazaSoDazaaGgulaM tathaiva netraM hi &dazaaGgulaM kramaat/
gajoSTragozvaavyajabastisaMdhau caturthabhaagopanayaM hitaM vadet&//
CS8.11.22/ &prasthastvajaavyorhi niruuhamaatraa gavaadiSu dvitriguNaM yathaabalam/
niruuhamuSTrasya tathaa++aaDhakadvayaM gajasya vRddhistvanuvaasane+aSTamaH//
CS8.11.23/ kaliGgakuSThe madhukaM ca pippalii vacaa zataahvaa madanaM rasaaJjanam/
hitaani sarveSu guDaH sasaindhavo dvipaJcamuulaM ca vikalpanaa tviyam//
CS8.11.24/ gaje+adhikaa+azvatthavaTaazvakarNakaaH sakhaadirapragrahazaalataalajaaH/
tathaa ca parNyau dhavazigrupaaTaliimadhuukasaaraaH sanikumbhacitrakaaH//
CS8.11.25/ palaazabhuutiikasuraahvarohiNiikaSaaya uktastvadhiko gavaaM hitaH/
palaazadantiisuradaarukattRNadravantya uktaasturagasya caadhikaaH//
CS8.11.26/ kharoSTrayoH piilukariirakhaadiraaH &zamyaakabilvaadigaNasya ca cchadaaH/ajaavikaanaaM triphalaaparuuSakaM kapitthakarkandhu sabilvakolajam//
CS8.11.27/ athaagnivezaH satataaturaan naraan hitaM &ca papraccha gurustadaaha ca/
sadaa++aaturaaH zrotriyaraajasevakaastathaiva vezyaa saha paNyajiivibhiH//
CS8.11.28/ dvijohi &vedaadhyayanavrataahnikakriyaadibhirdehahitaM na &ceSTate/
nRpopasevii nRpacittarakSaNaat &paraanurodhaadbahucintanaadbhayaat//
CS8.11.29/ nRcittavartinyupacaaratatparaa mRjaabhi(vi)bhuuSaanirataa paNaaGganaa/
sadaasanaadatyanubandhavikrayakrayaadilobhaadapi paNyajiivinaH//
CS8.11.30/ sadaiva te hyaagataveganigrahaM &samaacarante na ca kaalabhojanam/
akaalanirhaaravihaarasevino bhavanti ye+anye+api sadaa++aaturaazca te//
CS8.11.31/ samiiraNaM vegavidhaaraNoddhataM vibandhasarvaaGgarujaakaraM bhiSak/
samiikSya teSaaM phalavartimaaditaH sukalpitaaM snehavatiiM prayojayet//
CS8.11.32/ punarnavairaNDanikumbhacitrakaan sadevadaarutrivRtaanidigdhikaan/
mahaanti muulaani ca paJca yaani vipaacya muutre dadhimastusaMyute//
CS8.11.33/ satailasarpirlavaNaizca paJcabhirvimuurcchitaM bastimatha prayojayet/
niruuhitaM dhanvarasena bhojitaM nikumbhatailena tato+anuvaasayet//
CS8.11.34/ balaaM saraasnaaM phalabilvacitrakaan dvipaJcamuulaM &kRtamaalakaat phalam/
yavaan kulatthaaMzca pacejjalaaDhake rasaH sa peSyaistu kaliGgakaadibhiH//
CS8.11.35/ &satilasarpirguDasaindhavo hitaH sadaaturaaNaaM balavarNavardhanaH/
tathaa+anuvaasye madhukena saadhitaM phalena bilvena zataahvayaa+api vaa//
CS8.11.36/ sajiivaniiyastu raso+anuvaasane niruuhaNe caalavaNaH zizorhitaH/
na caanyadaazvaGgabalaabhivardhanaM niruuhabasteH zizuvRddhayoH param//
CS8.11.37/ tatra zlokaH---
phalakarma bastivarataa netraM yadbastayo gavaadiinaam/
satataaturaazca diSTaaH phalamaatraayaaM hitaM caiSaam//

ityagnivezakRte tantre carakapratisaMskRte+apraapte dRDhabalasaMpuurite siddhisthaane phalamaatraasiddhirnaamaikaadazo+adhyaayaH//11//


dvaadazo+adhyaayaH/
CS8.12.1/ athaata uttarabastisiddhiM vyaakhyaasyaamaH//
CS8.12.2/ iti ha smaaha bhagavaanaatreyaH//
CS8.12.3/ atha khalvaaturaM vaidyaH saMzuddhaM vamanaadibhiH/
durbalaM kRzamalpaagniM muktasaMdhaanabandhanam//
CS8.12.4/ nirhRtaanilaviNmuutrakaphapittaM kRzaazayam/
zuunyadehaM pratiikaaraasahiSNuM paripaalayet//
CS8.12.5/ yathaa+aNDaM taruNaM puurNaM tailapaatraM &yathaiva ca/
gopaala iva daNDii gaaH sarvasmaadapacaarataH//
CS8.12.6/ agnisaMdhukSaNaarthaM tu puurvaM peyaadinaa bhiSak/
rasottareNopacaret krameNa kramakovidaH//
CS8.12.7/ snigdhaamlasvaaduhRdyaani tato+amlalavaNau rasau/
svaadutiktau tato bhuuyaH kaSaayakaTukau tataH//
CS8.12.8/ anyo+anyapratyaniikaanaaM rasaanaaM snigdharuukSayoH/
vyatyaasaadupayogena prakRtiM gamayedbhiSak//
CS8.12.9/ &sarvakSamo hyasaMsargo ratiyuktaH sthirendriyaH/
balavaan sattvasaMpanno vijJeyaH prakRtiM gataH//
CS8.12.10/ etaaM prakRtimapraaptaH sarvavarjyaani varjayet/
mahaadoSakaraaNyaSTaavimaani tu vizeSataH//
CS8.12.11/ uccairbhaaSyaM rathakSobhamavicaGkramaNaasane/
ajiirNaahitabhojye ca divaasvapnaM samaithunam//
CS8.12.12/ tajjaa dehordhvasarvaadhomadhyapiiDaamadoSajaaH/
zleSmajaaH kSayajaazcaiva vyaadhayaH syuryathaakramam//
CS8.12.13/ teSaaM vistarato liGgamekaikasya ca bheSajam/
yathaavatsaMpravakSyaami siddhaan bastiiMzca yaapanaan//
CS8.12.14/ tatroccairbhaaSyaatibhaaSyaabhyaaM zirastaapazaGkhakarNanistodazrotroparodhamukhataalukaNThazoSataimiryapipaasaajvaratamakahanugrahamanyaastambhaniSThiivanoraHpaarzvazuulasvarabhedahikkaazvaasaadayaH& syuH CS8.12.14-(1);
rathakSobhaat saMdhiparvazaithilyahanunaasaakarNaziraHzuulatodakukSikSobhaaTopaantrakuujanaadhmaanahRdayendriyoparodhasphikpaarzvavaMkSaNavRSaNakaTiipRSThavedanaasaMdhiskandhagriivaadaurbalyaaGgaabhitaapapaadazophaprasvaapaharSaNaadayaH& CS8.12.14-(2);
aticaGkramaNaat paadajaGghorujaanuvaGkSaNazroNiipRSThazuulasakthisaadanistodapiNDikodveSTanaaGgamardaaMsaabhitaapasiraadhamaniiharSazvaasakaasaadayaH CS8.12.14-(3);
atyaasanaadrathakSobhajaaH sphikpaarzvavaGkSaNavRSaNakaTiipRSThavedanaadayaH CS8.12.14-(4);
ajiirNaadhyazanaabhyaaM tu mukhazoSaadhmaanazuulanistodapipaasaagaatrasaadacchardyatiisaaramuurcchaajvarapravaahaNaamaviSaadayaH CS8.12.14-(5);
viSamaahitaazanaabhyaamanannaabhilaaSadaurbalyavaivarNyakaNDuupaamaagaatraavasaadavaataadiprakopajaazca grahaNyarzovikaaraadayaH CS8.12.14-(6);
divaasvapnaadarocakaavipaakaagninaazastaimityapaaNDutvakaNDuupaamaadaahacchardyaGgamardahRtstambhajaaDyatandraanidraaprasaGgagranthijanmadaurbalyaraktamuutraakSitaataalulepaaH CS8.12.14-(7);
vyavaayaadaazubalanaazorusaadazirobastigudameDhra&vaMkSaNorujaanujaGghaapaadazuulahRdayaspandananetrapiiDaaGgazaithilyazukramaargazoNitaagamanakaasazvaasazoNitaSThiivanasvaraavasaadakaTiikaurbalyaikaaGga-sarvaaGga-rogamuSkazvayathuvaatavarcomuutrasaGgazukravisargajaaDyavepathubaadhiryaviSaadaadayaH syuH; avalupyata iva gudaH, &taaDyata iva meDhram, avasiidatiiva mano, vepate hRdayaM, piiDyante sandhayaH, tamaH pravezyata iva ca CS8.12.14-(8);
ityevamebhiraSTabhirapacaarairete praadurbhavantyupadravaaH//
CS8.12.15/ teSaaM siddhiH---tatroccairbhaaSyaatibhaaSyajaanaamabhyaGgasvedopanaahadhuumanasyoparibhaktasnehapaanarasakSiiraadirvaataharaH sarvo vidhirmaunaM ca CS8.12.15-(1);
rathakSobhaaticaGkramaNaatyaasanajaanaaM snehasvedaadi vaataharaM karma sarvaM nidaanavarjanaM ca CS8.12.15-(2);
ajiirNaadhyazanajaanaaM niravazeSatazchardanaM ruukSaH &svedo laGghaniiyapaacaniiyadiipaniiyauSadhaavacaaraNaM ca CS8.12.15-(3);
viSamaahitaazanajaanaaM yathaasvaM doSaharaaH kriyaaH CS8.12.15-(4);
divaasvapnajaanaaM dhuumapaanalaGghanavamanazirovirecanavyaayaamaruukSaazanaariSTadiipaniiyauSadhopayayogaH pragharSaNonmardanapariSecanaadizca zleSmaharaH sarvo vidhiH CS8.12.15-(5);
maithunajaanaaM jiivaniiyasiddhayoH kSiirasarpiSorupayogaH, tathaa vaataharaaH svedaabhyaGgopanaahaa vRSyaazcaahaaraaH &snehaaH snehavidhayo yaapanaabastayo+anuvaasanaM ca; &muutravaikRtabastizuuleSu cottarabastirvidaariigandhaadigaNajiivaniiyakSiirasaMsiddhaM tailaM syaat//
CS8.12.16/ yaapanaazca bastayaH sarvaphaalaM deyaaH; taanupadekSyaamaH---mustoziirabalaaragvadharaasnaamaJjiSThaakaTurohiNiitraayamaaNaapunarnavaabibhiitakaguDuuciisthiraadipaJcamuulaani palikaani khaNDazaH klRptaanyaSTau ca madanaphalaani prakSaalya jalaaDhake parikvaathya paadazeSo rasaH kSiiradviprasthasaMyuktaH punaH zRtaH kSiiraavazeSaH paadajaaGgalarasastulyamadhughRtaH zatakusumaamadhukakuTajaphalarasaaJjanapriyaGgukalkiikRtaH sasaindhavaH sukhoSNo bastiH zukramaaMsabalajananaH kSatakSiiNakaasagulmazuulaviSamajvarabradhna(vardhma)kuNDalodaavartakukSizuulamuutrakRcchraasRgrajovisarpapravaahikaazirorujaajaanuurujaGghaabastigrahaazmaryunmaadaarzaHpramehaadhmaanavaataraktapittazleSmavyaadhiharaH sadyo balajanano rasaayanazceti CS8.12.16-(1);
eraNDamuulapalaazaat SaTpalaM zaaliparNiipRzniparNii bRhatii kaNTakaarikaa rokSurako raasnaa+azvagandhaa guDuucii varSaabhuuraaragvadho devadaarviti palikaani khaNDazaH klRptaani phalaani caaSTau prakSaalya jalaaDhake kSiirapaade pacet/
paadazeSaM kaSaayaM puutaM &zatakusumaakuSThamustapippaliihapuSaabilvavacaavatsakaphalarasaaJjanapriyaGguyavaaniprakSepakalkitaM madhughRtatailasaindhavayuktaM sukhoSNaM niruuhamekaM dvau triin vaa dadyaat/
sarveSaaM prazasto vizeSato lalitasukumaarastriivihaarakSiiNakSatasthaviraciraarzasaamapatyakaamaanaaM& ca CS8.12.16-(2);
tadvat sahacarabalaadarbhamuulasaarivaasiddhena payasaa CS8.12.16-(3);
tathaa bRhatiikaNTakaariizataavariicchinnaruhaazRtena payasaa madhukamadanapippaliikalkitena puurvavadbastiH CS8.12.16-(4);
tathaa balaatibalaavidaariizaaliparNiipRzniparNiibRhatiikaNTakaarikaadarbhamuulaparuuSakakaazmaryabilvaphalayavasiddhena payasaa madhukamadanakalkitena madhughRtasaivarcalayuktena kaasajvaragulmapliihaarditastriimadyakliSTaanaaM sadyobalajanano rasaayanazca CS8.12.16-(5);
balaatibalaaraasnaaragvadhamadanabilvaguDuuciipunarnavairaNDaazvagandhaasahacarapalaazadevadaarudvipaJcamuulaani& palikaani yavakolakulatthadviprasRtaM &zuSkamuulakaanaaM ca jaladroNasiddhaM niruuhapramaaNaavazeSaM kaSaayaM puutaM madhukamadanazatapuSpaakuSThapippaliivacaavatsakaphalarasaaJjanapriyaGguyavaaniikalkiikRtaM guDaghRtatailakSaudrakSiiramaaMsarasaamlakaaJjikasaindhavayuktaM sukhoSNaM bastiM dadyaacchukramuutravarcaHsaGge+anilaje gulmahRdrogaadhmaanabradhnapaarzvapRSThakaTiigrahasaMjJaanaazabalakSayeSu ca CS8.12.16-(6);
hapuSaardhakuDavo dviguNaardhakSuNNayavaH kSiirodakasiddhaH kSiirazeSo madhughRtatailalavaNayuktaH sarvaaGgavisRtavaataraktasaktaviNmuutrastriikheditahito vaataharo buddhimedhaagnibalajananazca CS8.12.16-(7);
hrasvapaJcamuuliikaSaayaH kSiirodakasiddhaH pippaliimadhukamadanakalkiikRtaH saguDaghRtatailalavaNaH kSiiNaviSamajvarakarzitasya bastiH CS8.12.16-(8);
balaatibalaapaamaargaatmaguptaaSTapalaardhakSuNNayavaaJjalikaSaayaH saguDaghRtatailalavaNayuktaH puurvavadbastiH sthaviradurbalakSiiNazukrarudhiraaNaaM pathyatamaH CS8.12.16-(9);
balaamadhukavidaariidarbhamuulamRdviikaayavaiH kaSaayamaajena payasaa paktvaa madhukamadanakalkitaM samadhughRtasaindhavaM jvaraartebhyo bastiM dadyaat CS8.12.16-(10);
zaaliparNiipRzniparNiigokSurakamuulakaazmaryaparuuSakakharjuuraphalamadhuukapuSpairajaakSiirajalaprasthaabhyaaM siddhaH kaSaayaH pippaliimadhukotpalakalkitaH saghRtasaindhavaH kSiiNendriyaviSamajvarakarzitasya bastiH zastaH CS8.12.16-(11);
sthiraadipaJcamuuliipaJcapalena zaaliSaSTikayavagodhuumamaaSapaJcaprasRtena chagaM payaH zRtaM paadazeSaM kukkuTaaNDarasasamamadhughRtazarkaraasaindhavasauvarcalayukto bastirvRSyatamo balavarNajananazca&/
iti yaapanaa bastayo dvaadaza//
CS8.12.17/ kalpazcaiSa zikhigonardahaMsasaarasaaNDaraseSu syaat//
CS8.12.18/ satittiriH samayuuraH &saraajahaMsaH paJcamuuliipayaHsiddhaHzatapuSpaamadhukaraasnaakuTajamadanaphalapippaliikalko ghRtatailaguDasaindhavayukto bastirbalavarNazukrajanano rasaayanazca CS8.12.18-(1);
dvipaJcamuuliikukkuTarasasiddhaM payaH paadazeSaM pippaliimadhukaraasnaamadanakalkaM zarkaraamadhughRtayuktaM striiSvatikaamaanaaM balajanano bastiH CS8.12.18-(2);
&mayuuramapittapakSapaadaasyaantraM sthiraadibhiH palikaiH sajale payasi paktvaa kSiirazeSaM madanapippaliividaariizatakusumaamadhukakalkiikRtaM madhughRtasaindhavayuktaM bastiM dadyaat striiSvatiprasaktakSiiNendriyebhyo balavarNakaram CS8.12.18-(3);
kalpazcaiSa viSkirapratudaprasahaambucareSu syaat, akSiiro rohitaadiSu ca matsyeSu CS8.12.18-(4);
godhaanakulamaarjaaramuuSikazallakamaaMsaanaaM dazapalaan bhaagaan sapaJcamuulaan payasi paktvaa tatpayaHpippaliiphalakalkasaindhavasauvarcalazarkaraamadhughRtatailayukto bastirbalyo rasaayanaH kSiiNakSatasya sandhaanakaro mathitoraskarathagajahayabhagnavaatabalaasakaprabhRtyudaavartavaatasaktamuutravarcazzukraaNaaM hitatamazca CS8.12.18-(5);
kuurmaadiinaamanyatamapizitasiddhaM payo govRSanaagahayanakrahaMsakukkuTaaNDarasamadhughRtazarkaraasaindhavekSurakaatmaguptaaphalakalkasaMsRSTo bastirvRddhaanaamapi balajananaH CS8.12.18-(6);
karkaTakarasazcaTakaaNDarasayuktaH samadhughRtazarkaro bastiH; ityete bastayaH paramavRSyaaH uccaTakekSurakaatmaguptaazRtakSiirapratibhojanaanupaanaat striizatagaaminaM naraM kuryuH CS8.12.18-(7);
govRSabastavaraahavRSaNakarkaTacaTakasiddhaM kSiiramuccaTakekSurakaatmaguptaamadhughRtasaindhavayuktaH kiMcillavaNito bastiH CS8.12.18-(8);
dazamuulamayuurahaMsakukkuTakvaathaat paJcaprasRtaM tailaghRtavasaamajjacatuSprasRtayuktaM zatapuSpaamustahapuSaakalkiikRtaH salavaNo bastiH paadagulphorujaanujaGghaatrikavaGkSaNabastivRSaNaanilarogaharaH CS8.12.18-(9);
mRgaviSkiraanuupabilezayaanaametenaiva kalpena bastayo deyaaH CS8.12.18-(10);
madhughRtadviprasRtastulyoSNodakaH &zatapuSpaardhapalaH saindhavaardhaakSayukto bastirvRSyatamo muutrakRcchrapittavaataharaH CS8.12.18-(11);
sadyoghRtatailavasaamajjacatuSprasthaM hapuSaardhapalaM saindhavaardhaakSayukto bastirvRSyatamo muutrakRcchrapittavyaadhiharo rasaayanaH CS8.12.18-(12);
madhutailaM catuHprasRtaM zatapuSpaardhapalaM saindhavaardhaakSayukto bastirdiipano bRMhaNo balavarNakaro nirupadravo vRSyatamo rasaayanaH krimikuSThodaavartagulmaarzobradhnapliihamehaharaH CS8.12.18-(13);
tadvanmadhughRtaabhyaaM payastulyo bastiH puurvakalkena balavarNakaro vRSyatamo nirupadravo bastimeDhrapaakaparikartikaamuutrakRcchrapittavyaadhiharo rasaayanazca CS8.12.18-(14);
tadvanmadhughRtaabhyaaM &maaMsarasatulyo mustaakSayuktaH puurvavadbastirvaatabalaasapaadaharSagulmatrikorujaanuurunikuJcanabastivRSaNameDhratrikapRSThazuulaharaH CS8.12.18-(15);
suraasauviirakakulatthamaaMsarasamadhughRtatailasaptaprasRto mustazataahvaakalkitaH salavaNo bastiH sarvavaatarogaharaH CS8.12.18-(16);
dvipaJcamuulatriphalaabilvamadanaphalakaSaayo gomuutrasiddhaH kuTajamadanaphalamustapaaThaakalkitaH saindhavayaavazuukakSaudratailayukto bastiH zleSmavyaadhibastyaaTopavaatazukrasaGgapaaNDurogaajiirNavisuucikaalasakeSu& deya iti//
CS8.12.19/ ata uurdhvaM vRSyatamaan snehaan vakSyaamaH/ ---
zataavariiguDuuciikSuvidaaryaamalakadraakSaakharjuuraaNaaM yantrapiiDitaanaaM rasaprasthaM pRthagekaikaM tadvadghRtatailagomahiSyajaakSiiraaNaaM dvau dvau dadyaat, jiivakarSabhakamedaamahaamedaatvakkSiiriizRGgaaTakamadhuulikaamadhukoccaTaapippaliipuSkarabiijaniilotpalakadambapuSpapuNDariikakezarakalkaan pRSatatarakSumaaMsakukkuTacaTakacakoramattaakSabarhijiivaJjiivakuliGgahaMsaaNDarasavasaamajjaadaMzca prasthaM dattvaa saadhayet/
brahmaghoSazaGkhapaTahabheriininaadaiH siddhaM sitacchatrakRtacchaayaM gajaskandhamaaropayedbhagavantaM vRSadhvajamabhipuujya, taM snehaM tribhaagamaakSikaM maGgalaaziiHstutidevataarcanairbastiM gamayet/
nRNaaM striivihaariNaaM naSTaretasaaM kSatakSiiNaviSamajvaraartaanaaM vyaapannayoniinaaM vandhyaanaaM &raktagulminiinaaM mRtaapatyaanaamanaartavaanaaM ca striiNaaM kSiiNamaaMsarudhiraaNaaM pathyatamaM rasaayanamuttamaM valiipalitanaazanaM vidyaat CS8.12.19-(1);
balaagokSurakaraasnaazvagandhaazataavariisahacaraaNaaM zataM zatamaapothya jaladroNazate prasaadhyaM, tasmin jaladroNaavazeSe rase vastrapuute vidaaryaamalakasvarasayorbastamahiSavaraahavRSakukkuTabarhihaMsakaaraNDavasaarasaaNDarasaanaaM ghRtatailayozcaikaikaM prasthamaSTau prasthaan kSiirasya dattvaa candanamadhukamadhuulikaatvakkSiiriibisamRNaalaniilotpalapaTolaatmaguptaannapaakitaalamastakakharjuuramRdviikaataamalakiikaNTakaariijiivakarSabhakakSudrasahaamahaasahaazataavariimedaapippaliihriiberatvakpannakalkaaMzca dattvaa saadhayet/
brahmaghoSaadinaa vidhinaa siddhaM bastiM dadyaat/
tena striizataM gacchet; na caatraaste vihaaraahaarayantraNaa kaacit/
eSa vRSyo balyo vRMhaNa aayuSyo baliipalitanut kSatakSiiNanaSTazukraviSamajvaraartaanaaM vyaapannayoniinaaM ca pathyatamaH CS8.12.19-(2);
sahacarapalazatamudakadroNacatuSTaye paktvaa droNazeSe rase supuute vidaariikSurasaprasthaabhyaamaSTaguNakSiiraM ghRtatailaprasthaM balaamadhukamadhuukacandanamadhuulikaasaarivaamedaamahaamedaakaakoliikSiirakaakoliipayasyaagurumaJjiSThaavyaaghranakhazaTiisahacarasahasraviiryaavaraaGgalodhraaNaamakSamaatrairdviguNazarkaraiH kalkaiH saadhayet/
brahmaghoSaadinaa vidhinaa siddhaM bastiM dadyaat/
eSa sarvarogaharo rasaayano lalitaanaaM zreSTho+antaHpuracaariNiinaaM kSatakSayavaatapittavedanaazvaasakaasaharastribhaagamaakSiko valiipalitanudvarNaruupabalamaaMsazukravardhanaH CS8.12.19-(3);
ityete rasaayanaaH snehabastayaH sati vibhave zatapaakaaH sahasrapaakaa vaa kaaryaa viiryabalaadhaanaarthamiti//
CS8.12.20/ bhavanti caatra ---
ityete bastayaH snehaazcoktaa yaapanasaMjJitaaH/
svasthaanaamaaturaaNaaM ca vRddhaanaaM caavirodhinaH//
CS8.12.21/ ativyavaayaziilaanaaM zukramaaMsabalapradaaH/
sarvarogaprazamanaaH sarveSvRtuSu yaugikaaH//
CS8.12.22/ naariiNaamaprajaataanaaM naraaNaaM caapyapatyadaaH/
ubhayaarthakaraa dRSTaaH snehabastiniruuhayoH//
CS8.12.23/ vyaayaamo maithunaM madyaM madhuuni ziziraambu ca/
saMbhojanaM rathakSobho bastiSveteSu garhitam//
CS8.12.24/ tatra &zlokaaH ---
zikhigonardahaMsaaNDairdakSavadbastayastrayaH/
viMzatirviSkiraistriMzatpratudaiH prasahairnava//
CS8.12.25/ viMzatizca tathaa saptaviMzatizcaambucaaribhiH/
nava matsyaadibhizcaiva zikhikalpena bastayaH//
CS8.12.26/ daza karkaTakaadyaizca kuurmakalkena bastayaH/
mRgaiH saptadazaikonaviMzatirviSkirairdaza&//
CS8.12.27/ aanuupairdakSazikhivadbhuuzayaizca caturdaza/
ekonatriMzadityete saha snehaiH samaasataH//
CS8.12.28/ proktaa vistarazo bhinnaa dve zate SoDazottare/
ete maakSikasaMyuktaaH kurvantyativRSaM& naram//
CS8.12.29/ naatiyogaM na vaa+ayogaM stambhitaaste ca kurvate/
mRdutvaanna nivartante yasya tvete prayojitaaH//
CS8.12.30/ samuutrairbastibhistiikSNairaasthaapyaH kSiprameva saH/
zophaagninaazapaaNDutvazuulaarzaHparikartikaaH//
CS8.12.31/ syurjvarazcaatisaarazca yaapanaatyarthasevanaat/
ariSTakSiirasiidhvaadyaa tatreSTaa diipanii kriyaa//
CS8.12.32/ yuktyaa tasmaanniSeveta yaapanaanna prasaGgataH/
ityuccairbhaaSyapuurvaaNaaM vyaapadaH sacikitsitaaH//
CS8.12.33/ vistareNa pRthak proktaastebhyo rakSennaraM sadaa/
karmaNaaM vamanaadiinaamasamyakkaraNaapadaam//
CS8.12.34/ yatroktaM saadhanaM sthaane siddhisthaanaM taducyate/
ityadhyaayazataM viMzamaatreyamunivaaGgyam//
CS8.12.35/ hitaarthaM praaNinaaM proktamagnivezena dhiimataa/
diirghamaayuryazaH &svaasthyaM trivargaM caapi puSkalam//
CS8.12.36/ siddhiM caanuttamaaM loke praapnoti vidhinaa paThan/
vistaarayati lezoktaM saMkSipatyativistaram//
CS8.12.37/ saMskartaa kurute tantraM puraaNaM ca punarnavam/
atastantrottamamidaM carakeNaatibuddhinaa//
CS8.12.38/ saMskRtaM tattvasaMpuurNaM tribhaagenopalakSyate/
tacchaGkaraM bhuutapatiM saMprasaadya samaapayat//
CS8.12.39/ akhaNDaarthaM dRDhabalo jaataH paJcanade pure/
kRtvaa bahubhyastantrebhyo vizeSoJchaziloccayam//
CS8.12.40/ saptadazauSadhaadhyaayasiddhikalpairapuurayat/
idamanyuunazabdaarthaM tantradoSavivarjitam//
CS8.12.41/ SaDviMzataa vicitraabhirbhuuSitaM tantrayuktibhiH/
tatraadhikaraNaM yogo hetvartho+arthaH padasya ca//
CS8.12.42/ pradezoddezanirdezavaakyazeSaaH prayojanam/
upadezaapadezaatidezaarthaapattinirNayaaH//
CS8.12.43/ prasaGgaikaantanaikaantaaH saapavargo viparyayaH/
puurvapakSavidhaanaanumatavyaakhyaanasaMzayaaH//
CS8.12.44/ atiitaanaagataavekSaasvasaMjJohyasamuccayaaH/
nidarzanaM nirvacanaM saMniyogo vikalpanam//
CS8.12.45/ pratyutsaarastathoddhaaraH saMbhavastantrayuktayaH/
tantre samaasavyaasokte bhavantyetaa hi kRtsnazaH//
CS8.12.46/ ekadezena dRzyante samaasaabhihite tathaa/
yathaa+ambujavanasyaarkaH pradiipo vezmano yathaa//
CS8.12.47/ prabodhanaprakaazaarthastathaa tantrasya yuktayaH/
ekasminnapi yasyeha zaastre labdhaaspadaa matiH//
CS8.12.48/ sa zaastramanyadapyaazu yuktijJatvaat prabudhyate/
adhiiyaano+api zaastraaNi tantrayuktyaa& vinaa bhiSak/
naadhigacchati zaastraarthaanarthaan bhaagyakSaye yathaa//
CS8.12.49/ durgRhiitaM kSiNotyeva zaastraM zastramivaabudham/
sugRhiitaM tadeva jJaM zaastraM zastraM ca rakSati//
CS8.12.50/ (tasmaadetaaH pravakSyante vistareNottare punaH/
tattvajJaanaarthamasyaiva tantrasya guNadoSataH)//
CS8.12.51/ idamakhilamadhiitya samyagarthaan vimRzati yo+avimanaaH prayoganityaH/
sa manujasukhajiivitapradaataa bhavati dhRtismRtibuddhidharmavRddhaH//
(CS8.12.52/ yasya dvaadazasaahasrii hRdi tiSThati saMhitaa/
so+arthajJaH sa vicaarajJazcikitsaakuzalazca saH//
CS8.12.53/ rogaaMsteSaaM cikitsaaM ca sa kimarthaM na budhyate/
cikitsaa vahnivezasya susthaaturahitaM prati//
CS8.12.54/ yadihaasti tadanyatra yannehaasti na tatkvacit/
agnivezakRte tantre carakapratisaMskRte//
CS8.12.55/ siddhisthaane+aSTame praapte tasmin dRDhabalena tu/
siddhisthaanaM svasiddhyarthaM samaasena samaapitam//)

ityagnivezakRte tantre carakapratisaMskRte+apraapte dRDhabalasaMpuurite siddhisthaane uttarabastisiddhirnaama dvaadazo+adhyaayaH//12//

samaaptamidaM carakatantram/