aSTaaGgasaGgrahaH uttarasthaanam atha prathamo+adhyaayaH/ AS.Utt.1.1/ athaato baalopacaraNiiyaM naamaadhyaayaM vyaakhyaasyaamaH/ iti ha smaahuraatreyaadayo maharSayaH// AS.Utt.1.2/ atha khalu jaatamaatrameva baalamulbaat saindhavasarpiSaa maarjayet// AS.Utt.1.3/ tato+asyaatiprabalamohajvarapariitasarvagaatrasya krozitumapi rujaanuruupamasamarthasyaanavasthitaazeSadehadhaatorasambhaavyayauvanaadyavasthasya krakacasparzamiva karavasanazayanasaMsargaM manyamaanasyaavikalpitamaGgaani vikSipataH punariva maraNamanubhavato liiyamaanasaMjJasyaatisambaadhayonipuTaavapiiDitapraaNapratyaanayanaaya balaatailena pariSekaM kuryaat/ karNamuule caazmanoH saGghaTTanam// AS.Utt.1.4/ yadi vaaceSTa eva syaattataH kRSNakapaalikayaa zuurpeNa cainamabhiniSpuniiyaat/ dakSiNakarNamuule ca mantrasyoccaarayet// AS.Utt.1.5/ aGgaadaGgaat sambhavasi hRdayaadabhijaayase/ aatmaa vai putranaamaasi sa jiiva zaradaaM zatam// AS.Utt.1.6/ zataayuH zatavarSo+asi diirghamaayuravaapnuhi/ nakSatraaNi dizo raatrirahazca tvaabhirakSatu// AS.Utt.1.7/ pratyaagatapraaNasya ca prakRtibhuutasya naabhinaalaM naalaabhibandhanaaccaturaGgulasyordhvaM kSaumasuutreNa badhvaa tiikSNena zastreNa vardhayet/ griivaayaaM cainamaasajjet/ naabhiM ca kuSThatailena secayet// AS.Utt.1.8/ tataH kSiiravRkSakaSaayeNa sarvagandhodakena vaa taptatapaniiyarajatanirvaapaNakavoSNena kapitthapatrakaSaayeNa vaa tadvidhena snaapayet// AS.Utt.1.9/ tato+asya suparilikhitanakhayaa suprakSaalitopavaanayaa kaarpaasapicvavaguNThitayaa dakSiNapradezinyaa jihvauSThakaNThamanusukhaM pramRjyaat/ taalu connaamya snehapicunopariSTaadavaguNThayet// AS.Utt.1.10/ tatazcaindriibraahmiizaGkhapuSpiivacaakalkaM madhughRtopetaM hareNumaatraM kuzaagraabhimantritaM sauvarNenaazvatthapatreNa medhaayurbalajananaM praazayet/ tadvat braahmiibalaanantaazataavaryanyatamacuurNaM vaa// AS.Utt.1.11/ tataH saindhavopahitena sarpiSaa gabhaadakaani vaamayet/ tathaasyoraHkaNThavizudhyaa laaghavamabhilaaSazca jaayate// AS.Utt.1.12/ athaasya jaatakarma praajaapatyena vidhinaa kuryaat/ api ca// AS.Utt.1.13/ siraaNaaM hRdayasthaanaaM vivRtatvaat prasuutitaH/ tRtiiye+ahni caturthe vaa striiNaaM stanyaM pravartate// AS.Utt.1.14/ tasmaat prathame+ahanyanantaamizrite madhusarpiSii mantrapuute trikaalaM praazayet/ dvitiiye lakSmaNaasiddhaM sarpistRtiiye ca// AS.Utt.1.15/ tataH praaGnivaaritastanyasya svapaaNitalasammitaM sarpirdvikaalaM daapayedanantaraM ca stanyamiSTataH// AS.Utt.1.16/ aharahazcaasya zrotrazRGgaaTakaM snehaaplutena plotena pracchaadayet// AS.Utt.1.17/ praakzirasaM cainaM kSaumanicaye saMvezayeducchiirSake caasyaabhimantritamudakumbhaM sthaapayet dvaarapakSayozca// AS.Utt.1.18/ aadaariividaariibadariikhadiranimbapiiluparuuSakazaakhaabhirenaM viijayet/ taabhizca samantataH suuttikaagaaraM parivaarayet/ sarSapaatasiikaNakaNikaazcaantarbahiH prakiret/ saayaM praatazca balim// AS.Utt.1.19/ vraNoktaizca guggulvaadibhirdhuupaM kurviita/ tathaa braahmaNotharvavedaviddazaahaM zaantikarma kuryaat/ maayuuriiM mahaamaayuuriimaaryaaratnaketudhaariNiiM cobhayakaalaM vaacayet// AS.Utt.1.20/ hiGguvacaaturuSkarakSoghnaiH poTalikaamuttaradehalyaamaasajjet/ kumaarasya ca saha maatraa kaNThe ucchiirSake ca/ tadvadaaryaaparNazabariimaaryaaparaajitaaM ca gorocanaabhilikhitaam// AS.Utt.1.21/ dvaare ca dehaliimanutiryaGmusalaM nidhaapayet/ kaNakaNDakatindukendhanaagniM naktaM divaM ca jaagRyaat/ tathaanuraktaaH striyaH suhRdazca/ prahRSTajanasampuurNaM ca tadvezma kaaryam// AS.Utt.1.22/ athaasya samaanavarNaa madhyamavayaaH zuciralolupaa nibhRtaanaaturaa jiivadvatsaa vatsalaa dakSiNaa brahmacaariNyavyaGgaa bahukSiiraa zuklaambaraacaraa diirghadrasvaadidehadoSaaSTakarahitaa alambordhvacucuukaatipiinahanistanadoSamuktaa yuktacuucukaa dhaatrii syaattasyaa eva stanyaM pibet// AS.Utt.1.23/ taccodakapaatre duhyamaanamekataaM yadudakena saha gacchati vakSyamaaNadoSarahitaM ca tacchuddhamaarogyabalajananam// AS.Utt.1.24/ atha dhaatrii snaataanuliptaa nityamahatavaasaaH sumanaaH prajaasthaapanauSadhiiH zirasaa bibhraaNaa praaGmukhii stanaM praagdakSiNaM dhautamiiSatparisrutaM paayayet// AS.Utt.1.25/ naanaastanyasya hyasaatmyatvaannaanaavidhaa vyaapado bhavanti/ aparisrute caatistanyapuurNastanapaanenotsnehanaat kaasazvaasajvaracchardiSaaM sambhavaH// AS.Utt.1.26/ rukSaannapaanakarzanakrodhazokakaamaadibhiH stanyanaazaH/ stanyajananaani tu madyaani ziidhuvarjyaanyaanuupamaaMsaani dravaaH svaadvamlalavaNapraayaazcaahaaraaH kSiiriNyazcauSadhayaH kSiirapaanamanaayaasaH saumanasyaM ca// AS.Utt.1.27/ na tu kSudhitazokaartazraantakruddhapraduSTadhaatuMgarbhiNiiviruddhaahaarabhuktaanaaM stanyaM paayayennaajiirNauSadhaM ca baalamiti/ bhavati caatra// AS.Utt.1.28/ SaSTiiM nizaaM vizeSeNa kRtarakSaabalikriyaaH/ jaagRyurbaandhavaastasya dadhataH paramaaM mudam// AS.Utt.1.29/ dazame dvaadaze vaahni gotraacaaraiH zubhaiH zubhe/ suutaa snaanotsavaM kuryaat pitaapatyasya naama ca// AS.Utt.1.30/ dine zatatame vaakhyaaM puurNe saMvatsare+athavaa/ bibhrato+aGgairmanohvaalarocanaagarucandanam// AS.Utt.1.31/ puujyaM tripuruSaanuukamaadau ghoSavadakSaram/ avRddhaM kRtamuuSmaantamanaraatipratiSThitam// AS.Utt.1.32/ nakSatradevataayuktaM tadeva tu na kevalam/ maGgalyamantarantasthaM na duSTaM na ca taddhitam// AS.Utt.1.33/ puMso visarjaniiyaantaM samavarNaM striyaaH punaH/ viSamaakSaramakruuraM vispaSTaarthaM manoramam/ sukhodyaM diirghavarNaantamaaziirvaadaabhidhaanavat// AS.Utt.1.34/ tataH prakRtibhedoktaruupairaayuHpariikSaNam/ praagudakzirasaHkuryaat baalasyajJaanavaanbhiSak// AS.Utt.1.35/ prazastavaastuzaraNaM sajjopakaraNaM zuci/ nirvaataM ca pravaataM ca vRddhastriivaidyasevitam// AS.Utt.1.36/ nirmatkuNaakhumazakamatamaskaM ca zasyate/ zucidhautopavaanaani nirvaliini mRduuni ca// AS.Utt.1.37/ zayyaastaraNavaasaaMsi rakSoghnairdhuupitaani ca/ kaako+avizastaH zastazca dhuupane trivRtaanvitaH/ vacaajyakuSThazriiveSTasarSapairdhuupayet sadaa// AS.Utt.1.38/ bodhayet sahasaa suptaM no na cainaM samutkSipet/ tathaahyasya samutraaso vegarodhazca jaayate// AS.Utt.1.39/ maakSikaamalakavyoSabRhatiimuulasaindhavaiH/ laalaapanodarucyarthaM mukhamantaH paraamRzet// AS.Utt.1.40/ jiivatkhaDgaadizRGgeSu samaasaktaaJchubhaan maNiin/ dhaarayeddaza caindryaadiiJjiivakarSabhakaavapi// AS.Utt.1.41/ hastaabhyaaM griivayaa muurdhnaa vizeSaat satataM vacaam/ aayurmedhaasmRtisvaasthyakariiM rakSobhirakSaNiim// AS.Utt.1.42/ stanyadoSaat gadaastasya yathoktaM tat pibedyataH/ piino+atikandharaastambhaM kuryaaduurdhvaakSamuurdhvagaH// AS.Utt.1.43/ ucchvaasarodhaat laMbo+atistano jiivitasaMzayam/ na garbhiNyaaH pibet stanyaM paarigarbhikakRddhi tat// AS.Utt.1.44/ stanyaabhaave payazchaagaM gavyaM vaa tadguNaM pibet/ muulaiHsiddhaM bRhatyaadyaiH sthiraabhyaaM vaa sitaayutam// AS.Utt.1.45/ caturthe suutikaagaaraadagniskandapurogamaan/ maase niSkraamayeddevaan namaskartuM svalaGkRtam// AS.Utt.1.46/ paJcame maasi puNye+ahni dharaNyaamupavezayet/ dvikiSkumaatraM liptaayaaM baliM datvaa caturdizam// AS.Utt.1.47/ dharaNyazeSabhuutaanaaM maataa tvamasi kaamadhuk/ ajaraa caaprameyaa ca sarvabhuutanamaskRtaa// AS.Utt.1.48/ caraacaraaNaaM lokaanaaM pratiSThaasyavyayaasi ca/ kumaaraM paahi maateva brahmaa tadanumanyataam// AS.Utt.1.49/ svaaheti mantreNaanena pratyahaM ca tataH param/ saazrayaM saavalambaM ca kaTyaadiin mardayedanu// AS.Utt.1.50/ SaSThe+annapraazanaM maasi kramaattacca prayojayet/ ciraanniSevamaaNo+annaM baalo naaturyamaznute// AS.Utt.1.51/ bhajedyathaa yathaacaannaM stanyaM tyaajyaM tathaa tathaa/ SaTsaptaaSTamamaaseSu niirujasya zubhe+ahani/ karNau himaagame vighyeddhaatryaGkasthasya saantvayan// AS.Utt.1.52/ praagdakSiNaM kumaarasya bhiSagvaamaM tu yoSitaH/ dakSiNena dadhat suuciiM paaliimanyena paaNinaa// AS.Utt.1.53/ madhyataH karNapiiThasya kiJcit gaNDaazayaM prati/ jaraayumaatrapracchanne ravirazmyavabhaasite// AS.Utt.1.54/ dhRtasya nizcalaM samyagalaktakarasaaGkite/ vidhyeddaivakRte chidre sakRdevarju laaghavaat// AS.Utt.1.55/ nordhvaM na paarzvato naadhaH siraastatra hi saMzritaaH// AS.Utt.1.56/ kaalikaamarmariiraktaastadvyadhaadraagarugjvaraaH/ sazophadaahasaMrambhamanyaastambhaapataanakaaH/ teSaaM yathaamayaM kuryaadvibhajyaazu cikitsitam// AS.Utt.1.57/ sthaanavyadhaanna rudhiraM na rugraagaadisambhavaH/ snehaaktaM suucyanusyuutaM suutra caanu nidhaapayet/ aamatailena siJcecca bahalaaM tadvadaarayaa// AS.Utt.1.58/ vidhyet paaliiM hitabhujaH saJcaaryaatha sthaviiyasii/ varti stryahaattato ruuDhaM vardhayeta zanaiH zanaiH/ sveditodvartiMtaM karNamabhyaktaM bRMhaNaiH punaH// AS.Utt.1.59/ naajiiNa na malodreke na caatyuSNe+api vardhayet/ sadaa ca yuJjyaadabhyaGgaankarNapaaliigadoditaan// AS.Utt.1.60/ puSTiniiruktvajananaaniti saMvardhite dRDhe/ kaladhautaavabaddhaani karNe ratnaani nikSipet// AS.Utt.1.61/ bhindyaadavRddhau striiNaantu paaliimantarapaaGgataH/ naiva caapaaGgayorbaahyaaM vyaapadaH syustato dhruvaaH// AS.Utt.1.62/ jihmasuuciivyadhaadvartigaaDhatvaadathavaa malaiH/ jaate mahati saMrambhe vartimaazvapaniiya tat// AS.Utt.1.63/ yavairaNDajaTaayaSTiimaJjiSThajyaiH pralepayet/ suruuDhaM ca punarvidhyat tvarayaa tu vivardhanaat// AS.Utt.1.64/ chidyeta paalii zuddhasya zuddhaasraaM sandadhiita taam/ karNaamayaniSedhoktasandhaanavidhinaa bhiSak// AS.Utt.1.65/ varSaM svavasaterbaahyaM kumaarasya na darzayet/ diipamaatapamagniM ca ruupamanyacca bhaasuram// AS.Utt.1.66/ athainaM jaatadazanaM kramazo+apanayet stanaat/ puurvoktaM yojayet kSiiramannaM ca laghu bRMhaNam// AS.Utt.1.67/ kuryaadapastanaM snehasaGkraantyaa stanalepanaiH/ biibhatsairyaavakaasekakRtrimakSatadarzanaiH// AS.Utt.1.68/ priyaalamajjamadhukamadhulaajasitopalaiH/ apastanyasya saMyojyaH priiNano modakaH zizoH// AS.Utt.1.69/ diipano baalabilvailaazarkaraalaajasaktubhiH/ saGgraahii dhaatakiipuSpazarkaraalaajatarpaNaiH// AS.Utt.1.70/ bubhukSaa cet prabalataamapastanyasya gacchati/ atyagnijiddhitaM tasya vidhaanaM paarigarbhikam// AS.Utt.1.71/ abhiyuktaH sadaacaaro naatisthuulo na lolupaH/ kumaaradhaaraH katavyastatraadyo baalacittavit// AS.Utt.1.72/ aghaarmikaM duraacaaraH sthuulo vikaTagaaminam/ karoti lolupo baalaM ghasmaratvena rogiNam// AS.Utt.1.73/ rogaaMzcaasya jayet saumyairbheSajairaviSaadakaiH/ anyatraatyayikaadvyaadhervirekaM sutaraaM tyajet// AS.Utt.1.74/ traasayennaavidheyaM ca trastaM gRhvanti hi grahaaH/ vastrapaataat parasparzaat paalayellaGghanaacca tam// AS.Utt.1.75/ kriiDaabhuumiH samaa kaaryaa nizzastropalazarkaraa/ velloSaNakaNaambhobhiH siktaa nimbodakena vaa// AS.Utt.1.76/ jaatuSaM ghoSavaccitramatraasaM ramaNaM bRhat/ atiikSNaagraM gavaazvaadimaGgalyamatha vaa phalam// AS.Utt.1.77/ zaktimantaM yathaavarNaM vidyaamadhyaapayettataH/ anuziSyaat sadaa cainaM dharmaaya vinayaaya ca// AS.Utt.1.78/ yathaa nendriyaduSTaazvairdriyate yauvanaagame/ abhyaGgodvartanaM snaanaM pratyahaM ca samaacaret/ sahadevaasthiraakauntiikumudotpalacandanaiH// AS.Utt.1.79/ bRhatiiphalatarkaariisarSapaakuSThasaindhavaiH/ azvagandhaabalairaNDatilaapaamaargataNDulaiH// AS.Utt.1.80/ saatmaguptaaphalaistailaM saajakSiiraM vipaacitam/ rakSoghnaH puSTido+abhyaGgastadvadudvartanaM ca taiH// AS.Utt.1.81/ dadhimaakSikasaMyuktaistriguNiikRtacikkasaiH/ muurvaamuuladvirajaniiyavaizcodvartanaM hitam// AS.Utt.1.82/ kulatthacuurNamekaM vaa vaajigandhaarajo+api vaa/ snaane sarvauSadhiikalko jiivaniiyaambu ceSyate// AS.Utt.1.83/ aaragvadhaadiniryuuhe zRtaM ziitavasantayoH/ vatsakaadipratiivaapaM kumaaraM praazayet ghRtam// AS.Utt.1.84/ griiSme vaataatapasvedairbaalaH klaamyatyato himam/ praatareva pibeddugdhaM jiivaniiyagaNaiH zRtam// AS.Utt.1.85/ sitaaghRtaaDhyaan saktuuMzca lihyaannatveva piitakam/ naatyambupaayii lihyaadvaa ghRtasaatmyo ghRtaM zRtam// AS.Utt.1.86/ kaakoliizarkaraamedaatugaayaSTyaahvajiivakaiH/ kaTunnaTena muurdhaanaM limpedanyaizca ziitalaiH// AS.Utt.1.87/ raasnaasaralavarSaabhuuhiGgusaindhavadaarubhiH/ sarpirvidaaryaadijale saadhitaM lehayecchizum// AS.Utt.1.88/ prapauNDariikaM madhukaM suupyaparNyau duraalabhaa/ priyaalamajjaakaakoliividaariikaTphalaamRtaaH// AS.Utt.1.89/ draakSaajazRGgii dugdhiikaa kSiirazuklaa hayaahvayaa/ zRGgiimadhuukakusumamedarSabhakajiivakam// AS.Utt.1.90/ ebhiH kSiiraghRtaM siddhaM lihyaat baalo ghanaatyaye/ braahmiisiddhaarthakavacaasaarivaakuSThasaindhavaiH// AS.Utt.1.91/ sakaNaiH saadhitaM piitaM vaaGmedhaasmRtikRt ghRtam/ aayuSyaM paapmarakSoghnaM bhuutonmaadanibarhaNam// AS.Utt.1.92/ triphalaa lakSmaNaanantaa samaGgaa saarivaa vacaa/ braahmii paaThaa dvibRhatii dvisthiraa dvipunarnavam// AS.Utt.1.93/ sahadevaa ravervallii payasyaa girikarNikaa/ toyakumbhe pacedetat palaaMzaM paadazeSitam// AS.Utt.1.94/ tena kauntiivacaakuSThakRSNaasarSapasaindhavaiH/ niiruksaruupavatsaayaaH saMyuktaM payasaa ca goH// AS.Utt.1.95/ puSyayoge ghRtaprasthaM sahemazakalaM zRtam/ paanaabhyaJjanato medhaasmRtyaayuHpuSTibuddhidam// AS.Utt.1.96/ rakSoghnaM ca viSaghnaM ca saarasvatamidaM ghRtam/ liiDhaM vaa saghRtakSaudraM vacaahemarajo+alpazaH/ saMvatsaraM paraM medhyaM rakSoghnaM vaagvivardhanam// AS.Utt.1.97/ vayasthaa pippalii kuSThaM haridraa saarivaa vacaa/ maaMsii kaiDaryamityetaccuurNaM braahmiirajaHsamam// AS.Utt.1.98/ liiDhvaajyena zizurvarSaM bhavatyapalito+avyathaH/ balavaan zrutasampannaH zataayuH sthirayauvanaH/ praataH praatarimaM lehaM dhaatriiM caasyaavalehayet// AS.Utt.1.99/ braahmiivadyojayedduurvaaM muurvaaM brahmasuvarcalaam/ lakSmaNaaM zvetatarkaariimavyaNDaaM gaurasarSapaam// AS.Utt.1.100/ sahasraviiryaaM phaliniiM pakvaM ca bRMhatiiphalam/ rohiSaM cetyamiipraazaaH pRthagdvaadaza kiirtitaaH// AS.Utt.1.101/ mahataapyupayoktavyaa nareNa niyataatmanaa/ nityaM mRdbhakSaNaadrakSettayaa syurniyataM gadaaH// AS.Utt.1.102/ paaNDutvazvayathuzvaasakaasaatiisaarajantavaH/ chardiMmuurchaagnisadanastanyadveSaaGgarugbhramaaH// AS.Utt.1.103/ bhakSayeddantapavanaM naasthiradvijabbandhanaH/ tasya tatghaTTanaat kruddhaH kuryaaddantaamayaanmarut// AS.Utt.1.104/ zuurairaayudhibhirguptamadhRSyaM nagaraM paraiH/ yathaa zizorvapustadvadyathoktairvidhibhirgrahaiH// //iti prathamo+adhyaayaH// atha dvitiiyo+adhyaayaH/ AS.Utt.2.1/ athaato baalaamayapratiSedhaM naamaadhyaayaM vyaakhyaasyaamaH/ iti ha smaahuraatreyaadayo maharSayaH// AS.Utt.2.2/ trividho hi baalaH praaguktastatra kSiirapasya kSiiramaduSTaM prayuJjiita/ annaadasya hitamannam/ ubhayavRtterubhayam// AS.Utt.2.3/ kSiiraM hi yathoktairdoSakopanairaahaaravihaarairdhaatryaa vyaapannaM vividhaamayodayaaya baalasya prakalpate// AS.Utt.2.4/ tatra zyaavaaruNavarNaM tiktakaSaayaanurasaM vizadaM ruukSamalakSyagandhaM phenilamatRptikaramaadhmaanamuutravarcovibandhakRt karzanamapsu visarpati vicchinnaM ca plavate vaataduSTam// AS.Utt.2.5/ kRSNaniilataamraavabhaasaM tiktaamlakaTukaanurasaM kuNaparudhiragandhi bhRzoSNamapsu piitaraajimadvidaahakaraM ca pittaduSTam// AS.Utt.2.6/ atyarthazuklamadhuraM lavaNaanurasaM ghRtatailavasaamajjagandhi picchilaM bahalaM tantumat guru salile+avasiidati nidraabahulaM ca zleSmaduSTam// AS.Utt.2.7/ tadupayujyamaanaM yathaasvaliGgaan vyaadhiinabhinirvartayati// AS.Utt.2.8/ sa yaM pradezamabhiikSNaM spRzati sparzaM ca na kSamate tatra rujamupalakSayet// AS.Utt.2.9/ nimiilitaakSatayaa muurdhni rujam/ jihvauSThadaMzazvaasamuSTivandhordhvekSaNairhRdaye/ viNmuutracchardyaadhmaanaantrakuujanastanadaMzaveSTanapRSThavinamanajaTharonnamanairjaThare/ muutrasaGgatRNmuurcchotraasadigviikSaNakhalliihastapaadastambhakubjiibhavanakezaluJcanairbastau guhye ca sarvatra ca svabhaa vaatiriktarodanena mukhavikuuNanena ca// AS.Utt.2.10/ atha yathaamayaM yathaadoSaM ca dhaatryaaH zamanazodhanaani prayuJjiita// AS.Utt.2.11/ tatra vaataduuSite stanye devadaarusaralakaTurohiNiivacaakuSThapaaThaabhaarGgiimaagadhikaavRzcikaaliicitrakaajamodazuNThiimariicaanaaM kvaathaM dazamuulakvaathaM vaa triraatraM paayayitvaa vaatavyaadhivihitaanaaM sarpiSaamanyatamaM nigadamadiraanupaanaM dadyaadvaataharadravyasiddhaM vaa/ tataH snigdhaaM mRdu virecya bastikarmaNopacaret/ vaataghnaizcaabhyaGgasvedopadehonmardanaiH/ saralaraasnaajamodaadevadaarucuurNaM sarpiSaa baalamavalehayet/ evaMvidhaireva ca vipakvaM sazarkaraM sarpiH// AS.Utt.2.12/ api ca/ tiktaanurasaM stanyaM mudgamaaSapalaazaabhyaaM kaakoliiyugalena ca zodhayet/ priyaGgudhaatakiipuSpapadmakadevadaarukSaudrairvaa/ kaSaayaanurasaM hiGgusaindhavavataa ghRtena/ phenilaM vicchinnaM plavamaanaM ca bilvaagnimanthazRtena payasaa haviSaa ca/ suupyaparNii kaakoliibRhatyavalgujaphalairvaa// AS.Utt.2.13/ pitte+amRtaapaTolapatrasaarivaazataavariinimbacandanakvaathaM dhaatrii baalazca pibet/ triphalaabhuunimbakaTukaamustakvaathaM vaa/ jiivakarSabhakadvikaakoliimadhukakaTphalakarkaTazRGgiikvaathaM vaa/ sakSaudraM paTolaadiM padmakaadiM vaa/ saarivaadiM nyagrodhaadiM vaa/ ebhireva ca dravyaiH sarpiiSi pittaghnaani ca virecanaani ziitaaMzcaabhyaGgapradehasekaan kuryaat// AS.Utt.2.14/ api ca/ taamraavabhaasaM payo hRdayamudveSTayati/ tatpriyaGgumustaazaabaraloddhraiH zodhayet/ amlaanurasamamlapittakaram/ tat draakSaamadhukapayasyaazriiparNiibhiH/ kaTukaanurasaM chardyatiisaarakaasazvaasakaram/ tat kaakoliividaariibhyaaM madhuparNyaa ca/ bhRzoSNamanaamadaahajvarakaraM virecanaM ca taccandanotpalakamalaiH// AS.Utt.2.15/ kaphe tu saindhavapippaliiyuktaM sarpirbaalaM paayayet/ saindhavamadhukasaMsRSTaM vaa madanapuSpakalkena ca sakSaudreNa stanaM baalasya coSThamaalimpet/ tena sukhaM vamati/ dhaatriiM tu tiikSNairvaamayet/ tataH kRtasaMsarjanaaM paJcamuulaghanavacaativiSaakvaathaM paayayet/ tagarasuradaarusurendrayavapRthviikaavRzcikaaliikvaathaM vaa/ aaragvadhaadiM mustaadiM vaa/ ruukSoSNaaMzca nasyadhuumagaNDuuSapradehapariSekaan ziilayet/ aviruddhaM caannapaanaM yojayet// AS.Utt.2.16/ api ca/ lavaNaanurasaM visarpakoThakaNDuukaram/ tat picumandapaToliikSiiriivRkSaiH zodhayet/ tantumaddaurbalyazvaasakaasakaram/ tat pippaliinaagaracuurNena samadhughRtena/ guru sadanaatmakaM pratizyaayasiGghaaNakakSiiraalasakakaram/ tat paaThaavyoSakalkena paJcakolacuurNena vaa kSaudraghRtaaplutena/ doSopakramaNiiyaM cekSeta// AS.Utt.2.17/ yadaa punardhaatrii sannipaataprakopanaanyaaseveta tadasyaastrayo malaa yugapadvakSo+abhiprapannaaH kSiiravahaa rasaayaniiH samanusRtya saGgiirNaliGgaM stanyamaavahanti/ taccedavijJaanaat satatamapratyavekSaNaat pramaadaadvaa maatuH kumaaraH pibati tataH sa tena salilopamamacchaM vicchinnamaamaM durgandhi naanaavarNavedanaM phenilamatisaaryate/ piitazvetamuutrataaviSTambhatRSNaajvaracchardivijRmbhikaazuSkodgaaraarucibhramaaGgabhaGgavikSepakuujanaghraaNaakSimukhapaakadRSTyupaplavasvarasaadaadayazcaasya praadurbhavanti/ taM kSiiraalasakamatyayaM caacakSate// AS.Utt.2.18/ tatra dhaatriiM baalaM ca puurvamevaazu vaamayet/ vihitasaMsargayozca mustaapaaThaativiSaakuSThakaTukaanaaM kvaathaM paanaaya dadyaat/ raasnaajamodaapriyaGgubhadradaaruuNaaM vaa/ paaThaatejovatiipunarnavavRzcikaaliinaaM vaa/ bhuunimbaamRtaakuTajaphalasaarivaaNaaM vaa/ vacaaharidraadigaNayorvaa/ paaThaadimahaakaSaayasya vaa/ jambvaamratindukakapitthapatraaNaaM vaa/ bilvabhaGgasya vaa/ anubandhe ca yathaavyaadhi pratikurviita// AS.Utt.2.19/ dantodbhedazca sarvarogaayatanam/ vizeSeNa tu tanmuulaa jvarazirobhitaapatRSNaabhramaabhiSyandakukuuNakapothakiivamathukaasazvaasaatiisaaravisarpaaH// AS.Utt.2.20/ sa diirghaayuSo+aSTamaanmaasaat parato vaa pravartate/ itareSaaM tu caturthaat/ tehyatibaalye dantotpaadavedanayaatipiiDitaa na samyak sampuurNadhaatubalaa bhavanti// AS.Utt.2.21/ tatraasthimajjaanau dantotpattihetuu/ tadaa ca tayorasampuurNaviiryatvaat punaH kaalaantareNa dantaanaaM patanamaapuuryamaaNadhaatutvaacca punarutthaanamata eva ca vRddhaanaaM na punardantotpattiH// AS.Utt.2.22/ balaannipatitaanaaM tu sahasaa tadadhiSThaanagatadhaatubiijabhraMzaat santativyucchedaacchoNitaatipravRtyaabhighaataacca nissaaritatvaat/ siraaNaaM punaranutpaadaH etena rogacyutaa api praayazo vyaakhyaataaH// AS.Utt.2.23/ tau tu dhaatuu kaalakrameNa pacyamaanau yadaa dantaazayamanuprapadyete tadaasya kiJcidutsedhenordhvaadhodantamaaMsasaGghaTTanaadaGgaharSo jaayate/ tadgatena ca zleSmaNaa kaNDuustayaa cuucukaM dazyate/ yadyadaalabhate tattadaasyamaanayati/ maarutazcaasya dantamuuleSu muurchati/ tataH sa kaphaanuviddho+asthimajjasthitaH sarvato visaran saha pittena dhaatuun malaaMzca duuSayan vividhaanyathoditaanupadravaanabhinirvartayati// AS.Utt.2.24/ yadaa punardantamaaMsaazrayii kevalo vikRtaH prabalo+anilaH sapitto vaasthimajjaanau zoSayati tadaa dvijaanaamasambhava eveti/ bhavanti caatra// AS.Utt.2.25/ pRSThabhaGge biDaalaanaaM barhiNaaM ca zikhodgame/ dantodbhede ca baalaanaaM na hi kiJcinna duuyate// AS.Utt.2.26/ yathaadoSaM yathaarogaM yathodrekaM yathaabalam/ vibhajya dezakaalaadiiMstatra yojyaM bhiSagjitam// AS.Utt.2.27/ ta eva doSaa duuSyaazca jvaraadyaa vyaadhayazca yat/ atastadeva bhaiSajyaM maatraa tvasya kaniiyasii/ saukumaaryaalpakaayatvaat sarvaannaanupasevanaat// AS.Utt.2.28/ snigdhaa eva sadaa baalaa ghRtakSiiraniSevaNaat/ sadyastaan vamanaM tasmaat paayayenmatimaanmRdu// AS.Utt.2.29/ bastiM saadhye virekeNa marzena pratimarzanam/ yuJjyaadvirecanaadiiMstu dhaatryaa eva yathocitaan// AS.Utt.2.30/ muurvaavyoSavaraakolajambuutvagdaarusarSapaaH/ sapaaThaa madhunaa liiDhaaH stanyadoSaharaaH param// AS.Utt.2.31/ ikSumuulakazervaakhyayaSTyaahvaistanu zudhyati/ saandraM tu kSaudrakaazmaryaguDuuciitaNDulaambubhiH// AS.Utt.2.32/ zRtairvaa surasazvetasarSapaabRhatiidvayaiH/ grathitaM padmakoziiraphaliniizvetacandanaiH// AS.Utt.2.33/ dantapaaliiM samadhunaa cuurNena pratisaarayet/ pippalyaa dhaatakiipuSpadhaatriiphalakRtena vaa// AS.Utt.2.34/ vaadhriiNasakapotottharajastadvacca yojitam/ laavatittirivalluurarajaH puSparasadrutam// AS.Utt.2.35/ drutaM karoti baalaanaaM dantakesaravanmukham/ vacaadvibRhatiipaaThaakaTukaativiSaaghanaiH/ madhuraizca ghRtaM siddhaM siddhaM dazanajanmani// AS.Utt.2.36/ bhadradaaru ghanaM yaSTii samaGgaa sasitopalaa/ vaatajvarapariitaaGgaH pibedantarapaanakam// AS.Utt.2.37/ suraahvaghanayaSTyaahvapayasyaaMzumatiidvayam/ naagaraM maricaM bhaarGgii vRzcikaalii zataavarii// AS.Utt.2.38/ ghRtaM tatkvaathadugdhaabhyaaM siddhaM hantyanilajvaram/ baalasya paanaabhyaGgaabhyaamebhizconmardanaM hitam// AS.Utt.2.39/ haridraakuSThaSaGgranthaazatapuSpaahareNubhiH/ bhaarGgyelaasuSaviiraasnaavarSaabhuunatasarSapaiH// AS.Utt.2.40/ akSaaMzaiH saambusauviirairmastupiSTairmarujjvare/ tailaprasthaM suraamaNDatulyamabhyaJjanaM pacet// AS.Utt.2.41/ laajaniilotpalakaNaamadhukaaJjanazarkaram/ pittajvaramatiisaaraM madhuliiDhaM nivartayet// AS.Utt.2.42/ laajadvipippaliikvaathaH zarkaraamadhusaMyutaH/ piito jvaramatiisaaraM tRSNaaM chardiM ca naazayet// AS.Utt.2.43/ aamaatisaare rakte ca kalkitaaM gajapippaliim/ paayayeccharkaropetaaM cuurNaM vaa devadaarujam// AS.Utt.2.44/ zirobhitaape saghRtaiH ziraH ziitaiH pralepayet/ patraiH kapitthacaaGgeriibadariikaakamaacijaiH// AS.Utt.2.45/ zirorukcchardyatiisaaranaazanaM muurdhalepanam/ gavaadaniiM daaDimaM ca tRDvaan koSNaambhasaa pibet// AS.Utt.2.46/ kuryaat kukuuNapothakyoryathoktaM svaM svamauSadham/ manazzilaazaGkhanaabhiH pippalyo madhuyaSTikaa// AS.Utt.2.47/ kSaudreNa ghRSTaa gulikaa zizoH sarvaakSirogajit/ pippaliitaNDulairmudgaiH sumanaHkorakairyavaiH/ niilotpalasya patraizca zreSThaa vartiH zatonmitaiH// AS.Utt.2.48/ priyaGgvaJjanamustaanaaM cuurNastaNDulavaariNaa/ tRSNaatiisaaravamathuun hanti piitaH samaakSikaH// AS.Utt.2.49/ paTolanimbakuTajasaptaparNaM sadiipyakam/ devadaaruviDaGgaani saralo maakSikaM ghRtam// AS.Utt.2.50/ liiDhaM jvaramatiisaaraM kaasaM paaNDvaamayaM vamim/ hanyaacca maatRkaadoSaan rogaananyaaMzca tadvidhaan// AS.Utt.2.51/ madhukavyoSaSaDgranthaagranthikaaspRSTarodikaaH/ kSiiriNaaM ca pravaalaani paaThaa ca vipacet ghRtam/ tat piitaM samadhu zleSmajvaraghnaM diipanaM param// AS.Utt.2.52/ raasnailaanatatarkaariimadhuzigrusuraahvayaiH/ sabilvakuSThavaraNareNukaamisibhiH kRtaH// AS.Utt.2.53/ zleSmajvaraharo lepastailamabhyaJjanaM ca taiH/ maNDalaani tu saajyena gajamuutreNa lepayet// AS.Utt.2.54/ rajanii daaru saralazreyasii bRhatiidvayam/ pRzniparNii zataahvaa ca liiDhaM maakSikasarpiSaa/ grahaNiidiipanaM zreSThaM maarutasyaanulomanam// AS.Utt.2.55/ atiisaarajvarazvaasakaamalaapaaNDukaasajit/ baalasya sarvarogeSu puujitaM balavarNadam// AS.Utt.2.56/ bilvapeziigajakaNaadhaatakiilodhravaalakam/ hanti liiDhamatiisaaraM zizoH kSaudradrutaM drutam// AS.Utt.2.57/ triphalaadhaatakiipuSpapadmabilvazalaaTubhiH/ sakTvaGgairghRtaM siddhamudaraamayanaazanam// AS.Utt.2.58/ pathyaasauvarcalakSaaravellavyoSaagnihiGgubhiH/ tiktayaa ca ghRtaM siddhaM samakSiiraM vyapohati/ zuulaanaahagudabhraMzazvaasakaasavilambikaaH// AS.Utt.2.59/ samaGgaadhaatakiilodhrakuTannaTabalaadvayaiH/ mahaasahaakSudrasahaamudgabilvazalaaTubhiH// AS.Utt.2.60/ sakaarpaasiiphalaistoye saadhitaiH saadhitaM ghRtam/ kSaaramastuyutaM hanti ziighraM dantodbhavodbhavaan/ vividhaanaamayaanetadvRddhakaazyapanirmitam// AS.Utt.2.61/ dantodbhedottharogeSu na baalamatiyantrayet/ svayamaapyupazaamyanti jaatadantasya yat gadaaH// AS.Utt.2.62/ yaavanmaasasya yo jaatastaavadvarSasya sa dvijaH/ patati praayazo+aSTaanaaM teSaaM puurveSu sambhavaH// AS.Utt.2.63/ atyahaHsvapnaziitaambuzlaiSmikastanyasevinaH/ zizoH kaphena ruddheSu srotassu rasavaahiSu// AS.Utt.2.64/ arocakaH pratizyaayo jvaraH kaasazca jaayate/ kumaaraH zuSyati tataH snigdhazuklamukhekSaNaH// AS.Utt.2.65/ saindhavavyoSazaaarGgeSTAapaaThaagirikadambakaan/ zuSyato madhusarpirbhyaamarucyaadiSu yojayet// AS.Utt.2.66/ azokarohiNiiyuktaM paJcakolaM ca cuurNitam/ badariidhaatakiidhaatriicuurNaM vaa sarpiSaa drutam// AS.Utt.2.67/ azvaliNDarasakSaudrayuktaaM vaa madhuyaSTikaam/ dvivaartaakiiphalarasaM kevalaM vaazvaviDrasam// AS.Utt.2.68/ madhunaa vaa ghanavyoSapaaThaa muurvaa zataavarii/ sapayasyaa pRthakparNii ghRtaM vaa maakSikaanvitam/ sthiraamarataruvyoSadvipunarnavasaadhitam// AS.Utt.2.69/ sthiraavacaadvibRhatiikaakoliipippaliinataiH/ niculotpalavarSaabhuubhaarGgiimustaizca kaarSikaiH// AS.Utt.2.70/ siddhaM prasthaardhamaajyasya srotasaaM zodhanaM param/ siMhyazvagandhaasurasakaNaagarbhaM ca tadguNam// AS.Utt.2.71/ yaSTyaahvapippaliilodhrapadmakotpalacandanaiH/ taaliisasaarivaabhyaaM ca saadhitaM zoSajit ghRtam// AS.Utt.2.72/ raasnaamadhuulikaabhaarGgiipippaliidevadaarubhiH/ azvagandhaadvikaakolii zRGgyarSabhakajiivaikaH// AS.Utt.2.73/ suupyaparNiiviDaGgaizca kalkitaiH saadhitaM ghRtam/ zazottamaaGganiryuuhe zuSyataH puSTikRt param// AS.Utt.2.74/ vacaavayasthaatagarakaayasthaacorakaiH zRtam/ bastamuutrasuraabhyaaM ca tailamabhyaJjane hitam// AS.Utt.2.75/ dve bale tumburucchallii vacaa girikadambakaH/ suraapiSTaH pradehaH syaadadhaHkaaye vizuSyataam// AS.Utt.2.76/ siMhaskandiisiMhavalliikaramardiitrikaNTakaiH/ bhaGgaiH kvaathaH kumaaraaNaaM zuSyataaM pariSecanam// AS.Utt.2.77/ saazokarohiNiiM kRSNaaM madhvaajyena lihanjayet/ zizuH zoSaM zariirasya sasitacchaagadugdhabhuk// AS.Utt.2.78/ zuSkakaase kumaarasya dhaatryaaH stanyavizodhanaH/ maaSayuuSaH prayoktavyaH sakRSNo ghRtabharjitaH// AS.Utt.2.79/ madhunaativiSaazRGgiipippaliirlehayecchizum/ ekaaMvaativiSaaM kaasajvaracchardirupadrutam// AS.Utt.2.80/ kaasatRTcchardyatiisaarairarditaM laajatarpaNam/ laajataaliisapatraM vaa biijaani kamalasya vaa// AS.Utt.2.81/ lodhrapriyaGgukalkaM vaa paayayettaNDulaambhasaa/ zarkaraamadhusaMyuktaM laajakustumbariirajaH// AS.Utt.2.82/ bRhatiiphalamuulatvakpippaliigranthikaiH kRtaH/ tavakSiiriiyutaiH kvaatho madhunaa hanti ziilitaH// AS.Utt.2.83/ chardimuurchaajvarazvaasakaasaatiisaarapiinasaan/ paJcakoladvivaartaakiimuulabhaarGgiitugaahvayaaH// AS.Utt.2.84/ kSaudraajyaliiDhaaH zvasanakaasapiinasarukcchidaH/ zyaamaatimuktaatarkaariikusumakvaathasaadhitam/ yaSTiigarbhaM ghRtaM tRSNaahidhmaazvaasaasrapittanut// AS.Utt.2.85/ piitaM piitaM vamati yaH stanyaM taM madhusarpiSaa/ dvivaartaakiiphalarasaM paJcakolaM ca lehayet// AS.Utt.2.86/ pippaliipaJcalavaNaM kRmijit paaribhadrakam/ tadvallihyaattathaa vyoSaM maSiiM vaa romacarmaNaam/ laabhataHzalyakazvaaviDgodharSyazikhijanmanaam// AS.Utt.2.87/ khadiraarjunataaliisakuSThacandanaje rase/ sakSiiraM saadhitaM sarpirvamathuM viniyacchati// AS.Utt.2.88/ kSiiriipravaalamadhukadarbhamuulabisotpalaiH/ tRSNaadaahajvaraharaH kaSaayaH sasitaamadhuH// AS.Utt.2.89/ zarkaraadaaDimakaNaanaagakesarajiivakam/ lihan kumaaraH kSaudreNa tRTcchardibhyaaM vimucyaate// AS.Utt.2.90/ laajaiH sacandanoziirayaSTiimadhukapadmakaiH/ lipto dhautaH stanaH piito bhramatRDdaahamohahaa// AS.Utt.2.91/ asnehalavaNaM piitvaa saMskRtaM laavajaM rasam/ sazarkaraM vijayate baalo laGghanajaan gadaan// AS.Utt.2.92/ visarpastu zizoH praaNanaazano bastiziirSajaH/ padmavarNo mahaapadmanaamaa doSatrayodbhavaH// AS.Utt.2.93/ zaakhaabhyaaM hRdayaM yaati hRdayaadvaa gudaM vrajet/ sadanto jaayate yastu dantaaH praagyasya cottaraaH// AS.Utt.2.94/ kurviita tasminnutpaate zaantiM taM ca dvijataye/ dadyaat sadakSiNaM baalaM naigameSaM ca puujayet// AS.Utt.2.95/ vatsasya madhulaajaanaamaapuuryapraaGmukho mukham/ cumbetkumaarastriin vaaraan praayazcittamidaM param// AS.Utt.2.96/ naavamaarohayet baalaM snaataM skandhaM gajasya vaa/ bhojayet braahmaNaaMzcaatra paayasaM madhusarpiSaa// AS.Utt.2.97/ maatuH kumaaro garbhiNyaaH stanyaM praayo+apibannapi/ kaasaagnisaadavamathutandraakaarzyaarucibhramaiH// AS.Utt.2.98/ yujyate koSThavRdhyaa ca tamaahuH paarigarbhikam/ rogaM paribhavaakhyaM ca yuJjyaattatraagnidiipanam// AS.Utt.2.99/ pippaliipippaliimuulakaTukaadevadaarubhiH/ kSaaradvayabiDaajaajiibilvamadhyaagnidiipyakaiH// AS.Utt.2.100/ dadhisauviirakasuraamaNDaizca vipacet ghRtam/ hanti prayuktaM tat kaale rogaan paaribhavaazrayaan// AS.Utt.2.101/ annenopahitaM stanyaM pibato vihitaat param/ imaaneva gadaan kuryaat kuryaatteSvetadeva ca// AS.Utt.2.102/ piitaM piitaM ca yaH stanyaM savaatamatisaryate/ tasyaapyetat paraM pathyaM diipanaM balavarNakRt// AS.Utt.2.103/ atyudriktakSudhaM baalaM paribhuutaM tu lehayet/ vidaariiyavagodhuumakaNaacuurNaM ghRtaaplutam// AS.Utt.2.104/ paayayedanu ca kSiiraM zRtaM samadhuzarkaram/ akSamajjaadvikaakoliiyaSTiimadhukamoraTaiH// AS.Utt.2.105/ zrapayet kSiiramaajyaM vaa biijairikSurakasya ca/ tat prayojyaM guru snigdhaM yaccaatyagnau pureritam// AS.Utt.2.106/ zvavaayasabiDaalaanaamucchiSTena jalena ca/ snaapayettaM nacedevaM kSuttasya prazamaM varajet// AS.Utt.2.107/ kSiiripaadapamuulasthaM vidhinaa snaapitaM tataH/ vastraratnaadyalaGkaaraiH kumaaraM bhuuSayet sitaiH// AS.Utt.2.108/ vRkSaM caanu tataH kuryaat bhuuSaNavyatyayaM tayoH/ etadaayuHpradaM dhanyaM snapanaM sarvarogajit// AS.Utt.2.109/ jaTiibhuutakacaakSyaadipakSmaaNamatilolupam/ gomuutragandhiM snapayetiirthe gavyazakRdrasaiH// AS.Utt.2.110/ vacaapuSpazilaakuSThavayasthaahiGgukaTphalaiH/ sabastamuutramadiraistailamabhyaJjanaM pacet// AS.Utt.2.111/ balaavidaariitrikaTukakuSThoziirakucandanaiH/ siddhaM piitaM havirhanti taM vikaaramazeSataH// AS.Utt.2.112/ ziraH pRSThaM tato muSkau tataH paadau ca yo rujet/ hastaabhyaamutthito vaayuH saparvaanuplavaH smRtaH// AS.Utt.2.113/ gauriivacaasadaapuSpiihayagandhaakaTutrayaiH/ sakTphaladvivaartaakiivayasthaahiGgurohiSaiH// AS.Utt.2.114/ bastamuutrasuraayuktaiH saadhitaM tasya yojayet/ tailamabhyaJjane zeSaM vaatavyaadhivadaacaret// AS.Utt.2.115/ taalumaaMse kaphaH kruddhaH kurute taalukaNTakam/ tena taalupradezasya nimnataa muurdhni jaayate// AS.Utt.2.116/ taalpaataH stanadveSaH kRcchraat paanaM zakRddravam/ tRDaasyakaNDvakSirujaa griivaadurdharataa vamiH// AS.Utt.2.117/ tatrotkSipya yavakSaarakSaudraabhyaaM pratisaarayet/ taalu tadvat kRaNaazuNThiigozakRdrasasaindhavaiH// AS.Utt.2.118/ zRGgiveranizaakuSThaM kalkitaM vaTapallavaiH/ badhvaa gozakRtaa liptaM kukuule svedayettataH// AS.Utt.2.119/ rasena limpettaalvaasyaM netre ca pariSecayet/ hariitakiivacaakuSThakalkaM maakSikasaMyutam/ piitvaa kumaaraH stanyena mucyate taalukaNTakaat// AS.Utt.2.120/ mastuluGgakSayaadyasya vaayustaalvasthi naamayet/ tasya tRDdainyayuktasya sarpirmadhurakaiH zRtam/ paanaabhyaJjanayoryojyamudvegazcahimaambunaa// AS.Utt.2.121/ malopalepaat svedaadvaa gude raktakaphodbhavaH/ taamro vraNo+antaH kaNDuumaan jaayate bhuuryupadravaH// AS.Utt.2.122/ kecittaM maatRkaadoSaM vadantyanye tu pautanam/ pRSThaarurgudakuTTaM ca kecicca tamanaamakam// AS.Utt.2.123/ tatra dhaatryaaH payaH zodhyaM pittazleSmaharauSadhaiH/ sitaziitaM ca ziitaambuyuktamantarapaanakam// AS.Utt.2.124/ sakSaudrataarkSyazailena vraNaM tena ca lepayet/ triphalaabadariiplakSatvakvaathapariSecitam// AS.Utt.2.125/ kaasiisarocanaatutthamanohvaalarasaaJjanaiH/ lepayedamlapiSTairvaa cuurNitairvaavacuurNayet// AS.Utt.2.126/ suzlakSNairasthavaa yaSTiizaGkhasauviirakaaJjanaiH/ saarivaazaGkhanaabhibhyaamasanasya tvacaatha vaa// AS.Utt.2.127/ raagakaNDuutkaTe kuryaadraktasraavaM jalaukasaa/ sarvaM ca pittavraNajicchasyate gudakuTTake// AS.Utt.2.128/ anaamasthaulyapittaasrakaNDuugaNDagalaamaye/ udaraatyunnatau ceSTaM taarkSyamantarapaanakam// AS.Utt.2.129/ gRhNaati suutikaagaare na stanaM cet spRzettataH/ pathyaadhaatriiphalakaNairjihvaaM saghRtamaakSikaiH// AS.Utt.2.130/ pippaliitriphalaacuurNaM ghRtakSaudrapariplutam/ rudate trasyate vaapi lehaM dadyaat sukhaavaham// AS.Utt.2.131/ pradiiptaaGgaararajasaa prazaantenaavacuurNayet/ paJcame+ahnyapaatannaalaM lepayedvaa guDaambhasaa// AS.Utt.2.132/ saandreNa bhuumau ghRSTena naalapaate+api connataam/ naabhiM chaagena zakRtaa dagdhenaantarvicuurNayet// AS.Utt.2.133/ azvagandhaajjanaajaaviviDyaSTiimadhukaadibhiH/ ropayeccuurNitairnaabhiM snehayuktairanunnataam// AS.Utt.2.134/ yaSTiilodhranizaazyaamaakalkapakvena secayet/ naabhiM paake tu tailena taccuurNezcaavacuurNayet// AS.Utt.2.135/ vaatenaadhmaapitaaM naabhiM sarujaaM tuNDisaMjJitaam/ maarutaghnaiH prazamyet snehasvedopanaahanaiH// AS.Utt.2.136/ asamyakkalpanaannaabheH syaadvinaamo vijRmbhikaa/ vaatapittaharaM karma tatraantarbahiraacaret// AS.Utt.2.137/ garbhaambhasaamavamanaaczleSmaNaH kaNThagasya vaa/ samparkaaddhRdaye duSTo maargaanaavRNute rasaH// AS.Utt.2.138/ baddhamuSTistato muhyanrogairbaalo+abhibhuuyate/ hRdrogaakSepakazvaasakaasacchardijvaraadibhiH/ ulbakaM sahajaM vyaadhimambupuurNaM ca taM vadet// AS.Utt.2.139/ srotovizodhanaM praatastasminnantarapaanakam/ vidadhyaacchaagalaM muutraM snaanaabhyaGgau ca varjayet// AS.Utt.2.140/ bilvaadimuulabRhatiipaJcakolaM palaaMzakam/ dhanvamaaMsapalaanyaSTau zazamuurdhnaH palaaSTakam// AS.Utt.2.141/ saadhayet SoDazaguNe salile+aSTaaMzazeSitam/ tena kvaathena karSaaMzairghRtaprasthaM vipaacayet// AS.Utt.2.142/ chagaliimuutramadiraadadhikSiirasamaaMzakam/ viDaGgasaindhavaajaajiicavikaadevadaarubhiH// AS.Utt.2.143/ sahiMsraahiGgulazunaiH savyoSaiH zlakSNakalkitaiH/ tat paanaaddhanti sahajagulmahidhmaanilaamayaan/ paaNDurogaM ca vaatotthaM svasthavRtte ca puSTidam// AS.Utt.2.144/ paridagdhacchaviM baalaM dihyaadduurvaatilotpalaiH/ zamiipatraziriiSatvaksaarivaamadhukaabhayaiH// AS.Utt.2.145/ muurvaadhaatriinizaacuurNaM muutreNa madhumat pibet/ paaNDurogii zRtaM sarpirvaraabhRGgarasena vaa// AS.Utt.2.146/ paaThaavelladvirajaniimustaabhaarGgiipunarnavaiH/ sabilvatryuuSaNaiH sarpirvRzcikaaliiyutaiH zRtam/ lihaano maatrayaa rogairmucyate mRttikodbhavaiH// AS.Utt.2.147/ vyaadheryadyasya bhaiSajyaM stastena pralepitaH/ sthito muhuurtaM dhauto+anu piitastaM taM jayet gadam// AS.Utt.2.148/ grahairapi hi jaayante pracchannairvyaadhayaH zizoH/ karma zastamatasteSu daivayuktyaazrayaM sadaa// //iti dvitiiyo+adhyaayaH// atha tRtiiyo+adhyaayaH/ AS.Utt.3.1/ athaato baalagrahavijJaaniiyaM naamaadhyaayaM vyaakhyaasyaamaH/ iti ha smaahuraatreyaadayo maharSayaH// AS.Utt.3.2/ puraa guhasya rakSaarthaM nirmitaaH zuulapaaNinaa/ manuSyavigrahaaH paJca sapta striivigrahaa grahaaH// AS.Utt.3.3/ skando vizaakho meSaasyaH zvagrahaH pitRsaMjJitaH/ zakuniH puutanaa ziitapuutanaadRSTipuutanaa/ mukhamaNDitikaa tadvadrevatii zuSkarevatii// AS.Utt.3.4/ te kaamaruupiNaH skandamupaceruH samaahitaaH/ skandasya baaladhaaratvaatteSaaM skando+agraNiirabhuut// AS.Utt.3.5/ skande+atha yauvanaM praapte senaapatyaM ca taan grahaan/ raudraan rudro+anujagraaha prahvaan vRttyabhilaaSiNaH// AS.Utt.3.6/ na tithiSvapyatithayo devataaH pitaro+api vaa/ yeSu vezmasu puujyante nivRttaacaaravartmasu// AS.Utt.3.7/ utsannabalihomeSu bhinnakaaMsyopabhojiSu/ haradhvaM teSu baalaanaamaarogyaM dhaari zarma ca// AS.Utt.3.8/ zuulineti niyuktaaste balipuujaabhikaaGkSiNaH/ kruddhaan bhiitaan vimanasaH zuunyasthaanaikacaariNaH// AS.Utt.3.9/ paropabhuktakusumavastraabharaNadhaariNaH/ baalaankazmaladhaatriikaansandhyaasu rudato+azuciin// AS.Utt.3.10/ RkSoluukabiDaalaadiruupairanyaistathaadbhutaiH/ santraasayantaHzayitaankadaacijjaagrato+api vaa/ praayaH parvasu gRhNanti grahaazchidraprahaariNaH// AS.Utt.3.11/ aavizantazca lakSyante kevalaM zaastracakSuSaa/ zuddhena dehaM baalaanaaM gandharvaa iva yoSitaam// AS.Utt.3.12/ teSaaM grahiSyataaM ruupaM pratataM rodanaM jvaraH// AS.Utt.3.13/ saamaanyaM ruupamutraasajRmbhaabhruukSepadiinataaH/ phenasraavordhvadSTyoSThadantadaMzaprajaagaraaH// AS.Utt.3.14/ rodanaM kuujanaM stanyavidveSaH svaravaikRtam/ nakhairakasmaat paritaH svadhaatryaGgavilekhanam// AS.Utt.3.15/ tatraikanayanasraavii ziro vikSipate muhuH/ hataikapakSaH stabdhaaGgaH sasvedo natakandharaH// AS.Utt.3.16/ dantakhaadii stanadveSii trasyanroditi visvaram/ vakravaktro vamanlaalaaM bhRzamuurdhvaM niriikSate// AS.Utt.3.17/ vasaasragandhirudvigro baddhamuSTizakRcchizuH/ calitaikaakSigaNDabhruuH saMraktobhayalocanaH/ skandaartastena vaikalyaM maraNaM vaa bhaveddhruvam// AS.Utt.3.18/ saMjJaanaazo muhuH kezaluJcanaM kandharaanatiH/ vinamya jRmbhamaaNasya zakRnmuutrapravartanam// AS.Utt.3.19/ phenodvamanamuurdhvekSaa hastabhruupaadanartanam/ stanasvajihvaasandaMzasaMrambhajvarajaagaraaH/ puuyazoNitagandhazca skandaapasmaaralakSaNam// AS.Utt.3.20/ aadhmaanaM paaNipaadasya spandana phenanirvamiH/ tRNmuSTibandhaatiisaarasvaradainyavivarNataaH// AS.Utt.3.21/ kuujanaM stananaM chardiH kaasahidhmaaprajaagaraaH/ auSThadaMzaaMsasaGkocastambhabastaabhagandhataaH// AS.Utt.3.22/ uurdhvaM niriikSya hasanaM madhye vinamanaM jvaraH/ muurchaikanetrazophazca naigameSagrahaakRtiH// AS.Utt.3.23/ kampo hRSitaromatvaM svedazcakSurnimiilanam/ bahiraayaamanaM jihvaadaMzo+antaHkaNThakuujanam/ dhaavanaM viTsagandhatvaM krozanaM ca zvavacchuni// AS.Utt.3.24/ romaharSo muhustraasaH sahasaa rodanaM jvaraH/ kaasaatisaaravamathujRmbhaatRTcchavagandhitaaH// AS.Utt.3.25/ aGgeSvaakSepavikSepazoSastambhavivarNataaH/ muSTibandhaH srutizcaakSNorbaalasya syuH pitRgrahe// AS.Utt.3.26/ srastaaggatvamatiisaaro jihvaataalugale vraNaaH/ sphoTaaHsadaaharukpaakaaHsandhiSu syuH punaHpunaH// AS.Utt.3.27/ nizyahni praviliiyante paako vaktre gude+apivaa/ bhayaM zakunigandhatvaM jvarazca zakunigrahe// AS.Utt.3.28/ puutanaayaaM vamiH kampastandraa raatrau prajaagaraH/ hidhmaadhmaanaM zakRdbhedaH pipaasaa muutranigrahaH/ srastahRSTaaGgaromatvaM kaakavat puutigandhitaa// AS.Utt.3.29/ ziitapuutanayaa kampo rodanaM tiryagiikSaNam/ tRSNaantrakuujo+atiisaaro vasaavadvisragandhitaa/ paarzvasyaikasya ziitatvamuSNatvamaparasya ca// AS.Utt.3.30/ andhapuutanayaa cchardirjvaraH kaaso+alpanidrataa/ varcaso bhedavaivarNyadaurgandhyaanyaGgazoSaNam// AS.Utt.3.31/ dRSTisaado+akSirukkaNDuuH pothakiijanma zuunataa/ hidhmodvegaH stanadveSavaivarNyasvaratiikSNataaH/ vepathurmatsyagandhitvamathavaa saamlagandhitaa// AS.Utt.3.32/ mukhamaNDitayaa paaNipaadaasyaramaNiiyataa/ siraabhirasitaabhaabhiraacitodarataa jvaraH/ arocako+aGgaglapanaM gomuutrasamagandhitaa// AS.Utt.3.33/ revatyaaM zyaavaniilatvaM karNanaasaakSimardanam/ kaasahidhmaakSivikSepavaktravakratvaraktataaH// AS.Utt.3.34/ bastagandho jvaraH zoSaH puriiSaM haritaM dravam/ jaayate zuSkarevatyaaM kramaat sarvaaGgasaGkSayaH// AS.Utt.3.35/ kezazaato+annavidveSaH svaradainyaM vivarNataa/ naanaavarNapuriiSatvamudare granthayaH siraaH/ rodanaM gRddhragandhitvaM diirghakaalaanuvartanam// AS.Utt.3.36/ udare granthayo vRttaa yasya naanaavidhaM zakRt/ jihvaayaa nimnataamadhye zyaavaM taalu ca taM tyajet// AS.Utt.3.37/ bhuJjaano+annaM bahuvidhaM yo baalaH parihiiyate/ tRSNaagRhiitaH kSaamaakSo hanti taM zuSkarevatii// AS.Utt.3.38/ hiMsaaratyarcanaakaaGkSaa grahagrahaNakaaraNam// AS.Utt.3.39/ tatra hiMsaatmake baalo mahaan vaa srutanaasikaH/ kSatajihvaH kvaNan baaDhamasukhii saasralocanaH// AS.Utt.3.40/ durvarNo hiinavacanaH puutigandhizca jaayate/ kSaamo muutrapuriiSaM svaM mRdnaati na jugupsate// AS.Utt.3.41/ hastau codyamya saMrabdho hantyaatmaanaM tathaaparam/ tadvacca zastrakaaSThaadyairagniM vaa diiptamaavizet// AS.Utt.3.42/ apsu majjet patet kuupe kuryaadanyacca tadvidham/ tRTdaahamohaan puuyasya chardanaM ca pravartayet/ rakaM ca sarvamaargebhyo+ariSTotpattiM ca taM tyajet// AS.Utt.3.43/ rahaHstriiratisaMllaapagandhasragbhuuSaNapriyaH/ hRSTaH zaantazca duHsaadho ratikaamena piiDitaH// AS.Utt.3.44/ diinaH parimRzan vaktraM zuSkauSThagalataalukaH/ zaGkitaM viikSate rauti dhyaayatyaayaati bhiitataam// AS.Utt.3.45/ annamannaabhilaaSe+api dattaM naati bubhukSate/ gRhiitaM balikaamena taM vidyaat sukhasaadhanam// AS.Utt.3.46/ hantukaamaM jayeddhomaiH siddhamantrapravartitaiH/ itarau tu yathaakaamaM ratibalyaadidaanataH// //iti tRtiiyo+adhyaayaH// atha caturtho+adhyaayaH/ AS.Utt.4.1/ athaato baalagrahapratiSedhaM naamaadhyaayaM vyaakhyaasyaamaH/ iti ha smaahuraatreyaadayo maharSayaH// AS.Utt.4.2/ graheSu saadhyeSu zizuM vivikte zaraNe sthitam/ trirahnaa mRSTasaMsikte sadaa sannihitaanale// AS.Utt.4.3/ vikiirNabhuutikusumabiijapatraannasarSape/ rakSoghnatailajvalitapradiipahatapaapmani// AS.Utt.4.4/ vyavaayamadyapizitanivRttaparicaarake/ puraaNasarpiSaabhyaktaM pariSiktaM sukhaambunaa// AS.Utt.4.5/ saadhitena balaanimbavaijayantiinRpadrumaiH/ paaribhadrakakaTvaGgajambuuvaraNakattRNaiH// AS.Utt.4.6/ kapotavaGkaapaamaargapaaTaliimadhuzigrubhiH/ kaakajaGghaamahaazvetaakapitthakSiiripaadapaiH// AS.Utt.4.7/ sakadambakaraJjaizca dhuupaM snaatasya caacaret/ dviipivyaaghraahisiMharkSacarmabhirghRtamizritaiH// AS.Utt.4.8/ puutiidazaaGgasiddhaarthavacaabhallaatadiipyakaiH/ sakuSThaiH saghRtairdhuupaH sarvagrahavimokSaNaH// AS.Utt.4.9/ sarSapaa nimbapatraaNi muulamazvakhuraadvacaa/ bhuurjapatraM ghRtaM dhuupaH sarvagrahanibarhaNaH// AS.Utt.4.10/ anantaamraasthitagaraM maricaM madhuro gaNaH/ zRgaalavinnaa mustaa ca kalkitaistairghRtaM pacet/ dazamuularasakSiirayuktaM tad grahajit param// AS.Utt.4.11/ raasnaadvyaMzumatiivaDhrapaJcamuulabalaaghanaat/ kvaathe sarpiH pacet piSTaiH saarivaavyoSacitrakaiH// AS.Utt.4.12/ paaThaaviDaGgamadhukapayasyaahiGgudaarubhiH/ sagranthikaiH sendrayavaiH zizostat satataM hitam/ sarvarogagrahaharaM diipanaM balavarNadam// AS.Utt.4.13/ saarivaasurabhibraahmaziGkhiniikuSThasarSapaiH/ vacaazvagandhaasurasaayuktaiH sarpirvipaacayet// AS.Utt.4.14/ tannaazayed grahaan sarvaan paanenaabhyaJjanena ca/ yojayed bhuutavidyaayaaM yaanyuktaani ghRtaani ca// AS.Utt.4.15/ hastamaatraM zucau deze gomayenopalepayet/ tatraakSataanaaM cokSaaNaaM sthaapyaM paatraM sadakSiNam// AS.Utt.4.16/ nirdhuumazcaanalastoyaM gugguluH sarpiraahutiH/ zuklaM puSpaM balirdhuupo duurvaa zvetaazca sarSapaaH// AS.Utt.4.17/ praaGmukho+atha zucirvaidyastrivarNaamathavaa sitaam/ upaviSTaH pratisaraaM gRhiitvaa veSTayettayaa// AS.Utt.4.18/ bhuurje rocanayaa vidyaaM likhitaamaparaajitaam/ vidhinaa saadhitaaM bhuutaiH sarvairapyaparaajitaam// AS.Utt.4.19/ lakSmaNaadipariivaaraaM nityaanusmRtisevitaam/ lakSmaNaa sahadevaakhyaa naagadantii kaTambharaa// AS.Utt.4.20/ markaTii karkaTii lambaa bRhatii kaNTakaarikaa/ kharanaasaa mRgorvaarurmahaazvetaa zataavarii// AS.Utt.4.21/ udaGmukhasya baalasya badhniiyaattaaM tato gale/ tadabhaave dRDhaM kSaumasuutraM mantramidaM japan// AS.Utt.4.22/ badhnaamyahaM pratisaraaM namaskRtvaa svayambhuve/ baalaanaaM rakSaNaarthaaya zivaaM puurvarSinirmitaam// AS.Utt.4.23/ indro+anumanyataaM tubhyaM ye ca tasyaanucaariNaH/ vajraazanidharaa bhuutaa meghavRndaanusaariNaH// AS.Utt.4.24/ airaavataskandhagataM ye+anuyaanti purandaram/ yamo vaivasvato raajaa ye ca tasyaanucaariNaH// AS.Utt.4.25/ meSasuukarasiMhoSTrakharavaajisamaananaaH/ kaalaa kaalaayasaiHpaazaiHstabdhaakSaa bhrukuTiimukhaaH// AS.Utt.4.26/ zaktimudgarahastaazca khaDgapaazadharaazca ye/ paazabhRdvaruNo raajaa toyabhuuH saagaraalayaH// AS.Utt.4.27/ zaaradaabhraghanaakaaraa ye ca tasyaanucaariNaH/ mahormimantaM vegena kSobhayanti saritpatim// AS.Utt.4.28/ dhanaadhipo vaizravaNaH sarvayakSaadhipo vibhuH/ naanaakaaraazca ye bhuutaastasyaivaanucaraaH sadaa// AS.Utt.4.29/ aadityaa vasavo rudraa marutazcaazvinaavapi/ ete sarve+anumanyantaamimaaM pratisarakriyaam// AS.Utt.4.30/ diirghamaayurarogaM ca tava daasyanti svasti te/ svasti te bhagavaan braahmaa svasti naaradaparvatau// AS.Utt.4.31/ svasti vedaazca yajJaazca agniiSomau ca svasti te/ svasti te zriirdhRtiHkiirtirlakSmiirmedhaa kSamaa dyutiH// AS.Utt.4.32/ svasti tuSTizca puSTizca vapurdriirbuddhireva ca/ svasti rudro vizaakhazca skandaH zaktidharazca te// AS.Utt.4.33/ svasti dhaataa vidhaataa ca suparNazca mahaabalaH/ svasti devaazca yakSaazca maa ca te paapamaagamat// AS.Utt.4.34/ durvyaadRtaani dusvapnaM manasaa cintitaani ca/ duSTaadiinaaM bhayakRto vaacaH pratihataa mayaa// AS.Utt.4.35/ rakSaa pratisaraa tubhyaM baddheyaM paapaghaatinii/ nirvRtastvaM nirudvego jiiva varSazataM sukhii// AS.Utt.4.36/ apuupapuupasaMyaavasvastikaalopikaadayaH/ paayaso mizrakaH siddho guDapuuro haridrakaH// AS.Utt.4.37/ kRsaro yaavakaH kSaudraM palalaM lavaNaM haviH/ dadhikulmaaSaniSpaavo rakto bhuutaudanaH payaH// AS.Utt.4.38/ pakvaamamaaMsarudhiramatsyasaktu suraasavaaH/ gandhaM maalyaM phalaM hema dhuupaH sapurakunduruH// AS.Utt.4.39/ surasaarjakanirguNDiikusumaM ca sapallavam/ baliH suzastairdeyaH syaad bhavanasya caturdizam// AS.Utt.4.40/ catuSkacaityatripathadevaayatanagopure/ rekhaavRkSodapaane ca sandhyayordiipavaan nizi// AS.Utt.4.41/ athaapatitagovarcaH pralipte darbhasaMstRte/ vRtte vaa caturasre vaa maNDale kusumojvale// AS.Utt.4.42/ naanaagrahapariivaaraM bhiSagbhuutapatiM likhet/ taM prati praaGmukho vidyaaM paThannupaharet balim// AS.Utt.4.43/ namovimaarakasya/ namaH kumaaraGgaaya/ namaH saptaanaaM maatRRNaam/ namaH skandaaya/ eSa parigrahamantraH/ maatRRNaamaavaahanaM ca/ hilihilinimaapaTalini svaahaa/ anena saptakRtvaH parijapitena paaniiyacalukenaatmaabhyukSayitavyaH/ evamaatmarakSaa kRtaa bhavati// AS.Utt.4.44/ grahaaNaaM sannidhaanaaya balezca pratipattaye/ satyasaadhanasaMyuktamimaM mantraM paThedanu// AS.Utt.4.45/ prajaapatau ca yat satyaM yat satyamamarezvare/ dharmaraaje ca yat satyaM yacca satyaM tapasviSu// AS.Utt.4.46/ dhanaadhite ca yat satyaM yacca satyaM jalaadhite/ yat satyamagnihotreSu satyaM yacchrotriyeSu ca// AS.Utt.4.47/ pativrataasu yatsatyamiizvare ca mahaatmani/ etaistu satyasamayairguhyakaaH satyavaadinaH// AS.Utt.4.48/ darzayadhvaM svaruupaaNi satyaM rakSata sarvataH/ aamantritaa mayaa saumyaaH saumyaruupaaH pratiicchataa// AS.Utt.4.49/ baliM copahRtaM sarvaM sarve kaumaarakaa grahaaH/ darzayadhvaM svaruupaaNi balizca pratigRhyataam// AS.Utt.4.50/ tatazcaanu paThedenaaM kulavidyaaM samaahitaH/ aulaa niilaa khalaa kaalaa nakulaa grahakaarikaa// AS.Utt.4.51/ senaa susenaa maataa ca mahaasenaa yazasvinii/ kRtamaalaakSataziraa etaastu grahamaataraH// AS.Utt.4.52/ kumaaravacanaacchiighraM pramuJcantu zizuntvimam/ kaalakalpaa jvalacchaktiH kiGkiNiijaalabhuuSitaa// AS.Utt.4.53/ kumaaravacanaadduutii sampraaptaa mucyataaM zizuH/ pataakaa kukkuTaH chatraM ghaNTaabarhadharaH zikhii// AS.Utt.4.54/ zarastambhazca te mudraa mucyataaM maataraH zizuH/ gandhaM dhuupaM ca maalyaM ca kumaaraste prayacchati// AS.Utt.4.55/ na sthaatavyaM tadaaghraaya svaaM gatiM gaccha maa ciram/ dhaatryaH sarvaaH kumaarasya saGgataa gandhamaadane// AS.Utt.4.56/ raktadhvajapataakasya raktaaMzukanivaasinaH/ kumaarasyaalayaM tatra yaata baalaM vimuJcata// AS.Utt.4.57/ Sammukho dvaadazaakSo vai tasmin kaale vRto varam/ viiraH kumaaraadhipatistava putro+abhiSicyataam// AS.Utt.4.58/ braahmaNo braahmaNaanaantu sarvavedavidaaM varaH/ yakSaraakSasanaagaanaaM gandharvaasurayorapi// AS.Utt.4.59/ pizaacabhuutasaGghaanaaM vyaadhiinaaM ca sa iizvaraH/ aajJaapayati vaH skando gamyataaM gandhamaadanam// AS.Utt.4.60/ graho yaH kopayedaajJaaM kumaarasya yazasvinaH/ sthaanaat cyutaH sa vai kSipraM baahyaH pariSado bhavet// AS.Utt.4.61/ baleranantaraM kuryaaddhomamabhyarcya paavakam/ puSpairbhakSyaizca vividhaizcaruNaa lohitaistathaa// AS.Utt.4.62/ gandhairgugguludhuupaizca samidhaH khadiraadatha/ zatamaSTottaraM havyamathavaa candanadrumaat// AS.Utt.4.63/ agnidaNDaM pravakSyaami sarvagrahavimokSaNam/ brahmaNyantvanalaM devaM havyakavyapratiicchakam// AS.Utt.4.64/ devaanaaM praaGmukhaM svastisvaahaapaharatidrutam/ sahasravidyo dahanaH paavakaH sarvabhakSaNaH// AS.Utt.4.65/ tvaM hi yajJazca yuupazca tvaM hi dharmavataaM gatiH/ hiraNyaretaa devastvaM tvaM hi vedavidaaM gatiH// AS.Utt.4.66/ durvRttaanaaM vinaazaaya tvaM samutpaaditaH suraiH/ dahasaGgrahadevatvamidaM duSTasya nigraham// AS.Utt.4.67/ agnaye svaahaa/ mahaagnaye svaahaa/ tvaM hi zaantikaro vahnistvaM maarutaharodanaH/ haripradhaanagatiraasiidimaM nigRhya guhyakamutsaadaya tejasaa tvaM mama vazyaM ca taM kuru duSTagrahanivaaraNaM sarvopadraveSu ca// AS.Utt.4.68/ tvayaa kRtena homena ziighraM zaantiH prajaayate/ aayaahi vahne devaanaaM tvaM hi vaktraM puraatanam/ tena satyena deveza imaM saadhaya me graham// AS.Utt.4.69/ namo+astute havyavaahana daNDaM pradarzaya daha daha darza darza teja teja moTaya moTaya apasmaaramudghaaTaya kumaara pizaacarevatiirodanatraasana vitraasana kampana utkampana vijRmbhaNa devayakSagandharvabhuutanaagaraakSasasantajana daNDanaavidhuusaarayabhagavannagnidaNDa agniviirya namastejasaasvenatyaktamutsaadaya svaahaa/ bhuurbhuvassvaH svaahaa/ diiptatejase svaahaa/ havyavaahanaaya svaahaa/ yamaaya svaahaa/ nazyantyanena homena samastaa baalakagrahaaH// AS.Utt.4.70/ tatraagnaavaruNe taamre taptahemasamaarciSi/ taaraavaiduuryasadRze zazividyutsamaprabhe// AS.Utt.4.71/ ghRtamaNDaabhavarNe vaa gandhena ca ghRtopame/ ketakotpaladadhyaabhe druvamaarogyamaadizet/ anaarogyaM tu niile+agnau kapile bhasmaniSprabhe// AS.Utt.4.72/ kRSNe kapote durgandhe matsyapuuyaasragandhike/ vacaalazunagandhaabhe visre kardamagandhike// //iti caturtho+adhyaayaH// atha paJcamo+adhyaayaH/ AS.Utt.5.1/ athaataH snapanaadhyaayaM vyaakhyaasyaamaH/ iti ha smaahuraatreyaadayo maharSayaH// AS.Utt.5.2/ saritsaGgamagotiirthagajendraskandhagokule/ catuSpathe ca snapayed baalaM sastanyamaataram/ zmazaane diirgharogaartaM mRtaapatyaaM ca yoSitam// AS.Utt.5.3/ duurvaakSiiridrumavatii praagudakpravaNaa mahii/ snigdhaniirujapuSpaaDhyapaadapaa snapane zubhaa// AS.Utt.5.4/ revatiizravaNasvaatiipraajaapatyottaraindave/ puSye muule ca baalasya snaanaM parvadineSu ca// AS.Utt.5.5/ caturhastaaSTahastaM vaa dvaatriMzaddhastameva vaa/ nalvamaatrapramaaNaM vaa trivarNaM maNDalaM likhet// AS.Utt.5.6/ gocarmacaapeSumitastrividho nalva ucyate/ caturasraM caturdvaaraM pataakaabhiralaGkRtam/ aakiirNaM parito duurvaasiddhaarthakayavaaGkuraiH// AS.Utt.5.7/ kramaat praacyaadiSu likhed gajaaruuDhaM purandaram/ dharmaraajaM mahiSagaM cakraahvasthamapaaM patim// AS.Utt.5.8/ dhanadaM ca gadaapaaNiM yamasthaanamatiitya ca/ maatRsthaanaM likhettasmin savRSaM nandikezvaram/ savadhvanucaraM caadau mRnmayaM ca vinaayakam// AS.Utt.5.9/ atiitya varuNaavaasaM sahasraaraM nivezayet/ viSNupraharaNaM cakraM sarvavighnanivaaraNam// AS.Utt.5.10/ surayakSezayormadhye padmahastaalayaaM zriyam/ nandyaavartaaGkuzaadarzamatsyasvastikatoraNam// AS.Utt.5.11/ zaGkhaM ca dakSiNaavartaM zriivatsaM maalyadaama ca/ indraadiinaaM pariivaaramaizaanyaadi vidikSuca// AS.Utt.5.12/ lambodarii lambabhujaa lambakarNii ca raakSasii/ indradvaare nivezyaaH syuryamadvaare pralambinii/ lambakezyappatidvaare kaubere lambanaasikaa// AS.Utt.5.13/ SaTkiilaanaayasaankuryaatsapta trailohikaan bhiSak/ dvau caatra khaadirau zaGkuu candanaambusamukSitau// AS.Utt.5.14/ aSTau ghaTaaH SoDaza vaa dvaatriMzadviguNaa api/ svastikaaGkaaH pravaalaabhaa raGgairazleSakaiH kRtaaH// AS.Utt.5.15/ yathaarhauSadhasaMyuktazucitoyaprapuuritaaH/ kSiirivRkSapalaazaabjagandhamaalyopazobhitaaH/ maNDalasya caturdvaare kartavyaaH sunivezitaaH// AS.Utt.5.16/ puurveSu prakSipeddhema tatazca maNimauktikam/ apareSvauSadhiibiijaanudakSvakSatasarSapaan// AS.Utt.5.17/ mRdaH pavitraa rakSoghniiraahareta suraalayaat/ hastizaalaazvazaalaabhyaaM zRGgaaTakacatuSpathaat// AS.Utt.5.18/ valmiikaagraannadiitiiraadvezyaakozanRpaalayaat/ guptidvaaraat samudraacca samiddhaM caagnimaaharet// AS.Utt.5.19/ samidhaH kSiirivRkSaaNaaM gandhamaalyaM ghRtaM madhu/ akSataaMstaNDulaanalaajaanpaJcavarNaudanaMtilaan// AS.Utt.5.20/ tato madhyasthite padme saha dhaatryopavezayet/ baalamaudumbare piiThe paalaaze vaapyudaGmukham/ aastRte haritairdarbhairna tu praacyaadidiGmukham// AS.Utt.5.21/ udaahariSyate mantro yaH skandabalikarmaNi/ juhuyaattena tatraagnimudiicyaaM sthaapitaM dizi// AS.Utt.5.22/ triraatropoSito vaidyaH zuklavaasaa jitendriyaH/ sarSapaakSatayuktaabhirmRdbhirgaatraaNi maarjayan// AS.Utt.5.23/ yathoditaabhiHsnapayetghaTaiHpraacyaadidiksthitaiH/ kramaat pradakSiNotkSiptaiH tatra mantraM prayojayet// AS.Utt.5.24/ amRtaat puurvamutpannamimaM te kalazaM zubham/ dadaatu bhagavaanindro vijayaM naama naamataH// AS.Utt.5.25/ raktapiitaambaradharairbhuutairbahubhiranvitaH/ raakSasoragagandharvapizaacaizcaanusevitaH// AS.Utt.5.26/ vajraghaNTaazanidharairmeghaizca vividhasvanaiH/ devasaGghaiH parivRto gajendraskandhasaMzritaH// AS.Utt.5.27/ ebhiH saardhaM mahaanindraH snapanaM tenumanyataam/ puurvadvaare sthitaM divyaM vajramindraajJayaa zubham// AS.Utt.5.28/ tava sarvaaNi paapaani nihantaa caaparaajitaH/ indraaya namaH svaahaa/ indraaNyai namaH svaahaa/ aparaajitaaya svaahaa/ meghaadhipataye svaahaa/ devaadhipataye svaahaa/ zatakratave svaahaa// AS.Utt.5.29/ dvitiiyaM kalazaM puNyamaadityasadRzaprabham/ yamo dadaatu bhagavaan vaijayantaM tu naamataH// AS.Utt.5.30/ kRSNaaJjananibhirghoraiH kRSNaambaradharaistathaa/ vRtaH karaalairvikRtai raakSasairugravikramaiH// AS.Utt.5.31/ zmazaanaaraNyanilayairmRtavastraantrabhuuSaNaiH/ tvagasthimajjamaaMsaadaiH pretairbahubhiraavRtaH// AS.Utt.5.32/ dharmaraajo yamaH zriimaan satyasandho mahaatapaaH/ divyaM mahiSamaaruhya snapanaM tenumanyataam// AS.Utt.5.33/ dakSiNadvaarasaMsthaste yamadaNDaH prataapavaan/ duHsvapnaM duSkRtaM paapaM sarvamadya haniSyati// AS.Utt.5.34/ yamaaya namaH svaahaa/ yamadaNDaaya namaH svaahaa/ mahiSavaahanaaya svaahaa/ pretaadhipataye svaahaa/ dharmaadhipataye svaahaa/ vaijayantaaya svaahaa// AS.Utt.5.35/ jayantaM jayavRdhyardhaM tRtiiyaM kalazaM zubham/ dadaatu madhuraajaste bhagavaan varuNaH svayam// AS.Utt.5.36/ zvetamaalyaambaradharaiH zvetagandhaanulepanaiH/ gandharvaiH pannagendraizca bhagavaananuzobhitaH// AS.Utt.5.37/ tiirthakuupanadiivRkSaniSkuTodyaanavaasibhiH/ prabalaiH kaapilairmuNDairvikaTairvaamanaistathaa// AS.Utt.5.38/ vRtaH pariSadairbhuutaiH paazamudgarapaaNibhiH/ ebhiH sahaadya bhagavaan varuNastvaabhiSiJcatu// AS.Utt.5.39/ varuNasya mahaapaazopyaparadvaaramaazritaH/ tava paapaM nihantvaazu sarvavighnanivaaraNaH// AS.Utt.5.40/ varuNaaya namaH svaahaa/ zvetaambaradharaaya svaahaa/ makaravaahanaaya svaahaa/ jayantaaya svaahaa// AS.Utt.5.41/ caturthaM kalazaM puNyaM pradhaanamaparaajitam/ dhanezvaro mahaabaahuH prayacchatvalakaadhipaH// AS.Utt.5.42/ citramaalyaambaradharauzcitragandhaanulepanaiH/ citramadyamadonmattairyakSaiH samupasevitaH// AS.Utt.5.43/ muditodgiitagandhairvaiH sevitazcaapsarogaNaiH/ sa te vaizravaNaH zriimaan snapanantvanumanyataam// AS.Utt.5.44/ sarvavyaadhiharaa diiptaa dvaaramuttaramaazritaa/ gadaa te naazayatvadya sarvapaapaM dizo daza// AS.Utt.5.45/ dhanaadhipataye svaahaa/ gadaapaaNaye svaahaa/ aparaajitaaya svaahaa/ citraambaradharaaya svaahaa// AS.Utt.5.46/ aapaH pavitraM lokesminnaapo vai paramaM zuciH/ aapo vai devataaH sarvaa aapastvaamabhiSicyataam/ brahmaabrahmarSibhiH saardhaM bhagavaaMstvaabhiSiJca tu// AS.Utt.5.47/ svaahaa/ saaGgopaaGgaastathaa vedaaH kiirtirlakSmiiH sarasvatii/ baalaa daakSaayaNii siitaa saavitrii saramaa dyutiH/ aakaazagaGgaa gaGgaadyaa mahaanadyo mahodadhiH// AS.Utt.5.48/ nadiinaaM saGgamaastiirthaa nirjharaaH saagaraastathaa/ merurmahendro himavaan jagacca sthaavaratrayam// AS.Utt.5.49/ skandaadayo grahaazcaiva toSitaa balikarmaNaa/ adya tvaamabhiSiJcantu niirujo bhava daaraka// AS.Utt.5.50/ namo bhagavate pitaamahaaya/ oM maM oM maM lmi lmi libhuk libhuk lipibhavanebhyaH svaahaa// AS.Utt.5.51/ namo bhagavate rudraaya hilimili, melli, melli, velli velli, mmilimmili svaahaa// AS.Utt.5.52/ raakSasaaca palaayantu bhuutaazca trastamaanasaaH/ mRtaazanaa mahaajihvaastathaa vighnavinaayakaaH// AS.Utt.5.53/ namo bhagavate kumaaraaya pili, pili, khilli, khilli, khiNi, khiNi, svaahaa// AS.Utt.5.54/ puSkaraM puSkaraaraNyaM naimiSaM ca tathaa gayaa/ prabhaasaM pravaraM tiirthaM tathaa piNDaarakaahvayam/ tiirthaanyetaani sarvaaNi abhiSiJcantu svasti te// AS.Utt.5.55/ namo bhagavatiibhyo mahaayogiizvariibhyo/ niminimi menumenu turuturu svaahaa// AS.Utt.5.56/ yaazca jaataapahaariNyo raakSasyo vikRtaananaaH/ api taa nihataaH sarvaa yaazcaanyaaH paapacintakaaH// AS.Utt.5.57/ satiinaaM kapilaanaaM ca siddhaanaaM caiva tejasaa/ tejasaa carSivipraaNaaM mayaadya snapito bhavaan// AS.Utt.5.58/ prabhurmRtyuralakSmiizca kaalaraatrizca saarathiH/ lambaa ca lohazaGkuzca puutanaa kuuTapuutanaa/ azubhaM yacca te kiJcit sarvaM pratihataM mayaa// AS.Utt.5.59/ aadityaa vasavo rudraa azvinaavauSadhiigaNaaH/ gaavontarikSaM sandhye ca nakSatragrahavatsaraaH// AS.Utt.5.60/ vizvaavasuzca haahaa ca naaradastumburustathaa/ dhanvantariragastyazca susnaataM pradizantu te// AS.Utt.5.61/ snaato dvijabhiSagbhRtyaanyathaavibhavamarcayet/ maaMsavyavaayaahaHsvapnaan paJcaraatraM vivarjayet// AS.Utt.5.62/ snapanaM paapmajit puNyaM niirujaamapi puSTikRt/ rogiNaaM sarvarogaghnaM vandhyaanaamapi putradam// AS.Utt.5.63/ vidhinaa vidhihiinantu savaidyaM hanti baalakam/ naitadazraddadhaanaaya yojyaM naanupasiidate// AS.Utt.5.64/ puutiikaraJjatvakpatraM kSiiribhyo barbaraadapi/ tumbiivizaalaaralukazamiibilvakapitthataH// AS.Utt.5.65/ sthaalyaamutkvaathya tattoyaM baalaanaaM snapanaM zivam/ raatrau prasuptalokaayaaM puSTidaM sarvarogajit// //iti paJcamo+adhyaayaH// atha SaSTho+adhyaayaH/ AS.Utt.6.1/ athaataH pratyekagrahapratiSedhaM naamaadhyaayaM vyaakhyaasyaamaH/ iti ha smaahuraatreyaadayo maharSayaH// AS.Utt.6.2/ skandagrahe guggulvelavaalukamanazzilaaharitaalamaJjiSThoziiraraasnaagarudevadaaruzriiveSTakahareNuugirikadambakacandanaiH zlakSNapiSTaiH pradeho vaataharavRkSapatrakvaathena kavoSNena pariSekasteSaameva ca muulakvaathe sarvagandhasuraamaNDakaiDaryaavaapavattailaM vipakvamabhyaGgaH// AS.Utt.6.3/ bRMhatiidvayadvipurnanavareNukopakulyaamustakhadiravacaazaGkhanaabhisaralasarpasugandhaasuraahvakalkavipakvaMvaa// AS.Utt.6.4/ kSiirivRkSakaSaayeNa kSiireNa ca siddhamardhapalikaizca piSTaiH saarivaadvikaakoliidvibalaaMzumatiidvayahastikarNaparNairghRtaprasthaM paanam// AS.Utt.6.5/ raasnaadevadaarvanyatarakalkena vaa sakSiiraM saadhitaM sarpiH// AS.Utt.6.6/ vacaakaakaadaniisarpakaJcukasarSapairuSTraajaavyazvagoromabhizca saghRtairdhuupaiH/ siddhaarthakasarjarasakuSThahiGguguggulubhirvaa// AS.Utt.6.7/ somavalliindravalliizamiibilvavRndaakamRgaadiniimuulaani suutreNa grathitaani kaNThena zirasaa vaa dhaarayet// AS.Utt.6.8/ raktamaalyaanulepanavastrapataakaamaNibiijairvividhaizca bhakSyaiH sadadhighRtamadhulaajakulmaaSamaaMsamatsyasuraasavaM samayuurakukkuTaM saghaNTaakaM sazuurpavyajanaM ca kumaaragrahe raktaudanena balimupoSito nivedayet// AS.Utt.6.9/ tatra ca raatraavagniM jvaalayitvaa mantramimaM paThan madhusarpiSaa juhuyaat// AS.Utt.6.10/ agnaye kRttikaabhyazca svaahaa svaaheti caantataH/ namaH skandaaya devaaya grahaadhipataye namaH// AS.Utt.6.11/ zirasaa tvaabhivandehaM pratigRhNiiSva me balim/ niirujo nirvikaarazca zizurbhavatu sarvadaa// AS.Utt.6.12/ sarveSveva graheSu trikaalamagniM puujayettarpayecca/ vizeSataH skandagrahe triraatraM ca raatrau raatrau gaayatryabhimantritodakena catvare dhaatriikumaarayoH snapanamaacaret// AS.Utt.6.13/ trikaalaM ca mantreNaanena baalamapamaarjayet pratisaraaM ca badhniiyaat// AS.Utt.6.14/ tapasaaM tejasaaM caiva yazasaaM vapuSaaM tathaa/ vidhaataa yo+avyayo devaH sa te skandaH prasiidatu// AS.Utt.6.15/ grahasenaapatirdevo devasenaapatirvibhuH/ devasenaaripuharaH paatu tvaa bhagavaan guhaH// AS.Utt.6.16/ devadevasya mahataH paavakasya ca yaH sutaH/ gaGgomaakRttikaanaaM ca sa te zarma prayacchutu// AS.Utt.6.17/ raktamaalyaambaraH zriimaan raktacandanabhuuSitaH/ raktaadityavapurdevaH paatu tvaa krauJcasuudana iti// AS.Utt.6.18/ vizaakhe skandagrahokto vacaakuSThaanvitaH pradeho golomiibilvaziriiSamustasurasaadikvaathena pariSekaH/ sarpasugandhaadevadaarukuSThamustaakalkena sagomuutrabastamuutreNa siddhaM tailamabhyaGgaH// AS.Utt.6.19/ kSiirivRkSakaSaayeNa jiivaniiyagarbhaM sapayaskaM sarpiH siddhaM paanam/ jiivakarSabhakSiiriNiibRhatiiharidraaMzumatiidvayamadhukairvaa vidaariidvayatavakSiiriimRdviikaamadhukaraasnaaniilotpalakandavacaavyoSairvaa// AS.Utt.6.20/ gRddhroluukapuriiSavRSabharomakezahastinakhairghRtaaktairdhuupaH/ anantaakukkuTiimarkaTiibimbiisamaGgaazvetagirikarNiikaaH puurvoktaani ca puurvavaddhaarayet// AS.Utt.6.21/ pakvaamamaaMsarudhiradadhivaaruNiiyukto vaTavRkSe balizcatuSpathe snaanam/ mantrazca// AS.Utt.6.22/ skandaapasmaarasaMjJo yaH skandasya dayitaH sakhaa/ vizaakhasaMjJaH sa zizoH zivostu vikRtaananaH// AS.Utt.6.23/ naigameSe vizaakhoktaH pradehognimanthavaruNanalarohiSapuutiikapaaribhadrakaiH pariSeko dhaanyaamlena sabiijena guggulvazvagandhaasarSapoziirazvetaakuSThazataahvaavipakvaM tailamabhyaGgaH// AS.Utt.6.24/ dazamuulakvaathe madhuraskandhagarbhaM sakSiiraM sarpiH paanam/ sarpagandhaabastanakharomabhirdhuupaH/ sarpagandhaabastagandhaatumbiimRgorvaaruzataavariisahadevaapunarnavabiijaani dhaarayet// AS.Utt.6.25/ vicitramaalyaphalazuklavilepanaudanadadhighRtaguDakSiirairmahaapathe kSiiridrume vaa baliH/ nadiitiire snaanam mantrazca// AS.Utt.6.26/ ajaananazcalaakSibhruuH kaamaruupii mahaayazaaH/ baalaM baalahito devo naigameSo+abhirakSatu// AS.Utt.6.27/ svaahaa/ zvagrahe gavaakSiibrahmadattaabRhatiidvayasaarivaaddriiverakuSThabhuumikadambasurasamaJjariikaraviirapuSpaiH pradehaH/ mayuuro luukaazvamahiSiipuriiSaromabhizca/ bilvairaNDanaktamaalaaralukapatrakvaathaH pariSekaH// AS.Utt.6.28/ vayasthaazataavariisaarivaapayasyairaNDasahadevaatrikaTukakalkakSiirasiddhaM tailamabhyaGgaH/ tathaiva ca ghRtaM paanam/ gobastamuutrabhaavitazuSkamatsyacuurNo niziithe dhuupaH// AS.Utt.6.29/ vacaavayasthaabraahmiijaTilaagolomiilambaapuutanaakeziigirikadambakekaiSiikaasahadeviirdhaarayet// AS.Utt.6.30/ saghRtasuraamaaMsadadhirudhirapalalazcatvare baliH/ saGkarakuuTe snaanam/ mantrazca// AS.Utt.6.31/ rakSaarthaM kaartikeyasya kRttikomaagnizuulibhiH/ yosau zvavigrahaH sRSTaH sa devastvaabhirakSatu// AS.Utt.6.32/ svaahaa/ pitRgrahe puurvoktaH pradeho vacaavayasthaajiivantiidhaatakiipriyaGgugugguluraasnaamanazzilaalairvaa/ vacaadibhireva siddhaM tailamabhyaGgaH// AS.Utt.6.33/ bilvakapitthakaraJjatarkaariisurasapaaTaliivaraNapaaribhadrakapaarijaatamaatuluGgapatrakvaathena raatrau pariSeko bilvaadibhireva ca tailaM suraabastamuutrayuktaM saadhitamabhyaGgaH// AS.Utt.6.34/ triphalaaMzumatiidvayapayasyaamadhukakalkena dazamuulaniryuuhe sakSiiraM sarpiH pakvaM paanam/ devadaarubhaarGgiiviDaGga candanakaakoliidvayajiivakarSabhakairvaa sakSaaraiH// AS.Utt.6.35/ lakSmiipurakuSThagolomiijaTilogragandhaabhiH siddhaM tailaM naavanam/ ebhireva ca suraapiSTairlepaH// AS.Utt.6.36/ gRddhroluukavaanararomaaNi saghRtaani tatpuriiSaM vaa suptajane dhuupo vacaadibhirvaa pradehoktaiH puurvokto vaa/ puurvoktaa eva ca dhaarayet// AS.Utt.6.37/ suraasavaguDaapuupapiSTatilakRtabhakSo vRkSamuule savRSabhaH kaaJcanaakSiyugayuktaH svayaM pitraa kumaarasya nirvaapaNiiyo baliH/ kSiirivRkSasamiipe snaanam/ mantrazva// AS.Utt.6.38/ yaH pitaa sarvabaalaanaaM grahaaNaaM puujito varaH/ vRkSamuule kRtaavaasaH sa tvaaM paatu pitaa sadaa// svaahaa// AS.Utt.6.39/ zakunyaaM madhukadriiberoziirasaarivaapadmakotpalamaJjiSTaaloddhrapriyaGgugairikaiH pradehaH/ suraamuutrapiSTairvaa lodhrayaSTiimadhukamaJjiSThaahariitakiidevadaarubhirvraNoktaazca pradehaaH/ vetasaamlakapitthaiH sapaJcamuulairvaa/ zuktizaGkhazambuukabhasmamaJjiSThaabhayaamadhukaistailaM pakvaM vraNaropaNam// AS.Utt.6.40/ kSiiritarubhiH pariSeko maarkavamuulakaamalakiitvakpatrapriyaGgumanazzilaalailaadvayayaSTiikramukalodhradhaatakiisaarivaaJjanotpalapataGgasamaGgaadviharidraamaaMsiimaJjiSThaacandanapadmakasuvarNagaurikaistailaM sapayaskaM pakvamabhyaGgo grahahaa vraNaropaNazca// AS.Utt.6.41/ arjunaphalalodhramadhukodumbaravacaacuurNaM kSaudrayukto mukhapaake mukhodgharSaH/ vizaakhoktaM saapaH paanam/ skandokto dhuupaH/ kaakapicchena vaa gobaalogragandhaarakSoghnaghRtamayuuracandrakairvaa// AS.Utt.6.42/ kaTambharaakukkuTiimarkaTiilambaasahadeviihriiberoziiraaNi dhaarayet/ naagadantii lakSmaNaabRhatiidvayamRgorvaaruzataavariisahadevyo vaa// AS.Utt.6.43/ tilataNDulamatsyamanazizalaaharitaalasampRktastilapiSTakRtazakunikaiH karaJje balirniSkuTe snaanam/ mantrazca// AS.Utt.6.44/ antarikSacaraa devii sarvaalaGkaarabhuuSitaa/ ayomukhii tiikSNatuNDaa zakunii te prasiidatu// AS.Utt.6.45/ durdarzanaa mahaakaayaa piGgaakSii bhairavasvaraa/ lambodarii zaGkukarNii zakunii te prasiidatu// AS.Utt.6.46/ puutanaayaaM hiGguvacaagirikadambakuSThailaadvayasuraahvaiH pradehaH/ kapitthaziriiSanyagrodhabilvairaNDabakuladhava vaMzaagnimanthapatrakvaathaH sarvagandhodakayuktaH pariSeko varaNakaTvaGgaasphotakapotavaGkaapaaribhadradairvaa// AS.Utt.6.47/ kuSThasarjarasavacaagolomiivayasthaamanazzilaalaistailaM saadhitamabhyaGgaH/ madhurauSadhaiH saadhitaM sarpiH paanam/ elaadvayakuSThavacaahiGgudevadaarugirikadambakairdhuupaH/ bimbiiguJjaakaakaadaniinadravaaruNiicitrapalaa dhaarayet// AS.Utt.6.48/ vicitramaalyamatsyodanakRsarapalalavaan baliH saGkarakuuTe/ tadvaccharaavasampuTasthaH zuunyagrahe caturdizaM prakSepyaH/ tatra cocchiSTena srapanam/ mantrazca// AS.Utt.6.49/ malinaambarasaMviitaa malinaa ruukSamuurdhajaa/ zuunyaagaaraazrayaa devii daarakaM paatu puutanaa// AS.Utt.6.50/ durdarzanaa mahaakaayaa karaalaa meghakaalikaa/ bhinnaagaaraazrayaa devii daarakaM paatu puutanaa// AS.Utt.6.51/ ziitapuutanaayaaM puutanoktaH pradeho dhaaraNiiyaani ca/ varaNakapitthatulasiipaazikaavaMziibilvapaaTaliinandiibhallaatakapatraniryuuheNa pariSekaH// AS.Utt.6.52/ mustaamaradaarukuSThasarpagandhairgobastamuutrayuktaM tailaM vipakvamabhyaGgaH/ kaazmaryapRzniparNiilodhramadhukairmadhuravargeNa ca samakSiiraM sarpiH zRtaM praazyamaanaM ziitapuutanaaM chardihidhmaakaasazvaasaaMzca zamayati// AS.Utt.6.53/ saatisaaraayaaM tu khadirapalaazasarjaarjunarohiNiitvakkvaathena tulyapayaH sarpiH/ gRdhroluukaviDbastagandhaahinirmokanimbapatrairdhuupaH/ jiirNagocarmasarSapabhikSusaGghaaTiisarpakaJcukairvaa// AS.Utt.6.54/ mudgaudanapraayo jalaazayasamiipe balistatraiva ca snaanam/ mantrazca// AS.Utt.6.55/ mudgaudanaazanaa devii suraazoNitapaayinii/ jalaazayaalayarataa paatu tvaa ziitapuutanaa// AS.Utt.6.56/ andhapuutanaayaaM sarvagandhaiH sazirovaktrasya pradehaH/ varuNaasphotapaaribhadrakavRkSaadaniinaagabalaagairikazataavariibhiH pariSekaH/ haritaalamanazzilaakuSThasarjarasasuraasauviirakasaMskRtaM tailamabhyaGgaH// AS.Utt.6.57/ syandanasyonaakakaazmaryakhadirakuSThairmadhuravargeNa ca kSiirivRkSakaSaaye sakSiiraM zRtaM ghRtaM madhuyuktaM cakSuHkaamopasRSTaanaaM praazaH/ chardikaasaatiisaaravataaM tu tadeva pippaliipippaliimuulasaalaparNiibRhatiikalkopetam// AS.Utt.6.58/ rakSoghraruSkarasarjarasamadhubhirdhuupaH/ jiirNaabhikSusaGghaaTiikRkavaakupuriiSaahitvakkezacarmabhirvaa// AS.Utt.6.59/ anantaa kukkuTii markaTii bimbiirdhaarayet/ tumbii citraphalaamRgorvaarujaaliniikaakaadaniirvaa// AS.Utt.6.60/ pakvaamamaaMsazoNitaizcatuSpathe balirgRhe snaanam/ mantrazca// AS.Utt.6.61/ karaalaa piGgalaa muNDaa kaSaayaambaravaasinii/ devii baalamimaM priitaa paalayatvandhapuutanaa// AS.Utt.6.62/ mukhamaNDitikaayaaM vaaruNyaa zlakSNapiSTaiH sarvagandhairlepaH/ bilvairaNDakapitthaagnimanthavaMziikuberaakSiipatrakvaathena pariSekasteSaameva ca svarasena madhukavaajigandhaagarbhamaikadhyaM tailaM vasaa ca pakvamabhyaGgaH// AS.Utt.6.63/ hrasvapaJcamuulamadhuravargasiddhaM ghRtaM samadhuzarkaraM praazaH/ paaThaaketakasuuciinimbaphalapippaliiviDaGgahariitakiibhasmavacaacorakacuurNo vaa madhusarpirbhyaam/ RkSaromamaSiipaaThaamaricapippaliicuurNo vaa devadaarubhasmayukto muurvaavyoSamustaraasnaagirikadambakaazvagandhaacuurNo vaazokarohiNiicuurNo vaa/ ebhireva ca vipakvamaajaM ghRtaM payo vaa pibet// AS.Utt.6.64/ ebhireva ca yogairdhuupopadehaabhyaGganasyatailaakSipuuraNapariSekaan kuryaat/ yavakuSThasarjarasairdhuupaH/ sarpacaaSakiirarallakajihvaa dhaarayet/ maatuzcaasya zleSmaharamauSadhaM paane stanodvartane ca yuJjyaat// AS.Utt.6.65/ vividhagandhadhuupamaalyaaJjanapaaradamanazzilaayukto goSThamadhye balirgavaaM madhye snaanam/ mantrazca// AS.Utt.6.66/ alaGkRtaa ruupavatii subhagaa kaamaruupiNii/ goSThamadhyaalayarataa paatu tvaa mukhamaNDitaa// AS.Utt.6.67/ revatyaaM sarvagandhaiH kulatthamaaSacuurNena ca pradehaH/ azvagandhaajazRGgiisaarivaadvipunarnavadvisahaavidaariibhiH pariSekaH// AS.Utt.6.68/ kuSThasarjarasasaaMdhitaM tailamabhyaGgaH/ dhavaazvakarNadhaatakiikakubhatindukairjiivaniiyaizca piSTairghRtaM zRtaM praazaH/ yavayavaphaloluukagRdhrazakRdbhiH saghRtairdhuupaH/ varaNaariSTasindukaanvitazcaavikamuutreNa kaNDako lepaH// AS.Utt.6.69/ zuklamaalyavilepanalaajaudanapaayasairgotiirthe baliH/ nadiisaGgame kSiirivRkSasamiipe vaa snapanam/ mantrazca// AS.Utt.6.70/ naanaavastradharaadevii citramaalyaanulepanaa/ calatkuNDalinii zyaamaa revatii te prasiidatu// AS.Utt.6.71/ zuSkarevatyaaM dhuupavarjyaH skandagrahokto vidhiH/ vacaazvagandhaahiGgulaajasiddhaarthakairudvartanam/ sarSapatailaM vacaasiddhaM netrapuuraNam// AS.Utt.6.72/ kaakagRdhragardabhazakRdbhirlepaH/ kuliirakapaalazalyakazuktimeSazRGgahayakharajaahakahastinakhanakularomabhirdhuupaH sarvagrahaghnaH// AS.Utt.6.73/ kulmaaSairmadyena zuSkamaaMsena ca zuSkavRkSe baliH/ tatraiva ca snaanam/ mantrazca// AS.Utt.6.74/ upaasate yaa satataM devyo vividhabhuuSaNaaH/ lambaa karaalaa vinataa tathaiva bahuputrikaa/ revatii zuSkanaamaa ca saa te devii prasiidatu iti// AS.Utt.6.75/ bhavati caatra/ anubandhaanyathaakRcchraM grahaapaayepyupadravaan/ baalaamayaniSedhoktabheSajaiH samupaacaret// //iti SaSTho+adhyaayaH// dvitiiyaM kaumaaratantraM sampuurNam/ atha saptamo+adhyaayaH/ AS.Utt.7.1/ athaato bhuutavijJaaniiyaM naamaadhyaayaM vyaakhyaasyaamaH/ iti ha smaahuraatreyaadayo maharSayaH// AS.Utt.7.2/ aSTaadaza bhuutaadhipatayaH/ tadyathaa/ suraasuragandharvoragayakSabrahmaraakSasaraakSasapizaacapretakuuSmaaNDakaakhordamaukiraNavetaalapitaraH RSiguruvRddhasiddhaazca/ te punaH pRthak koTiparivaaraaH/ teSaamapi caaparisaGkhyeyaH parivaara ityananto bhuutalokaH// AS.Utt.7.3/ sarvo+api ca praayeNaahaarakaamaa nizaardhavicaariNo bhayaanakaa maaMsaasRgvasaazinaH// AS.Utt.7.4/ api ca/ suraasuraadisaMvaasasaMsargaattacchiilaacaarakarmatayaa ca tatsaMjJaaM labhante// AS.Utt.7.5/ teSaaM punaranupraveze kaaraNaM sadyaH puurvakRto vaa vizeSeNa prajJaaparaadhaH// AS.Utt.7.6/ tena hi kaamakrodhalobhamohaadijanitena praluptadhamabhinnavrataacaarazauco maliimasaH puujyaanatikraamannaatmaanamupahanti// AS.Utt.7.7/ tatastamaatmahanamavataaragaveSiNo devaadigrahaa apyanughnanti/ tadvadunmaadaapasmaaropaplutacittaM tathaa jvaraadyaamayopahatamapi/ vizeSatazca vraNinaH puuyaasRksnehagandhena// AS.Utt.7.8/ evaMvidhaaMstu puruSaaneSvaaghaatakaaleSvabhigacchanti// AS.Utt.7.9/ tadyathaa/ paapasya karmaNaH samaarambhe/ puurvakRtasya vaa pariNaamakaale/ ekasya vaa zuunyagRhanivaase/ catuSpathaadhiSThaane vaa/ sandhyaavelaayaamaprayatabhaave vaa pakSasandhiSu vaa mithuniibhaave/ rajasvalaabhigamane vaa/ viguNe vaadhyaapanahomabalimaGgalaprayoge/ niyamabrahmacaryavratabhaGge vaa/ mahaahave vaa/ dezapurakulavinaaze vaa/ mahaagrahopagamane vaa/ striyaa vaa prajananakaale/ vividhabhuutaazucisaMsparze vaa/ vamanavirecanarudhirasraave vaa/ azuceraprayatasya vaa caityadevaayatanaabhigamane vaa/ maaMsamadhuguDatilamadyocchiSTe vaa/ digvaasasi vaa/ nizi nagaracatuSpathopavanazmazaanaabhigamane vaa/ dvijagurusurayatipuujyavyatikrame vaa// AS.Utt.7.10/ tatraavalokayanto janayanti manovikaaraM suraasuragrahaaH/ spRzanto gandharvaaH/ samaavizanto bhujagaaH/ yakSaazcaatmagandhamaaghraapayantaH/ raakSasaa vaahayantodhiruhya/ tathaiva pizaacaadyaaH/ darzayantaH pitarobhizapanta RSiguruvRddhasiddhaaH// AS.Utt.7.11/ tatra ziilavantaM cokSaacaaraM zuklaambaradharaM tapaHsvaadhyaayaparaM praayaH zuklapratipaditrayodazyaaM caturdazyaaM paurNamaasyaaM vaa devaa gRhNanti/ krodhanaM kadaryamaatmasambhaavinaM kularuupagarvitaM kRSNadvaadazyaaM kRSNatrayodazyaaM sandhyayozcaasuraaH/ priyanRttagiitavaaditragandhamaalyaambaraM paradaararataM cokSaacaaraM praayazcaturthyaamaSTabhyaaM dvaadazyaaM caturdazyaaM ca gandharvaaH/ svapnaziilaM capalamanimitrakrodhanamarthasiddhaM braahmaNaM praayaH paJcabhyaaM sandhyayormadhyaahne ca naagaaH/ satvabalaruupagandharvadhanazauryayuktaM maalyaanulepanahaasyapriyamativyaakaraNaM praayaH zuklasaptamyaamekaadazyaaM ca yakSaaH// AS.Utt.7.12/ svaadhyaayatapovratacaryaadevayatigurupuujaarataM bhraSTazaucaM vaa braahmaNamabraahmaNaM vaa brahmavaadinaM zuuraM maaninaM devaagaarasalilakriiDanapriyaM ca skhalitabrahmacaryaM praayaH zuklapaJcamyaamaSTamyaaM puurNacandradarzane sandhyaasu ca/ brahmaraakSasaaH// AS.Utt.7.13/ hiinasatvaM pizunaM stenaM lubdhaM zaThaM praayo dvitiiyaatRtiiyaaSTamiiSu raakSasapizaacaadayaH/ kalipaanapriyamasuuyaavantaM paruSabhaaSiNaM bahvaazinaM ca kRSNanavamiidvaadazyornizi ca raakSasaaH// AS.Utt.7.14/ aatmazlaaghinaM kuuTasaakSyapradaM paropataapinaM ca caturdazyaaM pizaacaadayaH// AS.Utt.7.15/ maataapitRguruvRddhasiddhaacaaryopasevinaM praayo dazamyaamamaavaasyaaM ca pitaraH/ tadvidhameva ca praayaH SaSThyaaM navamyaaM ca guruvRddhasiddhaaH/ tathaiva ca snaanazuciviviktasevinaM dharmazaastrazrutikaavyakuzalamRSayaH// AS.Utt.7.16/ teSaaM tu grahiiSyataaM puurvaruupaaNi bhavanti/ tadyathaa/ devagobraahmaNatapasvinaaM hiMsaarucitvaM nRzasaabhipraayataa kopanatvamaratirojovarNacchaayaabalavapuSaaM copataptiH svapne devaadibhirbhatsanaM pravartanaM ca// AS.Utt.7.17/ tatra saumyadRSTiM gambhiiramapradhRSyamakopanaM zucimanidraM bhojanaanabhilaaSiNamalpasvedamuutrapuriiSavaacaM saMskRtavaadinaM devadvijagurubhaktaM zuklamaalyaambarasaritpulinazailoccabhavanadadhikSiirasurabhipriyaM ciraadakSiNii nimiilayantaM varapradaataaraM zubhagandhaM varcasvinaM phullapadmopamamukhaM devagraheNa gRhiitaM vidyaat// AS.Utt.7.18/ tatraapi govRSamiva nadantaM diiptamukhanayanamaadiiptena svareNa sarvamaabhaaSamaaNamiizvareNa/ medhastanitavidyudvRSTiirvaacaa visRjantamindreNa/ dhanaani vaacaa prayacchantamaacchindantaM ca dhanadena/ suraasavasamagandhaM kaaSThatRNarajjvaadi sarvaM paazamabhimanyamaanaM varuNena// AS.Utt.7.19/ jihmadRSTiM duSTaatmaanaM krodhanamatRptaM sasvedagaatraM devabraahmaNagurudveSiNaM nirbhayamabhimaaninaM zuuraM vyavasaayinaM rudro+ahamindrohamupendro+ahaM skando+ahaM vizaakho+ahamityaadi bhaaSamaaNaM vikRtavaacamasakRddhasantaM suraamiSaruciM dantairnakhaizca paraan hiMsantamasureNa// AS.Utt.7.20/ svaacaaraM hRSTaatmaanaM zubhagandhamalpavyavahaaraM nRtyantaM gaayantaM mukhavaadyaani kurvantaM priyodyaanapulinaraktavastrasnaanamaalyaanulepanadhuupaannapaanahaasaliilaazRGgaarakathaagaandharvaM gandharveNa/ tatraapi ziro dhunaanaM kalahaM kurvantaM saMrambheNa jaagaruukaM paThantaM hasantaM hasanena// AS.Utt.7.21/ krodhanamanizaM vizvasantaM bhramantamaatapatraat trasyantaM raktaakSaM stabdhadRSTiM jihvaaM lolayantaM sRkviNyau lihaanamadhomukhazaayinaM calaM vakragaaminaM bilamavalokya sarpavaduurdhvaM prasarantaM jalaughaghanadundubhisvanairhRSyantaM kSiiraghRtaguDamadhusnaanamaalyapriyaM gaatraaNi kampayantaM dantaiH khaadantaM jale+avatiirNamuttaraNamanicchantamurageNa// AS.Utt.7.22/ asakRt svapnarodanahaasanRtyagiitapaaThakathaannapaanasnaanamaalyadhuupagandharaktavastraratiM raktatrastaviplutaakSaM drutaM sagarvaM mattamiva gacchantaM vastraantamutkarSayantaM calitaagrahastaM bahubhaaSiNaM striilolupaM madyaamiSapriyaM sannahya zastraM mRgayamaaNamatibalamavyathaM hRSTaM tuSTamalparoSaM kiM kasmai dadaamiiti vaadinaM zubhagandhaM varcasvinaM dvijaativaidyaparibhaavinaM rahasyabhaaSiNaM yakSeNa// AS.Utt.7.23/ tatraapi hRSitaromaaNamuurdhvekSaNaM prahRSTanayanaM caNDaM paruSaM mahaaninaadaM maNivareNa/ rahohasitanRtyagiitaanyaacarantamaakiirNe maunamaasevamaanaM vikaTena// AS.Utt.7.24/ haasanRttapriyamaakrozinaM pradhaavinaM devadvijabhiSagdveSiNaM mantravedazaastraabhidhaayinaM kaaSThazastraadibhizcaatmaanamaaghnantaM chidraprahaariNaM vaidyarandhraanveSiNaM bhoHzabdavaadinaM paruSaM raudraceSTaM ziighragaaminaM brahmaraakSasena/ tatraapi vikRtasvaraM bhaaSayantamutraasayantaM brahmavaadinaM saMskRtabhaaSiNaM bahuzastoyaM yaacantaM yajJasenena// AS.Utt.7.25/ sakrodhadRSTiM bhrukuTimudvahantaM bhairavaasyaM tvaritamabhidhaavantaM ruvantaM sasaMbhramaM praharantaM naSTanidraM nizaavicaariNamannadveSiNamanaahaaramapyatibalinamannakaale hasantaM nirlajjaM zuuraM roSaNamapriyavaadinamazuciM sriimadyamaaMsaraktamaalyapriyaM raktamaamiSaM vaa dRSTvoSThau parilihantaM diinaM zaGkitaM dhaavantamakasmaadrudantaM hasantaM gaayantaM nRtyantaM nirarthakaM paribhaaSamaaNaM raakSasena/ tatraapi paruSacchaviM bhuumiM taaDayantamakasmaadrudantaM vizaakhena/ bhinnagadgadakaNThamaGgaani bhaJjayantaM jihvaaM parilihaanamakSamaalayaa japamaanaM zaucamabhiikSNaM kurvaaNaM saGgamena/ meghavidyududayaayaasate krudhyantaM jalavRSTiM samantaanmanyamaanaM zakaTaniSpiiDinaM vidyunmaalinaa/ aamamaaMsapalalamuulakaapuupaparamaannayaacinaM ruukSacchaviM viruupaakSeNa// AS.Utt.7.26/ asvasthacittaM naikatra tiSThantaM paridhaavinaM dayitanRtyagiitahaasocchiSTamadyamaaMsazuunyanivaasaratiM purastaadabhighnantaM nirbhatsanaaddiinazaGkitavadanaM nakhairaatmavapuSi likhantaM naSTasmRtiM baddhaabaddhabhaaSiNamakasmaadrudantaM duHkhaanyaavedayamaanamudhvastaruukSadehasvaraM durgandhamazuciM nagnaM malinaM rathyaacailatRNaabharaNaM saGkarakuuTakaaSThaazvaarohiNaM lolaM bahvaazinaM pizaacena/ tatraapi bhojanaM dRSTvaa hasantaM visvaraM krozantaM nityabhiitaM kazmalena/ sarvagaatraaNi spandayantaM muhurmuhurdhaavantaM bhiiSayamaaNaM kuzena/ vaidyaM dRSTvaa kupyantaM bhramadbhojinaM bahvaazinaM bhasmaguNThanazayanaM striyo maarge rundhaanaM muutrapuriiSavimardinaM nistejasaa/ pretaakRticeSTaagandhaM tRNacchedinaM bhiitamaahaaradveSiNaM pretena// AS.Utt.7.27/ bahupralaapamugravaakyaM vilambitagatiM kRSNavadanaM zuunapralambavRSaNaM kuuSmaaNDena// AS.Utt.7.28/ nagnaM dhaavantamakasmaadazmakaaSThaadi gRhiitvaa bhramantaM tRNaciiramaalyanivasanamutrastadRSTiM paruSaabhidhaayinaM zmazaanazuunyaikavRkSarathyaaniSeviNaM tilaannamadyaamiSasaktadRSTiM kaakhordena// AS.Utt.7.29/ ugravaadinaM raktatrastanetramannaabhilaaSiNamudakaM praarthayamaanaM maukiraNena// AS.Utt.7.30/ satyavaadinaM parivepinaM dhuupagandhamaalyaratimatinidraaluM vetaalena// AS.Utt.7.31/ aprasannadRSTiM calannetrapakSmaaNaM zaGkitekSaNaM diinavadanaM saMzuSkataaluM nidraaluM pratihatavaacamapasavyavastramalpaagnimarocakinaM tilaguDapaayasamaaMsaruciM ca pitRgraheNa// AS.Utt.7.32/ RSiguruvRddhasiddhaanaamaabhizaapaanudhyaanaanuruupavihaaravyaahaaraahaaraM tadgraheNa gRhiitaM vidyaaditi/ bhavati caatra// AS.Utt.7.33/ lakSayet jJaanavijJaanavaakceSTaabalapauruSam/ puruSe+apauruSaM yatra tatra bhuutagrahaM vadet// AS.Utt.7.34/ kumaaravRndaanugataM nagnamuddhatamuurdhajam/ asvasthamanasaM dairghyakaalikaM sagrahaM tyajet// //iti saptamo+adhyaayaH// atha aSTamo+adhyaayaH/ AS.Utt.8.1/ athaato bhuutapratiSedhaM naamaadhyaayaM vyaakhyaasyaamaH/ iti ha smaahuraatreyaadayo maharSayaH// AS.Utt.8.2/ bhuutaM jayedahiMsecchuM japahomabalivrataiH/ tapaHziilasamaadhaanajJaanadaanadayaadibhiH// AS.Utt.8.3/ hiGguvyoSaalanaipaaliilazunaarkajaTaajaTaaH/ ajalomiisagolomii bhuutakezii vacaa lataa// AS.Utt.8.4/ kukkuTiisarpagandhaakhyaatilaaH kaaNavikaaNike/ vajraproktaa vayasthaa ca zRGgii mohanavalyapi// AS.Utt.8.5/ srotojaaJjanarakSoghnaM rakSoghnaM caanyadauSadham/ kharaazvazvaaviDuSTrarkSagodhaanakulazalyakaat// AS.Utt.8.6/ dviipimaarjaaragosiMhavyaaghrasaamudrasatvataH/ carmapittadvijanakhaa varge+asmin saadhayet ghRtam// AS.Utt.8.7/ puraaNamathavaa tailaM navaM tatpaananasyayoH/ abhyaGge ca prayoktavyameSaaM cuurNaM ca dhuupane// AS.Utt.8.8/ ebhizca gulikaaM yuJjyaadaJjane saavapiiDane/ pralepe kalkameteSaaM kvaathaM ca pariSecane/ prayogo+ayaM grahonmaadaan saapasmaaraan zamaM nayet// AS.Utt.8.9/ gajaahvaapippaliimuulavyoSaamalakasarSapaan/ godhaanakulamaarjaarazazapittaprapeSitaan/ naavanaabhyaGgasekeSu vidadhiita grahaapahaan// AS.Utt.8.10/ azvazvaazvataroluukakaGkagRdhnazRgaalajaa/ viTkharoSTravaraahaacca tayaa tailaM vipaacitam/ piSTayaa bastamuutreNa naavanaadiSu puujitam// AS.Utt.8.11/ ziriiSapuSpaM lazunaM zuNThiiM siddhaarthakaM vacaam/ maJjiSThaaM dve nize kRSNaaM bastamuutreNa peSayet/ chaayaazuSkaa kRtaa vartiH matsyapittadrutaaJjanam// AS.Utt.8.12/ naktamaalaphalaM vyoSaM bilvasyonaakayorjaTaa/ haridre ca kRtaa vartiH puurvavannayanaaJjanam/ vayasthaa hiGgu kaTukaa SaDgranthaa saindhavaM tathaa// AS.Utt.8.13/ siddhaarthakavacaahiGgupriyaGgurajaniidvayam/ maJjiSThaazvetakaTabhiivaraazvetaadrikarNikaaH// AS.Utt.8.14/ nimbasya patraM bajiM tu naktamaalaziriiSayoH/ suraahvaM tryuuSaNaM sarpirgomuutre taizcaturguNe// AS.Utt.8.15/ siddhaM siddhaarthakaM naama paane nasye ca yojitam/ grahaan sarvaan nihantyaazu vizeSaadaasuraan grahaan// AS.Utt.8.16/ kRtyaalakSmiiviSonmaadajvaraapasmaarapaapmajit/ ebhirevauSadhairbastavaariNaa kalpito+agadaH// AS.Utt.8.17/ paananasyaaJjanaalepasnaanodgharSaNayojitaH/ guNaiH puurvavaduddiSTo raajadvaare ca siddhikRt// AS.Utt.8.18/ siddhaarthakavyoSavacaazvagandhaa nizaadvayaM hiGgupalaaNDukandam/ biijaM karaJjaat kusumaM ziriiSaat phalaM ca valkaM ca kapitthavRkSaat// AS.Utt.8.19/ samaaNimanthaM sanataM sakuSThaM syonaakamuulaM kiNihii sitaa ca/ bastasya muutreNa subhaavitaM tat pittena gavyena guDaan vidadhyaat// AS.Utt.8.20/ duSTagrahonmaadatamonizaandhaanudbandhakaan vaarinimagradehaan/ digdhaahataan darpitasarpadaSTaaM stesaadhayantyaJjananasyalepaiH// AS.Utt.8.21/ kaarpaasaasthimayuurapatrabRhatiinirmaalyapiNDiitaka/ tvagvaaMziibRSadaMzaviT tuSavacaakezaahinirmocanaiH/ naagendradvijazRGgahiGgumaricaistulyaiH kRtaM dhuupanaM/ skandonmaadapizaacaraakSasasuraavezagrahaghnaM param// AS.Utt.8.22/ trikaTukadalakuMkumagranghikakSaarasiMhii nizaadaarusiddhaarthayugmaambuzakraahvayaiH/ sitalazunaphalatrayoziiratiktaavacaa tutthayaSTiibalaalohitailaazilaapadmakaiH// AS.Utt.8.23/ viSaataarkSyazailaiH sacavyaamayaiH kalkitaiH/ ghRtamanavamazeSamuutraaMzaasiddhaM mataM bhuutaraavaahvayaM paanatastadgrahaghnaM param// AS.Utt.8.24/ natamadhukakaraJjalaakSaapaToliisamaGgaavacaa/ paaTaliihiMgusiddhaarthasiMhiinizaayuglataarohiNaiH// AS.Utt.8.25/ badarakaTuphalatrikaakaaNDadaarukrimighnaajagandhaamaraa/ GkolakozaatakiizigrunimbaambudendraahvayaiH// AS.Utt.8.26/ gadazukatrupuSpabiijograyaSTyadrikarNiinikumbhaagni/ bilvaiHsabhaiHkalkitairmuutravargeNa siddhaM ghRtam// AS.Utt.8.27/ vidhivinirhitamaazu sarvaiHkramairyojitaM hantisarvagrahonmaadakuSThajvaraaMstanmahaabhuutaraavaM smRtam// AS.Utt.8.28/ grahaa gRhNanti ye yeSu teSaaM teSu vizeSataH/ dineSu balihomaadiin prayuJjiita cikitsakaH// AS.Utt.8.29/ snaanavastravasaamaaMsamadyakSiiraguDaadi ca/ rocate yadyadaa yebhyastatteSaamaaharettadaa// AS.Utt.8.30/ ratnaani gandhamaalyaani biijaani madhusarpiSii/ bhakSyaazca sarve sarveSaaM saamaanyo vidhirityayam// AS.Utt.8.31/ suraSirguruvRddhebhyaH siddhebhyazca suraalaye/ dizyuttarasyaaM tatraapi devaayopaharet balin// AS.Utt.8.32/ pazcimaayaaM yathaakaalaM daityabhuutaaya catvare/ gandharvaaya gavaaM maarge savastraabharaNaM balim// AS.Utt.8.33/ pitRnaagagrahe nadyaaM naagebhyaH puurvadakSiNe/ yakSaaya yakSaayatane saritorvaa samaagame// AS.Utt.8.34/ catuSpathe raakSasayorbhiimeSu gahaneSu vaa/ rakSasaaM dakSiNasyaaM tu puurvasyaaM brahmarakSasaam// zuunyaalaye pizaacaaya pazcimaaM dizamaasthite// AS.Utt.8.35/ zucizuklaani maalyaani gandhaaH kSaireyamodanam/ dadhicchatraM ca dhavalaM devaanaaM baliriSyate// AS.Utt.8.36/ hiGgusarSapaSaDgranthaavyoSairardhapalonmitaiH/ caturguNe gavaaM muutre ghRtaprasthaM vipaacayet/ tatpaananaavanaabhyaGgairdevagrahavimokSaNam// AS.Utt.8.37/ nasyaaJjanaM vacaahiGgulazunaM bastavaariNaa// AS.Utt.8.38/ daitye balirbahuphalaH soziirakamalotpalaH// AS.Utt.8.39/ naagaanaaMsumanolaajaguDaapuupaguDaudanaiH/ paramaannamadhukSiirakRSNamRnnaagakesaraiH/ vacaapadmapuroziiraraktotpaladalairbaliH// AS.Utt.8.40/ zvetapatraM ca lodhraM ca tagaraM naagasarSapaaH/ ziitena vaariNaa piSTaM naavanaaJjanayorhitam// AS.Utt.8.41/ yakSaaNaaM kSiiradadhyaajyamizrakaudanaguggulu/ devadaaruutpalaM padmamuziiraM vastrakaaJcanam// AS.Utt.8.42/ hiraNyaM ca baliryojyo muutraajyakSiiramekataH/ siddhaM samonmitaM paananaavanaabhyaJjane hitam// AS.Utt.8.43/ hariitakii haridre dve lazuno maricaM vacaa/ nimbapatraM ca bastaambukalkitaM naavanaaJjanam// AS.Utt.8.44/ brahmarakSobaliH siddhaM yavaanaaM puurNamaaDhakam/ toyasya kumbhaH palalaM chatraM vastraM vilepanam// AS.Utt.8.45/ gaayatriiviMzatipalakvaathe+ardhapalikaiH pacet/ tryuuSaNatriphalaahiGguSaDgranthaamisisarSapaiH// AS.Utt.8.46/ sanimbapatralazunaiH kuDavaan sapta sarpiSaH/ gomuutre triguNe paananasyaabhyaGgeSu taddhitam// AS.Utt.8.47/ rakSasaaM palalaM zuklaM kusumaM mizrakaudanam/ baliH pakvaamamaaMsaani niSpaavaa rudhirokSitaaH// AS.Utt.8.48/ naktamaalaziriiSatvaGmuulapuSpaphalaani ca/ tadvacca kRSNapaaTalyaa bilvamuulaM kaTutrikam// AS.Utt.8.49/ hiGgvindrayavasiddhaarthalazunaamalakiiphalam/ naavanaaJjanayoryojyo bastamuutradruto+agadaH// AS.Utt.8.50/ ebhireva ghRtaM siddhaM gavaaM muutre caturguNe/ rakSograhaan vaarayate paanaabhyaJjananaavanaiH// AS.Utt.8.51/ pizaacaanaaM baliH siidhuH piNyaakaH palalaM dadhi/ muulakaM lavaNaM sarpiH sabhuutaudanayaavakam// AS.Utt.8.52/ haridraadvayamaJjiSThaamisisaindhavanaagaram/ hiGgupriyaGgutrikaTurasonatriphalaavacaaH// AS.Utt.8.53/ paaTaliizvetakaTabhiiziriiSakusumairghRtam/ gomuutrapaadikaM siddhaM paanaabhyaJjanayorhitam// AS.Utt.8.54/ bastaambupiSTaistaireva yojyamaJjananaavanam// AS.Utt.8.55/ devarSipitRgandharve tiikSNaM nasyaadi varjayet/ sarpiSpaanaadi mRdvasmin bhaiSajyamavacaarayet// AS.Utt.8.56/ Rte pizaacaat sarveSu pratikuulaM ca naacaret/ savaidyamaaturaM ghnanti kruddhaaste hi mahaujasaH// AS.Utt.8.57/ iizvaraM dvaadazabhujaM naathamaaryaavalokitam/ sarvavyaadhicikitsaaM ca japansarvagrahaanjayet/ tathonmaadaanapasmaaraananyaM vaa cittaviplavam// AS.Utt.8.58/ mahaavidyaaM ca maayuuriiM zucistaM zraavayet sadaa// AS.Utt.8.59/ bhuutezaM puujayet sthaaNuM pramathaakhyaaMzca tadgaNaan/ japan siddhaaMzca tanmantraan grahaan sarvaanapohati// AS.Utt.8.60/ yaccaanantarayoH kiJcidvakSyate+adhyaayayorhitam/ yaccoktamiha tat sarvaM prayuJjiita parasparam// //iti aSTamo+adhyaayaH// atha navamo+adhyaayaH/ AS.Utt.9.1/ athaata unmaadapratiSedhaM naamaadhyaayaM vyaakhyaasyamaH/ iti ha smaahuraatreyaadayo maharSayaH// AS.Utt.9.2/ SaDunmaadaa bhavanti vaatapittakaphasannipaataadhiviSanimittaaH/ tatronmaado naama ya unmaargagaiH zaariiramaanasairdoSairmanaso madaH// AS.Utt.9.3/ teSaaM punarunmaargagatve hetuH zamalaM vikRtopahitamahitamanucitamannapaanavidhinirapekSamaahaarajaatamatyupakSiiNadehaanaaM vyavaayavyaadhivegasamudgame viSamazariiraceSTopasevaa devadvijaguruullaGghanaM vaa raagadveSajanitaabhiraadhibhirmanovighaato viSopaviSagaropayogo vaa// AS.Utt.9.4/ ebhirhiinasatvasya manasyupahate buddhau pracalitaayaamatyudiirNatvaaddoSaaH prakupitaa hRdayamupasRtya manovahaani srotaaMsyaavRtya janayantyunmaadam// AS.Utt.9.5/ tatra zirasaH zuunyataa cakSuSorasvasthatvaM svanaH karNayorucchvaasaadhikyamaasyasaMsravaNamannaanabhilaaSo+arocako+avipaako hRdayagraho+asthaane dhyaanaayaasasammohodvegaaH satataM romaharSo jvaro+abhiikSNamunmattacittatvamudarditvamarditaakRtikaraNaM vyaadheH svapne ca darzanamabhiikSNaM bhraantacittacalitaanavasthitaanaamaprazastaanaaM ruupaaNaaM tilapiiDakavaccakraadhirohaNaM vaatakuNDalikaabhirunmathanaM nimajjanaM kaluSaaNaamambhasaamaavarteSu cakSuSozcaapasarpaNaamiti doSanimittaanaamunmaadaanaaM puurvaruupaaNi/ tato+anantaramunmaadaabhinirvRttireva// AS.Utt.9.6/ saamaanyaliGgaM manobuddhismRtyaadisampramoSaH// AS.Utt.9.7/ tatazca deho hatasaarathiriva ratho+akarNadhaara iva caapsu plavaH sukhaduHkhaacaaradharmaadharmapralupto+akasmaad bhramati// AS.Utt.9.8/ tatravaataadasthaanasmitahasitanRttagiitavaaditravaagaGgavikSepavaagbhedabhruu vikSeparodanakrozanaasphoTanaani paryaTanamajasramaasyaat phenaagamo yaanamayaanairalaGkaraNamanalaGkaarikairdravyairlobho+abhyavahaaryeSu labdheSu caavamaanastiivraM maatsaryaM kaarzyaM paaruSyamutpiNDitaaruNaakSataa jiirNe+anne caatibalavatvam// AS.Utt.9.9/ pittaat krodhaH santarjanamakasmaanmuSTiloSTakaaSThazastrairabhidravaNaM nagnataa pracchaayaziziraabhiraatirudakaabhilaaSaH santaapaH piitaavasraMsanamanimittamanalajvalanopazaGkaahni taarakaadarzanaM taamraharitahaaridrasaMrabdhaakSatvaM ca// AS.Utt.9.10/ kaphaadalpavaakceSTaahaaratvamarocako vamathuruSNasevaa laalaasiGghaNakasravaNaM rahaH kaamataa striipriyatvaM nidraabiibhatsatvaM zaucadveSaH zvayathuraasye zuklastimitamalaavilaakSataa bhukte raatrau ca balavatvamiti/ bhavati caatra// AS.Utt.9.11/ sarvaayatanasaMsthaanasannipaate tadaatmakam/ unmaadaM daaruNaM vidyaattaM bhiSak parivarjayet// AS.Utt.9.12/ dhanakaantaadinaazena duHsahenaabhiSaGgavaan/ paaNDurdiino muhurmuhyan haaheti paridevate// AS.Utt.9.13/ rodityakasmaat smayate tadguNaan bahumanyate/ zokakliSTamanaa dhyaayan jaagaruuko viceSTate// AS.Utt.9.14/ viSeNa zyaavavadano naSTacchaayo+abalendriyaH/ vegaantare+api sambhraanto raktaakSastaM vivarjayet// AS.Utt.9.15/ athaanilaja unmaade snehapaanaM prayojayet/ puurvamaavRtamaarge tu sasnehaM mRduzodhanam// AS.Utt.9.16/ kaphapittodbhave+apyaadau vamanaM savirecanam/ snigdhaasvinnasya bastiiMzca zirasazca virecanam/ tathaasya zuddhadehasya prasaadaM labhate manaH// AS.Utt.9.17/ snehakaale ca vaatotthe tailaM zariiSamiSyate/ mahaakalyaaNakaM paitte paJcagavyaM kaphodbhave// AS.Utt.9.18/ ithamapyanuvRttau tu tiikSNaM naavanamaJjanam/ harSaNaazvaasanotraasabhayataaDanatarjanam// AS.Utt.9.19/ abhyaGgodvartanaalepadhuupaan paanaM ca sarpiSaH/ yuJjyaattaaMni hi zuddhasya nayanti prakRtiM manaH// AS.Utt.9.20/ hiGgusauvarcalavyoSairdvipalaaMzairghRtaaDhakam/ siddhaM samuutramunmaadabhuutaapasmaaranut param// AS.Utt.9.21/ dvau prasthau svarasaatbrahmyaa ghRtaprasthaM ca saadhitam/ vyoSazyaamaatrivRdbimbiizaGkhapuSpiinRpadrumaiH// AS.Utt.9.22/ sasaptalaakRmiharaiH kalkitairakSasammitaiH/ palavRdhyaa prayuJjiita paraM maatraacatuSpalam// AS.Utt.9.23/ unmaadakuSThaapasmaaraharaM vandhyaasutapradam/ vaaksvarasmRtimedhaakRddhanyaM braahmiighRtaM smRtam// AS.Utt.9.24/ varaavizaalaavaDhrailaadevadaarvelavaalukaiH/ dvisaarivaadvirajaniidvisthiraaphaliniinataiH// AS.Utt.9.25/ bRhatiikuSThamaJjiSThaanaagakesaradaaDimaiH/ vellataaliisapatrailaamaalatiimukulotpalaiH// AS.Utt.9.26/ sadantiipadmakahimaiH karSaaMzaiH sarpiSaH pacet/ prasthaM bhuutagrahonmaadakaasaapasmaarasuudanam// AS.Utt.9.27/ paaNDukaNDuuviSe zoSe mehe mohe jvare gare/ aretasyalparajasi daivopahatacetasi// AS.Utt.9.28/ amedhasi skhaladvaaci smRtikaame+alpapaavake/ balyaM maGgalyamaayuSyaM kaantisaubhaagyapuSTidam/ kalyaaNakaamidaM sarpiH zreSThaM puMsavanaSe ca// AS.Utt.9.29/ ebhyo dvisaarivaadiini jale paktvaikaviMzatim/ jale tasmin pacet sarpirgRSTikSiiracaturguNam// AS.Utt.9.30/ viiraadvimedaakaakoliikapikacchuuviSaaNibhiH/ suupyaparNiiyutairetanmahaakalyaaNakaM param/ bRMhaNaM sannipaataghnaM puurvasmaadadhikaM guNaiH// AS.Utt.9.31/ jaTilaa puutanaa kezii caaraTii markaTii vacaa/ traayamaaNaa jayaa viiraa corakaH kaTurohiNii// AS.Utt.9.32/ kaayasthaa suukarii chatraa saaticchatraa palaGkaSaa/ mahaapuruSadantaa ca vayasthaa naakuliidvayam// AS.Utt.9.33/ kaTambharaa vRzcikaalii zaaliparNii ca tairghRtam/ siddhaM caaturthikonmaadagrahaapasmaaranaazanam// AS.Utt.9.34/ mahaapaizaacakaM naama ghRtametadyathaamRtam/ buddhimedhaasmRtikaraM baalaanaaM caaGgavardhanam// AS.Utt.9.35/ lazunaanaaM zataM triMzadabhayaatryuuSaNaat palam/ gavyacarmamaSiiprastho dvyaaDhakaM kSiiramuutrayoH// AS.Utt.9.36/ puraaNasarpiSaHprasthamebhiH siddhaM prayojayet/ hiGgucuurNapalaM ziite datvaa ca madhumaanikaam// AS.Utt.9.37/ taddoSagantusambhuutaanunmaadaan viSamajvaraan/ apasmaaraaMzca hantyaazu paanaabhyaJjananaavanaiH// AS.Utt.9.38/ kevalaM siddhamebhirvaa ghRtamuttamamaatrayaa/ puraaNaM paayayitvainaM zvabhre rundhyaat gRhe+athavaa// AS.Utt.9.39/ etaanauSadhavargaanvaa vidheyatvamagacchati/ aJjanodvartanaalepanaavanaadiSu yojayet// AS.Utt.9.40/ azvagandhaajagandhogragandhaalazunasarSapaiH/ raasnaakaayasthagolomiiyuktaistailaM vipaacitam// AS.Utt.9.41/ gomuutrasadRzaM paananasyaabhyaGgaanuvaasainaiH/ sarvonmaadagrahaalakSmiipaapmaapasmaaranaazanam// AS.Utt.9.42/ ziriiSo madhukaM hiGgu lazunastagaraM vacaa/ kuSThaM ca bastamuutreNa piSTaM syaannaavanaaJjanam// AS.Utt.9.43/ tadvadvyoSaM haridre dve maJjiSThaahiGgusarSapaaH/ ziriiSabiijaM conmaadagrahaapasmaaranaazanam// AS.Utt.9.44/ braahmiimaindriiM viDaGgaani vyoSaM hiGgujaTaaM muram/ raasnaaM viSaghnaaM lazunaM vizalyaaM surasaM vacaam// AS.Utt.9.45/ jyotiSmatiiM naagavinnaamanantaaM sahariitakiim/ kaamliiM ca hastimuutreNa piSTvaa chaayaavizoSitaa/ vartinasyaaJjanaalepadhuupairunmaadasuudanii// AS.Utt.9.46/ piSTvaa phalaanyapaamaargaaddhiGgulaM hiGgupatrikaam/ vartirgokroSTupittena maricaardhaaMzakaaJjanam/ unmaadabhuutaapasmaare nRSu goSu ca gocare// AS.Utt.9.47/ avapiiDaazca vividhaaH sarSapasnehasaMyutaaH/ kaTutailena caabhyaGgo dhmaapayeccaasya tadrajaH// AS.Utt.9.48/ sahiGgutiikSNadhuumazca suutrasthaanodito hitaH/ zRgaalazalyakoluukajatukaavRkabastajaiH// AS.Utt.9.49/ muutrapittazakRllomanakhacarmabhiraacaret/ dhuupadhuumaaJjanaabhyaGgapradehapariSecanam// AS.Utt.9.50/ dhuupayet satataM cainaM zvagomatsyaiH supuutibhiH/ vaatazleSmaatmake praayaH paittike tu prazasyate// AS.Utt.9.51/ tiktakaM jiivaniiyaM ca sarpiH snehazca mizrakaH// AS.Utt.9.52/ ziitaani caannapaanaani madhuraaNi laghuuni ca/ vidhyet siraaM yathoktaaM vaa tRptaM medyaamiSasya vaa/ nivaate zaayayedevaM mucyate mativibhramaat// AS.Utt.9.53/ prakSipyaasalile kuupe zoSayedvaa bubhukSayaa/ aazvaasayet suhRttaM vaa vaakyairdharmaarthasaMhitaiH// AS.Utt.9.54/ bruuyaadiSTavinaazaM vaa darzayedadbhutaani vaa/ baddhaM sarSapatailaaktaM nyastaM cottaanamaatape// AS.Utt.9.55/ kapikacchvaathavaa taptairlohatailajalaiH spRzet/ kazaabhistaaDayitvaa vaa badhvaa zvabhre vinikSipet// AS.Utt.9.56/ athavaa viitazastraazmajane santamase gRhe/ sarpeNodghRtadaMSTreNa daantaiH siMhairgajaizca tam/ traasayecchastrahastairvaa kiraataaraatitaskaraiH// AS.Utt.9.57/ athavaa raajapuruSaa bahirniitvaa susaMyatam/ bhiiSayeyurvadhenainaM tarjayanto nRpaajJayaa// AS.Utt.9.58/ dehaduHkhabhayebhyo hi paraM praaNabhayaM matam/ tena yaati zamaM tasya sarvato viplutaM manaH/ siddhaa kriyaa prayojyeyaM dezakaalaadyapekSayaa// AS.Utt.9.59/ iSTadravyavinaazaattu mano yasyopahanyate/ tasya tatsadRzapraaptisaantvaazvaasaiH prasaadayet// AS.Utt.9.60/ kaamazokabhayakrodhaharSerSyaalobhasambhavaan/ parasparapratidvandvairebhireva zamaM nayet// AS.Utt.9.61/ bhuutaanubandhamiikSeta proktaliGgaadhikaakRtim/ yadyunmaade tataH kuryaat bhuutanirdiSTamauSadham// AS.Utt.9.62/ baliM ca dadyaat palalaM yaavakaM saktupiNDikaam/ snigdhaM madhuramaahaaraM taNDulaan rudhirokSitaan// AS.Utt.9.63/ pakvaamakaanimaaMsaani suraaM maireyamaasavam/ atimuktasya puSpaaNi jaatyaaH sahacarasya ca/ catuSpathe gavaaM tiirthe nadiinaaM saGgameSu ca// AS.Utt.9.64/ nivRttaamiSamadyo yo hitaazii prayataH zuciH/ nijaagantubhirunmaadaiH satvavaan na sa yujyate// AS.Utt.9.65/ prasaadazcendriyaarthaanaaM budhyaatmamanasaaM tathaa/ dhaatuunaaM prakRtisthatvaM vigatonmaadalakSaNam// //iti navamo+adhyaayaH// atha dazamo+adhyaayaH/ AS.Utt.10.1/ athaato+apasmaarapratiSedhaM naamaadhyaayaM vyaakhyaasyaamaH/ iti ha smaahuraatreyaadayo maharSayaH// AS.Utt.10.2/ smRtyapaayo hyapasmaaraH sa dhiisattvaabhisamplavaat/ jaayate+abhihate citte cintaazokabhayaadibhiH// AS.Utt.10.3/ unmaadavat prakupitaizcittadehagatairmalaiH/ hate sattve hRdi vyaapte saMjJaavaahiSu kheSu ca// AS.Utt.10.4/ tamo vizan muuDhamatirbiibhatsaaH kurute kriyaaH/ dantaankhaadanvamanphenaM hastau paadau ca vikSipan// AS.Utt.10.5/ pazyannasanti ruupaaNi praskhalan patati kSitau/ vijihmaakSibhruvo doSavege+atiite vibudhyate// AS.Utt.10.6/ kaalaantareNa sa punazcaivameva viceSTate/ apasmaarazcaturbhedo vaataadyairnicayena ca// AS.Utt.10.7/ ruupamutpatsyamaane+asmin hRtkampaH zuunyataa bhramaH/ tamaso darzanaM dhyaanaM bhruuvyudaaso+akSivaikRtam// AS.Utt.10.8/ azabdazravaNaM svedo laalaasiGghaaNakasrutiH/ avipaako+arucirmuurchaa kukSyaaTopo balakSayaH// AS.Utt.10.9/ nidraanaazo+aGgamardastRT svapne gaanaM sanartanam/ paanaM tailasya madyasya tayoreva ca mehanam// AS.Utt.10.10/ tatra vaataat sphuratsakthiH pratataM ca muhurmuhuH/ apasmarati saMjJaaM ca labhate visvaraM rudan// AS.Utt.10.11/ utpiNDitaakSaH zvasiti phenaM vamati kampate/ aavidhyati ziro dantaan dazatyaadhmaatakandharaH// AS.Utt.10.12/ parito vikSipatyaGgaM viSamaM vinataaGguliH/ ruukSazyaavaaruNaakSitvaGnakhaasyaH kRSNamiikSate/ capalaM paruSaM ruupaM viruupaM vikRtaananam// AS.Utt.10.13/ apasmarati pittena muhuH saMjJaaM ca vindati/ piitaphenaakSivaktratvagaasphaalayati mediniim/ bhairavaadiiptaruSitaruupadarzii tRSaanvitaH// AS.Utt.10.14/ kaphaaccireNa grahaNaM cireNaiva vibodhanam/ zuklaabharuupadarzitvaM sarvaliGgaM tu varjayet// AS.Utt.10.15/ athaavRtaanaaM dhiicittahRdkhaanaaM praakprabodhanam/ tiikSNaiH kuryaadapasmaare karmabhirvamanaadibhiH// AS.Utt.10.16/ vaatikaM bastibhuuyiSThaiH paittaM praayo virecanaiH/ zlaiSmikaM vamanapraayairapasmaaramupaacaret// AS.Utt.10.17/ vamanaM madanaM lambaa vizaalaariSTakauTajam/ reko muutratrivRcchyaamaa dravantii saptalaa snuhii// AS.Utt.10.18/ dazamuulabalaaraasnaasaralaamaradaarubhiH/ yavakolakulatthaizca samuutrakSaarasaindhavaiH/ aasthaapanaM prayuJjiita hiGgusnehasamanvitaiH// AS.Utt.10.19/ ebhiranyaizca vaataghnaiH kaTutailaM prasaadhitam/ vaataapasmaarazamanaM nasyaabhyaGgaanuvaasanaiH// AS.Utt.10.20/ sarvataH suvizuddhasya samyagaazvaasitasya ca/ apasmaaravimokSaarthaM yogaan saMzamanaan zRNu// AS.Utt.10.21/ gomayasvarasakSiiradadhimuutraiH zRtaM haviH/ apasmaarajvaronmaadakaamalaantakaraM pibet// AS.Utt.10.22/ dvipaJcamuulatriphalaadvinizaakuTajatvacaH/ saptaparNamapaamaargaM niiliniiM kaTurohiNiim// AS.Utt.10.23/ zamyaakapuSkarajaTaaphalgumuuladuraalabhaaH/ dvipalaaHsaliladroNe paktvaa paadaavazeSite// AS.Utt.10.24/ bhaarGgiipaaThaaDhakiikumbhanikumbhavyoSarohiSaiH/ muurvaabhuutiikaabhuunimbazreyasiisaarivaadvayaiH// AS.Utt.10.25/ madayantyagniniculairakSaaMzaiH sarpiSaH pacet/ prasthaM tadvaddravaiH puurvaiH paJcagavyamidaM mahat// AS.Utt.10.26/ jvaraapasmaarajaTharabhagandaraharaM param/ zophaarzaH kaamalaapaaNDugulmakaasagrahaapaham// AS.Utt.10.27/ ziriiSapuSpapatratvaksaaramuulatulaadvayam/ varaNairaNDazamyaakadazamuulaaTaruuSakam/ AS.Utt.10.28/ zataavariibalaaraasnaasuSaviipaaribhadrakam/ muruGgiiM vaJculaM dantiiM kakubhaM sapunarnavam// AS.Utt.10.29/ rohiSasya jaTaaM puSpaM karaghaaTamayuurakam/ zataardhaaMzaM pRthagdraakSaalaakSaamisivaraayavaan// AS.Utt.10.30/ sakolaan sakulatthaaMzca pRthagardhaaDhakonmitaan/ dvizataM pizitaat gavyaat chaagaadvaa tatpacedapaam// AS.Utt.10.31/ droNairdvaatriMzataaSTaaMzazeSeNa ca vipaacayet/ tailadroNaM dadhivahe zlakSNapiSTaizca paalikaiH// AS.Utt.10.32/ paaThaasamaGgaasuSaviidvinizaacandanadvayaiH/ elaajalotpalabalaazvadaMSTraasaarivaaghanaiH// AS.Utt.10.33/ maJjiSThaakuSThamadhukalodhraraasnaakuTannaTaiH/ zaThiiziriiSakusumanatanaagaamaraahvayaiH// AS.Utt.10.34/ varaaGgajoGgapattaGgaviDaGgaiH sapriyaGgubhiH/ muruDgiipatranaladasevyakundanakhadvayaiH// AS.Utt.10.35/ tilaparNyaa ca tatpaanabastyabhyaJjananaavanaiH/ apasmaaragrahonmaadaan sazoSaviSamajvaraan// AS.Utt.10.36/ yonizukraamayaan gulmaM pramehaM paaNDutaaM madam/ vaatazoNitaviisarpapakSaaghaataarditaadikaan// AS.Utt.10.37/ sarvaan maarutajaanrogaanvizeSaadviSavaatajaan/ nihanti kaarmaNaM kRtyaaM muuladaMSTraaviSaM garam/ rasaayanaanaaM pravaraM medhyaM vaajiikaraM param// AS.Utt.10.38/ braahmiirasavacaakuSThazaGkhapuSpiizRtaM ghRtam/ puraaNaM medhyamunmaadaalakSmyapasmaarapaapmajit// AS.Utt.10.39/ tailaprasthaM ghRtaprasthaM jiivaniiyaiH palonmitaiH/ kSiiradroNe pacet siddhamapasmaaravimokSaNam// AS.Utt.10.40/ kaMse kSiirekSurasayoH kaazmarye+aSTaguNe rase/ kaarSikairjiivaniiyaizca sarpiHprasthaM vipaacayet/ vaatapittodbhavaM kSipramapasmaaraM nihanti tat// AS.Utt.10.41/ tadvat kaazaavidaariikSukuzakvaathazRtaM payaH// AS.Utt.10.42/ madhukadvipale kalke droNe caamalakiirasaat/ siddhaM siddho ghRtaprasthaH pittaapasmaarabheSajam// AS.Utt.10.43/ kuuSmaaNDasvarase sarpiraSTaadazaguNe zRtam/ yaSTiikalkamapasmaaraharaM dhiivaaksvarapradam// AS.Utt.10.44/ kapilaanaaM gavaaM pittaM naavanaM paramaM hitam/ zvazRgaalaviDaalaanaaM siMhaadiinaaM ca puujitam// AS.Utt.10.45/ godhaanakulanaagaanaaM pRSatarkSagavaamapi/ pitteSu saadhitaM tailaM nasye+abhyaGge ca zasyate// AS.Utt.10.46/ triphalaavyoSapiitadruyavakSaaraphaNijjakaiH/ zryaahvaapaamaargakaaraJjabiijaistailaM prasaadhitam/ bastamuutre hitaM nasyaM cuurNaM vaadhmaapayet bhiSak// AS.Utt.10.47/ vRzcikaaliibalaakuSThabhaaGrjiilavaNapaJcakam/ kaayasthaaM zaaradaaM mudgamuziiraM jaladaM yavaan// AS.Utt.10.48/ vyoSaM ca bastamuutreNa piSTvaa vartiiM prakalpayet/ apasmaaragaronmaadasarpadaSTaviSaazite// AS.Utt.10.49/ mustaavayasthaatriphalaakaayasthaahiGguzaadvalaiH/ vyoSamaaSayavairmuutrairbastameSarSabhodbhavaiH// AS.Utt.10.50/ hanti vartirapasmaarakilaasaviSamajvaraan/ puSyodghRtaM zunaH pittamapasmaaraghnamaJjanam/ tadeva sarpiSaa yuktaM dhuupanaM paramaM hitam// AS.Utt.10.51/ kaTabhiinimbakaTvaGgamadhuzigrutvacaaM rase/ siddhaM muutrasamaM tailamabhyaGgaarthaM prazasyate// AS.Utt.10.52/ palaGkaSaavacaapathyaavRzcikaalyarkasarSapaiH/ jaTilaapuutanaakeziinaakuliihiGgucorakaiH// AS.Utt.10.53/ lazunaatirasaacchatraakuSThairviDbhizca pakSiNaam/ maaMsaazinaaM yathaalaabhaM bastamuutre vipaacitam/ tailamabhyaJjanaM kaaryaM taizca dhuupanalepanam// AS.Utt.10.54/ nakuloluukamaarjaaragRdhrakiiTaahikaakajaiH/ tuNDaiH pakSaiH puriiSaizca dhuupamasya prayojayet// AS.Utt.10.55/ kaakoliizigrulavaNahiGguzivaaTikaaH/ kaiDaryaM candanaM kRSNaaM kaakanaasaaM sasarSapaam// AS.Utt.10.56/ zunaH skandhaakSinakharaan parzukaaMzceti peSayet/ bastamuutreNa puSyarkSe tairdihyaaddhuupayecca taiH// AS.Utt.10.57/ gopucchalomabhirdagdhairathavaa bastaromabhiH/ kharaasthibhirhastinakhaistadvadvaa muutrakalkitaiH/ udvartanaM sadaa kuryaacchRtaizca pariSecanam// AS.Utt.10.58/ aabhiH kriyaabhiH siddhaabhirhRdayaM samprabhucyate/ srotaaMsi caasya zudhyanti smRtiM saMjJaaM ca vindati// AS.Utt.10.59/ bhuutaanubandhepasmaare doSaliGgaadhikaakRtau/ yuJjyaadyathaasvaM bhuutoktaaM kriyaaM daivavyapaazrayaam// AS.Utt.10.60/ ziilayettailalazunaM payasaa vaa zataavariim/ braahmiirasaM kuSTharasaM vacaaM vaa madhusaMyutaam// AS.Utt.10.61/ samaM kruddhairapasmaaro doSaiH zaariiramaanasaiH/ yajjaayate yatazcaiSa mahaamarmasamaazrayaH// AS.Utt.10.62/ tasmaadrasaayanairenaM duzcikitsyamupaacaret/ tadaartaM caagnitoyaaderviSamaat paalayet sadaa// AS.Utt.10.63/ muktaM manovikaareNa tvamitthaM kRtavaaniti/ na bruuyaadviSayairiSTaiH kliSTaM ceto+asya bRMhayet// AS.Utt.10.64/ grahopazliSTadehaanaaM vibhraantasmRticetasaam/ mahaasnehaM prazaMsanti paanaabhyaJjanabastiSu// //iti dazamo+adhyaayaH// (tRtiiyaM bhuutatantraM sampuurNam) atha ekaadazo+adhyaayaH/ AS.Utt.11.1/ athaato vartmarogavijJaaniiyaM naamaadhyaayaM vyaakhyaasyaamaH/ iti ha smaahuraatreyaadayo maharSayaH// AS.Utt.11.2/ sarvaroganidaanoktairahitaiH kupitaa malaaH/ acakSuSyairvizeSeNa praayaH pittaanusaariNaH// AS.Utt.11.3/ siraabhiruurdhvaM prasRtaa netraavayavamaazritaaH/ vartmasandhiM sitaM kRSNaM dRSTiM vaa sarvamakSi vaa// AS.Utt.11.4/ rogaan kuryuH calastatra praapya vartmaazrayaaH siraaH/ suptotthitasya kurute vartmastambhaM savedanam// AS.Utt.11.5/ paaMsupuurNaabhanetratvaM kRcchronmiilanamazru ca/ vimardanaat syaacca zamaH kRcchronmiilaM vadanti tamuu// AS.Utt.11.6/ caalayanvartmanii vaayurnimeSonmeSaNaM muhuH/ karotyaruGnimeSo+asau vartma yattu nimiilyate// AS.Utt.11.7/ vimuktasandhi nizceSTaM hiinaM vaatahataM hi tat// AS.Utt.11.8/ kRSNaaH pittena bahvyontarvartma kumbhiikabiijavat/ aadhmaayante punarbhinnaaH piTakaaH kumbhisaMjJikaaH// AS.Utt.11.9/ sadaahakledanistodaM raktaabhaM sparzanaakSamam/ pittena jaayate vartma pittotkliSTamuzanti tat// AS.Utt.11.10/ karoti kaNDuuM daahaM ca pittaM pakSmaantamaazritam/ pakSmaNaaM zatanaM caanu pakSmazaataM vadanti tam// AS.Utt.11.11/ pothakyaH piTakaaH zvetaaH sarSapaabhaa ghanaaH kkaphaat/ zophopadeharukkaNDuupicchilaasrasamanvitaaH// AS.Utt.11.12/ kaphotkliSTaM bhavedvartma stambhakledopadehavat// AS.Utt.11.13/ granthiH paaNDurarukpaakaH kaNDuumaankaThinaHkaphaat/ kolamaatraH sa lagaNaH kiJcidalpastato+athavaa// AS.Utt.11.14/ raktaa raktena piTakaa tattulyapiTakaacitaa/ AS.Utt.11.15/ utsaGgaakhyaa tathotkliSTaM raajimat sparzanaakSamam// AS.Utt.11.16/ arzo+adhimaaMsaM vartmaantaH stabdhaM snigdhaM sadaaharuk/ raktaM raktena tatsraavi cchinnaM cchinnaM ca vardhate// AS.Utt.11.17/ madhye vaa vartmano+ante vaa kaNDuuSaarugvatii sthiraa/ mudgamaatraasRjaa taamraa piTAkaaJjananaamikaa// AS.Utt.11.18/ doSairvartma bahiH zuunaM yadantaH suukSmakhaacitam/ sasraavamantarudakaM bisaabhaM bisavartma tat// AS.Utt.11.19/ yadvartmotkliSTamutkliSTamakasmaanmlaanataamiyaat/ raktadoSatrayotklezaat bhavatyutkliSTavartma tat// AS.Utt.11.20/ zyaavavartma malaiH saasraiH zyaavaM rukkledazophavat// AS.Utt.11.21/ zliSTaakhyaM vartmanii zliSTe kaNDuuzvayathuraagiNii// AS.Utt.11.22/ vartmaantaH piTakaa ruukSaaH karkazaaH sikatopamaaH// AS.Utt.11.23/ sikataavartmakRSNaM tu kardamaM kardamopamam// AS.Utt.11.24/ bahalaM bahalairmaaMsaiH savarNaizciiyate samaiH// AS.Utt.11.25/ kukuuNakaH zizoreva dantotpattinimittajaH/ syaattena zizurucchuunataamraakSo viikSaNaakSamaH/ savartmazuulapaicchilyakarNanaasaakSimardanaH// AS.Utt.11.26/ pakSmoparodhe saGkoco vartmanorjaayate tataH/ kharataantarmukhatvaM ca romNaamanyaani vaa punaH// AS.Utt.11.27/ kaNTakairiva tiikSNaagrairghRSTaM tairakSi zuuyate/ uuSyate caanilaadidviDalpaahaM zaantiruddhRtaiH// AS.Utt.11.28/ kaniinake bahirvartma kaThino granthirunnataH/ taamraH pakvosrapuuyasrudalajyaadhmaayate muhuH// AS.Utt.11.29/ vartmaantarmaaMsapiNDaabhaH zvayathurgrathito+arujaH/ saasraiH syaadarbudo doSairviSamo baahyatazcalaH// AS.Utt.11.30/ caturviMzatirityete vyaadhayo vartmasaMzrayaaH// AS.Utt.11.31/ aadyo+atrabheSajaiH saadhyo dvau tatorzazca varjayet/ pakSmoparodho yaapyaH syaaccheSaaJchastrauSadhairjayet// AS.Utt.11.32/ kuTTayet pakSmaazatanaM chindyaatteSvapi caarbudam/ bhindyaallagaNakumbhiikaabisotsaGgaaJjanaalajiiH// AS.Utt.11.33/ pothakiizyaavasikataazliSTotkliSTacatuSTayam/ sakardamaM sabahalaM vilikhet sukukuuNakam// //iti ekaadazo+adhyaayaH// atha dvaadazo+adhyaayaH/ AS.Utt.12.1/ athaato vartmarogapratiSedhaM naamaadhyaayaM vyaakhyaasyaamaH/ iti ha smaahuraatreyaadayo maharSayaH// AS.Utt.12.2/ kRchrabodhe puraaNaM ghRtaM draakSaakalkakvaathasiddhaM zarkaraavacuurNitaM raatrau paayayet/ snigdhaaMzca nasyadhuumaaJjanatarpaNapuTapaakaan prayojayet/ vaataharadravyakalpitaaMzca bastiin kSiirasvinnaireraNDapallavaiH svedaM ca vartmanaam// AS.Utt.12.3/ evamazaantau mudgamaatraantaraiH padairagninaa tvagdaahaM bindubhiraacaret//1AS.Utt.12.4/ kumbhiikaapiTakaasu vartma likhitvaa saindhavenaanupratisaarya paTolaamalakamadhukakvaathena secayet ghRtena ca// AS.Utt.12.5/ pittaraktokliSTayormadhurauSadhasiddhena sarpiSaa snigdhasya siraaM vidhyet/ virecayeccainaM trivRtkvaathavataa triphalaakalkena/ triphalaakvaathayuktena vaa braahmiicuurNena/ candanoziiramadhukamRdviikaapunarnavabRhatiimuulasiddhaM tailaM naavayet/ likhite ca vartmani srutarakte yaSTyaahvaniryuuheNa prakSaalanam/ candanazRtaM payaH pariSekaH/ ziitasnigdhaazca zirovaktralepaaH// AS.Utt.12.6/ pakSmazaate romakuupaan suucyagreNa kuTTAyejjalaukobhirvaa graahayet/ payasekSurasena vaa vamanam/ svaaduziitaskandhasaadhitaM sarpirnaavanam/ kaakajaGghaa rohita matsyamaaMsaM ca kaakazoNitabhaavitamantardhuumaM dagdhaM cuurNaaJjanaM kuryaat// AS.Utt.12.7/ saJcuurNya puSpakaasiisaM bhaavayet surasaarasaiH/ taamre dazaahaM paramaM pakSmazaate tadaJjanam// AS.Utt.12.8/ pothakiirvilikhya zuNThiisaindhavamaagadhikaacuurNaiH pratisaarya prakSaalya coSNaambhasaa khadirasaaraaDhakiizigrupatrakaSaayeNa secayet/ tatazcaamrajambuupravaalakvaathenaazcyotanam/ triphalaakhadirasaarodakena vaa madhusaMyuktena/ viDaGgalaakSaadaarviitvaggairikaalamanohvaacuurNaH kSaudraanvito+aJjanam// AS.Utt.12.9/ evamapyanupazame jalaukaso yojayet/ punaH punarvaa lekhayet/ pariSekaM ca triphalaamadhukadviharidraakaSaayeNa madhuyuktena kuryaat/ mustazarkaraakapitthapatraambunaa vaa// AS.Utt.12.10/ kaphotkliSTaM vartma likhitvaa saindhavakaasiisapippaliimanazzilaarasaaJjanacuurNairmadhumadbhiH pratisaarayet/ kaphaghnaani ca vamanadhuumanaavanaaJjanaanyaahaaravidhizca/ vartmaapaklede kaasiisalavaNasumanomukularasaaJjanairvartiraJjanam// AS.Utt.12.11/ lagaNaM kaphotkliSTavat saadhayet/ azaamyatyagninaa daaho vamanaM virecanaM ca/ pippaliimadhukanimbajyotiSmatiidevadaaruviDaGgapriyaGgutriphalaakuSThazataahvaasaidhavaiH siddhaM tailaM naavayet/ tiikSNaavapiiDaaJjanakavalaaMzca vidadhyaaduSNopacaaraM ca// AS.Utt.12.12/ utsaGgapiTakaamaJjananaamikaaM ca bhitvaa niSpiiDya collikhitaaM tagarailaasaindhavanepaaliicuurNena sakSaudreNa pratisaarayet/ haridraamadhukapaTolalodhraH samaakSikaH pariSekaH// AS.Utt.12.13/ bisavartmaadiSu bahalavartmaanteSu saidhavaM pratisaaraNam/ bisazliSTavartmanostathaanupazame+agninaa kSaareNa vaa dahanam// AS.Utt.12.14/ kukuuNake nimbapatratriphalaakhadiramuulakalkavipakvaM sarpirdhaatriiM paayayitvaa saindhavasarSapopakulyaayaSTyaahvavatoSNaambhasaa vaamayet/ pippaliidraakSaabhayaaniryuuheNa virecayet/ stanau caasyaa maagadhikaamustaadvirajanaHkalkenaalipyodvartayet/ dhuupayecca saghRtaiH siddhaarthakaH/ paayayeccainaaM paTolamustamRdviikaaguDuuciitriphalaakaSaayam// AS.Utt.12.15/ baalasya vartmanii likhitvaa madhusaindhavarasaaJjanaiH pratisaaryaamalakyazmantakajambuupallavakvaathena prakSaalayet/ jalaukobhirvaa graahayet/ vedanaayaaM tu kuSThaguDuuciikalkodakena saguDakSaudreNa pariSeko muurdhaanaM caasyakaTutailenaabhyajya paaThaakalkena pralipyaarjunabilvanirguNDiimaarkavatarkaariisairyakakaarpaasiimaalatiipatraniryuuheNa secayet// AS.Utt.12.16/ maricaviDaGgaharidraakalkasiddhaM tailaM pratimarzaH/ muurvaataamrarajasii stanyapiSTe piNDaaJjanam/ zaGkhamanazzilaasaindhavarasaaJjanakSaudrairvaa rasakriyaa/ lohazivaaTikaamRdaH kapaale+anekazaH prataptaaH stanyenanirvaapitaaH zlakSNacuurNamaJjanam/ laakSaavellamanazzilaalagairikadaarviitvagbhirvaa/ punaH punazca dhaatriiM vamanavirecanairupapaadayet// AS.Utt.12.17/ pakSmoparodhe samupacitaM vartma lekhanenotkliSTaM raktaM visraavaNena sazophaM zirovirekakavalavamanairyaapayet// AS.Utt.12.18/ pravRddheSu tu romasu vizuddhadehasya sahiSNorbhruvodhastaaddvau bhaagau pakSmaantaat bhaagamekaM samutsRjya yavamaatraM tadaakRti tiryak chedayedaardravaasasaa ca raktaM gRhNiiyaat// AS.Utt.12.19/ tatstanubhuute rakte kSaumasuutreNa baalena vaa dhanurvakrayaa suucyaa mudgamaatraantaraiH padaiH siivyet/ tato+asya lalaaTe paTTaM badhvaa tatsiivanasuutraM tatra suuciipadairnaatigaaDhazlathamaasajjet/ zatadhautaghRtena caasya sakSaudreNa kavalikaaM dadyaat// AS.Utt.12.20/ na caitat badhniiyaat/ vraNavedanaayaaM vastrabaddhena yaSTiimadhukacuurNena saMskRtaM sarpiH pariSeko vaTaadikvaSaayaazca sakSiiraaH/ paJcame SaSThe vaahani sthiriibhuuteSu zastrapadeSu siivanasuutramavalambakaacchitvaapanayet/ vraNaM ca svarNagairikarajasaavacuurNayet/ tiikSNanasyaaJjanaani caavacaarayet// AS.Utt.12.21/ atyutkSipte tu suutre zvayathuH syaat/ tatra mRduH svedaH snaihikaM ca nasyam// AS.Utt.12.22/ nirbhujya vaa vartmadoSopahataaM valiiM vilikhya tumburuvakrakuzaabhayaabiijaanyatamakalkena pratisaarayet kSaareNa vaa dahettaprayaa vaa zalaakayaa// AS.Utt.12.23/ upapakSmaaNi tu laakSaarasena lakSayitvaa sandaMzenoddhRtya tanusuucyagreNaagnivarNena romakuupaan dahet/ tatazca puurvavat pariSeko naavanaM ca// AS.Utt.12.24/ baahyaalajerbhinnaalikhitasya kSaareNaagninaa vaa daaho vraNavaccopacaaraH/ arbudasya ca svinnasyaamuulacchinnasya likhitapratisaaritasya ceti/ bhavanti caatra// AS.Utt.12.25/ nivaate+adhiSThitasyaaptaiH zuddhasyottaanazaayinaH/ bahiH koSNaambutaptena sveditaM vartma vaasasaa// AS.Utt.12.26/ nirbhujya vastraantaritaM vaamaaGguSThaaGguliidhRtam/ na sraMsate calati vaa vartmaivaM sarvatastataH// AS.Utt.12.27/ maNDalaagreNa tattiryak kRtvaa zastrapadaaGkitam/ likhettenaiva patraivaa zaakazephaalikaadijaiH/ phenena toyaraazervaa picunaa pramRjannasRk// AS.Utt.12.28/ sthite rakte sulikhitaM sakSaudraiH pratisaarayet/ yathaasvamuktairanu ca prakSaalyoSNena vaariNaa// AS.Utt.12.29/ ghRtena siktamabhyaktaM badhniiyaanmadhusarpiSaa/ uurdhvaadhaHkarNayordatvaa piNDiiM ca yavasaktubhiH// AS.Utt.12.30/ tRtiiye+ahani muktasya pariSekaM yathaayatham/ kuryaaccaturthe nasyaadiin muJcedevaahni paJcame// AS.Utt.12.31/ samaM nakhanibhaM zophakaNDuugharSaadyapiiDitam/ vidyaat sulikhitaM vartma likhedbhuuyo viparyaye// AS.Utt.12.32/ rukpakSmavartmazatanasraMsanaanyatilekhanaat/ snehasvedaadikastasminniSTo vaataharaH kramaH// AS.Utt.12.33/ abhyajya navaniitena zvetalodhraM pralepayet/ eraNDamuulakalkena puTapaakaM pacettataH// AS.Utt.12.34/ svinnaM prakSaalitaM zuSkaM cuurNitaM poTTaliikRtam/ striyaaH kSiire chagalyaa vaa mRditaM netrasecanam// AS.Utt.12.35/ zaalitaNDulakalkena liptaM tadvat pariSkRtam/ kuryaannetre+atilikhite mRditaM dadhimastunaa/ kevalenaapi vaa sekaM mastunaa jaaGgalaazinaH// AS.Utt.12.36/ medyaaMstu vriihivaktreNa vibhidya kaThinonnataan/ niSpiiDayedanu vidhiH zeSaH syaatatra puurvavat// //iti dvaadazo+adhyaayaH// atha trayodazo+adhyaayaH/ AS.Utt.13.1/ athaataH sandhisitaasitarogavijJaaniiyaM naamaa dhyaayaM vyaakhyaasyaamaH/ iti ha smaahuraatreyaadayo maharSayaH// AS.Utt.13.2/ vaayuH kruddhaH siraaH praapya jalaabhaM jalavaahiniiH/ azru sraavayate vartmazuklasandheH kaniinakaat/ tena netramarugraagazophaM syaat sa jalaasravaH// AS.Utt.13.3/ kaphaat kaphaasrave zvetaM picchilaM bahalaM sravet// AS.Utt.13.4/ kaphena zophastiikSNaagraH kSaarabudbudakopamaH/ pRthumuulazcalaH snigdhaH savarNo mRdupicchilaH/ mahaanapaakaH kaNDuumaanupanaahaH sa niirujaH// AS.Utt.13.5/ raktaadraktaasrave taamraM bahuuSNaM caazru saMsravet// AS.Utt.13.6/ vartmasandhyaazrayaa zukle piTakaa daahazuulinii/ taamraa mudgopamaa bhinnaa raktaM sravati parvaNii// AS.Utt.13.7/ puuyaasraave malaaH saasraa vartmasandheH kaniinakaat/ sraavayanti muhuH puuyaM saasRk tvaGmaaMsapaakataH// AS.Utt.13.8/ puuyaalaso vraNaH suukSmaH zophasaMrambhapuurvakaH/ kaniinasandhaavaadhmaayii puuyaasraavii savedanaH// AS.Utt.13.9/ kaniinasyaantaralajii zopho ruktodadaahavaan// AS.Utt.13.10/ apaaGge vaa kaniine vaa kaNDuuSaapakSmapoTavaan/ puuyaasraavii kRmigranthiH granthiH kRmiyuto+artimaan// AS.Utt.13.11/ upanaahakRmigranthipuuyaalasakaparvaNiiH/ zastreNa saadhayet paJca saalajiinaasravaaMstyajet// AS.Utt.13.12/ pittaM kuryaat site binduunasitazyaavapiitakaan/ malaaktaadarzatulyaM vaa sarvaM zuklamadaaharuk/ rogo+ayaM zuktikaasaMjJaH sazakRdbhedatRDjvaraH// AS.Utt.13.13/ kaphaacchukle samaM zvetaM ciravRdhyadhimaaMsakam// AS.Utt.13.14/ zuklaarmazophastvarujaH savarNo bahalo mRduH/ guruH snigdhombubindvaabho balaasagrathitaH smRtaH// AS.Utt.13.15/ bindubhiH piSTadhavalairutsannaiH piSTakaM vadet// AS.Utt.13.16/ raktaraajiitataM zuklamuuSyate yat savedanam/ sazophaazruupadehaM ca sirotpaataH sa zoNitaat// AS.Utt.13.17/ upekSitaH sirotpaato raajiistaa eva vardhayan/ kuryaat saasraM siraaharSaM tenaakSyudviikSaNaakSamam// AS.Utt.13.18/ siraajaalaM siraajaalaM bRhadraktaM ghanonnatam// AS.Utt.13.19/ zoNitaarma samaM zlakSNaM padmaabhamaadhimaaMsakam// AS.Utt.13.20/ niirukzlakSNorjuno binduH zazalohitalohitaH// AS.Utt.13.21/ mRdvaazuvRdhyaruGmaaMsaM prastaari zyaavalohitam// AS.Utt.13.22/ prastaaryarma malaiH saasraiH snaavarma snaavasannibham// AS.Utt.13.23/ zuSkaasRkpiNDavacchyaavaM yanmaaMsaM bahalaM pRthu// AS.Utt.13.24/ adhimaaMsaarma tat daahagharSavatyaH siraavRtaaH/ kRSNaasannaaH siraasaMjJaaH piTakaaH sarSapopamaaH// AS.Utt.13.25/ zuktiharSasirotpaatapiSTakagrathitaarjunam/ saadhayedauSadhaiH SaTkaM zeSaM zastreNa saptakam// AS.Utt.13.26/ navotthaM tadapi dravyairarmoktaM yattu paJcadhaa/ tacchedyamasitapraaptaM maaMsasnaavasiraavRtam/ carmoddaalavaducchraayi dRSTipraaptaM tu varjayet// AS.Utt.13.27/ pittaM kRSNe+athavaa dRSTau zuklaM todaazruraagavat/ chitvaa tvacaM janayati tena syaatkRSNamaNDalam// AS.Utt.13.28/ pakvajambuunibhaM kiJcinnimnaM ca kSatazukrakam/ tat kRcchrasaadhyaM yaapyaM tu dvitiiyapaTalavyadhaat// AS.Utt.13.29/ tatra todaadibaahulyaM suuciividdhaabhakRSNataa/ tRtiiyapaTalacchedaadasaadhyaM nicitaM vraNaiH// AS.Utt.13.30/ zaGkhazuklaM kaphaatsaadhyaM naatiruk zuddhazukrakam// AS.Utt.13.31/ aataamrapicchilaasrasrudaataasrapiTakaatiruk/ ajaaviTsadRzocchraayakaarSNyaa varjyaasRjaajakaa// AS.Utt.13.32/ siraazukraM malaiH saasraistajjuSTaM kRSNamaNDalam/ satodadaahataamraabhiH siraabhiravatanyate// animittoSNaziitaacchaghanaasrasrucca tattyajet// AS.Utt.13.33/ doSaiH saasraiH sadRkkRSNaM niiyate zuklaruupataam/ dhavalaasropaliptaabhaM niSpaavaardhadalaakRti// AS.Utt.13.34/ atitiivrarujaaraagadaahazvayathupiiDitam/ paakaatyayena tacchukraM varjayettiivravedanam// AS.Utt.13.35/ yasya vaa liGganaazo+antaHzyaavaM yadvaa salohitam/ atyutsedhaavagaaDhaM vaa saasranaaDiivraNaavRtam// AS.Utt.13.36/ puraaNaM viSamaM madhye vicchinnaM yacca zukrakam/ paJcetyuktaa gadaaH kRSNe saadhyaasaadhyavibhaagataH// //iti trayodazo+adhyaayaH// atha caturdazo+adhyaayaH/ AS.Utt.14.1/ athaataH sandhisitaasitarogapratiSedhaM naamaadhyaayaM vyaakhyaasyaamaH/ iti ha smaahuraatreyaadayo maharSayaH// AS.Utt.14.2/ upanaahaM bhiSak svinnaM vriihimukhena bhitvaa maNDalaagreNa samantaallekhayet/ tataH saidhavapippaliicuurNena sakSaudreNa pratisaarayet/ puurvavacca badhniiyaat/ paTolapatraamalakakvaathenaazcyotayet// AS.Utt.14.3/ parvaNaamuttarasandhitribhaage baDizenaavalambya vRddhipatreNaardhamaatre chindyaat/ anyathaazrunaaDii syaat/ madhusaindhavapratisaaritaaM caarmavaccikitset// AS.Utt.14.4/ puuyaalase siraaM vidhyettatastamupanaahayedakSipaakoktaM cakSeta/ saindhavaardrakakaasiisaayastaamraiH susuukSmaiH sakSaudrairaJjanam// AS.Utt.14.5/ kRmigranthiM kariiSeNa svinnaM bhitvaa vilikhya ca kaasiisasaindhavatriphalaamaakSikaiH pratisaarayet// AS.Utt.14.6/ zuktikaaM pittaabhiSyandavat saadhayet// AS.Utt.14.7/ balaasagrathitaM piSTakaM ca siraavyadhavarjaM kaphaabhiSyandavat// AS.Utt.14.8/ vizeSatastilanaalaan yavanaalaan vaa haritazalaakaanardhamaasamajaakSiireNa bhaavayitvaa zoSayitvaa ca daahayet/ tatastadbhasma kSaarakalpena parisraavyaadarviipralepaadvipacet/ rasakriyeyaM balaasagrathitazophopadehaharaa/ ayameva ca kalpaH phaNijjaaarjakaasphotabilvakapitthanirguNDyeraNDakumudotpalajaatiikusumeSu pRthak kaaryaH// AS.Utt.14.9/ saindhavaalamaricakaTphalazaGkhasamudraphenairvartiH piSTake+aJjanam/ zuNThiizigruphalapippaliisaindhavacuurNo biijapuurakarasaapluto+aJjanaM piSTakamapaharati/ tadvattrikaTukakaTphalacuurNo balaasagrathitaM ca// AS.Utt.14.10/ bRhatiiphalaM pippaliitaNDulapuuritaM puTapaakena pacet/ taistaNDulaizcuurNaaJjanaM balaasagrathitapiSTakaghnam/ atyarthazophe haritaalasaindhavazuNThiidevadaarupunarnavairbiDaalakaH// AS.Utt.14.11/ sirotpaataharSajaalaarjuneSu raktaabhiSyandavat pratikuryaat/ vizeSeNa siraaharSe svarNagairiko madhuyukto+aJjanam/ stanyaanvitaM vaa kaasiisaM kSaudradrutaM vaa kaasiisasaindhavamarjune maatuluGgarasena sazarkareNaazcyotanaM mastunaa vaa// AS.Utt.14.12/ zaGkhanaabhirmaakSikeNa yuktaa sitayaa vaa samudraphenakoJjanam/ sphaTikakuGkumazaGkhanaabhimadhuyaSTikaa vaa kSaudraardraastadvadvaa rasaaJjanaM kaasiisaM vaa// AS.Utt.14.13/ arma tu paJcavidhamapi yattanuraktaM dhuumaavilaM dadhinibhaM vaa tacchukravat kaayazirovirekalekhanaaJjanairupaacaret// AS.Utt.14.14/ athetarasmin snigdhasyaaturasya peyaavilepijaaGgalarasaanyatamaazitasya kRtasvastyayanasya sukhazayanagatasyottaanadehasya kiJcidavaakzirasaH sukhoSNaambuplutataantavasvinnanayanasya saindhavena sabiijapuurakarasenaaJjayitvaaGguSThakena nimiilitamakSi vimRdgiiyaadaabalaasagrathitaruupotpatteH/ itthaM ca saMroSitaakSasya pracalite+armaadhimaaMsake nizcalaM paricaarakaH zirodhaarayet// AS.Utt.14.15/ anyazca vaamadakSiNaanyatarapaarzve+anukuulaM sthito dRDhavastragarbhaabhyaamaGguSThaabhyaaM vartmanii nikSipet/ atha vaidyaH kaniinakaat pravRddhe+armaNyapaaGgamakSimaaNasya yatra yatra valii jaayate tatra tatraarma baDizena mucuTyaa vaa naatyaayataM gRhiitvaa kiJcidunnamya kRSNazuklamaNDalaabhyaaM sarvataH suucyagreNa mokSayitvaa kiJcidaaJchet/ atha tiikSNena maNDalaagreNa vRddhipatreNa vaa vilikhya kaniinakaM copaaniiya kaniinakasamameva caturbhaagazeSaM chindyaat/ varjayecca kaniinakaM siraazcaazruvahaaH/ tathaa hi naakSi vyaapadyate// AS.Utt.14.16/ yattu jaalavadarma vyaapi tadeSiNyaa yaavatkaniinakamanusarannunmocyonnamayya puurvavat chindyaat/ tadvadapaaGgaat pravRddhe kaniinakamiikSamaaNasya yaavadapaaGgaM copaniiyaapaaGgasamameva tathaa yaavadvarjayedapaaGgaM siraazcetyaadi/ tataH plotena raktaM vizodhya samyak chinnamavekSya saindhavacuurNena punaH punaH pratisaarayedyavanaalabhasmanaa vaa plotazuddhaM ca punarmadhunaa/ tataH ziitaambu pariSiktaM sarpiSaa sukhoSNena pariSicya madhughRtaaktaM puurvavat badhniiyaat/ muurdhni paadayozcaasmai zatadhautaghRtaM ziitaaMzca pradehaan dadyaat// AS.Utt.14.17/ snehoktaM caacaaramaadizet/ dvitiiye caahni saayaM praatarmadhukasarpiSaa koSNena zirastathaavabaddhameva caakSi siJcet/ paJcaahaM coSNodakaanupaanaM sarpiH piitvaa jiirNe pathyamazniiyaat// AS.Utt.14.18/ tRtiiye divase vimucya karaJjabiijasiddhena kSiireNaakSi svedayet/ lodhramadhukakiMzukapaToladviharidraakoraNDamukulakvaathena madhumizreNaazcyotayet/ saptame+ahani sarvathaa muJcet aatapaakaazadarzanaM ca pariharet// AS.Utt.14.19/ sazophe tu netre dhuumaH zirovirecanaM ca/ anupazaantaraage siraavisraavaNam/ saasraave nasyam// AS.Utt.14.20/ tilaan sulikhitaan madhukakaakoliisuniSaNNakapaJcamuulazarkaraazrutaziite payasi saptaahaM bhaavitaaMstenaiva payasaa piiDayet/ madhukazataahvaasaarivaanantaagarukaakoliihareNukailaavaalukacuurNaM ca piiDyamaaneSu SoDazabhaagena prakSipet/ tattailamebhirevauSadhaiH payasaa caaSTaguNena siddhaM naavanaadazruraagaghnaM dRSTiprasaadanaM ca kRSNagate tu vraNe vraNazukravat kriyaa/ armazeSe ca lekhanaaJjanaani// AS.Utt.14.21/ tatra samyakchinne varNavizuddhiH/ svasthataa ca/ hiinacchedaat punarvRddhii raagaazrupaataprakaazadarzanaakSamatvaadi ca/ aticchedaadakSipaakastambhasphuraNaasrasrutitimirasaMrambhavibaddhavartmaani/ teSu yathaasvaM doSodrekaat pratikuryaat/ naagaramanazzilaalailaasaindhavazarkaraabhirardhakarSaaMzaabhiryuktaM rasaaJjanaardhapalaM kSaudradrutamaJjanaadarmazeSazleSmatimirapillaamayaghram// AS.Utt.14.22/ siraajaale siraa yaastu sthuulaaH kaThinaazcataa baDizena gRhiitvaa maNDalaagreNollikhet// AS.Utt.14.23/ siraapiTakaaH suucyagreNaavalambitaaH kRSNamanupaghnan chindyaat/ suukSmaastvavalikhet/ armavaccaitayoH zeSamaacaret// AS.Utt.14.24/ zukrakeSu yathaasvadoSaanusaareNa triphalaaghRtapaanaraktamokSavirecanaazcyotanamukhaalepanasyatarpaNapuTa/ paakaan prayuJjiita// AS.Utt.14.25/ tatra vraNazukre trivRnniryuuheNa trirvipakvaM sarpiH paayayet/ siraaM ca vidhyet/ duSTazeSaM ca piNDitamakSigamasRk jalaukobhirapaharet/ madhukakaakoliimRdviikotpalavidaariikvaathena maJjiSThaakSiirakaakoliimadhukakvathitaajakSiireNa vaa sazarkareNaazcyotayet ziitaizcaasya zirovaktraM dihyaat siJcecca/ evamapyanubaddhavedanaM zataahvaayaSTyaahvavataa ghRtamaNDenaanuvaasayet// AS.Utt.14.26/ azruraagarujaazaantiM yadaa yasyopalakSayet/ tadaatadaaJjanaiH zukraM lekhaniiyairupaacaret// AS.Utt.14.27/ vaiDuuryasphaTikazaGkhamuktaavidrumaruupyaayastraputtaamrasiisaalamanazzilaakukkuTaaNDatvaksamudraphenarasaaJjanasaindhavairajaapayaHpiSTairvartayazchyaayaazuSkaaH kSaudraghRSTaaH praataH saayaM ca prayuktaa vraNazukranudaH/ karivaraahagogardabhaazvaajoSTradazanaaHzaGkhamuktaasamudraphenaazca marica caturthaaMzayutaa jalapiSTaa vartayaH kSatazukraharaaH/ laakSaasuvarNagairikacandanajaatiimukulairvartirasRkuupittaprasaadanii vraNazukraharaa ca// AS.Utt.14.28/ nimnaM ca zukraM sarujamunnamayet snehapaananasyajaaGgalarasaiH/ niirujaM tarpaNapuTapaakaabhyaam// AS.Utt.14.29/ tatra tarpaNaM mRgaviSkirapizitaM kaazmaryasuniSaNNotpalamRNaalazRGgaaTakazerudraakSaakSiiravidaariijiivaniiyaaMzca kSiireNa paacayet tasmaannavaniitamuddhRtya candanamadhuzarkaraanantaaniilotpalakalkairaSTaguNena ca payasaa vipakvaM puurvavadyojayet// AS.Utt.14.30/ puTapaakaM ca kukkuTamuddhRtaantraM vezavaariikRtya candanasaarivaamadhukazarkaraanantaaniilotpalaprapauNDariika jiivaniiyakalkaiH samadhughRtaiH saMsRjya praagiva kalpayet/ dvitvakchinnamevaM yaapayet// AS.Utt.14.31/ zuddhazukre haridraamadhukasaarivaalodhraniryuuheNaazcyotanam/ lodhracuurNeNa vaa taantavabaddhenoSNaambumRditena/ zuddhakoSThasya ca dantiijyotiSmatiikalko+avapiiDakaH/ zirovirecanadravyavipakvaM vaa tailaM marzaH pratimarzo vaa// AS.Utt.14.32/ zuNThiisaindhavamadhuyaSTikaabRhatiimuulataamrarajobhiraamalakarasapiSTaistaamrapaatraM pralepayet/ tacca saghRtairyavairaamalakapatraizca bahuzo dhuupayet/ vartireSaa mahaaniilaa madhutoyaghRSTaa zuddhazukraM naazayati/ puurvoktaa ca dantavartiH/ azaamyati tu zukre sarvatra punaH punaryathoktameva paryaayeNa yojayet/ antaraantaraa ca raktaM visraavayet/ abhiSyandapratiSedhaM cekSeta// AS.Utt.14.33/ athotsaadanaarthaM zuddhazukre sampraharSaNaani dadyaat/ triphalaarasena tryahaM bhaavitena saindhavenaaJjayet/ tadvat pippaliibhirvaa/ maricapippaliiziriiSabiijabalaasagrathitoktakSaaraaJjanairvaa// AS.Utt.14.34/ sampraharSaNaadraagaazruvedanaasu sandhaavaaJjanaani yuJjyaat/ zaGkhaM taamre stanyena ghRSTaM saghRtairyavaiH zamiipatraizca dhuupayet anena sandhaavaaJjanenaaJjayet/ tadvat suvarNaM ruupyamayo va ghRSTaM saghRtairbadariipatrairdhuupitamaJjanam/ zaGkho nistuSaazca haritamudgaaH piSTaa vartizruurNo vaa madhuyukto+aJjanaM zukragharSaNam/ madhuukasaarazca madhunaa bibhiitakaasthimajjaa vaa// AS.Utt.14.35/ masuuraa nistuSaaH stanyapiSTaastaruNadarbhaaGkuraa ghRtamaajaM gokSiiraM zarazcaayase taamreNa ghRSTaM pratyaJjanaM vedanaaghnam/ yavagodhuumajiivaniiyamaaMsiicuurNena saghRtazarkarotkaarikaa svedopanaahe praNiitaa vedanaamapanayati zukraM cotsaadayati/ tadvadaanuupamaaMsavezavaaro vasaapayaH sarpirvimizraH siddhaH// AS.Utt.14.36/ athaivamupanaahapracalitasyaaJjanam/ gokharaazvoSTradantaaH samudraphenaH zaGkhazcaarjunakaSaayapiSTaa vartirlekhanii/ samudraphenazaGkhakharparazukaasthikharanaagaazvagobaalaastindukakaSaayapiSTaa vaa// AS.Utt.14.37/ pratyaJjanaM ca taruNabadarakhadiratindukaasthnaamantardhuumadagdhaanaaM cuurNam/ utsannaM vaa sazalyaM vaa zukraM baalaadibhirlikhet puTapaakena vaa/ balaasagrathitoktakSaararasakriyayaa vaa// AS.Utt.14.38/ siraazukre tvadRSTighne taruNe vraNazukravat kuryaat// AS.Utt.14.39/ aJjanaM caasya prapauNDariikamadhukaharidraaloharajoJjanabRhatiikSiirakaakoliirajaapayaHpiSTaa yavairghRtayuktairaamalakiipatraizca paryaayeNa dhuupitaa vartiH// AS.Utt.14.40/ aprazaantameva marmavat saadhayet/ samaakSikaM tu rasaaJjanaM pratisaaraNam/ saptame divase kukkuTaaNDakapaalasphaTikacandanamanazzilaalairazvavaraahadazanaizca vartiM kRtvaaJjayet/ udadhikaphazaGkhacandanairajaapayaHpiSTairvartirmadhughRSTaa pratyaMjanaM siraazukrajit/ anupazame pazyati caature kiJcididamevaasakRt kurviita// AS.Utt.14.41/ ajakaamadRSTyupaghaatiniiM kRSNaantajaamasravisraavaNairmadhuravirecanaiH kSiirabastibhiJca saadhayet/ siraazukravacca zastrakarmaadividhineti/ bhavati caatra// AS.Utt.14.42/ ajakaayaamasaadhyaayaaM zukre+anyatra ca tadvidhe/ vedanopazamaM snehapaanaasRksraavaNaadibhiH/ kuryaat biibhatsataaM jetuM zukratvotsedhasaadhanam// AS.Utt.14.43/ naarikelaasthibhallaatataalavaMzakariirajam/ bhasmaadbhiH sraavayettaabhirbhaavayet karabhaasthijam// AS.Utt.14.44/ cuurNaM zukreSvaasaadhyeSu tadvaivarNyaghramaJjanam/ saadhyeSu saadhanaayaalamidameva ca ziilitam// AS.Utt.14.45/ ajakaaM paarzvato vidhvaa suucyaa visraavya codakam/ samaM prapiiDyaaGguSThena vasaardreNaanu puurayet// AS.Utt.14.46/ vraNaM gomaaMsacuurNena baddhaM baddhaM vimucya ca/ saptaraatraadvraNe ruuDhe kRSNabhaaMge same sthite// AS.Utt.14.47/ snehaaJjanaM ca kartavyaM nasyaM ca kSiirasarpiSaa/ tathaapi punaraadhmaate bhedacchedaadikaaM kriyaam/ yuktyaa kuryaadyathaa naaticchedena syaannimajjanam// AS.Utt.14.48/ nityaM ca zukreSu zRtaM yathaasvaM paane ca marze ca ghRtaM vidadhyaat/ na hiiyate labdhabalaa tathaantastiikSNaaJjanairdRk pratataM prayuktaiH// //iti caturdazo+adhyaayaH// atha paJcadazo+adhyaayaH/ AS.Utt.15.1/ athaato dRSTirogavijJaaniiyaM naamaadhyaayaM vyaakhyaasyaamaH/ iti ha smaahuraatreyaadayo maharSayaH// AS.Utt.15.2/ siraanusaariNi male prathamaM paTalaM zrite/ avyaktamiikSate ruupaM vyaktamapyanimittataH// AS.Utt.15.3/ praapte dvitiiyaM paTalamabhuutamapi pazyati/ bhuutaM tu yatnaadaasannaM duure suukSmaJca nekSate// AS.Utt.15.4/ duuraantikasthaM ruupaJca viparyaasena manyate/ doSe maNDalasaMsthaane maNDalaaniiva pazyati// AS.Utt.15.5/ dvidhaikaM dRSTimadhyasthe bahudhaa bahudhaa sthite/ dRSTerabhyantaragate drasvavaDhraviparyayam// AS.Utt.15.6/ naantikasthamadhassaMsthe duuragaM noparisthite/ paarzve pazyenna paarzvasthe timiraakhyoyamaamayaH// AS.Utt.15.7/ praaptoti kaacataaM doSe tRtiiyapaTalaazrite/ tenordhvamiikSate naadhastanucailaavRtopamam/ yathaavarNaJca rajyeta dRSTirhiiyeta ca kramaat// AS.Utt.15.8/ tathaapyupekSamaaNasya caturthaM paTalaM gataH/ liGganaazaM malaH kurvan chaadayeddRSTimaNDalam// AS.Utt.15.9/ tatra vaatena timire vyaaviddhamiva pazyati/ calaavilaaruNaabhaasaM prasannaJcekSate muhuH// AS.Utt.15.10/ jaalaani kezaan mazakaannazmiiMzcopokSitetra ca/ kaaciibhuute dRgaruNaa pazyatyaasyamanaasikam// AS.Utt.15.11/ candradiipaadyanekatvaM vakramRjvapi manyate/ vRddhaH kaaco dRzaM kuryaadrajo dhuumaavRtaamiva// AS.Utt.15.12/ spaSTaaruNaabhaaM vistiirNaaM suukSmaaM vaa hatadarzanaam/ saliGganaazo vaate tu saGkocayati dRksiraaH/ dRGmaNDalaM vizatyantargambhiiraa dRgasau smRtaa// AS.Utt.15.13/ pittaje timire vidyutkhadyotodyotadiipitam/ zikhitittiripatraabhaM praayo niilaJca pazyati// AS.Utt.15.14/ kaace dRkkaaMsyaniilaabhaa taadRgeva ca pazyati/ arkendupariveSaagnimariiciindradhanuuMSi ca// AS.Utt.15.15/ bhRGganiilaa niraalokaa dRksnigdhaa liGganaazataH/ dRSTiH pittena drasvaakhyaa saa drasvaa drasvadarzinii/ bhavet pittavidagdhaakhyaa piitaa piitaabhadarzanaa// AS.Utt.15.16/ kaphena timire praayaH snigdhaM zvetaJca pazyati/ zaGkhendukundakusumaiH kumudairiva caacitam// AS.Utt.15.17/ kaace tu niSprabhendvarkapradiipaadyairivaacitam/ sitaabhaasaa ca dRSTissyaalliGganaaze tu dRzyate// AS.Utt.15.18/ muurtaH kapho dRSTigataH snigdho darzananaazanaH/ bindurjalasyeva calaH padminiipuTasaMzritaH// AS.Utt.15.19/ uSNe saGkocamaayaati cchaayaayaaM parisarpati/ zaGkhakundedukumudasphaTikopamazuklimaa// AS.Utt.15.20/ raktena timire raktaM tamobhuutaJca pazyati/ kaacena raktaa kRSNaa vaa dRSTistaadRk ca pazyati/ liGganaazepi dRk taadRGniSprabhaa hatadarzanaa// AS.Utt.15.21/ saMsargasannipaateSu vidyaat saGkiirNalakSaNaan/ timiraadiinakasmaacca taiH syaadvyaktaakulekSaNaH/ timire zeSayordRSTau citro raagaH prajaayate// AS.Utt.15.22/ dyotate nakulasyeva yasya dRGnicitaa malaiH/ nakulaandhaHsa tatraahni citraM pazyati no nizi// AS.Utt.15.23/ arke+astamastakanyastagabhastau stambhamaagataaH/ sthagayanti dRzaM doSaa doSaandhaH sa gadoparaH// AS.Utt.15.24/ divaakarakaraspRSTaa bhraSTaa dRSTipathaanmalaaH/ viliinaliinaa yacchanti vyaktamatraahni darzanam// AS.Utt.15.25/ uSNataptasya sahasaa ziitavaarinimajjanaat/ tridoSaraktasaMpRkto yaatyuuSmordhvaM tatokSiNii/ daahoSe malinaM zukramahanyaaviladarzanam// AS.Utt.15.26/ raatraavaandhyaM ca jaayeta vidagdhoSNena saa smRtaa// AS.Utt.15.27/ bhRzamamlaazanaaddoSaissaasrairyaa dRSTiraacitaa/ sakledakaNDuuH kaluSaa vidagdhaamlena saa smRtaa// AS.Utt.15.28/ zokajvarazirorogasantaptasyaanilaadayaH/ dhuumaavilaaM dhuumadRzaM dRzaM kuryuH sa dhuumaraH// AS.Utt.15.29/ sahasaivaalpasatvasya pazyato ruupamadbhutam/ bhaasvaraM bhaaskaraadiM vaa vaataadyaa nayanaazritaaH// AS.Utt.15.30/ kurvanti tejaH saMzoSya dRSTiM muSitadarzanaam/ vaiDuuryavarNaaM stimitaaM prakRtisthaamivaavyathaam/ aupasargika ityeSa liGganaazaH atra varjayet// AS.Utt.15.31/ vinaa kaphaalliGganaazaan gambhiiraaM drasvajaamapi// AS.Utt.15.32/ SaTkaacaa nakulaandhazca yaapyaazzeSaaMstu saadhayet/ dvaadazeti gadaa dRSTau nirdiSTaaH saptaviMzatiH// //iti paJcadazo+adhyaayaH// atha SoDazo+adhyaayaH/ AS.Utt.16.1/ athaatastimirapratiSedhaM naamaadhyaayaM vyaakhyaasyaamaH/ iti ha smaahuraatreyaadayo maharSayaH// AS.Utt.16.2/ timiraM kaacataaM yaati kaaco+apyaandhyamupekSayaa/ netrarogeSvato ghoraM timiraM saadhayet drutam// AS.Utt.16.3/ tulaaM paceta jiivantyaa droNe+apaaM paadazeSite/ tatkvaathe dviguNakSiiraM ghRtaprasthaM vipaacayet// AS.Utt.16.4/ prapauNDariikakaakoliipippaliilodhrasaindhavaiH/ zataahvaamadhukadraakSaa sitaadaaruphalatrayaiH/ kaarSikairnizi tatpiitaM timiraapaharaM param// AS.Utt.16.5/ draakSaacandanamaJjiSThaakaakoliidvayajiivakaiH/ sitaazataavariimedaapuNDraahvamadhukotpalaiH// AS.Utt.16.6/ pacejjiirNaghRtapasthaM samakSiiraM picuunmitaiH/ hanti tacchrukratimiraraktaraajiizirorujaH// AS.Utt.16.7/ paTolanimbakaTukaadaarviisevyavaraavRSam/ sadhanvayaasatraayantiiparpaTaM paalikaM pRthak// AS.Utt.16.8/ prasthamaamalakaanaaM ca kvaathayedarmaNe+ambhasaH/ tadaaDhakerdhapalikaiH piSTaiH prasthaM ghRtaat pacet// AS.Utt.16.9/ mustabhuunimbayaSTyaahvakuTayodiicyacandanaiH/ savyoSacavyaistatsarpirghraaNakarNaakSirogajit// AS.Utt.16.10/ vidradhijvaraduSTaarurvisarpaapacikuSThanut/ vizeSaacchrukratimiranaktaandhyoSNaamladaahahRt// AS.Utt.16.11/ triphalaaSTapalaM kvaathyaM paadazeSaM jalaaDhake/ tena tulyapayaskena triphalaapalakalkavaan// AS.Utt.16.12/ ardhaprastho ghRtaatsiddhaH sitayaa maakSikeNa vaa/ yuktaM pibettattimirii tadyuktaM vaa varaarasam// AS.Utt.16.13/ yaSTiimadhudvikaakoliivyaaghriikRSNaamRtotpalaiH/ paalikaiH sasitaadraakSairghRtaprasthaM pacet samaiH// AS.Utt.16.14/ ajaakSiiravaraavaasaamaarkavasvarasaiH pRthak/ mahaatraiphalamityetat paraM dRSTivikaarajit// AS.Utt.16.15/ traiphalenaatha haviSaa lihaanastriphalaaM nizi/ yaSTiimadhukasaMyuktaaM madhunaa ca pariplutaam// AS.Utt.16.16/ maasamekaM hitaahaaraH pibannaamalakodakam/ sauparNaM labhate cakSurityaaha bhagavaan nimiH// AS.Utt.16.17/ gavyaM ghRtaM loharajo bhaajane baadare sthitam/ triphalaacuurNasahitaM piitaM timiranaazanam// AS.Utt.16.18/ puraaNaM ca sitaabhiiruyaSTiimadhukacuurNavat/ niSiktamagnivarNairvaa jiirNaM sarpirayoguDaiH// AS.Utt.16.19/ hemaruupyaayasaizcuurNairyuktaaM vaa triphalaaM pRthak/ ghRtakSaudraanvitaamadyaat kevalaaM vaa vicuurNitaam// AS.Utt.16.20/ taapyaayastriphalaacuurNaM madhujiirNaghRtadrutam/ lohapaatre sthitaM maasaM maaSaraazau ca bhakSayet// AS.Utt.16.21/ saktuun vaadyaatsasarpiSkaaMstriphalaacuurNasaMyutaan/ bhuJjiita vaa susiddhena suupenaamalakaiH saha// AS.Utt.16.22/ praatarbhaktasya vaa puurvamadyaat pathyaaM pRthak pRthak/ mRdviikaazarkaraakSaudraiH satataM timiraaturaH// AS.Utt.16.23/ kvaathosanaat bhRGgarasastailaM kaalatilodbhavam/ lohapaatre tadekatra saadhitaM naavanaM hitam// AS.Utt.16.24/ srotojaaMzaaMzcatuSSaSTiM hemaayoruupyataamrakaiH/ yuktaan pratyekamekaaMzairandhamuuSodarasthitaan// AS.Utt.16.25/ dhmaapayitvaa samaavRttaM tatastacca niSecayet/ rasaskandhakaSaayeNa saptakRtvaH pRtthak pRthak// AS.Utt.16.26/ vaiDuuryamuktaazaGkhaanaaM tribhirbhaagairyutaM tataH/ cuurNaaJjanaM prayuJjiita tatsarvatimiraapaham// AS.Utt.16.27/ nirdagdhaM badaraaGgaaraistutthaM cetthaM niSecitam/ kramaadajaapayaH sarpiH kSaudraistasmaat paladvayam// AS.Utt.16.28/ kaarSikaistaapyamaricasrotojakaTukaanataiH/ paTulodhrazilaapathyaakaNailaaJjanaphenakaiH// AS.Utt.16.29/ yuktaM palena yaSTyaazca muuSaantardhmaatacuurNitam/ hanti kaacaarmanaktaandhyaraktaraajiiH suziilitaH/ cuurNo vizeSaattimiraM bhaaskaro bhaaskaro yathaa// AS.Utt.16.30/ manohvaasaindhhavavyoSazaGkhanaabhiirasaaJjanam/ katakaM candanaM pheno viDaGgaani sitopalaa// AS.Utt.16.31/ kukkuTaaNDakapaalaM ca jalapiSTaa sukhaavatii/ hantyeSaa madhunaa ghRSTaa kaacataimiryazuklakaan// AS.Utt.16.32/ triphalaakukkuTaaNDatvakkaasiisamayaso rajaH/ niilotpalaM viDaGgaani phenaM ca saritaaM pateH// AS.Utt.16.33/ aajena payasaa piSTvaa lepayettaamrabhaajanam/ saptaraatre gate bhuuyaH piSTaM kSiireNa vartayet/ eSaa dRSTipradaa vartirapi syaadbhinnacakSuSaH// AS.Utt.16.34/ aJjanaM kRSNasarpaasye nihitaM kuzaveSTite/ tatastataH samudvRtya maasaat saJcuurNayet saha// AS.Utt.16.35/ sumanaHkSaarakaiH zuSkairardhaaMzaiH saindhavena ca/ prayojayedraagavati timire tadvaraaJjanam// AS.Utt.16.36/ payasaa trayametacca cuurNayitvaa subhaavitam// AS.Utt.16.37/ saamaanyaM saadhanaM tvetatpratidoSamataH zRNu// AS.Utt.16.38/ vaataje timire tatra dazamuulaambhasaa ghRtam/ kSiire caturguNe zreSThaakalkapakvaM pibettataH// AS.Utt.16.39/ triphalaapaJcamuulaanaaM kaSaayaM kSiirasaMyutam/ eraNDatailasaMyuktaM yojayeta virecanam// AS.Utt.16.40/ zaGkhiniitilvakazyaamaadantiirniSkaathya vaa jale/ trivRtkalkapratiivaapaM tena pakvaM ghRtaM pibet// AS.Utt.16.41/ prapauNDariikabRhatiibalaanaladasaindhavaiH/ daarubilvaaDakiikRSNaa hariddraamadhuyaSTibhiH/ siddhaM caturguNakSiiraM tailaM nasto niSecayet// AS.Utt.16.42/ sitairaNDajaTaasiMhiiphaladaarunizaanataiH/ zataahvaabilvamuulaizca tailaM pakvaM payo+anvitam/ nasyaM sarvordhvajatruutthavaatazleSmaamayaartiSu// AS.Utt.16.43/ vasaaJjane ca vaiyaaghrii vaaraahii vaa prazasyate/ gRdhraahikukkuTotthaa vaa madhukenaanvitaa pRthak// AS.Utt.16.44/ pratyaJjanaM ca srotojaM rasakSiiraghRtaiH kramaat/ niSiktaM puurvavadyojyaM timiraghnamanuttamam// AS.Utt.16.45/ nacedevaM zamaM yaati tatastarpaNamaacaret// AS.Utt.16.46/ zataahvaakuSThanaladakaakoliidvayayaSTibhiH/ prapauNDariikasaralapippaliidevadaarubhiH/ sarpiraSTaguNakSiiraM pakvaM tarpaNamuttamam// AS.Utt.16.47/ prasaadanaM snehanaM ca puTapaakaM prayojayet// AS.Utt.16.48/ vaatapiinasavaccaatra niruuhaM saanuvaasanam// AS.Utt.16.49/ pittaje timire sarpirjiivaniiyaphalatrayaiH/ vipaacitaM paayayitvaa snigdhasya vyadhayetsiraam/ zarkarailaatrivRccuurNairmadhuyuktairvirecayet// AS.Utt.16.50/ maJjiSThaalodhramadhukasaarivaacandanaiH zRtam/ jalaM sazarkaraastanyaM netraseke prazasyate// AS.Utt.16.51/ stanyaM vaa padmakoziirakSiirivRkSaaGkuraiH zRtam/ taptairnirvaapitaM sarpirasakRllohapiNDakaiH// AS.Utt.16.52/ vimarditasitaadraakSaM himaM taccaakSisecanam/ ziitaanaalepasekaadiin mukhe muurdhni ca ziilayet// AS.Utt.16.53/ saarivaapadmakoziiramustaazaabaracandanaiH/ vartiH zastaaJjane cuurNastathaa padmotpalaaJjanaiH/ sanaagapuSpakarpuurayaSTyaahvasvarNagaurikaiH// AS.Utt.16.54/ lodhramuurvaaprapuNDraahvamaaMsiiyaSTyaahvacandanaiH/ soziiraiH saadhitaM sarpiH sakSiiraM tarpaNaM hitam// AS.Utt.16.55/ ebhirevauSadhaizchaage pakve yakRti tadrase/ puurvavat puTapaakazca kaaryastimiranaazanaH// AS.Utt.16.56/ zleSmodbhave+amRtaakvaathavaraakaNazRtaM ghRtam/ vidhyet siraaM piitavato dadyaaccaanu virecanam/ kvaathaM puugaabhayaazuNThiikRSNaakumbhanikumbhajam// AS.Utt.16.57/ karaJjakaTphalavacaatriphalaapaJcakolakaiH/ sadaarviikaiH payo yuktaM siddhaM tailaM ca naavanam// AS.Utt.16.58/ zaGkhapriyaGgunaipaaliikaTutrikaphatrikaiH/ dRgvaimalyaaya vimalaa vartiH syaat kokilaa punaH// AS.Utt.16.59/ kRSNaloharajovyoSasaindhavatriphalaaJjanaiH/ piitaakhyaa dvinizaakuSThanatapatrakaNoSaNaiH// AS.Utt.16.60/ patrapiitaavaraavyoSazilaalanatasaindhavaiH// AS.Utt.16.61/ manohvaazaGkhasindhuutthamaricaistimiraM jayet/ vartiH pragaaDhamapyaazu zukrapillaamayaarma ca// AS.Utt.16.62/ taaliisapaaThaakiNihiivellamaaMsiinizaabhayaiH/ piSTaiH kSiiridrumakvaathe ghRtaM siddhaM ca tarpaNam// AS.Utt.16.63/ puTapaakaM ca pizitairjaaGgalaiH saindhavaanvitaiH/ sapippaliimadhughRtaiH kalkitaiH praagivaacaret// AS.Utt.16.64/ zigrupatrairjalasvinnaiH kaaryaH svedazca maatrayaa// AS.Utt.16.65/ raktaje pittavat kaaryaM sannipaate yatholbaNam// AS.Utt.16.66/ vyaaghrarSyagozikhivasaa yavakvaathapayoyutaa/ duurvaamadhukakalkena vipakvaa tarpaNe hitaa// AS.Utt.16.67/ yaSTyanantaadvibRhatiipippaliilavaNadvayaiH/ salohacandanaiH pakvaM yakRtaa zalyakasya ca/ mRgagodhaazazaanaaM ca puTapaakaM prakalpayet// AS.Utt.16.68/ dadyaaduziiraniryuuhe cuurNitaM kaNasaindhavam/ tatsrutaM saghRtaM bhuuyaH pacet kSaudraM kSipeddhane/ ziite caasmin hitamidaM sarvaje timire+aJjanam// AS.Utt.16.69/ kuSThaM vaa zarkaropetamaantarikSeNa vaariNaa/ niSkaathyaM sarpiHkSaudraabhyaaM saMsRSTaM praagivaaJjanam// AS.Utt.16.70/ sroto+aJjanaM sasauviiraM veSTayitvaajamedasaa/ vaTapatrairanu tathaa darbhaiH kRSNamRdaanu ca/ gomayaanalapakvaM tat prazastaM cuurNamaJjanam// AS.Utt.16.71/ urabhrazalyakazvaaviNmaarjaarazikhijanmamiH/ vasaabhirvidhinaanena yogaa yojyaaH pRthak pRthak// AS.Utt.16.72/ vaTaprarohamadhukaduurvaalodhratilotpalaiH/ vayombupiSTaiH saghRtaiH ziro vaktraM ca lepayet// AS.Utt.16.73/ kuryaacchiraH pariiSekamebhireva payaHzRtaiH// AS.Utt.16.74/ sannipaate yaduditaM doSodrekaM vibhajya tat/ saMsarge+api prayuJjiita kaace timiravat kriyaa// AS.Utt.16.75/ na tu tatra siraaM vidhyet dRksthitaa yantrapiiDanaat/ kuryuraandhyaM malaa dadyaat sravye tvasre jalaukasaH// AS.Utt.16.76/ dhuumaraakhyaamlapittoSNavidaahe jiirNasarpiSaa/ snigdhaM virecayecchiitaizziitairdihyaa ca sarvataH// AS.Utt.16.77/ gozakRdrasadugdhaajyairvipakvaM zasyate+aJjanam/ svarNagaurikataaliisacuurNaavaapaa rasakriyaa// AS.Utt.16.78/ puraaNaguDakaasiisapippaliikaTphalaadrajaH/ bhaavitaM triphalaambhobhiH zuSkaM goviDrasaaplutam/ nizaandhvatimire sadyo guTikaa hanti tatkRtaa// AS.Utt.16.79/ dadhnaa vighRSTaM maricaM raatryandhaaMjanamuttamam/ bhRSTaM ghRtaM kumbhayoneH patraiH paane ca puujitam// AS.Utt.16.80/ kaaraJjikotpalasvarNagaurikaambhojakesaraiH/ goviDrasena piSTeyaM vartirnaktaandhyanaazinii// AS.Utt.16.81/ kSaudrajaatiirasaabhyaaM vaa dviharidraarasaaJjanaiH/ ajaamuutreNa vaa kauntiikRSNaastrotojasaindhavaiH// AS.Utt.16.82/ gozakRdrasapiSTairvaa dvinizaapippaliiyutaiH/ kaalaanusaariitaaliisapatrayaSTyaahvanaagaraiH// AS.Utt.16.83/ kaNaa vaa kaapile pitte maasaardhaM paribhaavitaa/ yakRtpitteSu vaa godhaazazarSyarurubarhiNaam// AS.Utt.16.84/ khaadecca pliihayakRtii maahiSe tailasarpiSaa/ ghRte siddhaani jiivantyaaH pallavaani ca bhakSayet/ tathaatimuktakairaNDasohalaabhiirujaani ca// AS.Utt.16.85/ vraNavaccaakSirogeSu bhojyaabhojyaani nirdizet// AS.Utt.16.86/ avidhaaritavegasya bhajato+aJjananaavanam/ tyajataH krodhazokau ca timiraM naaznute+antaram// AS.Utt.16.87/ triphalaamaznato raatrau saMskRtaM pibato ghRtam/ bhuktvaa caapibatastoyaM timiraM laghu zaamyati// AS.Utt.16.88/ suSabhavyaM sukanyaaM ca skandaM cyavanamazvinau/ paDetaan yaH smarennityaM tasya cakSurna hiiyate// AS.Utt.16.89/ cintaabhighaatabhiizokaraukSyaamotkuTikaasanaat/ virekanasyavamanapuTapaakaadivibhramaat// AS.Utt.16.90/ vidagdhaahaaravamanaat kSuttRSNaadividhaaraNaat/ akSirogaavasaanaacca pazyettimirarogivat// AS.Utt.16.91/ suuryoparaagaanalavidyudaadivilokanenopahatekSaNasya/ santarpaNaM snigdhahimaadi yojyaM tathaaJjanaM hema ghRtena ghRSTam// AS.Utt.16.92/ cakSuurakSaayaaM sarvakaalaM manuSyairyatnaH kartavyo jiivite yaavadicchaa/ vyaartho loko+ayaM tulyaraatrindivaanaaM puMsaamandhaanaaM vidyaamaane+api vitte// AS.Utt.16.93/ triphalaarudhirasrutirvizuddhirmanaso nirvRtiraJjanaM sanasyam/ zakunaazanataa sapaadapuujaa ghRtapaanaM ca sadaiva netrarakSaa// AS.Utt.16.94/ ahitaadazanaat sadaa nivRttirbhRzabhaasvaccalasuukSmaviikSaNaacca/ muninaa niminopadiSTametat paramaM rakSaNamiikSaNasya puMsaam// AS.Utt.16.95/ tamaalatRTikuGkumaanyasitamutpalaM pippalii sitaaJjanamayorajo maricakaakamaaciitvacaH/ sayaSTimadhukaaJjanaanyudadhiphenamakSyaamayeSvanuttamamato+aJjanaM vimalamaazu taimiryahRt// //iti SoDazo+adhyaayaH// atha saptadazo+adhyaayaH/ AS.Utt.17.1/ athaato liGganaazapratiSedhaM naamaadhyaayaM vyaakhyaasyaamaH/ iti ha smaahuraatreyaadayomaharSayaH// AS.Utt.17.2/ liGganaaze niilikaa paTalamaandhyamiti paryaayaaH/ saH zlaiSmika eva praak saadhyo+abhihitaH/ tasya punaH SaDupadravaaH/ aavartakii, zarkaraa, raajiimatii, chinnaaMzukaa, candrakii, chatrakii ceti// AS.Utt.17.3/ tatra zvetaaruNaavartavadanavasthitaa dRSTiraavartakii/ arkakSiiralezeneva kuurcikaapiNDeneva caacitaa zarkaraa/ zaalizuukaabharaajyaavRtaa raajiimatii/ chinnaviSamadagdhaabhaa saruk chinnaaMzukaa/ kaaMsyasamacchaayaa candrakasaMsthaanaa candrakii/ naikavarNaa chatranibhaa chatrakii/ taa na vidhyet/ api ca// AS.Utt.17.4/ na vidhyedasiraarhaaNaaM na tRTpiinasakaasinaam/ naajiirNabhiiruvamitaziraHkarNaakSizuulinaam/ naatyuSNaziitavaataabhre naasampuurNaaM ca niilikaam// AS.Utt.17.5/ asaJjaataa hi viSamaa dadhimastutanuzca saa/ zalaakayaavaghRSTaapi punaruurdhvaM prapadyate/ karoti vedanaaM tiivraaM dRSTiM ca sthagayet punaH// AS.Utt.17.6/ saa ca sampuuryate ziighraM zleSmalarvaatapittalaiH/ ciraatsopadravaa ca syaanniSprekSyaatvarhati vyadham// AS.Utt.17.7/ atha snigdhasya viriktasya ghRtaiH sambhojitasya nizi rasena priiNitottamaaGgasyaabhuktavataH sajjopakaraNasya vimale+ahani saadhake ca kRtasvastyayanasya vihitaadityavidehaadhipatipraNaamasya puurvaahNe nivaataprakaazadezasthasya pratyaadityamaastaraNena labdhamaardavaayaaM bhaamau prasaaritacaraNayugmamupaviSTasya kSititalagatasamatalobhayapaaNeH pRSThataH sukhopaviSTena paricaarakeNa hastaabhyaaM nizcalamavalambitazirasaH kizciduttaanaasyasya svaaM naasaamitaraccekSaNamiikSamaaNasyaaturasya jaGghayorupariSTaannaatyucchritaasananiviSTo bhiSag dakSiNahastaanulomamakSi mukhabaaSpasvinnaM nimiilitamiiSadaGguSThodaravimRditataarakatayaa pariplutadoSaM savyaaGguSThapradeziniibhyaamunmiilya dakSiNamadhyamaapradezinyaGguSThairniSkampaM gRhiitayaa zalaakayaa kRSNabhaagaadbhaagadvayasyaapaaGgaadekabhaagasya ca saGgame dRSTeraarjavaM naatyuurdhvamadho vaa netrasahajanmani sandhau vidhyet// AS.Utt.17.8/ evameva dakSiNaM dakSiNaaGguSThapradezinyunmiilitamitareNa kareNaiva caaturasya dakSiNapaarzve sthitvaa// AS.Utt.17.9/ atha zabdavadavedanaM saambubindusruti ca samyagviddhaM vidyaat/ praviSTamaatraaM ca zalaakaaM dhaarayet/ raagaazruvedanaanutpaadanaarthaM ca stanyena secayet/ tataH punaraaturamaazvaasya bhramayan zalaakaamaa dRSTimadhyaat pravezayet// AS.Utt.17.10/ adhazcaasyaavalikayato liGganaazamadrutamavilambitamanusukhamadhomukhamapanayeducchiGkhayeccainam/ tathaa hi dRk srastakaphasya vizudhyati/ vizuddhadRSTezcaaGguliM tantuun jJaatiin santatiiMzca darzayet/ prekSamaaNasya caanimiilitaannetraacchannaiH zanaiH bhramayanneva zalaakaamapakarSet/ atha vyapagatadoSasya yathaavat pazyataH sukhoSNaghRtaaplutaM picumiikSaNasyopari datvaa badhniiyaat/ tato nivaatamaagaaramanupravezya saMvezya ca sopadhaane mRduzayane zayaanaM dakSiNe+akSiNi viddhe vaamena paarzvena vaame dakSiNenobhayasminnuttaanamanukuulaabhiH kathaabhirupaacaret/ yathaazakti cainamupavaasayet/ udgaarakSavathukaasaniSThiivanotkSepaNaani tryahaM pariharet/ snaanaambupaanadantadhaavanaadhomukhaavasthaanaanisaptaaham// AS.Utt.17.11/ snehavidhiM cekSeta/ muurdhni paadayozca ghRtaabhyaGgamaacaret/ tRtiiye caahni muktvaakSi pariSecayederaNDapallavazRtena dugdhoSNena dugdhena/ jiivaniiyairvaa siddhena payasaa haviSaa vaa/ tadvallaghunaa paJcamuulena/ tataH puurvavad badhniiyaat// AS.Utt.17.12/ tataH prabhRtyevameva pratyahamaasaptaaham/ saptame tu divase sarvathaa mokSayet/ dazame vaa/ bhojayeccainaM vyoSaamalakayuktaM dravamiiSatsnehalavaNaM vaaTyamuSNodakadvitiiyaM vilepiiM vaa/ evamaacarato rujaaraagaadayo naanuvartante// AS.Utt.17.13/ tadanuvRttau tu yaSTiimadhukalodhramRdviikaasaindhavaiH siddhena sasitenaajapayasaa nayanamaazcyotayet/ madhukakuSThotpaladraakSaalaakSaazarkaraabhirvaa/ pRzniparNiimustamadhukazataavariipaMdmakasaindhavairvaa// AS.Utt.17.14/ zirovaktralepaM ca saarivaagairikayavaduurvaaghRtaiH kuryaat/ maatuluGgarasaaplutairvaa mRdubhRSTaistilaiH sasarSapaiH/ ajaakSiiradrutairvaa mRdubhRSTaistilaiH sasarSapaiH/ ajaakSiiradrutairvaa payasyaasaarivaapatramaJjiSThaayaSTyaahvairhimaH sukhoSNo vaa lepaH/ tadvaddevadaarunaagaramadmakairvaa// AS.Utt.17.15/ jaaGgalarasena ca jiivaniiyakvaathavataa bhojayet/ vaataharavargasiddhena ca payasaa/ padmakaadigarbhasiddhaM sarpiH paananaavanasekeSu vidadhyaat/ tathaanupazame siraaM vidhyet/ adhimanthasaadhanaM cekSeta// AS.Utt.17.16/ yathoktaacaaraatikramaattu vyadhaH paakamupayaati/ abhiSyandaadhimanthaadayaH syurvyadhadoSaacca/ taanyathaasvamupatrameta// AS.Utt.17.17/ vyadhadoSaaH punaradha uurdhvaM kRSNaasannamapaaGgaasannaM siraavyadhazca// AS.Utt.17.18/ tatraadhovyadhaadatyarthazuulaasrasrutiraagaaH zalaakaayaaMzcopalepo bahalapicchilaH kRSNaaM valibhirupaciiyate nayanaM sravati tadvarjayet// AS.Utt.17.19/ uurdhvavyadhaadatimaatraruk/ tatraatyuSNaghRtapariSeko vaataharaM ca karma// AS.Utt.17.20/ kRSNaasannavyadhaannasukhamapaniiyate paTalam/ kRSNe ca rujaa/ dRSTirapi ca raktaavacchaaditaa kRSNamaNDalaabhaa bhavati/ tatra sarpissekavirekaraktamokSaiH siddhiH// AS.Utt.17.21/ apaaGgaasannavyadhaacchophazuulatodabhedaaH saasraaH srutayaH/ tatra ghRtasekopavaasau bhruvorantare ca daahaH// AS.Utt.17.22/ siraavyadhaadraktaagamo vividhaazca vedanaaH/ tatra stanyamadhukavipakvena sarpiSaa pariSeko+apaaGge vaa daahaH// AS.Utt.17.23/ siraajaalavati tu netre praak siraajaalamapanayet/ tato labdhabalaM snigdhaM ca vidhyet// AS.Utt.17.24/ atha zalaakaabhramaNadoSaaH/ kSobhaNamuurdhvamadho+atyarthadRSTighaTTanamatidRSTipreraNaM ca/ zalaakaakSobhaNaaddhispandanatodabhedaparimanthaaH/ tasminyaSTiimadhukapoTTalyaa ghRtamRditayaa seko jalaukasazca/ uurdhvapraNayanaadraago+ativedanaa ca/ tatropavaaso ghRtasekazca sparzasukhaH/ adhonayanaacchuulaM raktaagamazca/ tatra kSobhaNavat siddhiH/ atyarthadRSTighaTTanaaddRSTyaakulataa/ tatra sarpirmaNDonuvaasanaM naavanaM ca/ atiitya dRSTiM zalaakaayaaH preraNaadraktasravaNaM raktaabharuupadarzanaM ca/ tatra sarpissekopavaasajalaukasaH// AS.Utt.17.25/ liGganaazadoSaastu sphuTanamavagalanaM vistaraNamutplavanaM liinataa ca/ tatra zalaakayaa spRSTo liGganaazo yaH sphuTati tameraNDapatrasvinnaM khaNDazaH zodhayet/ tataH kRSNaasaindhavamadhubhiravapiiDanam/ avagalati tu zalaakaamapaniiya stanyasekaM dadyaadavapiiDanaM ca zuNThiiguDaM jalaukasazca/ vistiiryamaaNe sukhoSNaambuplutena vaasasaa svedo ghRtamaNDazca pratimarzaH/ tadvadutplavamaane vitraasanaM ziitaambhasaa pratataM cocchiGkhanaM ca// AS.Utt.17.26/ sthire cale ca doSe patrabhaGgasvedaH/ tathaapyanapagacchati zalaakaapagamane vaa punarutplavane snehapaananasyaadibhirupapaadya punarvidhyet/ evamapi punarutplavane bhruvorantare daahaH// AS.Utt.17.27/ yastvapakRSyamaaNo dRSTimaNDale liiyate tatra kSiireNa naaDiisvedaM dadyaat/ zataahvaamadhukacuurNasaMsRSTaM ca ghRtaM pratimarza iti/ bhavati caatra// AS.Utt.17.28/ svedadaahapratiimarzaan sadyoviddhe tu secanam// AS.Utt.17.29/ avapiiDaM tRtiiye+ahni yuJjyaattadvajjalaukasaH/ saptaahaante siraamokSaM virekaM bastikarma ca// AS.Utt.17.30/ yantraNaamanurudhyeta dRSTeraa sthairyalaabhataH/ ruupaaNi suukSmadiiptaani sahasaa naavalokayet// AS.Utt.17.31/ kuryaacchlaakaasthuulaagraa vizaalavraNataaM tanuH/ paTalotplavanaM tiikSNaa kSatamantaH kharaarujaH/ kaNThaa ca viSamaazruuNi drasvaa diirghaa ca durgrahaa// AS.Utt.17.32/ aaDhakiimuulamaricaharitaalarasaaJjanaiH/ viddhe+akSNi saguDaa vartiryojyaa divyaambupeSitaa// AS.Utt.17.33/ jaatiiziriiSadhavameSaviSaaNaSuSpavaiDuuryamauktikaphalaM payasaa supiSTam/ aajena taamramamunaa pratanupradigdhaM saptaahataH punaridaM payasaiva piSTam// AS.Utt.17.34/ piNDaaJjanaM hitamanaatapazuSkamakSNi viddhe prasaadajananaM balakRcca dRSTeH/ srotojavidrumazilaappatiphenatiikSNairasyaiva tulyamuditaM guNakalpanaabhiH// //iti saptadazo+adhyaayaH// atha aSTaadazo+adhyaayaH/ AS.Utt.18.1/ athaataH sarvagaakSirogavijJaaniiyaM naamaadhyaayaM vyaakhyaasyaamaH/ iti ha smaahuraatreyaadayo maharSayaH// AS.Utt.18.2/ vaatena netre+abhiSyaNNe naasaanaaho+alpazophataa/ zaGkhaakSibhruulalaaTaasyatodasphuraNabhedanam// AS.Utt.18.3/ zuSkaalpaa duuSikaa ziitamalpaM caazru calaa rujaH/ nimeSonmeSaNaM kRcchraajjantuunaamiva sarpaNam// AS.Utt.18.4/ akSyaadhmaatamivaabhaati suukSmaizzalyairivaacitam/ snigdhoSNaizcopazamanam sobhiSyanda upekSitaH// AS.Utt.18.5/ adhimantho bhavettatra karNayornadanaM bhramaH/ araNyeva ca mathyante lalaaTaakSibhruvaadayaH// AS.Utt.18.6/ hataadhimanthaH sopi syaat pramaadaattena vedanaaH/ anekaruupaa jaayante vraNo dRSTau ca dRSTihaa// AS.Utt.18.7/ manyaakSizaGkhato vaayuranyato vaa pravartayet/ vyathaaM tiivraamapaicchilyaraagazophaM vilocanam/ saGgocayati paryazru sonyatovaatasaMjJitaH// AS.Utt.18.8/ tadvajjihmaM bhavennetramuunaM vaa vaataparyaye// AS.Utt.18.9/ daaho dhuumaayanaM zophaH zyaavataa vartmanorbahiH/ antaHkledo+azru piitoSNaM raagaH piitaabhadarzanam/ kSaarokSitakSataakSitvaM pittaabhiSyandalakSaNam// AS.Utt.18.10/ jvaladaGgaarakiirNaabhaM yakRtpiNDasamaprabham/ adhimanthe bhavennetram syande tu kaphasambhave// AS.Utt.18.11/ adhimanthe bhavennetram syande tu kaphasambhave/ jaaDyaM zopho mahaan kaNDuurnidraannaanabhinandanam/ saandrasnigdhabahuzvetapicchaavadduuSikaazrutaa// AS.Utt.18.12/ adhimanthe nataM kRSNamunnataM zuklamaNDalam/ praseko naasikaadhmaanaM paaMsupuurNamivekSaNam// AS.Utt.18.13/ raktaazruraajiiduuSiikaa raktamaNDaladarzanam/ raktasyandena nayanaM sapittasyandalakSaNam// AS.Utt.18.14/ manthe+akSitaamraparyantamutpaaTanasamaanaruk/ raageNa bandhuukanibhaM taamyati zparzanaakSamam/ asRGnimagnaariSTaabhaM kRSNamagnyaabhadarzanam// AS.Utt.18.15/ adhimanthaa yathaasvaM ca sarve syandaadhikavyathaaH/ zaGkhadantakapholeSu kapaale caatirukkaraaH// AS.Utt.18.16/ vaatapittaaturaM gharSatodabhedopadehavat/ ruukSadaaruNavartmaakSikRcchronmiilanimiilanam// AS.Utt.18.17/ vikuuNanavizuSkatvaziitecchaazuulapaakavat/ uktaH zuSkaakSipaako+ayam sazophaH syaattribhirmalaiH// AS.Utt.18.18/ saraktaistatra zopho+atirugdaahaSThiivanaadimaan// AS.Utt.18.19/ azruuSNaziitavizadapicchilaacchaghanaM muhuH// AS.Utt.18.20/ alpazopho+alpazophastu paako+anyairlakSaNaistathaa// AS.Utt.18.21/ akSipaakaatyaye zophaH saMrambhaH kaluSaazrutaa/ kaphopadigdhamasitaM sitaM prakledaraagavat/ daaho darzanasaMrodho vedanaazcaanavasthitaaH// AS.Utt.18.22/ annasaaro+amlataaM niitaH pittaraktolbaNairmalaiH/ siraabhirnetramaaruuDhaH karoti zyaavalohitam// AS.Utt.18.23/ sazophadaahapaakaazru bhRzaM caaviladarzanam/ amloSito+ayamityuktaa gadaaH SoDaza sarvagaaH// AS.Utt.18.24/ hataadhimanthameteSu saakSipaakaatyayaM tyajet// AS.Utt.18.25/ vaatodbhuutaH paJcaraatreNa dRSTiM saptaahena zleSmajaato+adhimanthaH/ raktotpanno hanti tadvattriraatraanmithyaacaaraat paittikaH sadya eva// //iti aSTaadazo+adhyaayaH// atha ekonaviMzo+adhyaayaH/ AS.Utt.19.1/ athaato+abhiSyandapratiSedhaM naamaadhyaayaM vyaakhyaasyaamaH/ iti ha smaahuraatreyaadayomaharSayaH// AS.Utt.19.2/ atha khalu sarvagaakSirogaaNaaM puurvaruupa eva zirovirekakavaladhuumopavaasaanaasevetaanyatra maarutodrekaat// AS.Utt.19.3/ sarvatra tu candanamaricapatrailaasvarNagairikatagararasaaJjanalavaNayaSTyaahvairbiDaalakaM kuryaat// AS.Utt.19.4/ tathaa daarviitutthahariitakiibhirvaatapitte/ kaphe tu hariitakiinaagararasaaJjanasvarNagairikaiH// AS.Utt.19.5/ api ca/ kuSThaamisipippaliicandanotpalairbiDaalako vedanaaghnaH/ mustaagarucandanaiH kSaudrayutaiH zuuladaaharaagaghnaH/ sandhavaagarutrijaatakatrikaTukasvarNagairikakuSThatagarazaileyakaiH zuulazvayathudaaharaaganut// AS.Utt.19.6/ zigruphalamanohvaazaabaralodhraiH kramaaccaturguNapravRddhaiH zlakSNarajobhiH suukSmataantavasthairnayanamavacuurNayet// AS.Utt.19.7/ zvetalodhratvacaM bahirvilikhitaaM nimbapatrakalkena pradigdhaaM puTapaake vipakvaamardhapalonmitaaM maricacatuSTayayuktaaM zlakSNarajiikRtaaM vastrabaddhaamakSNyavakiret/ etadavaguNThanaM zuuladaahaazruzvayathukaNDuuSaapaakakledopadehaharam/ tayaiva ca poTTalikayaazcyotanakaale+avantisomaaplutayaazcyotayet// AS.Utt.19.8/ puurvavadvaa lodhravalkalakalkamupaskRtaM tanmaatrameva maricadvayena manazzilaapaadenaaSTaaMzakaizca yaSTiimadhukazatapuSpaaJjanairyuktaM prakalpayet/ api ca// AS.Utt.19.9/ aaraNyaazchagaNarase paTaavabaddhaaH susvinnaa nakhavituSiikRtaaH kulatthaaH/ taccuurNaM sakRcuudavarNanaanniziithe netraaNaaM vidhamati sadya eva kopam// AS.Utt.19.10/ atha daaruharidraapalamudakaardhaprasthenaaSTaaMzazeSaM kvathitaM maakSikayuktamaazcyotanaM kurviita// AS.Utt.19.11/ evaM caanupazame vaataabhiSyandinamaadaaveva jaaGgalarasairbhejayitvaa dazamuularaasnaatriphalaakvaathena jiivaniiyakalkena ca payoyutaM siddhamitaradvaa puraaNasarpiH paayayet// AS.Utt.19.12/ aazcyotanaM caasyairaNDamuulapallavaiH zRtamajaakSiiraM kuryaat/ saalaparNiipRzniparNiidvibRhatiimadhukorupuugairvaa/ tadvattagaradriiberazaarGgeSThodumbaramadhukapippaliibRhatiidvayairaNDamuulairvaa// AS.Utt.19.13/ aMzumatiidvayabRhatiikaNTakaarikaabhirvaa taantavaavabaddhaabhiH suraamadyadhaanyaamlaanyatamaaplutaabhiraanuupamaaMsaamlakvaathena vaa// AS.Utt.19.14/ taireva ca maaMsairvezavaariikRtasvinnairmahaasnehavadbhiryavacuurNalavaNapragaaDhaamutkaarikaaM kRtvaa lalaaTagaNDaadiin svedayet// AS.Utt.19.15/ athavaa raasnaabhiirudazamuulabalaakolakulatthayavaanaamajaakSiirasvinnaanaaM baaSpeNa/ raasnaadibhireva siddhaM tailaM sarpirvaa naavanam/ evaMvidhaireva naaDiisvedaM kuryaat// AS.Utt.19.16/ saralasurabhighanadevadaaruhiMsraakaraJjaphalabilvasarSapaizca sabhRSTatilaiH payasaa piSTaiH sukhoSNairmukhaalepo+akSivedanaastambhaprazamanaH// AS.Utt.19.17/ evamasyaanupazaantarujaH siraaM mokSayet/ snehasvedaviSyandaM hi vaataduSTamasRGnirdriyamaaNaM naanilaprakopaaya/ punazca snigdhaaya tilvakena saMyuktaM vaa tilvakakaSaayaanupaanaM sarpirvirecanaM dadyaat/ zuddhaM ca vaatapratizyaayavadaasthaapayedanuvaasayecca// AS.Utt.19.18/ atha tilaan nistuSaan bilvaphalakvaathena bhaavayennizi divaa zoSayedevaM paJcaaham/ tebhyastailaM gRhiitvaa varaahamedoyuktaM bilvamuulamadhuyaSTikaakalkena payasaa ca pacet/ tena nasyaM zirobastiM ca kuryaat/ sarvagandhaniryuuheNa vaa madhukagarbhaM sakSiiraM tailam/ snaihikaM ca dhuumaM pibet// AS.Utt.19.19/ upazaantarujo+asya ca tarpaNam/ kaazmaryamadhukaH kumudotpalorupuugakuSThabRhatiitamaalamaaMsiisaarivaaprapauNDariikadarbhamuulakazerukaabhiH payaH saadhayet tattarpaNanasyaabhyaGgeSu vidadhyaat// AS.Utt.19.20/ kRSNasarpaziro vaa kSiire kvaathayet/ tataH snehamuddhRtya candanoziirazarkarotpalakalkena kSiiravataa pakvaM tarpaNam/ athavaa paJcamuulajiivaniiyakukkuTamaaMsaiHpayo vipacet, tato navaniitaM ghanaanantaasaarivoziiracandanaiH sapayaskaiH saadhayet// AS.Utt.19.21/ puTapaakaM ca chaagorabhravaraahaaNaamanyatamasya yakRt pippaliisaindhavamadhughRtopetaM kuryaat/ aJjanaM caasya dRkprasaadanaartham// AS.Utt.19.22/ kRSNatilaan nistuSaan kRtvaa stanyena saptaahaM bhaavayecchoSayecca/ taccuurNaM sitopalaasamaM kRtvaa madhukaardhabhaagena saindhavaaMzena kRSNasarpazirasazcaantardhuumadagdhasya bhaagena saMsRSTaM divyodakapiSTaaM guTikaaM kaarayet// AS.Utt.19.23/ godhaasarpavasaayaamaajamedasi ca saindhavapippaliicuurNaM rasaaJjanaM caavapet/ eSaa maasaM sthitaa rasakriyaa dRSTiprasaadanii rujaaharaa ca// AS.Utt.19.24/ uddhRtasareNa gavyena dadhnaamlena raajataM bhaajanamaalimpet/ niiliibhuutaM ca tadvizuSkaM mastunaa vartayaH kRtaaH chaayaavizoSitaa vaataakSirogaM jayanti/ maagadhikaakaNTakaarikaadvayamuulatvaGmadhukasitaasaindhavataamrarajaaMsyajaakSiireNa piSTvaa taamrapaatramaalepayet/ saptaahaat saptaahaadapaniiya punastathaiva piSTvaa lepayet/ saptabhiH saptaraatrairguTikaa kRtaaH paraM vaataakSirogavedanaaraagazophatimirakaacanaktaandhyataapaadhimanthaabhighaataharaaH// AS.Utt.19.25/ pratyaJjanaM caatra sphaTikazaGkhanaabhimadhukagairikairikSurasapiSTairvarttiH// AS.Utt.19.26/ ayameva ca sarvo vidhiradhimandhaadiSvapi prayojyaH// AS.Utt.19.27/ vizeSatastvadhimanthe sahacarasphuurjaatakakatakabiijabilvavRkSaadaniiniryuuheNa sapayaskaM sarpiH siddhaM pibet// AS.Utt.19.28/ sarpiSaanupazame tailaM vasaaM majjaanaM puurvoktavidhivadvyatyaasena kuryaat/ sarvathaanupazaantaavuparibhruvoryathokto daahaH// AS.Utt.19.29/ pittaabhiSyandaadhimanthayoH zarkaraavacuurNitaM sarpiH paanam/ tiktakaanaamanyatamaM vaa// AS.Utt.19.30/ prapauNDariikaamalakadvibRhatiidarbhadazamuulazataavariitaaliisapatramaJjiSThaaniilotpalakvaathaH sitaastanyenaazcyotanam/ madhukakaTaGkaTeriiniryuuho vaa/ sakSaudrazcandanamadhukalodhramaJjiSThaasvarNagairikakvaathastiivrazuuladaahaharaH// AS.Utt.19.31/ lodhradaarviimadhukaprapauNDariikaanyaapothya nantakena badhniiyaat/ tena kSaudrasalilaaplutena seko vedanaaghnaH/ tenaiva ca sazarkarastriistanye cchaagadugdhe vaa daaharaagaghnaH// AS.Utt.19.32/ zvetalodhraM madhukaM ca samaM ghRtena bharjayitvaa cuurNayet/ tataH poTTalikaavabaddhaM stanyena toyena vaa mRditamaazu zuuladaaharaagazophaanapohati/ candananalinakumudanaladaadibhirvaa kSiirasaMskRtaiH/ taizca zirovaktrapralepapariSekaaH// AS.Utt.19.33/ evamasiddhau siraavyadhaH punaH snigdhasya ca triphalaakaazmaryakvaathazarkaraatrivRccuurNaurvirekaH// AS.Utt.19.34/ zaGkhamadhukasaindhavabRhatiimuulatvacaH payasaajena piSTvaa taamrapaatraM paralepayet/ punaH saptaahaadevaM saptabhiH saptaraatrairguTikaaH kuryaat/ taaH stanyaghRSTaaH pittaamayeSvaJjanaadrujamapaharanti// AS.Utt.19.35/ suvarNagairikaM nizaaM devyembhaasi sthitamahaH zoSayet saptaaha mevameva ca suziitena madhuravargakaSaayeNa bhaavayedetaccuurNaaJjanaM daaharaagaghnam// AS.Utt.19.36/ paJcaazaddaarviipalaani palikaani ca saarivaamadhukakaakoliidvinizaamRdviikaakaazmaryasuniSaNNakamaJjiSThaalodhroziiracandaani jaladroNeSTabhaagaavazeSaM pacet/ parisrutaM ca punaraadarviilepaadavataarya ca sitopalaasamaaMzaM madhughRtadvipalaM prakSipet/ rasakriyeyaM madhuraa sarvaakSirogeSu hitaa// AS.Utt.19.37/ kaazmaryasvarasapiSTaH saarivaazarkaraakalko nasyamikSurasapiSTaM vaa yaSTyaahvam/ kSatazukroktaM caatra tarpaNaM puTapaakazca// AS.Utt.19.38/ zleSmaabhiSyandedhimanthe ca tryahamupavaasastiikSNaani dhuumakavalanaavanaani/ zaarGgeSThaakuSThatagaramuruGgiivyoSailaadaarubhirbiDaalakaH// AS.Utt.19.39/ tilvakabRhatiinidigdhikaalodhraaragvadhamuulatvagbhirgomuutrakvathitairaazcyotanaM zophopadehakaNDuughnam// AS.Utt.19.40/ nimbapatrakalkadigdhaM vaa lodhramaGgaarasveditaM cuurNitaM taantavaavabaddhamuSNaambumRditam/ tadvadevaabhayaamalakopakulyaapaaTaliicuurNaani/ zigrupallavaraso vaa madhumizraH/ madhuzigrupaaTaliibilvamuulazuNThiikvaatho vaa// AS.Utt.19.41/ nimbapaTolajaatipatralodhradvayamahauSadhaiH khaNDazaH kalpitairvastrabaddhaiH sakSaudrairgauDe siidhau vaa pariplutaiH sekaH paraM zleSmazuuladhraH// AS.Utt.19.42/ rohiSapuutiikakaraJjakapitthaasphotapiilubilvapatrazigrusurasaarkanimbapatrairgomuutrakvathitaiH svedaH// AS.Utt.19.43/ tathaapi zophagharSaanubandhe yavamadanabhuurjazamiipatraiH saghRtairghRtenaiva vaa naaDyaakSi dhuupayet/ laghvazitaM ca dvitiiyehni praatarvyoSavipakvaM yavakSaaraavacuurNitaM sarpiH paayayet/ tataH siraavyadho virekazca// AS.Utt.19.44/ bRhatiitvakzuNThiitaamrakaaMsyarajaaMsi dadhimastunaa piSTvaa taasrapaatre pralepayet/ tathaiva ca saptaahe/ saptasaptaahe ca gate vartayaH kaaryaaH maricaharidraabhayaaJjanairvaa jalapiSTaa vartiH/ trikaTukatriphalaaviDaGgasaaraharidraabhirvaa// AS.Utt.19.45/ hariitakii tutthaM ca samabhaagaM tutthaadaSTaaMzena maricameSaa vartiH kumaarii sarvazleSmaakSirogaghnii// AS.Utt.19.46/ viDaGgacuurNo vaa vaaruNyaa bhaavitaH zaGkho biijapuurarasena madhukaM triphalaarasena pRthagaikadhyaM vaa cuurNaaJjanaM vaa piNDo vaa pothakiibahalakaphotklezaabhiSyandaanapaharati// AS.Utt.19.47/ svarNagairikasaindhavamanazzilaalaakSaanatakaraJjikaasurasazaGkhavyoSataaliisakuSThakaliGgakadevadaarunaladajaatiimukularasaaJjanaiH suraamaNDapiSTairvarttiH sarvazleSmaakSirogavikaaraharaa// AS.Utt.19.48/ puSpakaasiisacuurNaM taamrasamudge surasapatrasvarasena saptaahaM bhaavayet/ taccuurNaaJjanaM vartmopacayapakSmazaataghnam// AS.Utt.19.49/ saindhavavyoSavaraaviDaGgalodhraprapauNDariikamadhukatutthakataarkSyazailataamracuurNaiH chaagapayaHpiSTairmaarkavasvarasaparipiitairvarttiH kaaNDacitraakhyaa sarvaakSirogaan jayati// AS.Utt.19.50/ kaNDvaaM manazzilaasaindhavazvetamaricairmaatuluGgarasapiSTairvarttiH/ sazophaayaaM naagaradevadaarusaindhavajaatikSaarakaiH suraamaNDapiSTaiH// AS.Utt.19.51/ naktamaalalazunazigruzigrukabiijairvaa rasakriyaa/ tarpaNaM ca// AS.Utt.19.52/ yakRdaajamagarupriyaGgunaladadevadaaruyutaM payasi kvaathayettasmin ziite khajamathite yannavaniitaM tadebhirevauSadhairvipakvam/ puTapaakazca kuSThatagaradaarviisarvagandhairaajena yakRtaa saha piSTairmadhughRtayutaiH// AS.Utt.19.53/ raktajaM punarabhiSyandamadhimanthaM ca pittavadupatramet/ stanyekSurasazarkarodakaanyatamena vaazcyotayet/ punaHpunazcaasya rudhiramavasecayet siraavyadhena jalaukobhizca/ tiivravedanaayaaM mahatiiM ghRtamaatraaM paayayet// AS.Utt.19.54/ aaDhakiikuryaTapaaTaliizriiparNiividulaarjunabRhatiicampakamaalatiimuulaani kharjuurarasapiSTaani guTikaaJjanam// AS.Utt.19.55/ kezairjalaardraiH kaaMsyamudgharSayet taan kaaMsyamaladigdhaanantardhuumaM dagdhvaa tat bhasma triphalaakvaathe surasaasvarase kSiire ca chaage paJcaahaM bhaavayet/ etaccuurNaM srotojatulyaM pratyaJjanam// AS.Utt.19.56/ kRSNasarpaM payasi kvaathayettataH puutaziitamathitaat snehamupoSitaaya kRkavaakave dadyaat/ tasya yat puriiSaM tat snehaaJjanam// AS.Utt.19.57/ kRSNasarpamukhamaJjanasarpiSoH puurNaM darbhaveSTitaM mRdavaliptamadhomukhaM gomayenaagninaadagdhvaa tatoJjanamaadaaya patranaladaniilotpalatulyaM cuurNiikRtaM paraM dRkprasaadajananamaJjanam// AS.Utt.19.58/ ghRtamaNDazca zarkaraamadhukaniilotpalairmaanuSiidugdhayuktaiH siddho nasyamiti/ bhavati caatra// AS.Utt.19.59/ sarvekSirogaa yat praayo jaayante syandapuurvakaaH/ yatazca raktaM sanduuSya taanatastvarayaa jayet// AS.Utt.19.60/ sarvordhvajatrugasrotasyandanaat syanda ucyate/ tatsthaanaaM tadvadaGgaanaamadhimantho+atimanthanaat// AS.Utt.19.61/ vaate+akSisekassairaNDabRhatiimadhuzigruNaa/ siddhena paJcamuulena sasitaiH pittaraktayoH// AS.Utt.19.62/ daarviilaakSotpaladraakSaamaJjiSThaamadhukadvayaiH/ zleSmaNi triphalaazuNThiinimbalodhraaTaruuSakaiH/ samastaissannipaatotthe kuryaat syande+akSisecanam// AS.Utt.19.63/ tutthavyoSaabhayaalodhrayaSTyaahvaistaamrasaMsthitaiH/ dhaanyaamlapiSTaiH sekoyaM sarvaabhiSyandarukpraNut// AS.Utt.19.64/ tadvatutthaabhayaalodhrayaSTiimadhurasaaJjanaiH/ zataahvaarddhaaMzasaMyuktaiH sekaH sarvaakSizuulajit// AS.Utt.19.65/ puSpaaJjanasitaakSaudraistaamrasaMsthaistilaambhasaa/ secanaM hanti rugraagadaahazvayathugharSaNam// AS.Utt.19.66/ dvinizaatriphalaamustaiH pramadaadugdhakalkitaiH/ sekaH sazarkaraakSaudrairabhighaatarujaapahaH// AS.Utt.19.67/ niSiktaM tutthakaM vaaraan gorjale paJcaviMzatim/ stanye vaa chaagadugdhe vaa sadyaHkope tadaJjanam// AS.Utt.19.68/ badariidalayaSTyaahvatutthadhaatriiphalaiH samaiH/ puTAantarbaadaraagniiddhairdRgutkopaghnamaJjanam// AS.Utt.19.69/ bRhatyairaNDamuulatvakzigrumuulaiH sasaindhavaiH/ varttiraajapayaHpiSTaissarvavaataakSirogajit// AS.Utt.19.70/ sumanaHkSaarakaaH zaGkhastriphalaa madhukaM balaa/ pittaraktaapahaa varttiH piSTaa divyena vaariNaa// AS.Utt.19.71/ saindhavaM triphalaa vyoSaM zaGkhanaabhissamudrajaH/ phenaH zaileyakaM sarjo varttiH zleSmaakSirogajit// AS.Utt.19.72/ zaGkhavidrumavaiDuuryalohitaakSaplavaasthibhiH/ srotojazvetamaricairvarttiH sarvaakSirogajit// AS.Utt.19.73/ pippalyaH kiMzukaraso vasaa sarpasya saidhavam/ ghRtaM ca jiirNaM sarvaakSivikaaraghnii rasakriyaa// AS.Utt.19.74/ kRSNasarpavasaa kSaudraM raso dhaatryaa rasakriyaa/ zastaa sarvaakSirogeSu kaacaarmapaTaleSu ca// AS.Utt.19.75/ rasaaJjanaM zRGgaveramabhayaa tutthakaM zubham/ yathottaraM dviguNitaistairvarttiraparaajitaa// AS.Utt.19.76/ Rte vaataadabhiSyandaattimiraaNi kukuuNakam/ pothakiipiTakaaH pillaanarmaaNi ca niyacchati// AS.Utt.19.77/ taamre mastusamudghRSTaM tutthakaM zyaavataaM gatam/ sarvaabhiSyandazuklaarmasiraajaalajidaJjanam// AS.Utt.19.78/ maricavaralavaNabhaago bhaagau dvau kaNasamudraphenaabhyaam/ sauviirabhaaganavakaM citraayaaM cuurNitaM kaphaamayajit// AS.Utt.19.79/ maricaamalakajalodbhavatutthaaJjanataapyadhaatubhiH kramavRddhaiH/ SaNmaakSika iti yogastimiraarmakledakaacakaNDuughraH// AS.Utt.19.80/ pippaliiM satagarotpalapatraa varttayet samadhukaaM saharidraaM/ etayaa satatamaJjayitavyaM yaH suparNasamamicchati cakSuH// //iti ekonaviMzo+adhyaayaH// atha viMzo+adhyaayaH/ AS.Utt.20.1/ athaataH akSipaakapillapratiSedhaM naamaadhyaayaM vyaakhyaasyaamaH/ iti ha smaahuraatreyaadayo maharSayaH// AS.Utt.20.2/ zuSkaakSipaake vaataabhiSyandavihitaM sarpiH pibet/ kuliirarasakSiirasiddhaM vaa// AS.Utt.20.3/ daarviiprapauNDariikayoH kvaatha aazcyotanamakSipaakaghnam/ maJjiSThaamadhukakaalaanusaariisaarivaalodhralaakSaaprapauNDariikaaNaamakSipaakaraktaraajiighnam/ mRdviikaacandanakalkastaNDulaambuparisruto madhumaanazrudaahaharaH/ lodhrakoraNDakapuSpakvaatho vedanaaharaH// AS.Utt.20.4/ aNutailaM nasyam/ saarivaavidaariibalaamadhukotpaladraakSaaTaruuSakajiivakacandanairjaaGgalarasakSiiropetaM tailaM saadhitaM naavanaat sarvordhvajatrujaan gadaan vaatapittottaraan nihanti// AS.Utt.20.5/ sngidhaazcaatra tarpaNapuTapaakaaH/ vaatapittaanyatarodrekatazca yathaasvamabhiSyandavidhiH// AS.Utt.20.6/ aadarzamaNDale ghRtaaktakezaan ghRSTvaantardhuumaM dahet saa maSii ghRtapiSTaayasabhaajanasthitaakSipaakamaJjanaa dapaharati// AS.Utt.20.7/ maJjiSThaaphalatrikakaTaGkaTeriiniSkvaathe lohasrotoJjanacuurNamaapiNDiibhaavaat pacet/ etaccuurNaaJjanamabhayaM daahoSaaraagaazruharam// AS.Utt.20.8/ taamrarajassairyakapuSpapuNDraahvamadhukakaalaanusaariisaarivaaH chaagena payasaa piSTaaH piNDaaJjanam// AS.Utt.20.9/ aanuuSavasaa zuNThiisaindhavacuurNaanvitaa snehaaJjanam/ evamapyazaantau madhukasiddhaH zataahvaacuurNayukto ghRtamaNDastathaa payo vaa bastiH// AS.Utt.20.10/ sazophaalpazophayostu snigdhasvinnasyaanu siraavidhyet// AS.Utt.20.11/ draakSaabhayaakvaathastrivRtkalkavaan saghRto virekaH/ viriktasya yathaadoSodayamaasthaapanam// AS.Utt.20.12/ tataH piNDasvinnazirasaH sarSapatailena saindhavayutena vaa sarpiSaa phaNijjakayuktena vaa aNutailena ziMrovirekaH/ viriktaziraso+anuvaasanaM kSiirasarpiSaa dhuumapaanaM ca// AS.Utt.20.13/ zironetraM caasya suniSaNNakapattuurairaNDapatraiH kSiiraambusvinnaiH saMsvedayet// AS.Utt.20.14/ ghRtabhRSTaM lodhracuurNaM suukSmavaasasthamuSNodakavimRditamaazcyotanam/ zuSkaakSipaakoktaM ca vedanaaghnam// AS.Utt.20.15/ evamazaantavedanaM sandhaavairupakramet// AS.Utt.20.16/ zazaziraHkapaalaM saindhavaM kaaMsye stanyaghRSTaM sandhaavo vedanaaghnaH/ tadvattaamraM ca lohe gomuutraghRSTaM ghRtadhuupitam// AS.Utt.20.17/ zigrupallavarasazca taamraghRSTo ghRtadhuupitaH/ zaGkhaM taamre stanyena ghRSTaM ghRtaabhyaktayavazamiipatradhuupitaM gharSavedanaaghnam// AS.Utt.20.18/ udumbaraphalaM lohe stanyaghRSTaM ghRtaabhyaktazamiipatradhuupitaM zuularaagaazrugharSaghnam/ dadhisaraH pippaliisaindhavayuktastaamre ghRSTazzophagharSaazruvedanaaghnaH// AS.Utt.20.19/ mRtkapaalaM kaaMsye tilodakaghRSTaM ghRtaaktanimbapatradhuupitaM zophakaNDuugharSaazruzuularaagaghnam// AS.Utt.20.20/ sandhaavaaJjitaM caakSi stanyenaanusiJcet/ triHparaM ca tairnnaaJjayet/ athaaJjanaani// AS.Utt.20.21/ madhukabRhatiitvaktaamrarajaaMsyajaakSiirapiSTaani zamyaamalakapatrairghRtaaplutairanekazo dhuupitaani piNDaaJjanaM zophavedanaaghnam// AS.Utt.20.22/ taaliisapatrapippaliiloharrajoJjanakaasiisatagarajaatiimukulasaindhavairgomuutrapiSTaistaamramaaliptaM saptaraatraM sthaapayitvaa punastadvadevapiSTairguTikaaH kaaryaastaaH stanyaghRSTaaH stambhazvayathuharSagharSaazrukaNDuughnyaH// AS.Utt.20.23/ abaddhaasthisahakaaramaaMsaM vigatatvacaM samataamracuurNamiiSat saindhavopetaM gavyena dadhnaa piSTvaa taamramaalepayet/ zuSkaM zuSkaM tathaiva ca piSTvaa punarlepayet/ etat saptabhiH saptaahaiH piNDaaJjanaM kRtaM sarvaakSipaakaazrugharSazopharaagavartmopacayaghnam/ azmantakaamlavetasaparuuSakakoladaaDimaiH kRtaa rasakriyaa sazophaalpazophapuuyaalasaan naazayati/ itthamapi zophaanuvRttau punarasraavasekaH zirovirekazca// AS.Utt.20.24/ amloSitaM pittaabhiSyandavadupaacaret/ pillasaadhanaM cekSeta// AS.Utt.20.25/ pittakapharaktanicayotkliSTavartmapothakiibisaakhyakukuuNakapakSmoparodhapuuyaalasazuSkaakSipaakaalpazophaamloSitaa vaatavarjyaazcasyandaadhimanthaa ityaSTaadazadiirghakaalaanubandhino rogaaH pillasaMjJaaH// AS.Utt.20.26/ eSaaM kriyaa yathaasvamupadiSTaiva/ punazca pilliibhuutaanaaM saamaanyenopadizyate// AS.Utt.20.27/ atha pillaakSirogiNaM snehayitvaa vaamayet/ kRtakramasya siraavyadhastato virekaH/ kRtavirekasya vartmanii likhet/ sakRllekhanaadazuddhau punarlekhayet jalaukobhizca graahayet// AS.Utt.20.28/ priyaGgulodhrapadmakesaracandanamadhukakalkena samaakSikeNa biDaalakaH/ tuvarikaaphalatrikarocanaakvaathena madhumataa saayaM praataH sadaa prakSaalanamaJjanaante ca kaSaayavRkSapallavakaSaayeNa// AS.Utt.20.29/ taireva ca patrairuSNaapriyataayaamantaraantaraa svedaH// AS.Utt.20.30/ tutthakapalaM viMzatizca zvetamaricaani dhaanyaamla piSTaani tatpalaistriMzataa taamrapaatre samaaloDitaani bahuvarNaamapi pillaanaaM paramamaazcyotanam// AS.Utt.20.31/ aJjanaM caasyaamradhaatakiipuSpatilaparNiikalkena ca varttiH hariitakyaaDhakiizcaaSTaguNembhaasyaSTabhaagaavazeSaM kvaathayet punazca parisraavyaadarviipralepaadrasakriyeyaM pillaakSiropaNii/ palaazazaakhaasvarase kvaathyamaane bRhatyuziirarajodadyaat tatghaniibhuutaM ziitamaJjanam/ surasaarasapiSTairvaa vacaladevadaarubhiH/ gopittapiSTaabhyaaM vaa vyoSarasaaJjanaabhyaam// AS.Utt.20.32/ haritaalasauviirakaaJjanasamaaMzaM vaa taamracuurNamaJjanam/ paripelavakaasiisaharidraadvayasarSapapriyaGgutagarapippaliikalkena taamrabhaajanamantarlepayitvaa sauviirakakumbhedhomukhaM saptaahaM vaasayet tato guTikaazcuurNaM vaa kuryaat// AS.Utt.20.33/ tutthagairikacuurNaM chagaliipayaHpiSTaM guTikaa pratyaJjanam/ cuurNa eva vaa divyodakabhaavitaH/ sa eva vaa tadaapluto netraazcyotanamiti/ bhavati caatra// AS.Utt.20.34/ vartmaavalekhaM bahuzastadvacchoNitamokSaNam/ punaH punarvirekaM ca pillarogaaturo bhajet// AS.Utt.20.35/ puuyaalasetvazaantente daahaH suukSmazalaakayaa// AS.Utt.20.36/ caturnavatirityakSNorhetulakSaNasaadhanaiH/ parasparamasaGkiirNaaHkaartsnyena gaditaa gadaaH// AS.Utt.20.37/ sarvadaa ca niSeveta svasthopi nayanapriyaH/ puraaNayavagodhuumazaaliSaSTikakodravaan// AS.Utt.20.38/ mudgaadiinkaphapittaghnaan bhuurisarpiHpariplutaan/ zaakaM caivaMvidhaM maaMsaM jaaGgalaM daaDimaM sitaam// AS.Utt.20.39/ saindhavaM triphalaaM draakSaaM vaari paane ca naabhasam/ aatapatraM padatraaNaM vidhivaddoSazodhanam// AS.Utt.20.40/ varjayedvegasaMrodhamajiirNaadhyazanaani ca/ krodhazokadivaasvapnaraatrijaagaraNaatapaan/ vidaahaviSTambhakaraM yaccehaahaarabheSajam// AS.Utt.20.41/ dve paadamadhye pRthusanniveze sire gate te bahudhaa ca netre/ taamraGkSaNodvartanalepanaadiin paadaprayuktaan nayanaM nayanti// AS.Utt.20.42/ maloSNasaGghaTTanapiiDanaadyaistaa duuSyante nayanaani duSTaaH/ bhajet sadaa dRSTihitaani tasmaadupaanadabhyaJjanadhaavanaani// //iti viMzo+adhyaayaH// atha ekaviMzo+adhyaayaH/ AS.Utt.21.1/ athaataH karNarogavijJaaniiyaM naamaadhyaayaM vyaakhyaasyaamaH/ iti ha smaahuraatreyaadayo maharSayaH// AS.Utt.21.2/ pratizyaayajalakriiDaakarNakaNDuuyanairmarut/ mithyaayogena zabdasya kupitonyaizca kopanaiH// AS.Utt.21.3/ praapya zrotrasiraaH kuryaacchuulaM srotasi vegavat/ ardhaavabhedakaM stambhaM ziziraanabhinandanam// AS.Utt.21.4/ ciraacca paakaH pakvaM tu lasiikaamalpazaH sravet/ zrotraM zuunyamakasmaacca syaat saJcaaravicaaravat// AS.Utt.21.5/ zuulaM pittaat sadaahoSaa ziitecchaazvathathujvaram/ aazupaakaM prapakvaM ca sapiitalasikaasruti/ saa lasiikaaspRzodyadyattatpaakamupaiti ca// AS.Utt.21.6/ kaphaacchirohanugriivaagauravaM mandataa rujaH/ kaNDuuHzvayathuruSNecchaa paakaacchvetaghanasrutiH// AS.Utt.21.7/ karoti zravaNe zuulamabhighaataadiduuSitam/ raktaM pittasamaanaarti kiJcidvaadhikalakSaNam// AS.Utt.21.8/ zuulaM samuditairdoSaiH sazophajvaratiivraruk/ paryaayaaduSNaziitecchaM jaayate zrutijaaDyavat/ pakvaM sitaasitaaraktaghanapuuyapravaahi ca// AS.Utt.21.9/ zabdavaahisiraasaMsthe zRNoti pavane muhuH/ naadaanakasmaadvividhaan karNanaadaM vadanti tam// AS.Utt.21.10/ zleSmaNaanugato vaayurnaado vaa samupekSitaH/ uccaiH kRcchraacchrutiM kuryaat badhiratvaM krameNa ca// AS.Utt.21.11/ votana zoSitaH zleSmaa sroto limpettato bhavet/ rug gauravaM pidhaanaM ca sa pratiinaahasaMjJitaH// AS.Utt.21.12/ kaNDuuzophau kaphaacchrutre sthirau tatsaMjJayaa smRtau// AS.Utt.21.13/ kapho vidagdhaH pittena sarujaM niirujaM tathaa/ ghanapuutibahukledaM kurute puutikarNakam// AS.Utt.21.14/ vaataadiduuSitaM zrotraM maaMsaasRkledajaa rujam/ khaadanto jantavaH kuryustiivraaM sa kRmikarNakaH// AS.Utt.21.15/ zrotrakaNDuuyanaajjaate kSate syaat puurvalakSaNaH/ vidradhiH puurvavaccaanyaH zophorzorbudamiiritam// AS.Utt.21.16/ teSu rukpuutikarNatvaM badhiratvaM krameNa ca// AS.Utt.21.17/ garbhe+anilaat saGkucitaa zaSkulii kuucikarNakaH// AS.Utt.21.18/ eko niiruganeko vaa garbhe maaMsaaGkuraH sthiraH/ pippaliipippaliimaanaH sannipaataadvidaarikaa// AS.Utt.21.19/ sarvaNaH sarujaH stabdhaH zvayaghuH sa upekSitaH// AS.Utt.21.20/ kaTutailanibhaM pakvaH sravet kRcchreNa rohati/ saGkocayati ruuDhaa ca saa dhruvaM karNazaSkuliim// AS.Utt.21.21/ siraasthaH kurute vaayuH paaliizoSaM tadaahvayam// AS.Utt.21.22/ kRzaa dRDhaa ca tantriivat paalii vaatena tantrikaa// AS.Utt.21.23/ sukumaare cirotsargaat sahasaiva pravardhite/ karNe zophaH sarukpaalyaamaruNaH paripoTavaan// AS.Utt.21.24/ paripoTazcapavanaat utpaataH pittazoNitaat// AS.Utt.21.25/ gurvaabharaNabhaaraadyaiH zyaavo rugdaahapaakavaan/ zvayathuH sphoTapiTakaaraagoSaakledasaMyutaH// AS.Utt.21.26/ paalyaaM zophonilakaphaat sarvato nirvyathaH sthiraH/ stabdhaH savarNaH kaNDuumaanunmantho gallirazca saH// AS.Utt.21.27/ durviddhe vardhite karNe sakaNDuudaahapaakaruk/ zvayathuH sannipaatotthaH sa naamraa duHkhavardhanaH// AS.Utt.21.28/ kaphaasRkkRmijaaH suukSmaaH sakaNDuukledavedanaaH/ lihyaakhyaaH piTakaastaa hi lihyuH paaliimupekSitaaH// AS.Utt.21.29/ pippalii sarvajaM zuulaM vidaarii kuucikarNakaH/ eSaamasaadhyaa yaapyaikaa tantrikaanyaaMstu saadhayet// AS.Utt.21.30/ paJcaviMzatirityuktaaH karNarogaa vibhaagataH// //ekaviMzo+adhyaayaH// dvaaviMzo+adhyaayaH/ karNarogapratiSedhaH AS.Utt.22.1/ athaataH karNarogamapratiSedhaM naamaadhyaayaM vyaakhyaasyaamaH/ iti hasmaahuraatreyaadayomaharSayaH// AS.Utt.22.2/ vaataje karNazuule raatrau raatrau rasabhojanottaraM vaataharadravyasiddhaM sarpiH pibonniranno vaa payonupaanam// AS.Utt.22.3/ tato dazamuulasiddhe chaage payasi gozRGganihite+agnivarNaan paaSaaNaan sandaMzena gRhiitvaavapet/ tenoSmaNaa naaDiisvedena ca svabhyaktaM svedayet/ bilvayavakolakulatthamaaSaarkazigrupatrairvaa saanuupamaaMsaiH kvathitaiH// AS.Utt.22.4/ svinnaM ca puurayet kuSTharaasnaamadhukavaMzaavalekhazuNThiizikhicandrakamaaSasaralapayovipakvena tailena/ jiivakamadhukakuSThamaNDuukiidevadaarumahauSadhakalkaaSTaguNakSiirisiddhena vaa// AS.Utt.22.5/ mayuuranaalakulatthaagarumaaSadevadaarukalkakSaarazuktaamlasaadhitaabhyaaM vaa tailavasaabhyaam/ madhukakSiirakaakoliimaaSazataavariikalkasarvagandhodakakSiiravipakvayaa vaa varaahavasayaa// AS.Utt.22.6/ raasnaamadhukakaakoliidevadaarukalkapayovipaacitayaa vaa ziMzumaaravasayaa/ maaMsiikuSThamedaasaralasurabhimadhukakSiiravipakvayaa vaa godhaavasayaa// AS.Utt.22.7/ jiivakazataahvaamadhukamaaMsiikSiirasiddhaaM kukkuTamayuuravasaaM karNapuuraNanasyaabhyaGgeSu vidadhyaat/ madhukakSiirakaakoliikalkena caturguNazigruhrasvapaJcamuulakairaNDapatrarasamaSTaguNakSiirasaadhitaM tailaM vaa// AS.Utt.22.8/ ghRtatailavasaabhyaktaani taruNaanyazvatthapatraaNi puTapaaksvinnaani prapiiDya tadrasena karNaM puurayet// AS.Utt.22.9/ tadvacca tailalavaNaabhyaktaanyarkorupuugamuulakaaralukabilvamahaavRkSaanyatamapatraaNi// AS.Utt.22.10/ mahaapaJcamuulasaralaagarudevadaarvyanyatamakaaSThamaSTaadazaaGgulaM tribhaage kSaumeNaaveSTya tailena siktvaagre pradiipayet/ tato dahyamaanaadyaH snehaH patati sa sadyaH karNarujamapaharati// AS.Utt.22.11/ madhuucchiSTakaiDaryamadhuzigruphalavacaayavanaladailaaguggulubhiH zlakSNapiSTaiH kSaumavastraM dhuumavarttipramaaNapariNaahaM lepayettataH suutreNaaveSTya DuNDukanaalena dhuumaM paatuM dadyaat// AS.Utt.22.12/ DuNDukanaalamevavaanena kalkenaabhyajya vizoSayitvaa dhuumaM vidadhyaat// AS.Utt.22.13/ zreyasiidevadaarukaakoliikuSThaniculabiijaiH kSiirapiSTaistilayutaiH karNaM bahirlepayet/ sarvadhaanyasnehagokSiirasiddhaamutkaarikaameraNDapatraavacchaadite karNe svedaarthaM praNayet/ punaH punazca naaDiisvedaan piNDasvedaaMzca/ vaatavyaadhipratizyaayaarditaavidhaanaM ca saniruuhaanuvaasanaM kuryaat// AS.Utt.22.14/ parihaaryaaNi ca pariharedvizeSataH pravaataM ziitaambupaanaM ziraHsnaanaM ca// AS.Utt.22.15/ pittaje tu zuule praataH zarkaraayutaM sarpiH paayayet/ tataH snigdhaM virecayet/ draakSaamadhukasiddhaM stanyaM karNapuuraNaM prayuJjiita/ maakSikaM vaa/ madhukapadmakakalkastanysiddhaM vaa sarpiH/ sitaamadhukakharjuuramRdviikaabhirvaa sakSiirekSurasaM priyaalakatailaM paacitamabhyaGganasyakarNapuuraNaiH zuuladaahaghnam// AS.Utt.22.16/ madhukakuDavaM SoDazaguNenaambhasaaSTaavazeSaM saadhayitvaa tena tailaarddhakuDavamaSTaguNakSiiraM yaSTiisadhukoziirasaarivaakaakoliijiivakaanantaamRNaalamaJjiSThaalodhracandanabisagarbhaM pacet/ tacca puurvavat praNayet// AS.Utt.22.17/ eSaameva ca kalkena saghRtena karNa parito lepayet/ svedayecca/ tathaa kSiirasarpirnasyaM zirobhyaGgazca/ evamapyanupazame tu punarvirekaH// AS.Utt.22.18/ kaphaje pippaliivipakvaM ghRtamathavaa sakSaudraM paayayitvaa taM vaamayet/ tatastiikSNaM dhuumaM paayayet// AS.Utt.22.19/ karNaM caasya puurayet saraladevadaaruhiMsraapaTolapatrasurasasiddhena tailena/ devadaarupippaliimaalatiipatrakvaathaharidraakuSThatriphalailaakvaathakalkasiddhena vaa/ rasaaJjanamaarkavavaijayantiizigrulazunaardrakamuulakadaliinaaM vaa pRthak samastaanaaM vaa rasena madhunaa vaa rakSoghnatailena vaa/ tathaa zuulazophagauravaaNi prazaamyanti// AS.Utt.22.20/ dhaanyaamlakvathitadazamuulabaaSpeNa naaDiisvedamaacaret/ svinnaM kuzaamratrivRnnaladazuNThiimustasaadhitena tailena puurayet/ kaphaghnaaMzca gaNDuuSaan dhaarayet// AS.Utt.22.21/ raktaje paittikavat siddhiH siraavyadhazca// AS.Utt.22.22/ pakveSu karNazuuleSu puuyapravaahiSu yathaasvaM dhuumanasyagaNDuuSavamanaanyaacaret// AS.Utt.22.23/ upadigdhaM ca srotaH saayaMpraataH picuvartibhiH pramRjya yavaagarumadanaiH saghRtairguggulunaa vaa dhuupayitvaa madhunaa puurayet// AS.Utt.22.24/ palaazadhavatinizakakubhasarjatvakkvaatha rasakriyayaa svabhyaktaaM picuvartiM srotasi dadyaat/ badariisallakiijambuudhaatakiivaTaplakSodumbarakvaathenaivameva ca rasakriyayaa/ haridraadhaatakiitriphalaajambuusallakiikiMzukakvaathena ca/ tathaa sauraaSTrikaapadmakadhaatakiisamaGgaazvatthadhavalodhrarasaaJjanakvaathena// AS.Utt.22.25/ ebhirevauSadhaiH suukSmacuurNiikRtaiH srotaso+avakiraNamevaM kledazuulagauravaaNi zaamyanti/ eSaameva ca kaSaayeNa sakSaudreNa kapitthasvarasena vaa prakSaalanam/ tathaa surasaadivargaH prakSaalanaavacuurNanayoH prayojyaH// AS.Utt.22.26/ naadabaadhiryayorvaatazuuloktaH sarvo vidhiH/ zleSmaanubandhe tu praakzleSmaaNamapaharedvamananaavanaabhyaaM tiikSNadhuumaizca// AS.Utt.22.27/ baadhiryaM ca baalavRddhakSiiNakaasazoSiNaaM cirotthitaM ca varjayet// AS.Utt.22.28/ itarattu snehasvedanasyazirobastibastikarmaprabhRtibhirdoSaanubandhamavekSya saadhayet// AS.Utt.22.29/ tatra praageva puraaNasarpiSaa vaa vaataharatailena vaa snigdhaM snehenaiva virecayet/ kRtasaMsarjanasya punaH snigdhasya zoNitamapaharet/ karNaasannaM jalaukobhistato bastikarmamuurdhatailanasyadhuumaan karNapuuraNaM ca ziilayet// AS.Utt.22.30/ taruNabilvaphalaani gomuutreNa kvaathayettena kvaathena sitaamadhukabiijakabiijakalkena ca payoyuktaM tailaM paacayet/ tattailamuSNaM ziite bilvakvaathe prakSipya manthayet yaavat piNDiibhuutamuddhRtya caitatpunaranyatra bilvodake manthayet/ tatazcoddhRtyaaSTaguNe payasi madhukagandhacandanagarbhaM saadhitamaazu karNapuuraNaat baadhiryaM naazayati// AS.Utt.22.31/ tilaan navapraluunaan vastrabaddhaan vahantiiSvapsu raatrimuSitaan divaa zoSayet paJcaraatram/ evaM gate paJcaraatre madhuyaSTikaakSiirakaakoliimahaapaJcamuuladevadaaruzataahvaajiivakakvathite payasi paJcaahamevaM vaasayecchoSayecca/ tatonenaiva kSiireNaiSaameva ca dravyaaNaaM cuurNamaatrayaa yuktaan prapiiDayet/ tattailaM niilotpalaanantaacandanaagarumadhukajiivakakaakoliisuniSaNNakamuulakalkairaSTaguNena payasaa pacet/ etannasye karNapuuraNe zirasi caabhyaJjane praNiitamaazu zuulanaadabaadhiryaaNi sarvavaatavikaaraaMzca pittaanubandhaanapohati bhagnaasthisandhaanajananaM ca// AS.Utt.22.32/ zuSkamuulakabhasmakSaaradvayahiGguzuNThiimisivacaakuSThamaradaarusaubhaaJjanabhuurjagranthimustaalavaNatrayaiH sodbhidaistailaM zuktakadaliibiijapuurakarasasaMyuktaM siddhaM zuulanaadabaadhiryakaNDuuzophakledopadehakRmipuutikarNeSu// AS.Utt.22.33/ atha karNau suptaaviva bhavatastatsamiipe yathoktaaM siraaM mokSayet/ sazvayathuparisraave mandazrutervamanamaacaret// AS.Utt.22.34/ pratiinaahe snehasvedaklinnaM karNaM karNazodhanena vizodhya tailasya puurayenmaatuluGgarasasya vaa sazuktakSaudrasaindhavasya// AS.Utt.22.35/ zodhyamaane vedanaa raktaagamo vaa yadi bhavettato ghRtamaNDena puurayennasyaM ca ziilayet/ malapuurNepyeSa eva vidhiH// AS.Utt.22.36/ kaNDvaaM tiikSNanasyadhuumaadiin kaphaghnaanvitaret/ ruukSatiktakaTuzcaahaaraH/ zophepyevameva vidhiH/ kaTutiikSNoSNaazca pradehapariSekaaH// AS.Utt.22.37/ puutikarNe karNasraavokto vidhiH kRmikarNe ca/ vizeSatazcaatra kRmighnaH/ tathaa sarSapatailena puuraNam/ haritaalacuurNavataa gomuutreNa vaa/ vaartaakabiijena dhuupanam// AS.Utt.22.38/ karNavidradhiM vamanapuurvaM vidradhivadaamaM pakvaM ca cikitset/ kSatavidradhiM pittakarNazuulavadarzaaMsi naasaarzovadarbudaani ca// AS.Utt.22.39/ vidaarikaamaamaaM karNavidradhivadyathaadoSodayaM ca saadhayet// AS.Utt.22.40/ paaliizoSe vaatazuulavannasyamaalepaM svedaMca kuryaat/ svinnamudvarttayettilapriyaalabiijamadhukayavaazvagandhhaakalkena// AS.Utt.22.41/ udvartitaM ca madhukapayasyaazatapuSpaazvagandhaakalkaaSTaguNavaajigandhaabRhatyabhiirukvaathakSiirasaadhitena tailenaabhyajyaat/ zataavaryazvagandhairaNDApayasyaajiivakakSiirasiddhena vaa// AS.Utt.22.42/ godhaapratudaviSkiraanuupaudakamaaMsavasaamajjaanaM sarpissarSapatailaM ca yathaalaabhaM saGgRhyaarkaalarkabalaatibalaanantaavidaarigandhaajalazuukamadhuravargapratiivaapaM vipacedayamabhyaGgaH paalyaaH paraM maaMsajananaH// AS.Utt.22.43/ evamapi tu yaa kSiiyate paalii tasyaa yadduSTaM tacchitvaa vidhivat sandhaaya yathoktena krameNopacaret// AS.Utt.22.44/ tantrikaamapi caivameva nasyaabhyaGgaadibhiryaapayet// AS.Utt.22.45/ paripoTakepyayameva vidhiH/ tathaa madhukakharamaJjariisaindhavaazvagandhaadevadaarumuulakaavalgujaphalamuulamadhuucchiSTaiH sakSiirairmahaasnehaH siddhobhyaGgaH/ tilamadhukaprapauNDariikasiddhaarthakaghRtakSiirakRtayotkaarikayopanaahaH// AS.Utt.22.46/ utpaate jalaukobhirapaniitarakte ziitaiH pradehaH/ tilamadhukasaarivotpalalodhrakadambabalaamrajambuupallavaissadhaanyaamlaM tailaM saadhitamabhyaGgaH/ tathaa kSiirasarpirvisarpoktaani ca ghRtaani// AS.Utt.22.47/ unmanthe tiikSNaiH zirovirekaH/ tilasarSapalodhraharidraadvayairudvartitaayaaH karNapaalyaastaaliisatamaalailaakaTphalarasaaJjanairlepaH taalapatryazvagandhaarkasaindhavaavalgujabiijasurasalaaGgalikaabhirgodhaakuliiravasaayuktaM tailaM vipakvamabhyaJjanam/ tailameva vaa paTolakaTurohiNiirasaaJjaniizariiSaiH// AS.Utt.22.48/ duHkhavarddhane jambvaamraazmantakapatrakvaathapariSiktaaM karNapaaliiM tailenaabhyajya yaSTiimadhukaharidraaprapauNDariikamaJjiSThaacuurNenaavacuurNayet/ laakSaaviDaGgapakvena tailenaabhyaJjayet// AS.Utt.22.49/ lehikaapiTakaasu karNapaaliiM bahuzo gaamayaapaNDasvinnaamurabhriimuutrapiSTaiH kRmighnairaalimpet/ kuTajakaraJjeGgudabiijaaragvadhatvagbhirvaa/ ebhireva ca sarvaissamaricanimbapatramadhuucchiSTaissarSapatailaM siddhaM lehikaavraNaghno+abhyaGgaH paridahane jalajaabhirasRk sraavayet/ ziitaizca pradihyaat// AS.Utt.22.50/ sarveSu ca paaliirogeSu snehasvedazodhanaabhyaGgapradehanasyaasravisravaNaani yathaarhaM prayuJjiita/ prakopakaaraNaani ca pariharet// AS.Utt.22.51/ utpacyamaanaayaaM tu paalyaaM sarjarasaapaamaargapaTolanimbaniculatvagbhiraalepaH/ utpuTantyaaM zigruzamyaakapuutiikagovaraahapittagodhaavasaasapirbhiH/ zyaavaayaaM gauriisugandhaazyaamaanantaataNDuliiyakamuulaiH/ kaNDuumatyaaM paaThaanantaataarkSyazaileyamaakSikaiH/ dahyamaanaayaaM kSiirivRkSajiivaniiyakalkamadhughRtaiH/ vraNitaayaaM kSaudrajiivaniiyaiH/ kRzaayaaM godhaavaraahavasaabhiH/ grathitaayaaM granthiM paaTayitvaa vilikhya ca kRSNaasaindhavamadhubhiH pratisaarayet/ snaavavatyaaM madhumadhukamadhuukamadhuparNiibhirlepaH/ ebhireva ca yathaasvaM snehaanabhyaGgaarthaM prakalpayet// AS.Utt.22.52/ atha rogato balaadvaa vicchinnaM karNamanusandadhyaat// AS.Utt.22.53/ samaasatastu paJcadaza karNasandhayaH praayo naamaanugatasaMsthaanasthaanavizeSatayaa sambhavanti// AS.Utt.22.54/ tadyathaa/ pRthulaayatasamobhayapaaliizcakranebhiH// AS.Utt.22.55/ vRttaayatasamobhayapaalirutpalabhedakaH// AS.Utt.22.56/ abhyantaradiirghapaaliH kavaaTaH// AS.Utt.22.57/ vipariitorddhakavaaTaH// AS.Utt.22.58/ hrasvavRttasamobhayapaalirvalluurakaH// AS.Utt.22.59/ aNusthuulasamaviSamapaalirvyaayojimaH// AS.Utt.22.60/ baahyapaalirgaNDaadhaaraH// AS.Utt.22.61/ atovipariitastvaasaGgimaH// AS.Utt.22.62/ apaaliraahaaryaH/ sa eva maaMsalapiiTho nirvedhimaH// AS.Utt.22.63/ zuSkazaSkulirutsannapaaliH// AS.Utt.22.64/ itaraalpapaaliH saGkSiptaH// AS.Utt.22.65/ anadhiSThaanapaaliH paryantayozca kSiiNamaaMso hiinaH// AS.Utt.22.66/ tanuviSamapaalavaallaH// AS.Utt.22.67/ grathitanirmaaMsastabdhasiraavRtasuukSmapaaliryaSTii// AS.Utt.22.68/ nirmaaMsasaGkSiptaagraazoNitapaaliH kaakauSTha iti// AS.Utt.22.69/ eSaamaadyaa daza sidhyanti/ na tvitare// AS.Utt.22.70/ tatra baahyaayaaM paalyaaM diirghaayaamaabhyantaraH sandhiH/ tathetaraayaaM baahyaH/ samaH samayozca// AS.Utt.22.71/ aNvaadiviSamayostu parasparaviparyayau// AS.Utt.22.72/ yaa tvekaiva paalii sthuulaa pRthvii sthiraa ca syaat taaM dvidhaa paaTayitvopari chitvaa sandadhyaat// AS.Utt.22.73/ gaNDotkRttena vaa sazoNitena saanubandhena maaMsena paaliiM kalpayet/ yasya paaliidvayamapi naasti tasyaapyeSa eva vidhiH/ athavaa samaanavayodoSaadeH saJcaarya karNapiiThaM samaM madhya nivezya varddhayet// AS.Utt.22.74/ sandhaanavidhiH punaraature grathitakezaante bandhanamupaghaarite chedyabhedyalekhyairupapannairupapaadya karNaM zoNitamavekSeta duSTamaduSTaM veti// AS.Utt.22.75/ tato vaataduSTe dhaanyaamloSNodakaabhyaaM pittaduSTe kSiiraziitodakaabhyaaM zleSmaduSTe vaaruNiisalilaabhyaaM prakSaalya punazcaavalikhyaanunnatamahiinaviSamaM sandhiM nivezya tato madhughRtaabhyaamabhyajya picuplotayoranyatareNaavaguNThya suutreNa naatigaaDhamazithilaM ca badhvaa siraavyathoktena kapaalasya vaa cuurNenaavakiiryaacaarikamupadizet// AS.Utt.22.76/ sandhimazliSyantaM kSaumasuutreNa siivyet/ atikSiiNapaalikaM vaa zoNitaaktena picunaa veSTayet/ vraNavaccainamupaacaret/ tryahaaccaturahaadvaa salilena pariSicya picuM suutraM caapanayet/ na caazuddharaktamatipravRttaraktaM kSiiNaraktaM vaa karNaM sandadhyaat// AS.Utt.22.77/ tasya hi svayamapi sandhirvizliSyate aadhmaayate zyaavataamupaiti pacyate zuSyati ciraadrohati ruuDhopyaabharaNaM na kSamate/ sazophakaNDuusantaapo granthimaaMzca bhavati/ tatra ca yathaasvaM pratikurviita/ duSTarakte ca raktamavasecayet/ kSiiNaraktaM snehapaananasyamaaMsarasaazanaabhyaGgairbRMhayet// AS.Utt.22.78/ sarvatra caivamapi sopadravasandhau sandhiM vimucya puurvaapacaaropasthaapitasmRtiH samyaksandadhiiteti/ bhavati caatra// AS.Utt.22.79/ na karNe zopharaagaadiyukte sandhaanamaacaret/ na ghasmarasya naatyuSNe naavizuddhatanorapi// AS.Utt.22.80/ suruuDhaM jaataromaaNaM zliSTasandhiM samaM sthiram/ suvarSmaaNamarogaM ca zanaiH karNaM vivarddhayet// AS.Utt.22.81/ anyathaa daaharuktodazophaaH syustatra kaarayet/ ziitaanpradehasekaadiin zuddhiM ca kledanaaziniim// AS.Utt.22.82/ snehaavaanuupajau tailaM sarpirlaakSaarasaM samam/ saadhayenmadhuraskandhahayagandhaamayuurakaiH// AS.Utt.22.83/ piSTairdazaguNakSiire tatparaM karNavarddhanam/ kaThinaaH sarujaH kSaamaaH paalyaH sveditamardditaaH/ abhyaktaastena jaayante mRdavo niirujaH sthiraaH// AS.Utt.22.84/ bRhatyau kacchuraaM vaarizuukamarkajaTaaM ghRtam/ maakSikaM zaGkhiniiM tailaM saptaahaM taamrabhaajane/ thaapayet tatparaM karNamaalepaat poSayet kRzam// AS.Utt.22.85/ carmacaTikaa jalauko hayabandhaa zabarakandakaM tulyam/ maahiSanavaniitayutaM kapitthagaM karNavardhanaM saakSaat/ kuryaaccaabhyaJjanaalepaan palizoSe prakiirtitaan// AS.Utt.22.86/ atha kuryaadvayasthasya cchinnaaM zuddhasya naasikaam/ chindyaannaasaasamaM patraM tattulyaM ca kapolataH// AS.Utt.22.87/ tvaGmaaMsaM naasikaasanne rakSastattanutaaM nayet/ siivyet gaNDaM tataH suucyaa siivanyaa picuyuktayaa// AS.Utt.22.88/ naasaacchedetha likhite parivartyopari tvacam/ kapolavadhraM sandadhyaat siivyennaasaaM ca yatnataH// AS.Utt.22.89/ naaDiibhyaamutkSipedantaH sukhocchvaasapravRttaye/ aamatailena siktvaanu pataGgamadhukaaJjanaiH// AS.Utt.22.90/ zoNitasthaapanaizcaanyaiH suzlakSNairavacuurNayet/ tato madhughRtaabhyaktaM badhvaacaarikamaadizet// AS.Utt.22.91/ jJaatvaavasthaantaraM kuryaat sadyovraNavidhiM tataH/ chindyaadruuDhedhikaM maaMsaM naasopaantaacca carma tat/ siivyettatazca suzlakSNaM hiinaM saMvardhayet punaH// AS.Utt.22.92/ nivezite yathaanyaasaM sadyaHcchinnepyayaM vidhiH// AS.Utt.22.93/ naaDiiyogaadvinauSThasya naasaasandhaanavadvidhiH// iti dvaaviMzo+adhyaayaH// atha trayoviMzo+adhyaayaH/ AS.Utt.23.1/ athaato naasaarogavijJaaniiyaM naamaadhyaayaM vyaakhyaasyaamaH/ iti ha smaahuraatreyaadayo maharSayaH// AS.Utt.23.2/ avazyaayaanilarajobhaaSyaatisvapnajaagaraiH/ niicaatyuccopadhaanena piitenaanyena vaariNaa// AS.Utt.23.3/ atyambupaanaramaNacchardibaaSpagrahaadibhiH/ kruddhaa vaatolbaNaa doSaa naasaayaaM styaanataaM gataaH/ janayanti pratizyaayaM vardhamaanaM kSayapradam// AS.Utt.23.4/ tatra vaataat pratizyaaye mukhazoSo bhRzaM kSavaH/ ghraaNoparodhanistodadantazaGkhazirovyathaaH// AS.Utt.23.5/ kiiTakaa iva sarpanti manyate parito bhruvau/ svarasaadazciraat paakaH ziziraacchakaphasrutiH// AS.Utt.23.6/ pittaattRSNaajvaraghraaNaapiTakaasambhavabhramaaH/ naasaagrapaako ruukSoSNataamrapiitakaphasrutiH// AS.Utt.23.7/ kaphaat kaasoruciH zvaaso vamathurgaatragauravam/ maadhuryaM vadane kaNDuuH snigdhazuklakaphasrutiH// AS.Utt.23.8/ sarvajo lakSaNaiH sarvairakasmaadvRddhizaantimaan// AS.Utt.23.9/ duSTaM naasaasiraaH praapya pratizyaayaM karotyasRk/ urasaH suptataa taamranetratvaM zvaasapuutitaa/ kaNDuuH zrotraakSinaasaasu pittoktaM caatra lakSaNam// AS.Utt.23.10/ sarva eva pratizyaayaa duSTataa yaantyupekSitaaH/ yathoktopadravaadhikyaat sa sarvendriyataapanaH// AS.Utt.23.11/ saagnisaadajvarazvaasakaasoraHpaarzvavedanaH/ kupyatyakasmaad bahuzo mukhadaurgandhyazoSakRt// AS.Utt.23.12/ naasikaakledasaMzoSazuddhirodhakaro muhuH/ puuyopamaasitaaraktagrathitazleSmasaMsrutiH/ muurcchanti caatra kRmayo diirghasnigdhasitaaNavaH// AS.Utt.23.13/ pakvaliGgaani teSvaGgalaaghavaM kSavathoH zamaH/ zleSmaa sucikkaNaH piito jJaanaM ca rasagandhayoH// AS.Utt.23.14/ tiikSNaagraaNopayogaarkarazmisuutratRNaadibhiH/ vaatakopibhiranyairvaa naasikaataruNaasthani// AS.Utt.23.15/ vighaTTite+anilaH kruddho ruddhaH zRGgaaTakaM vrajam/ nivRttaH kurute+atyarthaM kSavathuM sa bhRzakSavaH// AS.Utt.23.16/ zoSayan naasikaasrotaH kaphaM ca kurute+anilaH/ zuukapuurNaabhanaasaatvaM kRcchraaducchvasanaM tataH/ smRto+asau naasikaazoSaH naasaanaahe tu jaayate// AS.Utt.23.17/ naddhatvamiva naasaayaaH zleSmaruddhena vaayunaa/ nizvaasocchvaasasaMrodhaat srotasii saMvRte iva// AS.Utt.23.18/ pacennaasaapuTe pittaM tvaGmaaMsaM daahazuulavat/ sa ghraaNapaakaH sraavastu tatsaMjJaH zleSmasambhavaH// AS.Utt.23.19/ accho jalopamo+ajasraM vizeSaannizi jaayate// AS.Utt.23.20/ kaphaH pravRddho naasaayaaM rudhvaa srotaaMsyaviinasam/ kuryaat saghurghurazvaasaM piinasaadhikavedanam// AS.Utt.23.21/ averiva sravatyasya praklinnaa tena naasikaa/ ajasraM picchilaM ziitaM pakvaM siGghaaNakaM ghanam// AS.Utt.23.22/ raktena naasaa dagdheva baahyaantaH sparzanaasahaa/ bhaveddhuumopamocchvaasaa saa diirptidahatiiva ca// AS.Utt.23.23/ taalumuule malairduSTe maaruto mukhanaasikaat/ zleSmaa ca puutirnirgacchet puutinaasaM vadanti// AS.Utt.23.24/ nicayaadabhighaataadvaa puuyaasRGnaasikaa sravet/ tatpuuyaraktamaakhyaataM zirodaaharujaakaram// AS.Utt.23.25/ pittazleSmaavaruddhontarnaasaayaaM zoSayenmarut/ kaphaM sa zuSkaH puTataaM praapnoti puTakaM tu tat// AS.Utt.23.26/ arzorbudaani vibhajeddoSaliGgairyathaayatham// AS.Utt.23.27/ sarveSu kRcchrocchvasanaM piinasaM pratataM kSutam/ saanunaasikavaaditvaM puutinaasaH zirovyathaa/ aSTaadazaanaamityeSaaM yaapayedduSTapiinasam// iti trayoviMzo+adhyaayaH// atha caturviMzo+adhyaayaH// AS.Utt.24.1/ athaato naasaarogapratiSedhaM naamaadhyaayaM vyaakhyaasyaamaH/ iti ha smaahuraatreyaadayo maharSayaH// AS.Utt.24.2/ sarveSvaadau piinaseSu snehasvedavamanadhuumagaNDuuSasnigdhoSNabhojananivaatazayanaasanaani seveta// AS.Utt.24.3/ paacanaarthaM ca guDaardrakakSiiratrikaTukaajamaaMsamadyaamlabhojanaani// AS.Utt.24.4/ rohiSaajaajiivacaacorakopakuJcikaatarkaariicaaturjaatakarajo vastraavabaddhaM muhurmuhurupajighnet/ ghRtaaktasaktuun mallakasampuTe kRtvaa dhuumaM ca pibet// AS.Utt.24.5/ pakve tu zirovirecanamavapiiDaM ca yuJjyaat// AS.Utt.24.6/ nidaanoktaani ca varjayet/ vizeSeNa ziitaambusnaanapaanaatyuccopadhaanaanupadhaanakrodhazokaan// AS.Utt.24.7/ atha vaatapratizyaaye puurvameva vaataharadravyavipakvaM sasaindhavaM praataH sarpiH pibenmahaaSaTpalaM vaa// AS.Utt.24.8/ dazamuulakulatthakolayavazuSkamuulakavyoSalavaNapaJcakaiH sadadhi dhaanyaamlaM sarpiH siddhamaahaare paane ca praNiitaM pratizyaayayakSmaakaasazvaasagrahaNiigulmavibandhaghnam// AS.Utt.24.9/ jiirNasnehaM jaaGgalarasena vyoSadaaDimasaindhavavataa baalamuulakarasena sarvadhaanyayuuSeNa vaa bhojayet/ naagaraM vaa payasaa pibet// AS.Utt.24.10/ kRSNaadazamuulazuNThiiyavairaNDamuulakkaathaasiddhena payasottamaaGgaM svedayet/ tadeva ca paanabhojanayorvidadhyaat/ arditoktaaMzca svedaan/ evamaparipacyamaane punaH punarnaaDiisvedaM vaataharaM caasthaapanamanuvaasanaM zirobastiM ca// AS.Utt.24.11/ pakve tu tailaM kSavakacuurNayuktaM sasaindhavaM sarpirvaa zirovirecanam// AS.Utt.24.12/ pittapratizyaaye padmakoziirapaTolasaarivaavidaariizataavariikSiiridrumazuGgazaThiikarkaTaakhyaaduraalabhaanaamarddhaDhakamaSTaguNembhaasi vipaacya paadaavazeSe madhukamRdviikaacandanazRGgaaTakakazerukazvetapaakaanyakSamaatraaNi datvaa ghRtaprasthaM payasaa saha saadhayet/ tat praataH paanaaya yuJjyaat/ jiirNe sukhoSNatoyapariSiktaM sasaindhavena rasena bhojayet/ susnigdhaM virecayet draakSaapaTolazriiparNiimuurvaatrivRtkvaathena trivRtpathyaapuugaphalacuurNaanvitena// AS.Utt.24.13/ viriktabhuktasya ziitaiH zirovaktralepapariSekakavalagrahaan vitaret// AS.Utt.24.14/ vyajanapavanavidhuuyamaanazca niilazaadvalopavanazizirakarakiraNadhaaraagRhaaNi seveta// AS.Utt.24.15/ tatra ca pakve doSe zirovirekaM puraaNaghRtena sasaindhavena ghRtamaNDena vaa kaTphalaanvitena kuryaat/ vizuddhasrotasazca jaaGgalarasena kSiireNa vaa ziitena bhojanam// AS.Utt.24.16/ kaphaje tu yavakSaaraavacuurNitamuSNodakaanupaanaM ghRtaM paayayet/ jiirNe ca tilamaaSapalalavatiiM yavaaguum/ tato vaamaniiyauSadhakvaathasiddhayaa sasarpiSkayaa saindhavamaaSacuurNapragaaDhayaa peyayoSNaambhasaa ca vaamayet// AS.Utt.24.17/ tatastiikSNadhuumakavalayavaannacaNakapraayaahaaranaaDiisvaderupaacaret/ arucigauravayostu vizodhayet// AS.Utt.24.18/ pakve kSavakaviDaGgasaindhavaadiibhirnasyam/ tailaapluto naagaracuurNaanuviddho mudga aahaaro yathaasaatmyaM ca ruukSatiikSNoSNam// AS.Utt.24.19/ zuddhaghraaNapathasya devadaarusaralakaakoliijiivakamadhukapippalyanantaakSiiravipakvaM tailaM nasyam// AS.Utt.24.20/ saannipaatike doSabalataH pratikuryaat/ rasaaJjanaativiSaamustabhadradaarusaadhitaM caatra tailaM naavanam// AS.Utt.24.21/ raktaje paittiko raktapittoktazca vidhiH// AS.Utt.24.22/ duSTapratizyaaye vyoSacitrakayavakSaarabiijakaviDaGgapuutiikaraJjatvaglavaNatrayairmaaMsarasapratiivaapavipakvaM sakSaudraM sarpiH paayayet/ jiirNe ghRte jaaGgalarasena talopasekaM bhojayet/ snigdhaM ca kaphapratizyaayavadupaacaret// AS.Utt.24.23/ pakve+avapiiDaM vyoSendrayavaviDaGgasaarajiirakasaindhavairbastamuutrapiSTairdadyaat/ vizuddhaghraaNasrotasaM ca punarupasnehya virecayet/ bhRSTaanyavaan bhuustRNakaamraatakajiirakatrivRtaayuktaan gomuutreNa kvaathayet/ taM kvaathamabhayaanaagaramaricakramukasaindhavayaavazuukacuurNayuktaM sabiijapuurakarasaM paayayet/ koSNodakaM caanukaNThayet// AS.Utt.24.24/ viriktaM ca kaale mustaharidraanaagarayavakSaarapuutiikaraJjareNukaabhirajaavigotradadhibhizca siddhaM sarpirupayojayet/ tiikSNaani ca niruuhaanuvaasanaani/ ariSTaaMzca paanaartham// AS.Utt.24.25/ evamapyazaantau hiGgukSaaraamaradaaruvipakvaM ghRtaM maaMsarasaanupaanaM pibet// AS.Utt.24.26/ kozaamrapallavamuurvaa tarkaariiGgudiiphalaphaNijjakamahaapaJcamuulakaNTakaarikaasaarivorupuugahiMsraanimbazigruphalarakSoghnakRmighnadantii puutikaraJjapippaliivaartaakabiijaahimaarakamuulatvakpatrapuSpaphalairajaamuutrapiSTairajaazvazakRdrasayuktairdhuumavartiM kRtvaa ghRtaabhyaktaaM paatuM prayacchet// AS.Utt.24.27/ pippaliivardhamaanaM copayuJjiita/ kRmighnaizca yogairyaapayet// AS.Utt.24.28/ bhRzakSavathau puTake ca nimbakaTphalakuSThamaricacuurNaiH kledanaaya pradhamanam/ pippaliikuSThazuNThiiviDaGgamRdviikaakaSaayakalkavipakvaM tailaM ghRtaM vaa naavanam// AS.Utt.24.29/ naasaazoSe balaatailaM paane zirobastau ca/ snigdhasya svedaH/ kSiirasarpirnasyaM madhuravargasaadhitaM vaa tailam/ snehiko dhuumaH/ tathaa naasaanaahe+api/ evamanupazame zirovirekaH// AS.Utt.24.30/ naasaapaake diiptau ca jaalaukobhirasravisraavaNam/ ziitairuurdhvaadhovirekalepasekaaH/ naasaasraave tiikSNaM nasyaM dhuumazca// AS.Utt.24.31/ aviinase puutinaase ca guDamaricahiGguzivaaTikaaviDaGgairajaamuutrapiSTairnasyam/ kaphapratizyaayavacca snehasvedavamanaani// AS.Utt.24.32/ vamitavato nirguNDiizigrutarkaariiphaNijjakakSavakasurasaarjakapatrasvarasena saarSapaM piilujaM vaa tailaM vipaacya nasyaM vidadhyaat// AS.Utt.24.33/ laakSaaviDaGgapippaliilavaGgakSavakanizaakuSThavacaakaraJjikaakalkairvaa tilatailam/ zigrubRhatiidantiimuulabilvavyoSasurasasaindhavairvaa// AS.Utt.24.34/ utpannamaatraM puuyaraktaM raktapratizyaayavaccikitset/ pravRddhaM naaDiivraNavat/ kRtavamanasya caasya nasyadhuumau prayojayet// AS.Utt.24.35/ arzaaMsi vidhivat kSaareNaagninaa vaa dahet/ sthuulaani tu zastreNa spRSTvaa daahaanantaraM ziitaaM kriyaaM yojayet// AS.Utt.24.36/ vartiM ca naasaayaaM kumbhanikumbhaagnikasaindhavapippaliimanazzilaalakalkamadhughRtapradigdhaam// AS.Utt.24.37/ tuvarikaabibhiitakaharidraalodhrapriyaGgukaraJjikaakalkaguDodakavipakvaM tailaM naavanam/ karaJjakalodhrotpalamadhukatindukaasthitriphalaakhadirasaaravipakvaM// AS.Utt.24.38/ yathaadoSaM ca snehavamanavirekaadiin praNidadhyaat// AS.Utt.24.39/ arbudaM baDizena gRhiitvaa maNDalaagreNa muule samaM chindyaat/ chinnaM cocchiGkhayet/ calapramRSTaM ca vraNaM zalaakayaa dahettailena vaa/ agnidagdhaM mraGkSayettataH ziziraiH pradehaiH// AS.Utt.24.40/ uparuuDhavraNasya lodhraavaapaM tiikSNoSNalavaNadravyagomuutrayuktaM saarSapaM kaaraJjaM vaa tailaM naavanam/ pittaje raktaje vaarbude godantasaindhavaalakaasiisakaaMsyaniilairambupiSTairaalepaH/ tatazca ziitaaH pradehasekaaH/ ziitaireva ca saadhitaani ghRtaanyabhyaGganasyapaanaani// AS.Utt.24.41/ maaMsamedaH sannipaataarzorbudaani caivaM saadhayediti/ bhavati caatra// AS.Utt.24.42/ upasaMharati/ hiinacchedaat punarbRddhiraticchedaat svarakSayaH/ gandhaajJaanaM ca viisarpo muurcchaa chindyaadataH samam// iti caturviMzo+adhyaayaH// atha paJcaviMzo+adhyaayaH/ AS.Utt.25.1/ athaato mukharogavijJaaniiyaM naamaadhyaayaM vyaakhyaasyaamaH/ iti ha smaahuraatreyaadayo maharSayaH// AS.Utt.25.2/ maatsyamahiSavaaraahapizitaamakamuulakam/ maaSasuupadadhikSiirazuktekSurasaphaaNitam// AS.Utt.25.3/ avaakzayyaaM ca bhajato dviSato dantadhaavanam/ dhuumacchardanagaNDuuSaanucitaM ca siraavyadham/ kruddhaaH zleSmolbaNaa doSaaH kurvantyantarmukhaM gadaan// AS.Utt.25.4/ tatra khaNDauSTha ityukto vaatenauSTho dvidhaakRtaH// AS.Utt.25.5/ oSThakope tu pavanaat stabdhaavoSThau mahaarujau/ daalyete paripaaTyete paruSaasitakarkazau// AS.Utt.25.6/ pittaattiikSNaasahau piitau sarSapaakRtibhizcitau/ piTakaabhirbahukledaavaazupaakau # AS.Utt.25.7/ kaphaat punaH/ ziitaasahau guruu zuunau savarNapiTakaacitau// AS.Utt.25.8/ sannipaataadanekaabhau durgandhaasraavapicchilau/ akasmaanmlaanasaMzuunarujau viSamapaakinau// AS.Utt.25.9/ raktopasRSTau rudhiraM sravataH zoNitaprabhau/ kharjuurasadRzaM caatra kSiiNe rakterbudaM bhavet// AS.Utt.25.10/ maaMsapiNDopamau maaMsaat syaataaM muurcchatkRmii kramaat// AS.Utt.25.11/ tailaabhazvayathukledau sakaNDvau medasaa mRduu// AS.Utt.25.12/ kSatajaavavadiiryete paaTyete caasakRt punaH/ grathitau ca punaH syaataaM kaNDuulau dazanacchadau// AS.Utt.25.13/ jalabudbudavadvaatakaphaadoSThe jalaarbudam// AS.Utt.25.14/ gaNDaalajii sthiraH zopho gaNDe daaharujaanvitaH// AS.Utt.25.15/ vaataaduSNaasahaadantaaH ziitasparzaadhikavyathaaH/ daalyanta iva zuulena ziitaakhyo daalanazca saH// AS.Utt.25.16/ dantaharSe pravaataamlaziitabhakSaakSamaa dvijaaH/ bhavantyamlaazanenaiva sarujazcalitaa iva// AS.Utt.25.17/ dantabhede dvijaastodabhedaruksphuTanaanvitaaH/ caalazvaladbhirdazanairbhakSaNaadadhikavyathaiH// AS.Utt.25.18/ karaalastu karaalaanaaM dazanaanaaM samudbhavaH// AS.Utt.25.19/ dantodhikodhidantaakhyaH sa coktaH khalavarddhanaH/ jaayamaane+atirugdante jaate tatra tu zaamyati// AS.Utt.25.20/ adhaavanaanmalo dante kapho vaa vaatazoSitaH/ puutigandhiH sthiriibhuutaH zarkaraa # AS.Utt.25.21/ saapyupekSitaa/ zaatayatyaNuzo dantakapaalaani kapaalikaa// AS.Utt.25.22/ zyaavaH zyaavatvamaayaato raktapittaanilairdvijaH/ AS.Utt.25.23/ samuulaM dantamaazritya doSairulbaNamaarutaiH/ zoSite majjJi suSire dantennamalapuurite// AS.Utt.25.24/ puutitvaat kRmayaH suukSmaa jaayante jaayate tataH/ ahetutiivraartizamaH sasaMrambhositazcalaH/ praluunaH puuyaraktasrut sa coktaH kRmidantakaH// AS.Utt.25.25/ zleSmaraktena puutiini vahantyasramahetukam/ ziiryante dantamaaMsaani mRduklinnaasitaani ca/ ziitaadosau # AS.Utt.25.26/ upakuzaH paakaH pittaasRgudbhavaH/ dantamaaMsaani dahyante raktaanyutsedhavantyataH// AS.Utt.25.27/ kaNDuumanti sravantyasramaadhmaayantesRjisthite/ calaa mandarujo dantaaH puutivaktraM ca jaayate// AS.Utt.25.28/ dantayostriSu vaa zopho badarasthinibho ghanaH/ kaphaasraattiivraruk ziighraM pacyate dantapuppuTaH// AS.Utt.25.29/ dantamaaMse malaiH saasrairbaahyaantaH zvayathurguruH/ sarugdaahaH sravet bhinnaH puuyaasraM dantavidradhiH// AS.Utt.25.30/ zvayathurdantamuuleSu rujaavaanraktapittajaH/ laalaasraavii sa suSiro dantamaaMsaprazaatanaH// AS.Utt.25.31/ sa sannipaatajvaravaan sapuuyarudhirasrutiH/ mahaasuSira ityukto viziirNadvijabandhanaH// AS.Utt.25.32/ dantaante kiilavacchopho hanukarNarujaakaraH/ pratihantyabhyavahRtiM zleSmaNaa sodhimaaMsakaH// AS.Utt.25.33/ ghRSTeSu dantamaaMseSu saMrambho jaayate mahaan/ yasmiMzcalanti dantaazca sa vidarbhobhighaatajaH// AS.Utt.25.34/ dantamaaMsaazritaanrogaan yaH saadhyaanapyupekSate/ antastasyaasravan doSaH suukSmaaM saJjanayedgatim/ puuyaM muhuH saa sravati tvaGmaaMsaasthiprabhedinii// AS.Utt.25.35/ taaH punaH paJca vijJeyaa lakSaNaiH svairyathoditaiH// AS.Utt.25.36/ zaakapatrakharaasrastaa sphuTitaa vaataduuSitaa/ jihvaa pittaat sadaahoSaa raktairmaaMsaaGkuraizcitaa/ zaalmaliikaNTakaabhaistu kaphena bahalaa guruH// AS.Utt.25.37/ kaphapittaadadhaH zopho jihvaastambhakRdunnataH/ matsyagandhirbhavet pakvaH solaso maaMsazaatanaH// AS.Utt.25.38/ prabandhane+adho jihvaayaaH zopho jihvaagrasannibhaH/ saaGkuraH kaphapittaasrairlaaloSaastambhavaan kharaH/ adhijihvaH sarukkaNDuuvaakyaahaaravighaatakRt// AS.Utt.25.39/ taadRgevopajihvastu jihvaayaa upari sthitaH// AS.Utt.25.40/ taalumaaMsenilaadduSTe piTakaaH sarujaaH kharaaH/ bahvyo ghanaasraavayutaastaastaalupiTakaaH smRtaaH// AS.Utt.25.41/ taalumuule kaphaatsaasraanmatsyabastinibho mRduH/ pralambaH picchilaH zopho naasayaahaaramiirayan/ kaNThoparodhatRTkaasavamikRt galazuNDikaa// AS.Utt.25.42/ taalumadhye niruGmaaMsaM saMhataM taalusaMhatiH// AS.Utt.25.43/ padmaakRtistaalumadhye raktaacchvayathurarbudam// AS.Utt.25.44/ kacchapaH kacchapaakaarazciravRddhiH kaphaadaruk// AS.Utt.25.45/ kolaabhaH zleSmamedobhyaaM puppuTo niirujaH sthiraH// AS.Utt.25.46/ pittena paakaH paakaakhyaH puuyaasraavii mahaarujaH// AS.Utt.25.47/ vaatapittajvaraayaasaistaaluzoSastadaahvayaH// AS.Utt.25.48/ jihvaaprabandhajaaH kaNThe daaruNaa maargarodhinaH/ maaMsaaGkuraaH ziighracayaa rohiNii ziighrakaariNii// AS.Utt.25.49/ kaNThaasyazoSakRdvaataat saa hanuzrotrarukkarii/ pittaajjvaroSaatRNmohakaNThadhuumaayanaanvitaa// AS.Utt.25.50/ kSiprajaa kSiprapaakaatiraagiNii sparzanaasahaa/ kaphena picchilaa paaNDurasRjaa sphoTakaacitaa// AS.Utt.25.51/ taptaaGgaaranibhaa karNarukvarii pittajaakRtiH/ gambhiirapaakaa nicayaat sarvaliGgasamanvitaa// AS.Utt.25.52/ doSaiH kapholbaNaiH zophaH kolavat grathitonnataH/ zuukakaNTakavat kaNThe zaaluuko maargarodhanaH// AS.Utt.25.53/ vRndo vRttonnato daahajvarakRt galapaarzvagaH// AS.Utt.25.54/ hanusandhyaazritaH kaNThe kaarpaasiiphalasannibhaH/ picchilo mandarukzophaH kaThinastuNDikerikaa// AS.Utt.25.55/ baahyaantaHzvavathurghoro galamaargaargalopamaH/ galaugho muurddhagurutaatandraalaalaajvarapradaH// AS.Utt.25.56/ valayaM naatirukzophastadvadevaayatonnataH// AS.Utt.25.57/ maaMsakiilo gale doSairekonekothavaalparuk/ kRcchrochvaasobhyavahRtiH pRthumuulo gilaayukaH// AS.Utt.25.58/ bhuurimaaMsaakuGravRtaa tiivratRGjvaramuurddharuk/ zataghnii nicitaa vartiH zataghniivaatirukkarii// AS.Utt.25.59/ vyaaptasarvagalaH ziighrajanmapaako mahaarujaH/ puutipuuyanibhaasnaavii zvayathurgalavidradhiH// AS.Utt.25.60/ jihvaavasaane kaNThaadaavapaakaM zvayathuM malaaH/ janayanti sthiraM raktaM niirujaM tadgalaarbudam// AS.Utt.25.61/ pavanazleSmamedobhirgalagaNDo bhavet bahiH/ varddhamaanaH sa kaalena muSkavallambate niruk// AS.Utt.25.62/ kRSNaaruNo vaa todaaDhyaH sa vaataat kRSNaraajimaan/ vRddhastaalugale zoSaM kuryaacca virasaasyataam// AS.Utt.25.63/ sthiraH savarNaH kaNDuumaan ziitasparzo guruH kaphaat/ vRddhastaalugale lepaM kuryaacca madhuraasyataam// AS.Utt.25.64/ medasaa zleSmavaddhaanivRdhyoH sonuvidhiiyate/ dehaM vRddhasya kurute gale zabdaM svare+alpataa// AS.Utt.25.65/ zleSmaruddhaanilagatiH zuSkakaNTho hatasvaraH/ taamyan prasaktaM zvasiti yena sa svarahaanilaat// AS.Utt.25.66/ karoti vadanasyaantarvraNaan sarvasaro+anilaH/ saJcaariNo+aruNaanruukSaano SThau taamrau calatvacau// AS.Utt.25.67/ jihvaa ziitaasahaa gurvii sphuTitaa kaNTakaacitaa/ vivRNoti ca kRcchreNa mukhaM paako mukhasya saH// AS.Utt.25.68/ adhaH pratihato vaayurarzogulmakaphaadibhiH/ yaatyuurdhvaM vaktradaurgandhyaM kurvannuurdhvagudastu saH// AS.Utt.25.69/ mukhasya pittaje paake daahoSe tiktavaktrataa/ kSaarokSitakSatasamaa vraNaastadvacca raktaje// AS.Utt.25.70/ kvaphaje madhuraasyatvaM kaNDuumatpicchilaa vraNaaH// AS.Utt.25.71/ antaH kapolamaazritya zyaavapaaNDu kaphorbudam/ kuryaattat ghaTTitaM chinnaM mRditaM ca vivardhate// AS.Utt.25.72/ mukhapaako bhavet saasraiH sarvaiH sarvaakRtirmalaiH// AS.Utt.25.73/ puutyaasyataa ca taireva dantakaaSThaadividviSaH// AS.Utt.25.74/ auSThe gaNDe dvije muule jihvaayaaM taaluke gale/ vaktre sarvatra cetyuktaa paJcasaptatiraamayaaH// AS.Utt.25.75/ ekaadazaiko daza ca trayodaza tathaa ca SaT/ aSTaavaSTaadazaaSTau ca kramaat teSvanupakramaaH// AS.Utt.25.76/ karaalo maaMsaraktoSThaavarbudaani jalaadvinaa/ kacchapastaalupiTakaa galaughaH suSiro mahaan// AS.Utt.25.77/ svaraghnordhvagudazyaavazataghniivalayaalasaaH/ naaDyoSThakopau nicayaadraktaat sarvaizca rohiNii// AS.Utt.25.78/ dazane svarabhraMzii kRcchrocchavaaso+ativatsaraH/ yaapyastu harSo bhedazca zeSaan zastrauSadhairjayet// iti paJcaviMzo+adhyaayaH/ atha SaTviMzo+adhyaayaH/ AS.Utt.26.1/ athaato mukharogapratiSedhaM naamaadhyaayaM vyaakhyaasyaamaH/ iti ha smaahuraatreyaadayo maharSayaH// AS.Utt.26.2/ snigdhasvinnasya khaNDauSThasyauSThaantau vilikhya suzliSTau kSaumasuutreNa siivyet/ zatadhautaghRtaabhyaktaaM caasmai kabalikaaM vraNasyopari dadyaat/ praklinnaM ca vraNaM vraNacikitsayaa saadhayet// AS.Utt.26.3/ jyotiSmatiilodhramadhukapaTolotpalakaakamaaciizraavaNiisaarivaabhistailaM vipakvamabhyaJjanaacchodhanaropaNam/ tathaa vaataharamadhurauSadhasiddhaM tailaM nasyam// AS.Utt.26.4/ vaataja auSThakope devadaaruguggulusarjarasamadhuucchiSTasiddhena mahaasnehenaabhyaGgaH/ tenaiva samadhukacuurNena pratisaaraNaam/ tadabhyaktena picunaa pracchaadanam/ eraNDapallavaiH kSiirakvathitairnaaDiisvedaH khaNDauSThoktaM naavanaM ziro+abhyaGgazca// AS.Utt.26.5/ pittotthe+abhighaataje ca jaalaukobhirvisraavaNam/ pattaGgayaSTiichinnaruhaavipakvaM sarpirabhyaGgaH/ madhumadhukalodhrasarjarasaiH pratisaaraNam/ pittavidradhivacca cikitsaa// AS.Utt.26.6/ raktajepyacirotthite paittikavat pratikuryaat/ kaphaje jalaukobhiH zaakaadipatrairvaa raktaM visraavya vyoSapaaThaayavakSaarasvarjikaakSaaraiH sakSaudraiH pratisaarayet/ kuSThatagaradantiizyaamaabiDaharitaalaviDaGgairvaa/ svedanasyadhuumakavalaaMzca kaphaghnaanavacaarayet// AS.Utt.26.7/ medoje dantacchadaM svedayitvaa vRddhipatreNa vipaaTya zuddhamedasamagninaanupacaret/ kaphajoktaizca pratisaaraNam/ jalaarbudoktaM tailaM ropaNam// AS.Utt.26.8/ jalaarbudaM bhitvaa vizodhya trikaTukaTukaatejovatiiyavakSaarasvarjikaasaindhavakaasiisacuurNaiH sakSaudraiH pratisaarayet/ avagaaDhamativRddhaM vaa kSaareNaagninaa vaa dahet haridraalodhramadhukamaalatiihareNutagarairvipakvaM tailaM ropaNam// AS.Utt.26.9/ gaNDaalajiimapakvaaM zophavadvidagdhaamupanaahya pakvaaM vidaarya vraNavat saadhayet// AS.Utt.26.10/ ziitadantasyoSNaamubusvinnasya vriihimukhena paaliiM likhitvaa picutailena dahet/ pratisaarayecca priyaGgujambvasthidaaDimatvaktriphalaarasaaJjanasaindhavazuNThiimustacuurNaiH samadhughRtaiH/ kSiirivRkSakaSaayo gaNDuuSaH/ aNutailaM nasyam// AS.Utt.26.11/ dantaharSe bhede ca vaataharasiddhaM tailamelaakuSThapaaTaliisvagvipakvo majjaa vaa gaNDuuSaH/ snigdhaazca nasyaadayaH// AS.Utt.26.12/ dantacaale dazamuulakvaathena tailasarpirvasaakSaudraizca kavalaH/ pippaliisaindhavatutthalodhrapataGgasrotojamustaatriphalaaH pratisaaraNam/ niyataM ca snaihikadhuumapaayii snigdhamadhuraahaaro visraavaNaparaH syaat/ candanapadmakamadhukavidaariikazerukaniilotpalamRdviikaajiivakarSabhakazarkaraaNaaM pratyekaM palena kSiireNa ca maaMsarasadviguNena tailaprasthaM vipaacayet/ etannasyagaNDuuSaprayogaat paraM dazananayanazravaNabalakaram// AS.Utt.26.13/ adhidantakaM kSaareNaalipya jarjaraM vijJaaya kRmidantakavidhinotpaaDya tadvadevopacaret/ anavasthitazoNitaM ca dagdhvaa vraNavadupakrameta// AS.Utt.26.14/ dantazarkaraaM dantamuulaanyapiiDayan dantalekhanena vilikhya kSaaratailenaavasecayet/ muuSaakuurpapaaTaliitvakcuurNena pratisaaraNam/ sadaa ca dantadhaavanaadiin seveta/ dantaharSoktaM ca kuryaat// AS.Utt.26.15/ kapaalikaayaametadeva vizeSataH ziilayet// AS.Utt.26.16/ kRmidantake suSiraM guDena madhuucchiSTena sarpiSa vaapuurayitvaa taptayaa kubjazalaakayaa dahet/ saptacchardaakakSiiraM vaa puuraNam/ sarSapakaraJjatailaM// AS.Utt.26.17/ hiGguviDaGgasvarjikaakaTphalakaasiisakuSThacuurNastaantavabaddho dantasyopari tiSThan rujamapaharati/ kunduruSkacuurNo vaa/ ebhireva ca siddhaM tailaM gaNDuuSaH/ dRDhaguuDhamuulamaaMse saruje visraavaNam/ bhagnasphuTitavivarNasuptacalasya sarujasya ca// AS.Utt.26.18/ evamanupazame sandaMzayantreNa dantamaayataM gRhiitvaa vicaalya zasreNa paarzvebhyo mokSayitvoddharet/ dantanirghaatanenotpiiDya mudgareNaazmanaa vaa nirghaatayet/ na tuuttaraM dantam// AS.Utt.26.19/ tasyoddharaNaacchoNitaatyayastatazcendriyabhraMzo vaata vyaadhirvaa// AS.Utt.26.20/ prakSaalitamukhazca samadhukacuurNaM tailaM madhu vaa gaNDuuSaM dhaarayet// AS.Utt.26.21/ vidaariimadhukazRGgaaTakakazerukaabhistailaM dazaguNe payasi siddhaM nasyam// AS.Utt.26.22/ uttaradantoddharaNepyayameva pratiikaaraH/ ziitopacaarazca sutaraam// AS.Utt.26.23/ ziitaade zoNitaM visraavya rasaaJjanamustatriphalaarjunatvakpriyaGgumahauSadhakaSaayaM gaNDuuSaM dhaarayet/ ebhireva ca sakSaudraiH pratisaaraNaM/ madhuravargasiddhaM tailaM nasyam/ tejovatiivyoSaharidraadvayakuSThapaaThaakaTurohiNiilodhrasamaGgaamustaiH pratisaaraNaM sarvadantamaaMsaamayeSu kaNDuuzvayathuvedanaaraktasrutiharam/ tathaa vyaaSayavakSaaramanazzilaasaindhavadaarviitvagbhiH ebhirevaaSairdhaguTikaa sarvamukharogaharaa// AS.Utt.26.24/ upakuze sukhoSNaambusvinnaanyutsannaani dantamaaMsaanyavalikhenmaNDalaagreNa zaakaadipatrairvaa/ tataH sukhoSNo ghRtamaNDastailaM vaa gaNDuuSaH/ maricakuSThamadhukapriyaGgulaakSaapataGgagairikarasaaJjanazuNThiisaindhavairmadhughRtamaNDayuktaiH pratisaaraNam/ pRthakparNiiviDaGgavidaariimadhukapayasyaasuradaaruvipakvaM tailaM gaNDuuSo nasyaM ca/ madhuravargasiddhameva vaa sarpiH punaH punazca rudhiraavasekaH// AS.Utt.26.25/ dantapuppuTake svinnachinnabhinnavilikhite svarjikaamadhukazuNThiisaindhavaiH pratisaaraNam// AS.Utt.26.26/ dantavidradhau tiktakaTukaSaayoSNaiH samuutraiH kabalo lepazca/ vRzcikaaliikuSThakaTukaayavakSaaraiH pratisaaraNam/ taM ca paakato ruukSaziitairantarbahiH prayuktairvaarayet/ pakve tu paaTanamavagaaDhe daahaH/ triphalaasumanoriSThakvaatho gaNDuuSaH/ yaSTiimadhukasiddhaH sarpirmaNDo nasyam// AS.Utt.26.27/ suSire chinnalikhite lodhramustatriphalaakiMzukapataGgataarkSyazailazatapuSpaakaTphalairavagharSaH/ teSaameva kvaatho gaNDuuSaH/ kSiirivRkSakiMzukaamalakaanaaM vaa/ gairikotpalamadhuukasaarivaacandanaprapauNDakazarkaraanantaalodhraagarusiddhaM tailaM naavanam// AS.Utt.26.28/ adhimaaMsakamacirotthitaM sraavayet/ vivRddhantu baDizena macuTyaa vaa gRhiitvaa maNDalaagreNa chitvaa tiikSNaiH pratisaarayet/ kaTutiikSNaiH kavalastailaM vaa yavakSaaraavacuurNitam// AS.Utt.26.29/ vidarbhe dantamuulaani zastreNa vizodhya kSaaraM prayujya ghRtamaNDaM gaNDuuSe dadyaat/ lodhrapataGgamaJjiSThaamadhukacuurNaH pratisaaraNam/ kaakoliiyaSTiimadhuzarkaraavipakvaM tailaM naavanam// AS.Utt.26.30/ dantanaaDiimeSayitvaa saMvRtaaM zastreNa vivRtayitvaa tadaazritaM dantamazeSamuddhRtya zalaakayaa dahet/ kubjaamavagaaDhaamanekagatiM vaa guDamadhusikthaanyatamapuurNaam/ tataH kSiirivRkSakaSaayeNa gaNDuuSaM dhaarayet/ tatsiddhena vaa tailena// AS.Utt.26.31/ dantiikhadirasaaramadanasvaadukaNTakakvaathe lodhravaalakoziiradevadaarumaJjiSThaamadhukakalkavipakvaM tailaM sarSapatailaM vaa naaDiizodhanaropaNam// AS.Utt.26.32/ prapauNDariikaharidraadvayamadhukamadhuucchiSTalodhrakaTukiizarkaraapadmakacandanamuurvopodakaavaastukataNDuliiyakamaJjiSThaamliikaakapitthapatrairvaa// AS.Utt.26.33/ nasyaM ca viDaGgamadhukamustanirguNDiikhadiramaJjiSThoziirasuratarusiddhaM tailaM/ dhuumaasRksraavaNanaavanaani ziilayet/ naaDiisaadhanaM cekSeta// AS.Utt.26.34/ vaatajeSu jihvaakaNTakeSu vaatauSThakopokto vidhiH/ pittajeSu vighRSTasrutarudhireSu svaadubhirdravyairavagharSaNagaNDuuSanaavanaani kuryaat/ tadvat kaphajeSu tiikSNaiH// AS.Utt.26.35/ jihvaalase navotthite tiikSNaaH pratisaaraNaadayaH/ na caatra zastramavacaarayet/ siraaM tu vidhyet// AS.Utt.26.36/ adhijihvaamunnamya baDizena gRhiitvaa maNDalaagreNa chidyaat/ tiikSNaazca nasyaadayaH/ upajihvaaM zaakapatreNaaGgulizastreNa vaa visraavya yavakSaareNa pratisaarayet// AS.Utt.26.37/ galazuNDikaaM kaphaghnairupaacaret/ vRddhaayaaM tuurvaarubiijanibhamasiraatatamagramuparijivhaayaaniviSTaM baDizena mucuTyaa vaa vastraveSTitaabhyaaM vaamaaGguSThapradeziniibhyaaM gRhiitvaa maNDalaagreNa naatyagre naatimuule chindyaat/ agracchedaadanupazamaH zopho laalaadivRddhirvaa/ aticchedaacchoNitakSayeNa maraNam/ samyakcchinnaayaaM puurvavat pratisaaraNaadayaH// AS.Utt.26.38/ taalusaGghaate puppuTe kacchape ca nave vidhirayam/ zastrakarmaNi tu vizeSaH/ atra hi vilekhanam// AS.Utt.26.39/ taalupaake tvapakvasya zvaythoH kaasiisarasaaJjanakSaudraiH pratisaaraNam/ madhurakaSaayaiH ziitairgaNDuuSaH/ pakvasya maNDalaagreNaaSTaapadavat bhedanam tiikSNairavagharSaNam/ paTolaariSTajaatiikaraviiraguDuuciivRSakaTukaaharidraadvayavetraagrakaNTakaarikaakvaathaH kavalo madhu tailaM ca// AS.Utt.26.40/ taaluzoSe madhukapippaliinaagarasiddhaM sarpiruttaraM bhaktikaM satRSNaH pibet/ amlaizcaasya gaNDuuSaH/ payasyaamadhuukamadhuulikaavipakvaM kSiirasarpirnasyam/ snigdho dhuumaH/ tRSNaaghnamannapaanam// AS.Utt.26.41/ kaNTharogeSu tu jvaraadyanupadruteSu kaTuniikSNairnasyaavagharSaNagaNDuuSaadayaH siraavyadho rasaaJjanendrayavadaarviinimbakvaathaH paanam/ vyoSayavakSaaradaarviirasaaJjanatejovatiipaaThaanimbatvaktriphalaacitrakaiH zuktagomuutrakvathitaiH kavalo guTikaa vaa pratisaaraNam/ taaliisapatragRhadhuumapaJcakolakailaamaricapalaazamuSkakakSaarayavakSaarairyavakvaathena guTikaaH kRtaaH sarvakaNTharogeSvamRtopamaaH// AS.Utt.26.42/ atha vaatarohiNiikaamantarbahiH svinnaamaGgulizastrakeNa madhulavaNagarbheNa vaa nakhena visraavya tiikSNaiH pratisaarayet/ mahaapaJcamuulakvaatho gaNDuuSaH/ elaapunarnavasiMhiikapitthakalkapayovipakvaM tailaM gaNDuuSo naavanaM ca// AS.Utt.26.43/ pittajaamapyevaM visraavya pataGgazarkaraalodhrapriyaGgubhiH pratisaarayet/ eSaameva kaSaayo gaNDuuSaH/ draakSaaparuuSakoziiramadhukacandanakvaatho vaa/ triphalaatilvakazyaamaazriiparNiitvaGmadhuyaSTikaabhirdazaguNe payasi siddhaM sarpirnasyakavalabhojaneSu// AS.Utt.26.44/ raktajaamapyevaM pratyaakhyaayopakramet// AS.Utt.26.45/ zlaiSmikiiM svedayitvaa vilikhya kaTukavargeNaagaaradhuumatriphalaasaindhavayuktena pratisaarayet/ tadvidhaazca gaNDuuSaaH/ nimbajaatyapaamaargaviDaGgavipakvaM tailaM nasyam// AS.Utt.26.46/ zaaluukavRndatuNDikeriigilaayuSvapyeSa eva vidhiH// AS.Utt.26.47/ galavidradhau visraavitaayaaM lodhravaraarasaaJjanapataGgagairikarocanaapippaliisaindhavacuurNairavagharSaNam/ ebhireva kvathitairgaNDuuSaH/ kiraatatiktakalodhradaarvii zatapuSpaanimbapatrakuSThailaaguDuuciicitrakatagaramustaakvaatha kalkavipakvaM tailaM naavanam// AS.Utt.26.48/ galagaNDamanilajaM svedayitvaa visraavayet ruuDhavraNa ca tilapriyaalalaTvaamuulakazaNaatasiibiijairupanaahayet/ tilvakaagnimanthapunarnavakaalaamRtaasaubhaaJjanaka gajapippalyekaiSikaarkamuulakaraghaaTakapuSpaiH suraamlapiSTaiH punaH punarlepayet/ nimbaguDuuciikuTajahaMsapaadiikRSNaabalaadvayadevadaarusiddhaM ca tailaM paayayet// AS.Utt.26.49/ zlaiSmikepyayameva vidhiH tiikSNataraazca svedapralepaadayaH/ vizalyaativiSaaviSaaNikaazukanaasaajagandhaaguJjaaphalakaTukaalaabubhiH/ palaazakSaarambupiSTaiH sukhoSNo lepaH/ vatsakaadinaa paJcalavaNayuktena siddhaM tailaM paanam/ tiikSNaaMzca vamanaadiin ziilayet/ paryaayatazca svedaM zoNitaavasecanaM ca/ tathaanupazame paacayitvaa vraNavadubhaavapyupaacaret/ yavaannamudgaadiyuuSaaMca vyoSotkaTaan paanabhojanayorvidadhyaat// AS.Utt.26.50/ medaaja svinnasya siraaM vidhyet/ puurvoktaaH pralepaaH praataH praatazcaasanaadisaararajo gomuutreNa pibet/ evamapyazaantau zastreNa vidaarya medo vizodhya siivyet/ daahayogyaM vaa vasaaghRtakSaudraanyatamena yathaavaddahet/ rocanaakaasiisatutthakacuurNitaM tailaM vraNazodhanaropaNam/ asanaadisaaragopuriiSabhasmayuktaM vaa// AS.Utt.26.51/ mukhapaakeSu saamaanyatastriphalaakvaatho madhumaananye ca tiktakaTukakaSaayaa mukhadhaavanaaH/ mRdviikaapaaThaajaatiimaatuluGgaarjunapatrajiivakapallavaanaamanabhyavaharataa carvaNam// AS.Utt.26.52/ daaruharidraardhatulaaM viMzatiguNe+ambhasi zrapayitvaa taM kvaathaM sagairikamaadarviipralepaat saadhitaM kSaudrayuktaM ghRtabhaajane nidadhyaat/ etanniSThiivanaM sarvamukhaamayanaaDiighnam/ ayameva ca pRthakkalpo yaSTiimadhukapaToliinimbaaTaruuSakajaatiilodhraarimedatriphalaajambuukhadiratvacaam// AS.Utt.26.53/ yavakSaarabhaagaaH sapta suvarNagairikaat bhaagadvayaM muurvaakaTukaativiSaamalakaanaameko bhaagastat sarvaM kutalakSaarodakapiSTaM guTikaaH kRtvaa khaadenniSThiivecca// AS.Utt.26.54/ khadirasaaratulaamarimedatulaadvayaM ca toyavahe+aSTabhaagaavazeSaM kvaathayedavataaritaM parisrutaM ca punaraaghaniibhaavaat/ ghaniibhuute ziite ca kaarSikaaNi zlakSNiikRtaani prakSipeccandanapadmakoziiravaalakamaJjiSThaadhaatakiimustaprapauNDariikamadhukatriphalaacaaturjaatakalaakSaanaladataarkSyazailalodhradvirajaniisamaGgaapaaThaakaTphalaileyapataGgaagarugairikaaJjanaani/ paalikaaMzca jaatiiphalalavaGgakaGkolakebukaan/ karppuuraarddhakuDavaM ca/ taa guTikaa vadanasthaaH sarvaan mukharogaan jayanti/ saurabhaM saumanasyaM ruciM ca janayanti// AS.Utt.26.55/ eSaameva ca kalkakaSaayaistailaM saadhitaM kavale niyuJjyaat// AS.Utt.26.56/ tatra vaataje mukhapaake dazamuulakaakoliiraasnaamadhukasaarivaakvaathena kuSThakalkena ca siddhaM tailaM nasyaM gaNDuuSazca/ snaihiko dhuumaH/ pippalyelaalavaNottamaiH pratisaarayet// AS.Utt.26.57/ paittike kSiirekSurasadraakSaazarkarodakairgaNDuuSaH/ madhuradravyasiddhaM payaH paanaM kavalo nasyaM ca/ padmakasamaGgaamaJjiSThaalodhradhaatakiivipakvaH sarpirmaNDo naavanam/ madayantikaapatairniSThiivanaM ca// AS.Utt.26.58/ kaphaje kaTukakSaaralavaNaiH pratisaaraNam/ sthiraasu tu piTakaasu praakzaakaadipatreNa lekhanam/ muSkakapalaazaamalakiikSaaragomuutrairgaNDuuSaH/ tadvipakvaM ca tailam/ nirguNDiiphaNijjakaarjakasurasapatrairniSTiivanam/ devadaarupaaThaativiSaadantiindrayavakaTukaagomuutreNa kalkataaH kvathitaa vaa piitaaH sarvakaphaamayaan nighnanti// AS.Utt.26.59/ raktaje pittavat siddhiH/ sarvaje yathaadoSodayam/ rocanaakaasiisasauraaSTrikaarasaaJjanaani mocaraso madhu caikato vipakvaM lohabhaajanasthaM kalkaM vizuSkaM curNiikRtaM madhunaa vraNalepaM kuryaat// AS.Utt.26.60/ atha sarvasaramarbudamacirotthitamavRddhaM maNDalaagreNa chitvaa muSkakabhasmanaa madhumizreNa pratisaarayet svarjikaazuNThiicuurNena vaa/ madhutailaM nimbaguDuuciikvaathazca gaNDuuSaH/ yavaannabhojii tiikSNaani kavalaabhyaGganasyaanyaacaret// AS.Utt.26.61/ puutimukhaM snigdhasvinnaM vaamayitvaa zirovirekairupaacaret/ tataH svarjikaahiGgugRhadhuumamanazzilailaazuNThiiviDaGgatejovatiibhirguTikaaH kRtvaa madhudrutaa mukhaparizodhanaarthaM dadyaat/ samaGgaadhaatakiipadmalodhrapriyaGgucuurNaiH salilamavacuurNitaM mukhadhaavanam/ ziitaadopakuzoktaM ca kuryaat nasyadhuumakavalaaMzca ziilayet/ bhavati caatra// AS.Utt.26.62/ mukhadantamuulagalajaaH praayo rogaaH kaphaasrabhuuyiSThaaH/ tasmaatteSaamasakRdrudhiraM visraavayedduSTam// AS.Utt.26.63/ kaayazirasorvireko vamanaM kavalagrahaaH kaTukatiktaaH/ praayaH zastaM teSaaM kapharaktaharaM tathaa karma// AS.Utt.26.64/ yavatRNadhaanyaM bhaktaM vidalaiHkSaaroSitairapasnehaaH/ yuuSaa bhakSyaazca hitaa yaccaanyacchleSmanaazaaya// AS.Utt.26.65/ praaNaanilapathasaMsthaaH zvasitamapi nirundhate pramaadavataH/ kaNThaamayaazcikitsitamato drutaM teSu kurviita// //iti SaDviMzo+adhyaayaH// atha saptaviMzo+adhyaayaH/ AS.Utt.27.1/ athaataH zirorogavijJaaniiyaM naamaadhyaayaM vyaakhyaasyaamaH/ iti ha smaahuraatreyaadayo maharSayaH// AS.Utt.27.2/ dhuumaatapatuSaaraambukriiDaatisvapnajaagaraiH/ utsvedaadhipurovaatabaaSpanigraharodanaiH// AS.Utt.27.3/ atyambumadyapaanena kRmibhirvegadhaaraNaiH/ upadhaanamRjaabhyaGgadveSaadhaH pratatekSaNaiH// AS.Utt.27.4/ asaatmyagandhaduSTaamabhaaSyaadyaizca zirogataaH/ janayantyaamayaan doSaaH # AS.Utt.27.5/ tatra maarutakopataH// nistudyete bhRzaM zaGkhau ghaaTaa sambhidyate tathaa/ bhruvormadhyaM lalaaTaM ca patatiivaativedanam// AS.Utt.27.6/ baadhyete svanataH zrotre niSkRSyeta ivaakSiNii/ ghuurNatiiva ziraH sarvaM sandhibhya iva mucyate// AS.Utt.27.7/ sphuratyati siraajaalaM kandharaahanusaGgrahaH/ prakaazaasahataa ghraaNasraavo+akasmaadvyathaazamau// AS.Utt.27.8/ maardavaM mardanasnehasvedabandhaizca jaayate/ zirastaapo+ayam # AS.Utt.27.9/ ardhe tu muurdhnaH so+ardhaavabhedakaH/ pakSaat kupyati maasaadvaa svayamevopazaamyati/ ativRddhastu nayanaM zravaNaM vaa vinaazayet// AS.Utt.27.10/ zirobhitaape pittotthe zirodhuumaayanaM jvaraH/ svedo+akSidahanaM muurcchaa nizi ziitaizca maardavam// AS.Utt.27.11/ aruciH kaphaje muurdhno gurustimitaziitataa/ siraaniSpandataalasyaM ruGmandaahnyadhikaa nizi/ tandraa zuunaakSikuuTatvaM karNakaNDuuyanaM vamiH// AS.Utt.27.12/ raktaatpittaadhikarujaH sarvaiH syaat sarvalakSaNaH/ saGkiirNairbhojanairmuurdhni kledite rudhiraamiSe/ kopite sannipaate ca jaayante muurdhni jantavaH// AS.Utt.27.13/ zirasaste pibanto+asraM ghoraaH kurvanti vedanaaH/ cittavibhraMzajananiirjvaraH kaaso balakSayaH// AS.Utt.27.14/ raukSyazophavyathacchedadaahasphuraNapuutitaaH/ kapaale taaluzirasoH kaNDuuH zophaH pramiilakaH/ taamraacchasiGghaaNakataa karNanaadazca jantuje// AS.Utt.27.15/ vaatolbaNaaH ziraHkampaM tatsaMjJaM kurvate malaaH// AS.Utt.27.16/ pittapradhaanairvaataadyaiH zaGkhe zophaH sazoNitaiH/ tiivradaaharujaaraagapralaapajvaratRGbhramaaH// AS.Utt.27.17/ tiktaasyaH piitavadanaH kSiprakaarii sa zaGkhakaH/ triraatraajjiivitaM hanti sidhyatyapyaazu saadhitaH// AS.Utt.27.18/ pittaanubandhaH zaGkhaakSibhruulalaaTeSu maarutaH/ rujaaM saspandanaaM kuryaadanusuuryodayodayaam// AS.Utt.27.19/ aamaadhyaahnaM vivarddhiSNuH kSudvataH saa vizeSataH/ avyavasthitaziitoSNasukhaa zaamyatyataH prama/ suuryaavartaH saH # AS.Utt.27.20/ ityuktaa daza rogaaH zirogataaH// AS.Utt.27.21/ zirasyeva ca vakSyante kapaale vyaadhayo nava// AS.Utt.27.22/ kapaale pavane duSTe garbhasthasyaapi jaayate/ savarNo niirujaH zophastaM vidyaadupaziirSakam// AS.Utt.27.23/ yathaadoSodayaM bruuyaat piTakaarbudavidradhiin// AS.Utt.27.24/ kapaale kledabahulaaH pittaasRkzleSmajantubhiH/ kaGgusiddhaarthakanibhaaH piTakaaH syuraruuMSikaaH// AS.Utt.27.25/ kaNDuukezacyutisvaaparaukSyakRt sphuTanaM tvacaH/ susuukSmaM kaphavaataabhyaaM vidyaaddaaraNakaM tu tat// AS.Utt.27.26/ romakuupaanugaM pittaM vaatena saha muurcchitam/ pracyaavayati romaaNi tataH zleSmaa sazoNitaH// AS.Utt.27.27/ romakuupaan ruNadhdyasya tenaanyeSaamasambhavaH/ tadindraluptaM rujjaa ca praahuzcaaceti caapare// AS.Utt.27.28/ khalaterapi janmaivaM zaatanaM tatra tu kramaat// AS.Utt.27.29/ saa vaataadagnidagdhaabhaa pittaatsvedasiraavRtaa/ kaphaat ghanatvagvarNaaMzca yathaasvaM nirdizettvaci// AS.Utt.27.30/ doSaiH sarvaakRtiH sarvairasaadhyaa saa nakhaprabhaa/ dagdhaagnineva nirlomaa sadaahaa yaa ca jaayate// AS.Utt.27.31/ zokazramakrodhakRtaH zariiroSmaa zirogataH/ kezaan sadoSaH pacati paalitaM sambhavatyataH// AS.Utt.27.32/ tadvaataat sphuTitaM zyaavaM kharaM ruukSaM jvalatprabham/ pittaat sadaahaM piitaabhaM kaphaatsnigdhaM vivRddhimat// AS.Utt.27.33/ sthuulaM suzuklaM sarvestu vidyaadvyaamizralakSaNam/ zirorujodbhavaM caanyadvivarNaM sparzanaasaham// AS.Utt.27.34/ asaadhyaa sannipaatena khalatiH palitaani ca/ zariirapariNaamotthaanyapekSante rasaayanam// //iti saptaviMzo+adhyaayaH// aSTaaviMzo+adhyaayaH/ AS.Utt.28.1/ athaataH zirorogapratiSedhaM naamaadhyaayaM vyaakhyaasyaamaH/ iti ha smaahuraatreyaadayo maharSayaH// AS.Utt.28.2/ vaataje zirobhitaape vaatavyaadhivihitaM kuryaat/ nivaatasthaM ca naktamabhyaktazirasaM sarpiH payonupaanaM tailaM vaa paayayet/ maaSaan vaa sasarpiSkaanuSNapayonupaanaan bhakSayet/ tadvadvaa mudgaan// AS.Utt.28.3/ aanuupapizitavezavaareNa yavatilamudgamaaSakulatthakuSThadaaruharidraatasiisaindhavarvaa mahaasnehavatiimutkaarikaaM datvaa ziro veSTayet/ tataH pratyuuSe dazamuulasiddhena payasaa kavoSNena pariSekaM kuryaat/ tatsiddhaizca paayasaiH piNDasvedaM lepaM vaa// AS.Utt.28.4/ kuurmamahiSavaraahakukkuTazallakiinaaM vasaa sasaindhavaa nasyaM ziraHkarNapuuraNaM ca/ tathaiva ca paJcamuulabalaasaarivaadvayakvaathe madhukajiivakarSabhakapunarnavagarbhaM sapayaH sarpistailaM caikato vipakvam// AS.Utt.28.5/ kaarpaasamajjatvaGmustaasumanaHkorakaaNyuSNaambupiSTaani naavanaM sarvazirorujaaghnam/ tadvat tvakpatrazarkaraazigrukaraJjabiijaani/ tathaa candanotpalatagarakuSThaiH saghRtairlepaH/ devadaarukuSThacorakayaSTiimadhukakamalaniilotpalailaaprapauNDariikaizca// AS.Utt.28.6/ kuGkumazarkaraasaMskRtamaajyaM raktapittaanubandhe marzaH/ na caatra raktamavasecayedvaatodrekabhayaat/ snaihikaM dhuumaM pibet/ zirobastiM ca ziilayet/ bastikarma caacaret// AS.Utt.28.7/ evamasiddhau vaataje zleSmaje ca yathokto daahaH// AS.Utt.28.8/ ardhaavabhedakepyayameva vidhiH/ nirguNDiipatrarasazca saghRtamaNDasaindhavo nasyam/ ziriiSamuulaphalaani vaa/ saarivotpalakuSThavacaamadhukapippaliibhiH satailaamlo lepaH/ azaamyati doSaanubandhamavekSya pratikurviita// AS.Utt.28.9/ suuryaavartetvayameva vidhiH vizeSatastu siraamokSaH// AS.Utt.28.10/ pittaje raktaje ca zirobhitaape snigdhasya siraaM vidhyet/ kaayaM ca virecayet/ suziitaiH zatadhautaghRtaanvitaiH ziro vaktraM siJcet pradihyaacca// AS.Utt.28.11/ candanasaarivaamadhukaduurvotpalaprapauNDariikamaJjiSThaavidaariibhiH sakSiiraM sarpirvipaacitaM naavanaM zirobastizca/ jiivaniiyavipakvaat payaso navaniitamuddhRtya jiivaniiyakvaathakalkaabhyaaM paacitaM paanabhojananasyaabhyaGgabastiSu praNiitaM pittaraktajaan sarvaanvikaaraan saadhayati/ jiivaniiyagarbhaM SoDazaguNe payasi siddhamaajyaM vaa// AS.Utt.28.12/ kSiirekSujaaGgalarasakharjuuradraakSaakazerukamRNaalasiddhaH sarpirmaNDo+anuvaasanam/ aJjanaadivargazRtaM kSiiramaasthaapanam// AS.Utt.28.13/ zaGkhakaM pratyaakhyaayaivamevopacaret/ visarpavacca/ vizeSatastu kRSNatilazataavariiniilotpalamuurvaapunarnavairlepaH// AS.Utt.28.14/ kaphaje zirobhitaape laGghayet/ puraaNasarpisnigdhaM vaa vaamayet/ svedaH piNDena ruukSeNa/ zigrunimbairaNDakvaathena vaa naaDiisvedaH// AS.Utt.28.15/ devakaaSThakuSThazaarGgeSTaasaralarohiSaiH salavaNaiH sukhoSNairaalepaH/ yavacuurNamadhukacandanaharidraakuSThapriyaGguzatapuSpaasuradaarubhistailaajakSiirayuktaiH sasaindhavairupanaahaH// AS.Utt.28.16/ viDaGgatailaM nasyaM saarSapaM vaa tadeva vaa vyoSasiddham madhuukasaarakalko vaa madhuyutastvagvaa meSazRGgyaa iGgudasya vaa/ ebhireva ca dhuumavartiH// AS.Utt.28.17/ zirovirecanadravyairvaa suutrasthaanauktaiH pradhamanam/ taireva ca pakvaM tailaM marzaH pratimarzo vaa// AS.Utt.28.18/ zirovirecanaante karNanaadoktaM snehanasyam/ tiikSNaaH kavalaaH manazzilaanaladatutthakaasiisacuurNaH sasarpiSko dhuumaH/ naladacuurNasya ca muhurmuhuraaghraaNanam// AS.Utt.28.19/ sannipaate vyaamizro vidhiH// AS.Utt.28.20/ kRmije duraalabhaasuradaarurohiSapuutiikatriphalaakaTphalavacaatrikaTukairajaamuutryuktaM sarpiH pakvaM paanam/ upasnigdhasvinnasya devadaarupuutiikakaTabhiisarSapaviDaGgatilakaNTakavipakvena tailena ziraH karNau caabhyajya svedayet// AS.Utt.28.21/ tataH kRmimuurcchanaarthamasRGnastovasecayet/ tato rudhiragandhamadena praavisRtaaH saptacchadasya tvagrasena puSparasena vaanantaraniSiktena kRmayaH patanti// AS.Utt.28.22/ saraladevadaarukaTphalasarSapaapaamaargakSavakakaTukaalaabusurasabiijapippaliitaNDulacuurNaMstatpakvaM vaa tailaM sadyaH kRmiin nirasyati/ viDaGgataNDulaa vaajimuutrapiSTaaH ziriiSabiijaani vaa chaagamuutrapiSTaani/ puSkaramadhyabiijaani vaa// AS.Utt.28.23/ gomaaMsena chaagamaaMsena vaa vasaapiSTena yavaaguuM kRtvaa ziro vilepayet/ tato nimbaarkavaMzasurasakuTajakaraJjakaraviirapatrakvaathena secayet/ ajaamuutreNa vaa kavoSNena/ puutimatsyayutaazca dhuumaaH// AS.Utt.28.24/ evaM kRmiSvapagateSu tejovatiipuutiikabimbiisurasanaktamaalaviDaGgahariitakiisarSapaarkakaraviiramuulamaalatiidevadaarukSavakamustaphaNijjakapippaliizatapuSpaamadhuukazaNanimbasaarakalkairajaamuutrayutaiH saarSapaM tailamaiGgudaM pailukaM vaa vipakvaM yuktyaa naavanam// AS.Utt.28.25/ na tu jaaturudhiramavasecayet/ jantubhiH piitazoNite hi zirasi punarasraavasekaadakaaNDe mRtyuH syaat/ kRmicikitsitaM cekSet// AS.Utt.28.26/ ziraH kampamakSiiNasyaanyavyaadhyanupadrutasya daahavarjyaM maarutavidhaanenopakrameta// AS.Utt.28.27/ upaziirSake janmottarakaalajaate navotthite vaatavyaadhivihitaan snehaan paananaavanaabhyaJjaneSu yojayet/ abhyaktaM ca svedayitvopanaahayedyathaa vidaaho na bhavati/ vidaahe vidradhivat karma// AS.Utt.28.28/ piTakaarbudavidradhiSu yathaasvamaacaret/ vraNiibhuutaasu piTakaasu nimbanizaamadhukadhaatriiphalairvipakvaM tailaM zodhanaropaNam// AS.Utt.28.29/ muurvaacandanasaarivaadhaatakiikaantaalodhramadhukasamaGgaapadmakesarazataparvakaMmuulairvidradhiSu/ ebhireva ca siddhaM sarpirnasyam/ ruuDhaM tu vidradhau yadi tvak supteva bhavati tato vaamayet/ upasnigdhaM ca virecayet// AS.Utt.28.30/ aruuMSikaasu jalaukopahRtazoNitaM ziraH kSuraamRSTaM vaa nimbodakena pariSicyaazvazakRdrasena lavaNapragaaDhena lepayet/ kiJcit kaalaM sthitaM coSNodakaamlakaaJjikaanyataradhautaM viDaGgavyoSalaakSaagaaradhuumamanohvaalavacaarasaaJjanaharidraadvayairaalimpet/ tilamaSyaa vaa snuhiikSiirayuktayaa/ madhukotpalatilairaNDamaarkavapatrairvaa/ zigrumuulakasarSapabiijairvaa gomuutrapiSTaiH/ vaalakaamalakanaagaramuulakasarSapabiijairvaa kSiirapiSTaiH/ ziriiSatvagyaSTiimadhukaabhyaaM vaa/ puraaNapiNyaakakukkuTapuriiSaabhyaaM vaa// AS.Utt.28.31/ kapaalabhRSTakuSThacuurNaM tailayuktaM kaNDuukledadaahasvedavedanaaghnam/ tathaa caacoktaM citrakaaditailamabhyaJjanam/ dantiipaaThaakozaatakiicitrakaativiSaamahaalaaGgalakiisiddhaM tailaM vraNaabhyaGgaH// AS.Utt.28.32/ manazzilailaaharitaalapippaliikuSThakaasiisaharidraakaraJjamustaatagaraviDaGgaMcitrakasiddhaarthakakaraviiramuulacuurNagarbhaM tailamaadityapaakaM vraNaropaNam/ evamanupazame vamanadhuumakaayazirovirekaan kuryaat// AS.Utt.28.33/ daaraNake lalaaTe siraaM vidhyet/ abhyaGgasnaananaavanaani ca ziilayet priyaalabiijamadhukakuSThamaaSasarSapaiH sakSaudrairlepaH/ kodravatRNakSaaraambhaH prakSaalanam// AS.Utt.28.34/ indralupte yathaasannaM siraaM vidhvaa tutthakaasiisamanazzilaamaricairlepayet/ bhadradaarukuTannaTaabhyaaM vaa citrakakaraviiranaktamaalamaalatiisiddhena vaa tailenaabhyajyaat// AS.Utt.28.35/ avagaaDhapadaM vaa suuciikuurcakena pracchaaya bhuuyobhuuyaH pradihyaat kapotapaGkaamuulena laaGgiilakaamuulena vaa mahiSiikSiirapiSTena// AS.Utt.28.36/ ghRSTaliptameraNDapatraavacchaaditaM raatrimuSitaM maahiSanavaniitena limpet/ maarkavapatrasahacarapuSpapakvaM vaa/ vaartaakaphalaistailaM pakvaM kSaudraaJjanayuktamaalepaH/ sakSaudro vaa kSudravaartaakarasaH/ jalazuulo vaa palaazakSaarasaandraH// AS.Utt.28.37/ gozakRtaa vaa ghRSTamindraluptamaruSkararasenaavalipyaantardhuumadagdhakuurmamaSyaavacuurNayet/ kuurmakapaalabhasmanaa vaa surasaarasaaktena pradihyaat/ hastidantamaSyaa vaa tailaanvitayaa/ puutiikaraJjapratraaNi vaa sasaindhavaani lepaH/ pippalyaJjanarasaaJjanabaakucikaaphalaloharajaaMsi vaa gomuutrapiSTaani/ khalativihitaani caacaret/ salilasekamaaromodgamaat pariharet// AS.Utt.28.38/ khalataavindraluptoktaH kramo yathaadoSaM ca saMzuddhiH// AS.Utt.28.39/ triphalaarjunasairyakatvakpuSpakRSNapiNDiitakaphalamuulaniilotpalalohacuurNakaasiisajamvuumaarkavamaJjiSThaameSazRGgiikhadirarajaH sakardamamarditoktaaNutailayuktamasana saarasamudgake nyastaM kardame maasaM nikhaataM sthitamuddhRtaM suuciikuurcapracchitaayaaH khalaterlepaH paraM romasaJjananaH// AS.Utt.28.40/ raktaagnimanthapuSpakiMzukanaladamuulamadhukahastidantabhasmaanyavikSiirapiSTaani lepaH// AS.Utt.28.41/ jambuudvayatvakpatramadhukabhRGgarajaastriphalaazleSmaatakamaJjiSThaaphaNijjakabalaadraakSaajazRGgiicapalaativiSaakaTphalakalkena kSiirivRkSakkaathena ca tilatailamakSatailaM caikadhyaM saadhayet tannasye+abhyaGge ca niyuJjyaat/ evameva madhuravargakalkena// AS.Utt.28.42/ khalatipalitayozca prayogaan parasparaM vidadhyaat/ AS.Utt.28.43/ akaalapaliteSu vaataadiinavekSya snehasvedasaMzo dhanaasravisraavaNaani kuryaat/ tatosyaarditaproktamaNutailaM nasyamabhyaJjanaM ca// AS.Utt.28.44/ madhukaamalakamaakSikaiH kezamuulaani limpet/ tilaamalakakSaudratailairvaa/ tutthakaamrajambvasthikaasiisakiTTazarkaraabhirvaa/ sairyakapuSpaniiliniitriphalaabhRGgarajobhirvaa kRSNaajamuutrapiSTaiH// AS.Utt.28.45/ asanapuSpapatramaye paatre bahiraamalakiikalkapradigdhe nihitamakSatailaM SaNmaasaM vriihipalle sthitamabhyaGgaannaavanaacca palitaM jayati/ ayameva kalpaH sairiiyakepi// AS.Utt.28.46/ kapikacchuuphalamuulagarbhamakSatailaM siddhamayaHpaatre puurvavat sthitaM samaanaM puurveNa// AS.Utt.28.47/ raamataraNiimuulapaladvayaM yaSTiimadhukapalaM saarivaardhapalamekatrajarjariikRtamakSatailapalairdazabhiraaplutaM lohabhaajane dazaahaM divasakarakaraprataptaM naavanaat palitaghnaM sarvendriyadaarDhyaavahaM ca// AS.Utt.28.48/ kRSNaatilatilaparNiitriphalaamadhukakaasiisapadmakakardamamaaMsiimaarkavamasanapatrasvarasapiSTaM triraatramayaH paatre sthaapayet/ tataH puurvoktarasadrutena padminiikardamapraliptaptadhautaan kezaan kapaalaM ca lepayet/ tataH padminiikardamaiH pracchaadya kauzeyena veSTayet/ tRtiiye caahni prakSaalyaivameva kuryaat/ evamalikulaniilaaH kezaaH ziro vibhuuSayanti/ bhavati caatra// AS.Utt.28.49/ khalatau palite valyaaM harillomni ca zodhitam/ nasyavaktrazirobhyaGgapradehaiH samupaacaret// AS.Utt.28.50/ siddhaM taile bRhatyaadyairjiivaniiyaizca naavanam// AS.Utt.28.51/ kSiiraatsaahacaraat bhRGgarajasaH saurasaadrasaat/ prasthastailasya kuDavo yaSTiimadhupalaanvitaH// AS.Utt.28.52/ siddhazzailaasane bhaaNDe zRGge meSasya vaa sthitaH/ nasyaM syaat # AS.Utt.28.53/ kSiirapiSTau vaa dugdhikaakaraviirakau/ utpaaTya palitaM deyaavaazaye palitaapahau// AS.Utt.28.54/ aadityavalyaa muulaani kRSNasaireyakasya ca/ phalaM kRSNazaNaatpatraM surasaadyaSTimaarkavam// AS.Utt.28.55/ suraahvaM kaakamaacii ca pRthagdazapalaaMzikam/ prapauNDariikamaJjiSThaalodhrakRSNaagaruutpalam// AS.Utt.28.56/ aamraasthikardamaHkRSNo mRNaalii raktacandanam/ niiliibhallaatakaasthiini kaasasiM madayantikaa// AS.Utt.28.57/ somaraajyasanaM zastraM kRSNaM piNDiitacitrakau/ puSpaaNyarjunakaazmaryaa aamajambuuphalaajjanam// AS.Utt.28.58/ pratyekaM paJcapalikaM piSTaM satriphalaakaNam/ akSatailaaDhakaM tena paceddhaatriirasaarmaNe// AS.Utt.28.59/ kuryaadaadityapaakaM vaa yaavacchuSko bhavedrasaH/ lohapaatre tataH puutaM mahaaniilaM prayojitam// AS.Utt.28.60/ tatpaane naavane+abhyaGge zuddhasya niyataatmanaH/ sarvajatruurdhvarogaghnaM palitaghnaM vizeSataH/ ebhireva ca bhaiSajyaiH ziro vaktraM ca lepayet// AS.Utt.28.61/ kSiiraM priyaalaM yaSTyaahvaM jiivaniiyo gaNastilaaH/ kRSNaaH pralepo vaktrasya harillomavaliihitaH// AS.Utt.28.62/ tilaaH saamalakaaH padmakiJjilko madhukaM madhu/ bRMhayedraJjayeccaitat kezaan muurdhnaH pralepanaat// AS.Utt.28.63/ pacet saindhavazuktaamlairayazcuurNaM sataNDulam/ tenaaliptaM ziraH zuddhamasnigdhamuSitaM nizaam/ tatpraatastriphalaudhaataM syaatkRSNasnigdhamuurddhajam// AS.Utt.28.64/ ayazcuurNo+amlapiSTazca raagaH satriphalo varaH// AS.Utt.28.65/ kanyaayaastilanimbaviijamadhukazreSThaavacaamaarkavaat/ cuurNachaagalagavyamaahiSapalasnehena samplaavitam/ paatre sthaapitamaayase kSititale maasaM nidhaayoddhRtaM/ paalityaM khalatiM ca darpaNanibhaaM hantyetadabhyaJjanaat// AS.Utt.28.66/ biijaiHzleSmaatakasya vyapagamitatuSaiHkaaJjikazlakSNapiSTairyalliptaallohadaNDaaddinakarakiraNaistaapitaat pracyaveta/ tattailaM kezakaarSNyaM janayati paramaM naavanaabhyaJjanaabhyaaM muurddhaghraaNaakSidantazravaNagalarujaM hanti nizzeSatazca// AS.Utt.28.67/ balaamadhuukamadhukavidaariicandanotpalaiH/ jiivakarSabhakadraakSaazarkaraabhizca saadhitaH// AS.Utt.28.68/ prasthastailasya sakSiiro jaaGgalaardhatulaarase/ nasyaM sarvordhvajatruutthavaatapittaamayaapaham// AS.Utt.28.69/ mayuuraM pakSapittaantrapaadaviTtuNDavarjitam/ dazamuulabalaaraasnaamadhukaistriphalairyutam// AS.Utt.28.70/ jale paktvaa ghRtaprasthaM tasmin kSiirasamaM pacet/ kalkitairmadhuradravyaiH sarvajatruurdhvaroganit/ tadabhyaasiikRtaM paanabastyabhyaJjananaavanaiH// AS.Utt.28.71/ etenaivakaSaayeNa ghRtaprasthaM vipaacayet/ caturguNenapayasaa kalkairebhizca kaarSikaiH// AS.Utt.28.72/ jiivantiitriphalaamedaamRdviikarddhiparuupakaiH/ samaGgaacavikaabhaarGgiikaazmariikarkaTaahvayaiH// AS.Utt.28.73/ aatmaguptaamahaamedaataalakharjuuramastakaiH/ mRNaalabisakharjuurayaSTiimadhukajiivakaiH// AS.Utt.28.74/ zataavariividaariikSubRhatiisaaribaayugaiH/ muurvaazvadaMSTrarSabhakazRGgaaTakakazerukaiH// AS.Utt.28.75/ raasnaasthiraataamalakiisuukSmailaazaThipauSkaraiH/ punarnavaatavakSiiriikaakoliidhanvayaasakaiH// AS.Utt.28.76/ madhukaakSoDavaataamamuJjaataabhiSukairapi/ mahaamaadhuuramityetanmaayuuraadadhikaM guNaiH// AS.Utt.28.77/ dhaatvindriyasvarabhraMzazvaasakaasaarditaapaham/ yonyasRkzukradoSeSu zastaM vandhyaasutapradam// AS.Utt.28.78/ aakhubhiH kukkuTairhaMsaiH zazaizceti prakalpayet// AS.Utt.28.79/ jatruurdhvajaanaaM vyaadhiinaamekatriMzacchatadvayam/ parasparamasaGkiirNaM vistareNa prakaazitam// AS.Utt.28.80/ uurdhvamuulamadhaHzaakhamRSayaH puruSaM viduH/ muulaprahaariNastasmaadrogaan ziighrataraM jayet// AS.Utt.28.81/ sarvendriyaaNi yenaasmin praaNaa yena ca saMzritaaH/ tena tasyottamaaggasya rakSaayaamaadRto bhavet// //iti aSTaaviMzo+adhyaayaH// atha ekonatriMzo+adhyaayaH/ AS.Utt.29.1/ athaato vraNavibhaktiparijJaaniiyaM naamaadhyaayaM vyaakhyaasyaamaH/ iti ha smaahuraattreyaadayo maharSayaH// AS.Utt.29.2/ yaavadaayurvRNiite vivRNoti vaa zariiramitivraNaH// AS.Utt.29.3/ sa ca dvividho nija aagantuzca/ tatra nijo doSasamutthaH/ aagantuH zastraanuzastropalalaguDanakhadazanaviSaaNaviSaaruSkaraadinimittaH/ so+api punarvaataadibhiradhiSThito nijataaM labhate// AS.Utt.29.4/ punazca dvedhaa vraNo duSTaH zuddhazca/ tatradoSaduuSito duSTaH// AS.Utt.29.5/ tasya saamaanyaliGgamatisaMvRtavivRtatvamatimRdukaThinataatyutsaadaavasaadaavatiziitoSNabhaavotiraktakRSNapaaNDutaa puutiimaaMsasiraasnaayupraticchannatvaM putiipuuyaasraavaH sotsaGgitaa daahapaakakaNDuuzvayathuvedanaasaMrambhapiTakopadravopadrutatvaM diirghakaalaanubandhazca// AS.Utt.29.6/ vizeSatastu paJcadazadhaa bhidyate// AS.Utt.29.7/ tatra zyaavo+aruNaH kRSNo bhasmaasthikapotagalaanyatamavarNo vaa dadhimastukSaaraambumaaMsadhaavanapulaakodakanibhaalpasraavo ruukSazcaTacaTaayamaanaziilo+akasmaadvividhazuulasphuraNaayaamatodabhedasvaapabahulo nirmaaMsazca vaataat// AS.Utt.29.8/ kSiprajaH piitaniilaharitakRSNakapilapiGgalo gomuutrabhasmazaGkhakiMzukodakamaardviikatailaabhoSNabhuurikledo daahoSaajvararaagapaakaavadaraNadhuumaayanaanvitaH kSaarokSitakSatopamavedanaH piTakaajuSTazca pittaat// AS.Utt.29.9/ snigdhaH sthuulauSThaaH paaNDuzcaNDakaNDuurnavaniitavasaamajjapiSTatilanaarikelaambusadRzazvetaziitabahalapicchilakledaH svaapastambhastaimityagauravopadehayuktaH siraasnaayujaalaavatato mandavedanaH kaThinazca kaphaat// AS.Utt.29.10/ pravaalaraktaH kRSNasphoTapiTakaajaalopacito vaajisthaanagaandhiH/ saraktapuuyasraavii pittaliGgazca raktaat// AS.Utt.29.11/ yathaasvaliGgasaGkare dvaabhyaaM tribhiH sarvaizca duSTaM vidyaat/ api ca/ ghRtamaNDaabho matsyadhaavanagandhirmudurviMsarpii kRSNapuuyazca pittaraktaabhyaam// AS.Utt.29.12/ vaataadibhireva ca vraNasyaanadhiSThaanaM zuddhiH/ tatra yathoktaduSTaliGgaabhaavaat saMrambharahitatvaM jihvaavarNataa zlakSNatvaM niirujatvaM niraasraavataa zyaavaparyantatvaM samauSThamadhyataa kiJcidunnatamadhyataa vaa// AS.Utt.29.13/ tvaGmaaMsasiraasnaayusandhyasthikoSThamarmaaNyaSTau vraNaazayaaH/ aazayavizeSaaccaasraavavizeSaH// AS.Utt.29.14/ tatra ghRSTaasu vaa tvakSu sphoTeSu vaa bhinneSu salilaprakaazo bhavatyaasraavaH/ kiJcidvisraH piitaavabhaasazca// AS.Utt.29.15/ maaMsagataH sarpiHprakaazo bahalaH picchilazca// AS.Utt.29.16/ siraagatastu sadyazchinnaasu siraasu raktaatipravRttiH/ pakvaasu ca toyanaaDiibhirivaambhasaH puuyasyaagamanam/ sa ca tanurvicchinnaH picchilo+avalambii zyaavazca// AS.Utt.29.17/ snaavagataH snighdo ghanaH siGghaaNakapratimaH saraktazca// AS.Utt.29.18/ sandhigataH samantaat prapiiDyamaano na pravartate tathaakuJcanaprasaaraNonnamananamanapravaahaNeSu sravati picchilo+avalambii sa phenarudhironmizrazca// AS.Utt.29.19/ asthi tvabhihataM sphuTitaM bhinnaM doSaavadaaritaM vaa doSabhakSitatvaannissaaraM bhavati/ aasraavazcaatra majjamizraH sarudhiraH snigdhazca// AS.Utt.29.20/ koSThazritastu vraNo muutrpuriiSarudhirapuuyodakaani sravati// AS.Utt.29.21/ marmagatastu nocyate tvagaadiSvevaavaruddhatvaat// AS.Utt.29.22/ teSu yathaapuurvaM sukhasaadhyatvam/ tathaayatazcaturasro vRttastripuTakazca vraNaH/ zoSaastu vikRtaakRtayo durupacaaraaH/ te ca praayazo bhavantyaagantavaH/ svayaM vidiirNaazca doSajaa na tu vaidyakRtaaH// AS.Utt.29.23/ vayasthaanaaM dRDhaanaaM praaNavataaM satvavataamaatmavataaM diiptaagniinaaM ca vraNaaH sucikitsyaaH// AS.Utt.29.24/ tatra vayasthaanaaM pratyagradhaatutvaadaazuvraNasaMroho bhavati/ dRDhaanaaM sthirabahumaaMsatvaacchastramavacaaryamaaNaM siraasnaayvaadiin na praapnoti/ praaNavataaM vedanaahaaravihaarayantraNaadibhirna glaaniH/ satvavataaM daaruNairapi kriyaavizeSairna vyathaa bhavati/ aatmavataaM suniyamitaahaaravihaaraadibhirupadezairnaanyathaa bhavati diiptaagniinaam praklinnadehatvaat/ prakRtitazcaaprakledizariiraaNaaM tadvadhayozca dezakaalayoraasraavadairgandhyaabhaavaadaazu vizuddhena maaMsenaanupadravamaapuuraNam// AS.Utt.29.25/ eta eva guNaa vRddhakRzaalpapraaNabhiirumandaagniprakledidehadezakaaleSu vipariitaaH ziSyopanayaniiyaM cekSeta// AS.Utt.29.26/ tathaa sphikpaayuprajananalalaaTagaNDauSThapRSThakarNaphalakozodarajatrumukhaabhyantarasthaaH sukharopaNiiyaaH/ vipariitaasttvakSidantanaasaapaaGgazrotranaabhijaTharasevaniinitambapaarzvakukSivakSaHkakSaastanasandhibhaagagataaH/ saphenapuuyaraktaanilavaahinontaHzalyaazcaadhobhaagaaccordhvabhaaganirvamanaa romaantopanakhamarmajaGghaasthighraaNaazritaazca/ bhagndarazcaantarmukhaH sevaniikaTyasthisaMzritaH/ api ca// AS.Utt.29.27/ kuSThinaaM viSajuSTaanaaM zoSiNaaM madhumehinaam/ vraNaaH kRcchreNa sidhyanti yeSaaM ca syurvraNe vraNaaH// AS.Utt.29.28/ yaapyaastvavapaaTikaa niruddhamaNiruddhagudavraNagranthiprabhRtayaH sarvaasthikSataM ca// AS.Utt.29.29/ asaadhyaaH punarmaaMsapiNDavadudgataaH prasekinontaHpuuyaa vedanaavantazca paayuvadudvRttauSThaaH kaThinaa gozRGgavadunnatamaaMsaprarohaa duSTazoNitaasraaviNastanupicchilaasraavasraaviNo vaa madhyonnataaH samavasannasuSiraparyantaaH zaNatuulavatsnaayujaalavanto durdarzanaa medomajjavasaamastuluGgasraaviNazca doSasamutthaaH piitaasitaamuutrapuriiSavaatavaahinazca koSThasthaaH raktazayajaazca kSaarodakasamaasraavaaH pakvaazayajaazca pulaakodakamiva sravantaH kSiiNamaaMsaanaaM ca sarvatogatayastvaNumukhamaaMsabudbudavantaH sazabdavaatavaahinazca ziraHkaThasthaa visarpajvarapipaasaarocakaavipaakakaasazvaasaatiisaaracchardiyuktaaH bhinno ca ziraHkapaale yatra mastuluGgadarzanaM tridoSaliGgapraadubhaavo vaa syaaditi/ bhavati caatra// AS.Utt.29.30/ snaayukledaat siraacchedaat gaambhiiryaat kRmibhakSaNaat/ asthibhedaat sazalyatvaat saviSatvaadatarkiMtaat// AS.Utt.29.31/ mithyaabandhaadatisnehaadraukSyaadromaadighaTTanaat/ kSobhaadazuddhakoSThatvaat sauhityaadatikarzanaat// AS.Utt.29.32/ madyapaanaaddivaasvapnaadvyaayaamaadraatrijaagaraat/ vraNo mithyopacaaraacca naiva saadhyopi sidhyati// AS.Utt.29.33/ kapotavarNapratimaa yasyaantaaH kledavarjitaaH/ sthiraazca piTakaavanto rohatiiti tamaadizet// //iti ekonatriMzo+adhyaayaH// atha triMzo+adhyaayaH/ AS.Utt.30.1/ athaato vraNapratiSedhaM naamaadhyaayaM vyaakhyaasyaamaH/ iti ha smaahuraatreyaadayo maharSayaH// AS.Utt.30.2/ vraNasya zophaavasthaayaaM zastrakarmavidhau zvayathucikitsite ca saadhanamuddiSTam/ tatraapatarpaNamevaadau pradhaanatamam/ api ca// AS.Utt.30.3/ doSocchraayopazaantyarthamupadiSTaM yathaayatham/ avekSya dehapraaNaadiin kartavyamapatarpaNam// AS.Utt.30.4/ raagasaMrambharahitaaH parimlaanaa hRtaazrayaaH/ sadyaH zaamyanti zuddhaanaaM vraNaaH zophaazca dehinaam// AS.Utt.30.5/ lepaabhyaGgapariiSekaan yathoktaaMzca prayojayet/ yathaambubhiH sicyamaanaH zaantimagnirniyacchati/ doSaagnirevaM sahasaa pralepaadyaiH prayojitaiH// AS.Utt.30.6/ pratilomameva caanulipennaanulomam/ tathaahyauSadhaM samyagavatiSThate/ anupravizati ca romakuupaan/ na tu zuSyadupekSitavyamanyatrapiiDayitavyaat/ zuSkaM hi daahoSaaraagazyaavatvazuulaani vardhayati// AS.Utt.30.7/ yastu ziitastanurmuhurmuhuzca prayujyate sa pradeho raktapittatvacaaM prasaadakRt/ pralepastuuSNaH ziito vaa bahalazca tathaa vaatazleSmaprazamanastasyopayogaH kSataakSateSu/ yastu kSateSuupayujyate sa bhuuyaH kalka iti saMjJaaM labhate// AS.Utt.30.8/ dazavidhazca samaasaadaalepaH/ tadyathaa/ snaihiko nirvaapaNaH prasaadanaH stambhano vilaayanaH paacanaH piiDanaH zodhano ropaNaH savarNiikaraNazca// AS.Utt.30.9/ tatra vaate snigdhadravyaiH snehaaDhyaiH snehenaiva vaa snaihikaH/ pitte pittapraaye ca zophe viSaagnikSaaradagdhe ca ziitairnirvaapaNaH/ sa eva caantarduSTe rakte prasaadanaH/ sa eva ca punarasraatipravRttau stambhanasaMjJaH/ zleSmamedobhuuyiSThe ziitaizcaavidagdhe piSTalabdhe grathite vaa ruukSairvilaayanaH/ taireva ca vidagdhe paacanaH/ suukSmaasye vraNe ruukSaiH picchilaizca piiDanaH/ azuddhe yathaasvamupadiSTaiH zodhanaH/ zuddhe ropaNaH/ ruuDhe ca savarNiikaraNaH/ naamabhirevacaiSaaM svaruupamaakhyaatam// AS.Utt.30.10/ na ca pradehaM raatrau prayuJjiita/ maabhuucchaityapihitasyoSmaNo bahiranissaraNaadvikaaraparivRddhiH// AS.Utt.30.11/ puSkalaavatastu paThati// AS.Utt.30.12/ tamasaa pihitohyuuSmaa romakuupairanaavRtaiH/ lepaaMdvinaiva niryaati raatrau naalepayedataH// AS.Utt.30.13/ na ca paryuSitaM lepaM dadyaat bhuuyastameva vaa/ vyamlaH paryuSito hi syaat bhraSTaviiryastathetaraH// AS.Utt.30.14/ zophe vraNe ca kaThine vivarNe vedanaanvite/ saviSe ca vizeSeNa jalajaadyairharedasRk/ vedanaayaaHprazaantyarthaM paakasyaapraaptayepi ca// AS.Utt.30.15/ nirvaapaNaan punazcaatra nyagrodhaadyaiH suziitalaan/ kuryaat pradehasekaadiin saghRtakSiirazarkaraan// AS.Utt.30.16/ nyagrodhodumbaraazvatthaplakSavetasavalkalaiH/ pradeho bhuurisarpirbhiH zophanirvaapaNaH param/ pradehaH sasitastadvat saktavo madhukaM ghRtam// AS.Utt.30.17/ vaatolbaNaanaaM stabdhaanaaM kaThinaanaaM mahaarujaam/ srutaasRjaaM ca zophaanaaM vraNaanaamapi cedRzaam// AS.Utt.30.18/ graamyaanuupaudakaamiSavezavaarakRsaraapaayasotkaarikaabhiH svedo yojyaH// AS.Utt.30.19/ sadaahazuulaaMstu tilaanatasiizca bhRSTvaa payasi nirvaapya tenaiva kSiireNa piSTvaa pralepayet// AS.Utt.30.20/ balaamadhukapRzniparNiicchinnaruhaabhiirujiivantiizarkaraamadanakSiiramahaasnehasiddhotkaarikaa kavoSNaa zuuladaahaharaa// AS.Utt.30.21/ tadvanmadhukayavacuurNatailasarpirbhiH koSNa aalepaH/ tathaa satilo mudgapaayasamupanaahaH// AS.Utt.30.22/ dazamuulasiddhena sukhoSNenaambhasaa payasaa vaa ghRtatailaabhyaaM vaa pariSekaH zophe vraNe vaa daahazuulaghnaH// AS.Utt.30.23/ sthiraaNaaM mandavedanaanaaM zophaanaaM vimlaapanaM kaaryam// AS.Utt.30.24/ abhyajya svedayitvaa ca veNunaaDyaa tataH zanaiH/ vimlaapanaarthaM mRdgiiyaattalenaaGguSThakena vaa// AS.Utt.30.25/ tathaasphotapatramasuurakalkenaalepaH/ susiddhapiSTaiH saghRtairmudgayavagodhuumairvaa// AS.Utt.30.26/ viliiyate sa cennaivaM tatastamupanaahayet/ aavadagdhastathaa zaantiM vidagdhaH paakamaznute// AS.Utt.30.27/ zigruzaNaphalacitrakakiNvaniSpaavasarSapatilaatasiisaktukolagRhadhuumairamlapiSTaiH sukhoSNaiH snigdhaiH salavaNairutkaarikaaM kRtvaa tathaa pralipyairaNDapatreNaavacchaadyabadhniiyaat// AS.Utt.30.28/ paakaabhimukhe ca zophe yatheSTamaaturaM bhojayet paacanaarthaM paakavedanaazastrakarmasahanaarthaM ca// AS.Utt.30.29/ pakve tu yathoktena vidhinaa zastramavacaarayet/ supakve piNDite zophe piiDanairupapiiDite/ daaraNaM daaraNaaarhasya doSapaakoddhate hitam// AS.Utt.30.30/ citrakacirabilvadantiikaraviiramuulakapotapaGkagRdhrapuriiSairguggulvatasiisnuhiikSiirapalaazakSaarasuvarNakSiiriidakSazakRnmukuulakairvaa kSaarauSadhairvaa kSaareNa vaa// AS.Utt.30.31/ puuyagarbhaanaNudvaaraan sotsaGgaan marmagaanapi/ niHsrehaiH piiDanadravyaiH samantaatpratipiiDayet// AS.Utt.30.32/ zuSyantaM samupekSeta pralepaM piiDanaM prati/ na mukhe cainamaalimpettathaa doSaH prasicyate// AS.Utt.30.33/ kalaayayavagodhuumamudgamaaSahareNavaH/ dravyaaNaaM picchilaanaaM ca tvaGmuulaani prapiiDane// AS.Utt.30.34/ vivarNaan picchilaan puutigandhiin kledarujaavataH/ vraNaanazuddhaan vijJaaya zodhanairobhiraacaret// AS.Utt.30.35/ zaGkhinyaGkolasumanaHkaraviirasuvarcalaaH/ triphalaa khadiro daarvii kolapatraM palaGkaSaa/ prakSaalane kaSaayaaNi vargazcaaragvadhaadikaH// AS.Utt.30.36/ paToliitilayaSTyaahvatrivRddantiinizaadvayam/ nimbapatraaNi caalepaH sapaTurvraNazodhanaH// AS.Utt.30.37/ ajagandhaajazRGgii ca gavaakSii laaGgalii nizaa/ puutiikazcitrakaH paaThaa paToliivellareNukaaH// AS.Utt.30.38/ kaTutrayaM yavakSaaro lavaNaani suraaSTrajaa/ nikumbhakumbhakaasiisaharitaalamanazzilaaH/ kalkaajyatailarasajaacuurNavartiSu bheSajam// AS.Utt.30.39/ tatra gambhiireSu pittaatmakeSu daahapaakavatsu vraNeSvatiikSNoSNairebhiH kaarpaasiiphalamizraM kalkaM ghRtaM ca saadhayitvaa yojayet// AS.Utt.30.40/ utsannamaaMseSvalpasraaveSu ruukSeSu tilaapaamaargabRhatiidvayayuktaiH puurvoktaiH puutiikaadibhiH sarSapaM tailaM ca// AS.Utt.30.41/ pracalapradezajeSu kledabahuleSuutsannasthiramaaMseSu tailena caasidhyatsu rasakriyaaM kuryaat/ yathoktaanaaM saMzodhanauSadhaanaaM kaSaaye punaH parisraavyaadhizRte manazzilaatuvariikaasiisacuurNapratiivaapasiddhaaM ca maatuluGgarasopetaaM sakSaudraaM yuJjiita// AS.Utt.30.42/ medoyukteSu gambhiireSu klediSu kalkaizcaasidhyassu// AS.Utt.30.43/ vacaayaaM saindhave kiNve kaasiise rajaniidvaye/ zodhanaagryeSu caanyeSu cuurNaM kurviita zodhanam// AS.Utt.30.44/ antaHzalyaanaNudvaaraan gambhiiraan maaMsasaMzritaan/ sandhimarmaniviSTaaMzca zodhayedvartibhirvraNaan// AS.Utt.30.45/ vaataabhibhuutaan saasraavaan dhuupayedugravedanaan/ zriiveSTakasarjarasasaaladevavaaruziMzapaakhadiraasanakaiDaryasaarayavamadhuucchiSTabhuurjapatrapakSaumasarpirbhiH// AS.Utt.30.46/ nirvaapayet bhRzaM ziitaiH pittaraktaviSolbaNaan// AS.Utt.30.47/ zuSkaalpamaaMse gambhiire vraNa utsaadanaM hitam// AS.Utt.30.48/ azvagandhaapaamaargataalapatriisuvarcalaabalaatibalaanantaadhaatakiikusumasamaGgaabhiH padmakaadivargeNa nyagrodhaadinaa ca kalkastathaa sarpiiMSyabhyaJjanaarthe// AS.Utt.30.49/ adyaanmaaMsaadamaaMsaani vidhinopahitaani ca/ maaMsaM maaMsaadamaaMsena vardhate zuddhacetasaH// AS.Utt.30.50/ utsannamRdumaaMsaanaaM vraNaanaamavasaadanam// AS.Utt.30.51/ manthadantiiziriiSakaraJjaphalabhuurjagranthikukkuTaaNDAtvakkapotakalaviGkapuriiSanepaaliiharitaalacuurNaani sakSaudraaNi// AS.Utt.30.52/ saruje kaThine stabdhe ruukSe zuSyati ca vraNe// AS.Utt.30.53/ maardavajananaarthaM vraNaavirodhi vaataghnasiddhasya sarpiSaH paanam/ tadvidhaireva ca siddhaM tailamabhyaGgaH/ puurvoktaazca svedaaH/ tathaa sarpirmajjavasaabhirdhuupaaH susnigdhasaktusaindhavakiNvatilapiSTakRsarapaayasaanuupavezavaaraaHkiJciduSNaa bahuzaH pralepaaH// AS.Utt.30.54/ pittavidradhiviisarpazophakuSThaghRtaani ca/ sarvavraNeSu yojyaani paanasekapralepane// AS.Utt.30.55/ atimRdumaaMseSu vraNeSu daaruNiikaraNaarthaM triphalaalodhraamrasarjajambuupriyaGgvazokavalkalaani/ sauraaSTriikaasiisarocanaavacuurNanam/ saarairgandhaizca dhuupaH// AS.Utt.30.56/ utsannamaaMsaan kaThinaan kaNDuuyuktaaMzcirotthitaan/ vraNaan suduHkhazodhyaaMzca zodhayet kSaarakarmaNaa// AS.Utt.30.57/ sravanto+azmarijaa muutraM caanye raktavaahinaH/ chinnaazca sandhayo yeSaaM yathoktairye ca saadhanaiH/ saadhyamaanaa na sidhyanti zodhyaaHsyuste+agnikarmaNaa// AS.Utt.30.58/ vraNaanaamatha zuddhaanaaM ropaNaani prayojayet/ asanaadinyagrodhaadivargadhavasallakiikuTajatvaco maJjiSThaasamaGgaamRtaazvagandhaaragvadhadhaatakiipuSpaaNi padmakaadizca prakSaalanaadiSu saptasu prayojyaa iti/ bhavanti caatra// AS.Utt.30.59/ utsannaduSTapizite saGkliSTadhyaamazoNite/ vraNe pracchardanaM zastaM kaphaduSTe vizeSataH// AS.Utt.30.60/ virecanaM pittaduSTe diirghakaalaanubandhini/ ruukSe savedane bastiradhaHkaaye vizeSataH// AS.Utt.30.61/ jatruurdhvaje ca zvayathau kaNDvaaDhye tiikSNanaavanam/ tajja evaanilaaDhye tu zvayathau snehanaavanam// AS.Utt.30.62/ tathaa sazopharuksraave dhuumo vaatakapholbaNe/ rujaadimati vaktrasthe yathaasvaM kavalo hitaH// AS.Utt.30.63/ dvaavaadyau paJcamuulaakhyau gaNo yazcaanilaapahaH/ te vraNe vaatike yojyaaH kaSaayaadiSu sapptasu// AS.Utt.30.64/ nyagrodhapadmakaadyau tu paitte vargazca pittajit/ aaragvadhaadiH zleSmaghraH kaphe mizraastu mizraje// AS.Utt.30.65/ piSTomlairvaatike lepastailasarpirvasaayutaH/ ghanaH koSNazca paitte tu payaHpiSTo ghRtaanvitaH// AS.Utt.30.66/ tanuvastraantaraH zazvaduSNo gomuutrapeSitaH/ ruukSastailena vaa snigdho bahalaH kaphaje hitaH// AS.Utt.30.67/ apetapuutimaaMsaanaaM maaMsasthaanaamarohataam/ kalkaM saMrohaNaM kuryaattilaanaaM madhukaanvitam/ snigdhoSNatiktamadhurakaSaayatvaiH sa sarvajit// AS.Utt.30.68/ sa kSaudranimbapatraabhyaaM yuktaH saMzodhanaH param/ puurvaabhyaaM sarpiSaa caasau yuktaH syaadaazu ropaNaH/ tilavadyavakalkaM tu kecidicchanti tadvidaH// AS.Utt.30.69/ saasrapittaviSaagantugambhiiraan soSmaNo vraNaan/ kSiiraropaNabhaiSajyazRtenaajyena ropayet/ ropaNauSadhasiddhena tailena kaphavaatajaan// AS.Utt.30.70/ abadhyaanaaM calasthaanaaM zuddhaanaaM vaa praduSyataam/ yathaasvaM ropaNaiH kuryaadrasajaaM sanizaadvayaiH// AS.Utt.30.71/ samaanaaM sthiramaaMsaanaaM tvaksthaanaaM cuurNa iSyate/ niirujaamavagaaDhaanaaM zuddhaanaaM vartayo hitaaH// AS.Utt.30.72/ samaGgaamocasaralasomavalkaaH sacandanaaH/ padmakaadizca kalkoyaM paramaM ropaNo+athavaa/ puNDraahvatilajiivantiigojihvaadhaatakiibalaaH// AS.Utt.30.73/ praprauNDariikamadhukakaakoliidvayacandanaHi/ saadhitaM tailamaajyaM vaa tadvat kampillakena vaa/ duurvaarasena vaa daarvyaastvacaa vaa vraNaropaNam// AS.Utt.30.74/ paTolanimbapatraaNi lodhramustaapriyaGgavaH/ suukSmailaadhaatakiisarjjakhadiraagarucandanam// AS.Utt.30.75/ kampillakaM viDaGgaani vatsakaM triphalaa balaa/ kalkairebhirghRtaM siddhaM tailaM vaa ropaNaM param// AS.Utt.30.76/ padmakaM padmakiJjalkaM daarvii muurvaa tilotpalam/ medaa samaGgaa yaSTyaahvaM pralepo varNasaadhanaH// AS.Utt.30.77/ kakubhodumbaraazvatthajambuukaTphalalodhrajaiH/ tvacamaazu nigRhNanti tvakcuurNaizcuurNitaa vraNaaH// AS.Utt.30.78/ laakSaamanohvaamaJjiSThaaharitaalanizaadvayaiH/ pralepaH saghRtakSaudrastvagvizuddhikaraH param// AS.Utt.30.79/ dhyaamakaazvatthaniculamuulaM laakSaalagairikam/ sahemazcaamRtaasaGgaHkaasiisaM ceti varNakRt// AS.Utt.30.80/ kaaleyakalataamraasthihemakaalaarasottamaiH/ lepaH sagomayarasaH savarNakaraNaH param// AS.Utt.30.81/ ayorajaHsakaasiisaM triphalaakusumaani ca/ pralepaH kurute kaarSNyaM sadya eva navatvaci// AS.Utt.30.82/ dagdhayaanuupasatvaanaaM zlakSNacuurNitayaa tvacaa/ bhallaatatailaplutayaa zuklamaalepayedvraNam// AS.Utt.30.83/ saptaraatristhataM kSiire chaagale rohiNiiphalam/ taineva piSTvaa suzlakSNaM kRSNamaalepayedvraNam// AS.Utt.30.84/ navaM kapaalikaamuulaM vaidulaM sasthiraahvayam/ kaasiisaM madhukaM lepo vraNe kRSNe madhudrutaH// AS.Utt.30.85/ kapitthaanmaaMsamudhdRtya muutrasyaajyasya puuraNam/ kSipeccaatra manohvaalavaMzanirlekharocanaaH// AS.Utt.30.86/ kaasiisaM prapunaaTaJca maasaM nyastaM tato bhuvi/ adho+arjunasya tacchuklavraNaalepaH savarNakRt// AS.Utt.30.87/ dagdho vaaraNadanto+antardhuumaM tailaM rasaaJjanam/ romasaJjanano lepastadvattailapariplutaa/ catuSpaannakharomaasthitvakzRGgakhurajaa maSii// AS.Utt.30.88/ jiirNazaalyodanaM snigdhamalpamuSNodakottaram/ bhuJjaano jaaGgalairmaaMsaiH ziighraM vraNamapohati// //iti triMzo+adhyaayaH// atha ekatriMzo+adhyaayaH/ AS.Utt.31.1/ athaataH sadyovraNapratiSedhaM naamaadhyaayaM vyaakhyaasyaamaH/ iti ha smaahuraatreyaadayo maharSayaH// AS.Utt.31.2/ aagantorvraNasya praagupadiSTaH sambhavaH/ tatra tatra yathaayathaM pratiikaarazca/ vividhaabhighaatajanitaistu subahvaakRtibhirapi sadyovraNairadhiSThitamaGgaM samaasaat trividhaM bhavati chinnaM viddhaM piccitaM ca/ trividhamapi caitattvagaadikSaNanaat kSatamityucyate// AS.Utt.31.3/ tatra chinnaM paJcadhaa bhidyate/ tadyathaa tvakchede ghRSTam/ kiJcinmaaMsasyaapyavakRttam/ tasyaivaavagaaDhasya vizeSeNa vizaalamaayataM ca vicchinnam/ kiJciccheSeSvasthisnaayvaadiSu vilambitam/ azeSaaGgachede paatitam// AS.Utt.31.4/ viddhaM tvaSTavidham/ tatra maaMsamanupraapte zalye+anuviddham/ dvitiiye paarzve tvacamunnaamyottuNDitam/ kiJcinnissRte+atividdham/ sarvathaa nissRte nirviddham/ etadeva caturvidhaM koSThe pRthumukhairvaa praharaNaiH kuntaadibhirviddhamanubhinnaM bhinnottuNDitamatibhinnaM nirbhinnamiti ca saMjJaaM labhate// AS.Utt.31.5/ yat punaH prahaareNa piiDanena vaa gaatramasthiyuktamasRGmajjaplutaM pRthutaamaapadyate tat piccitam/ tat dvividham/ savraNamavraNaM ca/ tatra savraNamuktam/ avraNaM punarbhaGgeSuupadekSyate/ bhavati caatra// AS.Utt.31.6/ sadyaH sadyovraNaM siJcedyaSTiimadhukasarpiSaa/ tiivravyathaM kavoSNena balaatailena vaa punaH// AS.Utt.31.7/ kSatoSmaaNo nigrahaarthaM tatkaalavisRtasya ca/ kaSaayaziitamadhurasnigdhaa lepaadayo hitaaH// AS.Utt.31.8/ sadyovraNeSvaayateSu sandhaanaarthaM vizeSataH/ madhusarpiHprayuJjiita pittaghniizca himaaH kriyaaH// AS.Utt.31.9/ sasaMrambheSu kartavyamuurdhvaM caadhazca zodhanam/ upavaaso hitaM bhaktaM pratataM raktamokSaNam// AS.Utt.31.10/ ghRSTapiccitayoreSa sutaraamiSyate vidhiH/ tayorhyalpaM sravatyasraM paakastenaazu jaayate// AS.Utt.31.11/ atyarthamasraM sravati praayazo+anyatra vikSate/ tato raktakSayaadgvaayau kupite+atirujaakare// AS.Utt.31.12/ snehapaanapariiSekasvedalepopanaahanam/ snehabastiM ca kurviita vaataghnauSadhasaadhitam// AS.Utt.31.13/ iti saaptaahikaH proktaH sadyovraNahito vidhiH/ saptaahaat gatavege tu puurvoktaM vidhimaacret// AS.Utt.31.14/ kSaalanaabhyaGgalepeSu tasmin duSTe prayojayet/ aaragdvadhaadikaM vargaM surasaadiM ca zodhanam// AS.Utt.31.15/ kalkastrivRttilairaNDapatrairyojyaH sasaindhavaiH/ vaatike paittike kumbhayaSTyaahvarajaniitilaiH/ zlaiSmike tilatejohvaanikumbhasvarjikaagnikaiH// AS.Utt.31.16/ eSa duSTavraNavidhiH kuSThamehavraNeSvapi// AS.Utt.31.17/ praayaH saamaanyakarmedaM vakSyate tu pRthak pRthak// AS.Utt.31.18/ ghRSTe rujaM nigRhyaazu varNe cuurNaani nikSipet/ kalkaadiinyavakRtte tu vicchinnapravilambinoH/ siivanaM vidhinoktena bandhanaM caanupiiDanam// AS.Utt.31.19/ asaadhyaM sphuTitaM netramudiirNaM lambate tu yat/ sannivezya yathaasthaanamavyaaviddhasiraM bhiSak// AS.Utt.31.20/ piiDayet paaNinaa padmapatravyavahitena tat/ tato+asya secane nasye tarpaNe ca hitaM haviH// AS.Utt.31.21/ vipakvamaajaM yaSTyaahvajiivakarSabhakotpalaiH/ sapayaskaiH paraM taddhi sarvanetraabhighaatajit// AS.Utt.31.22/ galapiiDaavasannekSNi vamano+atkaasanakSavaaH/ praaNaayaamo+athavaa kaaryaH kriyaa ca kSatanetravat// AS.Utt.31.23/ karNe sthaanaatucyute syuute srotastailena puurayet// AS.Utt.31.24/ kRkaaTikaayaaM chinnaayaaM nirgacchatyapi maarute/ samaM nivezya badhniiyaat syuutva ziighraM nirantaram// AS.Utt.31.25/ aajena sarpiSaa caatra pariSekaH prazasyate/ uttaanonnaani bhuJjiita zayiita ca suyantritaH// AS.Utt.31.26/ ghaataM zaakhaasu tiryaksthaM gaatre samyaGnivezite/ syuutvaa vellitabandhena badhniiyaat ghanavaasasaa/ carmaNaa goSphaNaabandhaH kaaryazcaasaGgate vraNe// AS.Utt.31.27/ paadau vilambimuSkasya prokSya netre ca vaariNaa/ pravezya vRSaNau siivyet siivanyaa tunnasaMjJayaa// AS.Utt.31.28/ kaaryazca goSphaNaabandhaH kaTyaamaavezya paTTakam/ snehasekaM na kurviita tena klidyati hi vraNaH// AS.Utt.31.29/ kaalaanusaaryagurvelaajaatiicandanaparpaTaiH/ zilaadaarvyamRtaatutthaiH siddhaM tailaM ca ropaNam// AS.Utt.31.30/ chinnaaM nizzeSataH zaakhaaM dagdhvaa teilena yuktitaH/ badhniiyaat kozabandhena tato vraNavadaacaret// AS.Utt.31.31/ kaaryaH zalyaahRte viddhe kramo bhaGgaattu piccite// AS.Utt.31.32/ ziraso+apahRte zalye baalavartiM pravezayet/ mastuluGgasruteH kruddho hanyaadenaM calo+anyathaa/ vraNe rohati caikeikaM zanairapanayet kacam// AS.Utt.31.33/ mastuluGgastrutau khaadenmastiSkaananyajiivajaan/ zalye hRteGgaadanyasmaat snehavartiM nidhaapayet// AS.Utt.31.34/ duuraavagaaDhaaH suukSmaasyaa ye vraNaaH srutazoNitaaH/ secayeccakratailena suukSmanetraarpitena taan// AS.Utt.31.35/ bhinne koSThe+asRjaa puurNe muurcchaa hRtpaarzvavedanaaH/ jvaro daahastRDaadhmaanaM bhaktasyaanabhinandanam// AS.Utt.31.36/ saGgo viNmuutramarutaaM zvaasaH svedokSiraktataa/ lohagandhitvamaasye+asya syaat gaatre ca vigandhitaa// AS.Utt.31.37/ aamaazayasthe rudhire rudhiraM chardayatyapi/ aadhmaanenaatimaatreNa zuulena ca vizasyate// AS.Utt.31.38/ pakvaazayasthe rudhire sazuulaM gauravaM bhavet/ naabheradhastaacchiitatvaM khebhyo raktasya caagamaH// AS.Utt.31.39/ abhinnopyaazayaH suukSmaiH srotobhirabhipuuryate/ asRjaa syandamaanena paarzvairmuutreNa bastivat// AS.Utt.31.40/ tatraantarlohitaM ziitapaadocchvaasakaraananam/ raktaakSaM paNDuvadanamaanaddhaM ca vivarjayet// AS.Utt.31.41/ aamaazayasthe vamanaM hitaM pakvaazayaazrite/ virecanaM niruuhazca niHsnehoSNairvizodhanaiH// AS.Utt.31.42/ yavakolakulatthaanaaM rasaiH snehavivarjitaiH/ bhuJjiitaannaMyavaaguuM vaa pibet saindhavasaMyutaam// AS.Utt.31.43/ atinissRtaraktastu bhinnakoSThaH pibedasRk// AS.Utt.31.44/ kliSTacchinnaantrabhedena koSThabhedo dvidhaa smRtaH/ muurcchaadayo+alpaaH prathame dvitiiyetvatibaadhakaaH/ kliSTaantraH saMzaye dehii chinnaantro naiva jiivati// AS.Utt.31.45/ yathaasvaM maargamaapannaa yasya viNmuutramaarutaaH/ vyupadravaH sabhinne+api koSThe jiivatyasaMzayam// AS.Utt.31.46/ abhinnamaantraM niSkraantaM pravezyaM natvatonyathaa/ uluGgilazirograstaM tadapyeke vadanti tu// AS.Utt.31.47/ prakSaalya payasaa digdhaM tRNa zoNita paaMsubhiH/ pravezayet klRptanakho ghRtenaaktaM zanaiH zanaiH/ kSiireNaardriikRtaM zuSkaM bhuurisarpiH pariplutam// AS.Utt.31.48/ aGgulyaa pramRzet kaNThaM jalenodvejayecca tam/ tathaantraaNi vizantyantastatkaalaM piiDayeta ca// AS.Utt.31.49/ vraNasaukSmyaat bahutvaadvaa koSThamaantramanaavizat/ tatpramaaNena jaTharaM paaTayitvaa pravezayet/ AS.Utt.31.50/ yathaasthaanasthite samyagaantre siivyedanu vraNam/ sthaanaadapetamaadatte jiivitaM gupitaM ca tat// AS.Utt.31.51/ veSTayitvaanupaTTena ghRtena pariSecayet/ paayayeta tataH koSNaM citraatailayutaM payaH/ mRdukriyaarthaM zakRto vaayozcaadhaH pravRttaye// AS.Utt.31.52/ tvagazvakarNakakubhabadariisallakiidhavaat/ tatkalkasaadhitaM tailaM pradhaanaM vraNaropaNam// AS.Utt.31.53/ anuvarteta varSaM ca yathoktaaM vraNayantraNaam// AS.Utt.31.54/ udaraanmedaso vartiM nirgataaM bhasmanaa mRdaa/ avakiirya kaSaayairvaa zlakSNairmuule tataH samam// AS.Utt.31.55/ dRDhaM ca badhvaa suutreNa varddhayet kuzalo bhiSak/ tiikSNenaagniprataptena zastreNa sakRdeva tu// AS.Utt.31.56/ syaadatyathaa rugaaTopo mRtyurvaa chidyamaanayaa// AS.Utt.31.57/ sakSaudre ca vraNe baddhe sujiirNenne ghRtaM pibet/ kSiiraM vaa zarkaraacitraalaakSaagokSurakaiH zRtam/ rugdaahajit sayaSTyaahvaiH paraM puurvodito vidhiH// AS.Utt.31.58/ medogranthyuditaM caatra tailamabhyaJjane hitam// AS.Utt.31.59/ taaliisaM padmakaM maaMsii hareNvagarucandanam/ haridre padmabiijaani soziiraM madhukaM ca taiH/ pakvaM sadyovraNeSuuktaM tailaM ropaNamuttamam// AS.Utt.31.60/ muuDhaprahaaraabhihate patite viSamoccakaiH/ kaaryaM vaataasrajittRptimardanaabhyaGgasecanam// AS.Utt.31.61/ vizliSTadehaM mathitaM kSiiNaM marmahataM hatam/ vaasayettailapuurNaayaaM droNyaaM maaMsarasaazinam// AS.Utt.31.62/ prahartRyatnaayudhaghaatagaatraiH sadyovraNaaH kaamamanantaruupaaH/ tathaapi na tritvamatikramante cayaadibhedairiva maarutaadyaaH// iti ekatriMzo+adhyaayaH// atha dvaatriMzo+adhyaayaH/ AS.Utt.32.1/ athaato bhaGgapratiSedhaM naamaadhyaayaM vyaakhyaasyaamaH/ iti ha smaahuraatreyaadayo maharSayaH// AS.Utt.32.2/ patanapiiDanaprahaaraakSepaNavyaaladaMzanaprabhRtibhirabhighaatavizeSairanekavidhamasthibhaGgamupadizanti// AS.Utt.32.3/ tattubhaGgajaataM dvyadhiSThaanaM sandhaavasandhau ca/ tatra sandhimuktaM SaDvidhamutpiSTaM vizliSTamavakSiptamatikSiptaM tiryakkSiptaM vivartitamiti// AS.Utt.32.4/ tasya saamaanyalakSaNaM prasaaraNaakuJcana vivartanaakSepaNaazaktirugrarujataa sparzaasahiSNutvaM ca// AS.Utt.32.5/ athotpiSTe svasthaana eva sandhaavubhayataH zopho vedanaa vizeSatazca raatrau bhavati/ vizliSTelpazopho vedanaasaatatyaM sandhivikriyaa ca/ avakSipte sandhivizleSastiivraa ca ruk/ atikSipte dvayorapi sandhyasthnoratikraantataa vedanaa ca/ tiryak kSiptetvekasyaasthnaH paarzvato gamanamatyarthaM vedanaa ca/ vivartite sandhipaarzvagamanaadviSamaaGgataa vedanaa ca// AS.Utt.32.6/ asandhibhagnaM punardvaadazavidham/ tadyathaa/ karkaTakaM vakraM sthuTitaM vellitamasthicchallikaazvakarNaM piccitaM daaritaM cuurNitamatipaatitaM zeSitaM majjaanugatamiti// AS.Utt.32.7/ zvayathubaahulyaM spandanaM vivartanaM sparzaasahiSNutaa ca piiDyamaane zabdaH srastaaGgataa vedanaatipravRttiH sarvaasu caavasthaasu zarma na labhata iti saadhaaraNamasandhibhagnaruupam// AS.Utt.32.8/ vaizeSikaM tu saMvyuuDhamubhayatosthimadhyabhagnaM granthirivonnataM karkaTakaanukaari karkaTakam// AS.Utt.32.9/ aabhugnamavimuktamasthi vakram/ zuukapuurNamivaadhmaataM vipulaikadaari sphuTitam// AS.Utt.32.10/ dvidhaabhuutaM vellate prakampamaanaM vellitakam// AS.Utt.32.11/ paarzvato+asthi hiinamudgatamasthicchallikaa// AS.Utt.32.12/ azvakarNavadudgatamazvakarNam// AS.Utt.32.13/ pRthutaaM gatamanalpazophaM piccitam// AS.Utt.32.14/ aNubahuvidaari vedanaavacca daaritam// AS.Utt.32.15/ spRzyamaanaM zabdavaccuurNitam// AS.Utt.32.16/ asthyavayavosthimadhyamanupravizannatipaatitam// AS.Utt.32.17/ anyatarapaarzvaavaziSTaM zeSitam// AS.Utt.32.18/ kSataM bhagnamunnamyamaanaM majJi majjati majjaanugatam// AS.Utt.32.19/ eSaamantyaani paJca kRcchrasaadhyaani kRzaatibaalavRddhaasahaanaamatyaazinaaM vaataatmakaanaaM kuSThinaamupadravavataaM ca// AS.Utt.32.20/ asaadhyaM tu bhinnaM kaTiikapaalaM sandhimuktaM vaa jaghanamutpiSTaM kuurparo vivartitastathaa lalaaTaM cuurNitamasaMzliSTakapaalaM ca ziraH zaMkhapRSThastanaantarabhaGgaM ceti/ bhavanti caatra// AS.Utt.32.21/ athaavanatamunnaamyamunnataM caavapiiDayet/ aaJchedadhikSiptamadhogataM copari vartayet/ aaJchanotpaDinonnaamacarmasaGkSepabandhanaiH// AS.Utt.32.22/ sandhiin zariiragaan sarvaaMzcalaanapyacalaanapi/ ityetaiH sthaapanopaayaiH samyaksaMsthaapya nizcalam/ paTTaiH prabhuutasarpirbhirveSTayitvaa sukhaistataH// AS.Utt.32.23/ kadambodumbaraazvathasarjaarjunapalaazajaiH/ vaMzodbhavairvaa pRthubhistanubhiH sunivezitaiH// AS.Utt.32.24/ suzlakSNaiH sapratiSTambhairvalkalaiH zakalairapi/ kuzaahvayaiH samaM bandhaM paTTasyopari yojayet// AS.Utt.32.25/ zithilena hi hi bandhena sandhisthairyaM na jaayate/ gaaDhenaatirujaadaahapaakazvayathusambhavaH// AS.Utt.32.26/ tryahaattryahaadRtau gharme saptaahanmokSayeddhime/ saadhaaraNe tu paJcaahaat bhaGgadoSavazena vaa// AS.Utt.32.27/ nyagrodhaadikaSaayeNa tataH ziitena secayet/ taM paJcamuulapakvena payasaa tu savedanam// AS.Utt.32.28/ sukhoSNaM caavacaaryaM syaaccakratailaM vijaanataa/ vibhajya dezaM kaalaM ca vaataghnauSadhasaMyutam// AS.Utt.32.29/ pratataM lepasekaaMzca vidadhyaat bhRzaziitalaan/ gRSTikSiiraM sasarpiSkaM madhurauSadhasaadhitam/ praataH praataH pibet bhagnaH ziitalaM laakSayaayutam// AS.Utt.32.30/ savraNasya tu bhagnasya vraNo madhughRtottaraiH/ kaSaayaiH pratisaaryo+atha zeSo bhaGgoditaH kramaH// AS.Utt.32.31/ lambaani vraNamaaMsaani pralipya madhusarpiSaa/ sandadhiita vraNaan vaidyo bandhanaizcopapaadayet// AS.Utt.32.32/ taansamaansusthitaanjJaatvaa phaliniilodhrakaTphalaiH/ samaGgaadhaatakiiyuktaizcuurNitairavacuurNayet// AS.Utt.32.33/ paJcavalkalacuurNairvaa madhuzuktasamanvitaiH/ dhaatakiilodhracuurNairvaa rohantyaazu tathaa vraNaaH// AS.Utt.32.34/ vizliSTotpiSTayoH sandhimevamevaavighaTTayan/ upaacaredyathaasvaM ca visarpaadiinupadravaan// AS.Utt.32.35/ iti bhaGga upakraantaH sthiradhaatorRtau hime/ maaMsalasyaalpadoSasya susaadho daaruNo+anyathaa// AS.Utt.32.36/ puurvamadhyaantavayasaamekadvitriguNaiH kramaat/ maasaiH sthairyaM bhavet sandheryathoktaM bhajataaM vidhim// AS.Utt.32.37/ saamaanyaM saadhanamidaM vizeSo vakSyatetvataH// AS.Utt.32.38/ nakhasandhiM samutpiSTaM raktaanugatamaarayaa/ avamathya srute rakte zaalipiSTena lepayet// AS.Utt.32.39/ bhagnaan sandhivimuktaaMzca kRtvaa puurvavadaGguliin/ tanunaaveSTya paTTena ghRtasekaM pradaapayet// AS.Utt.32.40/ cakrayogena matimaanaaJcheduurvaasthi nirgatam// AS.Utt.32.41/ aaJccheduurdhvamadhastaacca kaTiibhagnaM cikitsakaH// AS.Utt.32.42/ musalenotkSipet kakSamaMsasandhau visaGgate/ sthaanasthitaM ca badhniiyaat svastikena samaahitaH// AS.Utt.32.43/ kaurparaM tu bhiSaksadhimaMguSThenaanumaarjayet/ anumRjya tataH sandhiM piiDayet kuurparaaccyutam/ prasaaryaakuJcayeccainaM snehasakaM ca kaarayet// AS.Utt.32.44/ maNibandhe ca jaanau ca gulphe caiSaH kriyaakramaH// AS.Utt.32.45/ ubhe tale same kRtvaa talabhagnasya dohinaH/ badhniiyaadaamatailena pariSekaM ca kaarayet// AS.Utt.32.46/ praaggomayamayaM piNDaM dhaarayenmRnmayaM tataH/ haste jaatabale kaaryaM kramaat paaSaaNadhaaraNam// AS.Utt.32.47/ sannamunnaamayet svinnamakSakaM musalena tu/ tathonnataM piiDayeta badhniiyaannibiDaM tataH// AS.Utt.32.48/ uuruvacca vidhaatavyaM baahubhaGge prasaadhanam// AS.Utt.32.49/ griivaayaaM tu vivRttaayaaM praviSTaayaamadhopi vaa/ avaTaavatha hanvozca pragRhyonnamayecchiraH/ samaM kuzaabhirbadhniiyaaduttaanaM zaayayecca tam// AS.Utt.32.50/ hanvasthinii samaaniiya hanusandhau visaGgate/ svedayitvaa sthitesamyak paJcaaGgiibandhamaacaret/ ghRtaM vaataghnamadhuraiH siddhaM nasyaM ca puujitam// AS.Utt.32.51/ dantaanabhagnaaMzcalitaan saraktaanavapiiDayet/ vayasthasyaambubhiH ziitaiH pariSicya pralepayet// AS.Utt.32.52/ bahirnirvaapaNairantaH sandhaaniiyairupaacaret/ laadvayazRte kSiire padmakaadizRtaM ghRtam// AS.Utt.32.53/ nasyagaNDuuSayoryojyaM caladvijahitaani ca/ kalkitaistaddhitaizcaasya dantamaaMsaani lepayet/ triinmaasaanmRdu bhuJjiita rasaannaM kaThinaaMstyajet// AS.Utt.32.54/ naasaaM vivRttaaM sannaM vaa RjuukRtya zalaakayaa/ pratyekaM nastato naaDiiM dvimukhiiM sampravezayet/ tataH paTTena saMveStya ghRtasekaM pradaapayet// AS.Utt.32.55/ bhagnaM karNaM ghRtaabhyaktaM nyasya bandhena yojayet/ sadyaHkSatavidhaanaM ca tataH pazcaat samaacaret// AS.Utt.32.56/ kaTiijaGghorubhagnaanaaM kavaaTazayanaM hitam/ yantraNaarthaM tataH kiilaaH paJca kaaryaa nibandhanaaH/ jaGgo rupaarzvayordvau dvau tala ekazca kiilakaH// AS.Utt.32.57/ zroNyaaM vaa pRSTvaMze vaa vakSasyakSakayostathaa/ vimokSe bhagnasandhiinaaM vidhimenaM samaacaret// AS.Utt.32.58/ sandhiiMzciravimuktaaMstu snigdhasvinnaan mRduukRtaan/ uuktairvidhaanairbudhyaa ca yathaasvaM sthaanamaanayet// AS.Utt.32.59/ asandhibhagne ruuDhe tu viSamolbaNasaadhite/ aapothya bhagnaM yamayettatto bhagnavadaacaret// AS.Utt.32.60/ bhaGgo naiti yathaa paakaM prayateta tathaa bhiSak/ pakvamaaMsasiraasnaayuH sandhiH zleSaM na gacchati// AS.Utt.32.61/ vaatavyaadhivinirdiSTaan snehaan bhagnasya yojayet/ catuSprayogaan balyaaMzca bastikarma ca ziilayet// AS.Utt.32.62/ zaalikSiirarasaajyaadyaiH pauSTikairavidaahibhiH/ maatrayopacaret bhagnaM sandhisaMzleSakaaribhiH// AS.Utt.32.63/ glaanirna zasyate tasya sandhivizleSakRddhi saa// AS.Utt.32.64/ lavaNaM kaTukaM kSaaramamlaM maithunamaatapam/ vyaayaamaM ca na seveta bhagno ruukSaM ca bheSajam// AS.Utt.32.65/ samyagyamitamapyasthi durnyaasaaddurnibandhanaat/ saGkSobhaadapi yat gacchedvikriyaaM tadvivarjayet/ aadito yacca durjaatamasthi sandhirathaapi vaa// AS.Utt.32.66/ taruNaasthiini bhujyante bhajyante nalakaani tu/ kapaalaani vibhidyante sphuTantyanyaani bhuuyasaa// AS.Utt.32.67/ anulbaNamanaaviddhaM svasthaane paryavasthitam/ avedanaM ca ceSTaayaaM bhagnaM vidyaat susaadhitam// AS.Utt.32.68/ kRSNaastilaanvirajaso dRDhavastrabaddhaan saptakSapaa bahati vaariNi vaasayet/ saMzoSayedanudinaM pratisaarya cainaan kSiire tathaiva madhukakvathite ca toye// AS.Utt.32.69/ punarapi piitapayaskaaMstaan puurvavadeva zoSitaan baaDham/ vigatatuSaanarajaskaan saMcuurNya vicuurNitairyuJjyaat// AS.Utt.32.70/ naladavaalakalohitayaSTikaa nakhamisiplavakuSThabalaatrayaiH/ agarukuGkumacandanasaarivaa saralasarjarasaamaradaarubhiH// AS.Utt.32.71/ padmakaadigaNopetaistilapiSTaM tatazca tat/ samastagandhabhaiSajyasiddhadugdhena piiDayet// AS.Utt.32.72/ zaileyaraasnaazumatiikazerukaalaanusaariinatapatralodhraiH/ sakSiirazuklaiH sapayaH saduurvaistailaM pacettannaladaadibizca// AS.Utt.32.73/ gandhatailamidamuttamamasthisthairyakRjjayati caazu vikaaraan/ vaatapittajanitaanativiiryaM vyaapino+apivividhairupayogaiH// //iti dvaatriMzo+adhyaayaH// atha trayastriMzo+adhyaayaH/ AS.Utt.33.1/ athaato bhagandarapratiSedhaM naamaadhyaayaM vyaakhyaasyaamaH/ iti ha smaahuraatreyaadayo maharSayaH// AS.Utt.33.2/ hastyazvapRSThagamanakaThinotkaTakaasanaiH/ arzonidaanaabhihitairaparaizca niSevitaiH// AS.Utt.33.3/ aniSTadiSTapaakena sadyo vaa saadhugarhaNaiH/ praayeNa piTakaapuurvo yoGgule dvyaGgulepi// AS.Utt.33.4/ paayorvraNo+antarbaahyo vaa duSTaasRGmaaMsago bhavet/ bastimuutraazayaabhyaazagatatvaat syandanaatmakaH// AS.Utt.33.5/ bhagabastigudaanteSu diiryamaaNeSu bhuuribhiH/ vaataM muutraM zakRcchukraM khaiH suukSmairvahati kramaat// AS.Utt.33.6/ doSaiH pRthagyutaiH sarvairaagantuH so+aSTamaH smRtaH// AS.Utt.33.7/ apakvaM piTakaamaahuH paakapraaptaM bhagandaram// AS.Utt.33.8/ guuDhamuulaaM sasaMrambhaaM ruudaaDhyaaM ruuDhakopiniim/ bhagandarakariiM vidyaat piTakaaM natvatonyathaa// AS.Utt.33.9/ tatra zyaavaaruNaa todabhedasphuraNarukvarii/ piTakaa maarutaat # AS.Utt.33.10/ pittaaduSTragriivaavaducchritaa/ raagiNii tanuruuSmaaDhyaa jvaradhuumaayanaanvitaa// AS.Utt.33.11/ sthiraa snigdhaa mahaamuulaa paaNDuHkaNDuumatii kaphaat// AS.Utt.33.12/ zyaavaataamraa sadaahoSaa ghorarugvaatapittajaa// AS.Utt.33.13/ paaNDuraa kiJcidaazyaavaa kRcchrapaakaa kaphaanilaat// AS.Utt.33.14/ paadaaGguSThasamaa sarvairdoSairnaanaavidhavyathaa/ zuulaarocakatRGdaahajvaracchaardirupadrutaa// AS.Utt.33.15/ vraNataaM yaanti taaH pakvaaH pramaadaat tatra vaatajaa/ ciiyate+aNumukhaizchidraiH zataponakavat kramaat/ acchaM sravadbhiraasraavamajasraM phenasaMyutam// AS.Utt.33.16/ zataponakasaMjJo+ayaM uSTragriivastu pittajaH// AS.Utt.33.17/ bahupicchaaparisraavii parisraavii kaphodbhavaH// AS.Utt.33.18/ vaatapittaat parikSepii parikSipya gudaM gatiH/ jaayate paritastatra praakaaraM parikheva ca// AS.Utt.33.19/ RjurvaatakaphaadRjvyaa gudo gatyaavadiiryate// AS.Utt.33.20/ kaphapitte tu puurvotthaM durnaamaazritya kupyataH/ arzomuule tataH zophaH kaNDuudaahaadimaan bhavet// AS.Utt.33.21/ sa ziighraM pakvabhinnosya kledayan muulamarzasaH/ sravatyajasraM gatibhirayamarzobhagandaraH// AS.Utt.33.22/ sarvajaH zambukaavartaH zambukaavartasannibhaH/ gatayo daarayantyasmin rugvegairdaaruNairgudam// AS.Utt.33.23/ asthilezo+abhyavahRto maaMsagRdhyaa yadaa gudam/ kSiNoti tiryaGnirgacchannunmaargaM ca tato gatiH// AS.Utt.33.24/ syaattadaa puuyadiirNaayaaM maaMsakothena tatra ca/ jaayante kRmayaste+asya khaadantaH parito gudam/ vidaarayanti na ciraadunmaargii kSatajazca saH// AS.Utt.33.25/ teSu rugdaahakaNDvaadiin vidyaadvraNavibhaktitaH// AS.Utt.33.26/ SaT kRcchrasaadhanaasteSaaM nicayakSatajau tyajet/ pravaahiNiiM baliiM praaptaM sevaniiM vaa samaazritam// AS.Utt.33.27/ atha bhagandaariNamapakvapiTakaM paakaparihaaraathamapatarpaNena vraNapratiSedhavihitena ziighramupaacaret// AS.Utt.33.28/ pakvapiTakaM punarupasnigdhamarkaadikvaathazuddhaM svabhyaktamavagaahasvinnaM bhuktavantaM zayanasthamarzasamiva yantrayitvaa paraaciinamarvaaciinaM bahirmukhamantarmukhaM vaa bhagandaraM samyagiikSeta// AS.Utt.33.29/ tato+antarmukhe yantraM praaNidhaaya pravaahaNapraviSTaM bhagandaramabhisamiikSya samyageSitvaa zastreNa paaTayet/ bahirmukhetveSaaNiiM praNidhaaya saazayamuddharecchastreNaanantaraM co+abhayamapyagninaa kSaareNa copatrameta uSThagriivaM tu kSaareNaiva// AS.Utt.33.30/ tato nirvaapaNazodhanaropaNairyathaakaalaM saadhayoditi saamaanyo vidhiH// AS.Utt.33.31/ atha zataponake naaDiirekaantaritaaH paaTayitvaa ropayet/ ruuDhaasu cetaraazcikitset/ anyathaa tu vivRttaM vraNaM gudasrotovidaaraNaadvaataviNmuutraaNyanuprapadyante/ tatazconmaargago vaayuraadhmaanaaTopapaayuzuulaadiinupajanayati/ tatra snehaabhyaktagudasya snigdhaan piNDanaaDiikumbhiisvedaan prayuJjiitaavagaahaM vaa/ svinnaM ca vaca hiMgukuSThavyoSalavaNapaJcakaajamodaan sarpirmadyaakaaJjikakulatthayuuSaanyatamena paayayet/ vraNaM caasya madhukatailenoSNena siJcet/ gudaM ca balaatailaadibhirvaataghnaiH/ anena vidhinaa vaayvaadayaH svamaargamaapatanti/ tatkRtaazca vikaaraa nivartante// AS.Utt.33.32/ evameva ca parikSepiNyaamapi kramaat gatiM naaDiivihitena kSaarasuutreNa dvizastrizovaavadaarayet/ sakRdevahyavadaraNaadasaadhyataa yaapyataa vaa syaat// AS.Utt.33.33/ arzobhagandare puurvamarzaaMsi cchindyaat tato gatyanusaareNa bhagandaram// AS.Utt.33.34/ unmaargiNaM tu pratyaakhyaayopaacaret/ anissRtaM ca zalyamaaharet/ tathaa kRmighnaM kramamaalepaabhyavahaarayoH kurviita/ vedanaayaaM tu puurvoktaaH svedaaH/ vacaadipaacanaM ca/ saalvalapradigdhaM vaa vraNaM kadaliimRgalopaakaajinakauzeyaavikairupanaahayediti/ bhavati caatra// AS.Utt.33.35/ bhagandare bahucchidre chedaanaalocya yojayet/ gotiirthaM sarvatomadramardhalaaGgalalaaGgalau// AS.Utt.33.36/ paarzvaagatenazastreNa chedo gotiirthako mataH/ sarvataH sarvatobhadraH paarzvacchedordhalaaGgalaH// AS.Utt.33.37/ paarzvadvaye laaGgalakaH samastaaMzcaagninaa dahet/ aasraavamaargaan nizzeSaM naivaM vikurute punaH// AS.Utt.33.38/ yatet koSThazudhyai ca bhiSak tasyaantaraantaraa// AS.Utt.33.39/ aardrakasya rase siddhaM kalke vaa paayayet ghRtam/ bhagandare maarutaje pakvaapakve virecayet// AS.Utt.33.40/ jyotiSmatiilaaGgalikaazyaamaadantiitrivRttilaaH/ kuSThaM zatahvaa golomii tilvako girikarNikaa/ hemakSiirii ca vargoyaM lepaadyairvraNazodhanaH// AS.Utt.33.41/ tilakumbhavaraadantii tutthasindhuutthamaakSikam/ sakRSNarocanaakuSThaM zodhanaM maaMsakRt punaH// AS.Utt.33.42/ maJjiSThaasaindhavakSaudranaagadantiitrivRttilaaH/ rasaaJjanadvirajaniitejohvaanimbapallavaaH// AS.Utt.33.43/ nikumbhakumbharaktaahvakalko naaDiivraNaapahaH// AS.Utt.33.44/ sudhaazelutrivRtpaaThaamalayuuhayamaarakaiH/ jyotiSmatiilaaGgalikaa svarjikaarkavacaagnikaiH/ viSyandanaakhyaM vipacettailaM zodhanaropaNam// AS.Utt.33.45/ trivRddantiiharidraarkamuulalohaazvamaarakaiH/ viDaGgasaaratriphalaasnugarkakSiiramaakSikaiH/ tailaM samadanaiH siddhaM bhagandaranirvahaNam// AS.Utt.33.46/ saindhavaarkatrivRtpaaThaasamaGgapuutikaagnikaiH/ samaatuluGgacchadanaistailaMzodhanaropaNam// AS.Utt.33.47/ madhutailayutaa viDaGgasaaratriphalaamaagadhikoSaNaazca liiDhaa kRmikuSThabhagandarapramehakSatanaaDiivraNaropaNaabhavanti// AS.Utt.33.48/ amRtaatruTivellavatsakaM kalipathyaamalakaa nigugguluH/ kramavRddhamidaM madhuplutaM piTakaasthaulyabhagandaraan jayet// AS.Utt.33.49/ guggulupaJcapalaM palikaaMzaa maagadhikaa triphalaa ca pRthak syaat/ tvaktruTikarSayutaM madhuliiDhaM kuSThabhagandaragulmagatighnam// AS.Utt.33.50/ zRGgaverarajoyuktaM tadeva ca subhaavitam/ kvaathena dazamuulasya vizeSaadvaatarogajit// AS.Utt.33.51/ uttamaa khadirasaarajaM rajaH ziilayannasanavaaribhaavitam/ hanti tulyamahiSaakSamaakSikaM kuSThamehapiTakaabhagandaraan// AS.Utt.33.52/ bhagandareSveSa vizeSa uktaH zeSaaNi tu vyaJjanasaadhanaani/ vraNaadhikaaraat pariziilanaacca samyagviditvaupayikaM vidadhyaat// AS.Utt.33.53/ azvapRSThagamanaM calarodhaM madyamaithunamajiirNamasaatmyam/ saahasaani vividhaani ca ruDhe vatsaraM pariharedadhikaM vaa// //iti trayastriMzo+adhyaayaH// atha caturtriMzo+adhyaayaH/ AS.Utt.34.1/ athaato granthyarbudazliipadaapaciinaaDiivijJaaniiyaM naamaadhyaayaM vyaakhyaasyaamaH/ iti ha smaahuraatreyaadayo maharSayaH// AS.Utt.34.2/ kaphapradhaanaaH kurvanti medomaaMsaasragaamalaaH/ vRttonnataM yaM zvayathuM sa granthirgrathanaat smRtaH// AS.Utt.34.3/ doSaasRGmaaMsamedosthisiraavraNabhavaa nava/ tatravaataadaayaamatodabhedaanvito+asitaH// AS.Utt.34.4/ sthaanaat sthaanaantaragatirakasmaaddhaanivRddhimaan/ mRdurbastirivaanaddho vibhinnocchaM sravatyasRk// AS.Utt.34.5/ pittaat sadaahapiitaabho rakto vaa pacyate drutam/ bhinno+asramuSNaM sravati zleSmaNaa niirujo ghanaH/ ziitaH savarNaH kaNDuumaan pakvaH puuyaM sravet ghanam// AS.Utt.34.6/ doSairduSTesRji granthirbhavenmuurcchatsu jantuSu/ siraamaaMsaM ca saMzritya sasvaapaH paittalakSaNaH// AS.Utt.34.7/ maaMsalairduuSitaM maaMsamaahaarairgranthimaavahet/ snigdhaM mahaantaM kaThinaM siraanaddhaM kaphaakRtim// AS.Utt.34.8/ pravRddhaM sedurairmedo niitaM maaMse+atha vaa tvaci/ vaayunaa kurute granthiM bhRzaM snigdhaM mRduM calam// AS.Utt.34.9/ zleSmatulyaakRtiM dehakSayavRddhikSayodayam/ sa vibhinno ghanaM medastaamraasitasitaM sravet// AS.Utt.34.10/ aasthibhaGgaabhighaataabhyaamunnataavanataM tu yat/ sosthigranthiH padaatestu sahasaambhovagaahanaat// AS.Utt.34.11/ vyaayaamaadvaa prataantasya siraajaalaM sazoNitam/ vaayuH sampiiDya saGkocya vakriikRtya vizoSya ca/ nisphuraM niirujaM granthiM kurute sa siraahvayaH// AS.Utt.34.12/ aruuDhe ruuDhamaatre vaa vraNe sarvarasaazinaH/ saardre vaa bandharahite gaatre+azmaabhihate+atha vaa// AS.Utt.34.13/ vaato+asramasrutaM duSTaM saMzoSya grathitaM vraNam/ kuryaat sadaahaH kaNDuumaan vraNagranthirayaM smRtaH// AS.Utt.34.14/ saadhyaa doSaasramedojaa na tu sthuulakharaazcalaaH/ marmakaNThodarasthaazca mahattugranthitorbudam// AS.Utt.34.15/ tallakSaNaM ca medontaiH SoDhaa doSaadibhistu tat/ praayo medaHkaphaaDhyatvaat sthiratvaacca na pacyate// AS.Utt.34.16/ siraasthaM zoNitaM doSaH saGkocyaanuprapiiDya ca/ paacayecca tadaanaddhaM saasraavaM maaMsapiNDitam// AS.Utt.34.17/ maaMsaaGkkuraizcitaM yaati vRddhiM caazu sravettataH/ ajasraM duSTarudhiraM bhuuri tacchoNitarbudam// AS.Utt.34.18/ teSvasRGmaaMsaje varjye catvaaryanyaani saadhayet// AS.Utt.34.19/ prasthitaa vaGkSaNorvaadimadhaHkaayaM kapholbaNaaH/ doSaa maaMsaasragaaH paadau kaalenaazritya kurvate/ zanaiH zanairghanaM zophaM zliipadaM taM pracakSate// AS.Utt.34.20/ paripoTayutaM kRSNamanimittarujaM kharam/ ruukSaM ca vaataat pittaattu piitaM daahajvaraanvitam// AS.Utt.34.21/ kaphaat gurusnigdhamarukcitaM maaMsaaGkurairbRhat// AS.Utt.34.22/ tattyaje dvatsaraatiitaM sumahatsaparisruti// AS.Utt.34.23/ paaNinaasauSThakarNeSu vadantyanye tu paadavat/ zliipadaM jaayate tacca deze+anuupe bhRzaM bhramaat// AS.Utt.34.24/ medasthaaH kaNThamanyaakSakakSavaGkSaNagaa malaaH/ savarNaan kaThinaan snigdhaan vaartaakaamalakaakRtiin// AS.Utt.34.25/ avagaaDhaan bahuun gaNDaaMzcirapaakaaMzca kurvate/ pacyantelparujastenye sravantyanyetikaNDuraaH/ nazyantyanye bhavantyanye diirghakaalaanubandhinaH// AS.Utt.34.26/ gaNDamaalaapacii ceyaM duurveva kSayavRddhibhaak/ taaM tyajet sajvaracchardipaarzvarukkaasapiinasaam// AS.Utt.34.27/ abhedaat pakvazophasya vraNe caapathyasevinaH/ anupravizya maaMsaadiin duuraM puuyobhidhaavati// AS.Utt.34.28/ gatiH saa duuragamanaannaaDii naaDiiva saMsruteH/ naaDyekaanRjuranyeSaaM saivaanekagatirgatiH// AS.Utt.34.29/ saa doSaiHpRthagekasthaiH zalyahetuzca paJcamii// AS.Utt.34.30/ vaataat saruksuukSmamukhii vivarNaa phenilodvamaa/ sravatyabhyadhikaM raatrau pittaattRGjvaradaahakRt/ piitoSNapuutipuuyasrugdivaa caati niSiJcati// AS.Utt.34.31/ ghanapicchilasaMsraavaa kaNDuulaa kaThinaa kaphaat/ nizi caabhyadhikakledaa sarvaiH sarvaakRtiM tyajet// AS.Utt.34.32/ antaHsthitaM zalyamanaahRtaM tu karoti naaDiiM vahate ca saasya/ phenaanuviddhaM tanumalpamuSNaM saasra ca puuyaM sarujaM ca nityam// //iti caturtriMzo+adhyaayaH// atha paJcatriMzo+adhyaayaH/ AS.Utt.35.1/ athaato granthyaadipratiSedhaM naamaadhyaayaM vyaakhyaasyaamaH/ iti ha smaahuraatreyaadayo maharSayaH// AS.Utt.35.2/ sarveSveva puurvaM granthiSu bRhatiidvayapippaliicitrakasaadhitena puraaNasapiMSaa snigdhaM vaamayet/ virecayecca/ kRtasaMsarjanasyacottamaaGgagateSu granthiSu laakSaadvirajaniiviDaGgazuNThiipuutiidaarubhiH ziro virecayet dhuumakavalagaNDuuSaaMzca sa seveta// AS.Utt.35.3/ aGkolamadhukamaatuluGgahiMsraapuutiidaarubilvamuulasaralakuSThavacaavaruNatvakkaalaativiSaajagandhaabhirlepaH/ zyaamaasuradaaru samaGgaakozaatakiipunarnavasarSapairvaa// AS.Utt.35.4/ sazopharukstambhe copanaaho yavasaktumadhukakuSThazatapuSpodavadaarubhirghRtayuktaiH/ gojaavikharoSTraazvahastimuuSiikamaaMsairvaa vezavaariikRtairvasaatailavadbhiH// AS.Utt.35.5/ palaazavRntaagnimanthatvakkalkena maaMsapiNDairvaa/ bahuzaH svinnamaGguSThena veNuparvaNaa vaa zanaizzanaiH punaH punarvimardayet/ yathaayathaM ca zophavat kriyaaM prayuJjiita// AS.Utt.35.6/ atha vaataje granthau dazamuulasiddhaM mahaasnehaM pibet/ amRtaanimbabiijabhaarGgiisyonaakabaaNataalapatriikRSNagandhaagarubhiH kSiirapiSTaiH sukhoSNairlepaH/ vividhaazca vaatavyaadhivihitaaH snehasvedopanaahaaH/ tathaanupazame siraavyadhaH// AS.Utt.35.7/ pakvaM tu vidaarya nirastapuuyaM kRtvaarkaadivargaambhasaa prakSaalya tilakalkena sacitrakasaindhavenaalepayet/ tailaM ca ropaNaM raasnaasaraloziiraviDaGgamadhukakSiirasaMskRtaM kuryaat// AS.Utt.35.8/ pittaje raktaje ca jalaukaso nyagrodhaadiH pradehapariSekayoH padmakaadiH paane ca draakSekSurasayuktaa hariitakii virekaH/ pakve paaTite ca pittavraNokto vidhiH// AS.Utt.35.9/ kaphajamantazzuddhasya bhRzaM svedayedvimlaapayecca kaakaadaniivikaGkatakaakanandikaaragvadheGgudamuulamadanaphalabhaarGgiikaraJjairlepayet/ naagaraviDaGgailaavaalukacavyapalaazavRntacitrakairvaa/ bhallaatasaindhavaajagandhaasarSaSairvaa// AS.Utt.35.10/ evamapyapacyamaanamamarmasthaM vidaarya sthitaraktaM nizzeSamagninaa dahet/ sazeSo hi punaraapuuryate/ tato nirvaapitaM kSaarakSaudraguDottarairaalepaissaMzuddhaM ropayet// AS.Utt.35.11/ maaMsavraNagranthiiMzcaivameva yaapayet/ medojepyayameva vidhiH api ca medogranthiM tilakalkadigdhaM dviguNapaTaantaritaM taptena phaalena darvyaa vaa jatuliptayaa bahuzaH pramRjyaat/ zastraM caavacaarya puurvavanmedo dahet/ supakvaM vaa vipaaTya muutraprakSaalitaM kSaudrasaindhavasuvarcikaakaaJcanakSiiriiharitaalamizraiH kSiirabakapragaaDhaistilairaalepayet// AS.Utt.35.12/ guJjaadvikaraJjataapasavRkSavaMzaavalekhamuutrasiddhaM tailamabhyaGgaH/ samyakzuddhaM cainaM ropayet// AS.Utt.35.13/ siraagranthau tvabhinave tailaM saahacaraM pibet upanaahaJca vaataharairbastikarma ca kuryaat/ siraavyadhaJca// AS.Utt.35.14/ vaataarbudamairaNDapriyaalanaarikelamajjorvaarukaarkorubiijotkaarikayopanaahayet/ aanuupaamiSavezavaarairvaa/ naaDiisvedaJca kuryaat bahuzazcaatrazRGgeNa rudhiramavasecayet/ vaataharavargakkaathapayomlasiddhaM trivRtaM pibet// AS.Utt.35.15/ pittotthe mRduun svedopanaahaan kaayavirecanaJca prayojayet/ zaakakaakodumbarikaapatraghRSTe ca priyaGgupataGgasarjarasaarjunalodhramadhumadhukairlepaH/ zyaamaagrikarNikaaJjanakliitanakanakhadraakSaasaptalaanyatamarasasaadhitaM sarpiH piitaM pittaarbudazliipadodaraghnam// AS.Utt.35.16/ zleSmaje tuurdhvamadhazca hRtadoSasya srutaraktasya ca vamanavirecanadravyaiH pralepaH/ kaakaadaniizukabarhaagnijihvaamuuladakSakapotagRdhrapuriiSakaazamuulairvaa palaazakSiirapiSTaiH/ piNyaakakulatthaniSpaavairmaaMsapragaaDhairdadhipiSTairlepayet/ lepaasvaadalobhena ca niliiyamaanaa makSikaaH sa mupekSeta/ tadvimuktaiH kRmibhiritarairvaa bhakSyamaaNaJca/ tataH kRmibhakSitaavazeSaM zaakaadipatrairvilikhyaagninaapratisaarayat/ alpamuulaM vaa traputaasraayaHsiisapaTTakaveSTitam/ punaH punazca kSaaraan kaalaapekSayaa yojayet/ jaatyaasphotakaraviirapallavaaMzca vraNazodhanaaya kalkaadau/ tailaJcaatra paaThaaviDaGgabhaarGgii triphalaakaSaayasiddhamabhyaJjanam// AS.Utt.35.17/ medorbudaM svinnabhinnaM suzodhitamedaskamupazaantaraktasraavaM sadyaHssiivyet/ tato gRhadhuumalodhramanazzilaaharidraapataGgacuurNairmadhumaadbhiH pratisaarayet/ karaJjatailaJcaabhyaJjanaarthe niyuJjiita/ sarvaarbudaani ca yadRcchayaa paryaagataani suparizodhitaani ropayet/ api ca// AS.Utt.35.18/ sazeSadoSaaNi tu yorbudaani karoti tasyaazu punarbhavanti/ tasmaadazeSoddharaNaM prazastaM kSaareNa zastreNa tathaagninaa vaa// AS.Utt.35.19/ zliipade tu vaataatmake snehasvedopanaahaan prayujya gulphasyopariSTaadvyaGgule siraaM vidhyet/ eraNDatailaJca gomuutreNa maasaM pibet/ jiirNe naagarakvathitena payasaa puraaNadhaanyaanyazniiyaat/ trivRtaJca paayayet/ bastizca prayuJjiita/ evamapyazaamyatyaagninaa dahet// AS.Utt.35.20/ paittike mRdurupanaaho gulphasyaadhaH siraamokSaH pittaarbudoktaaH snehavirekaaH pittaghnaazca lepaaH// zlaiSmike tvaGguSThe siraaM muJcet/ sakSaudraaMzca kaphaghnaan kaSaayaanabhiikSNaM paayayet/ yathaabalaM vaa hariitakii vardhamaanaaH// AS.Utt.35.21/ zlaiSmike tvaGguSThe siraaM muJcet/ sakSaudraaMzca kaphaghnaan kaSaayaanabhiikSNaM paayayet/ yathaabalaM vaa hariitakii vardhamaanaaH// AS.Utt.35.22/ aadaariikaakajaMghaakaakaadaniizukanaasaakadambapuSpabRhatiidvayamantardhuumaM dagdhvaa gomuutreNa bahuzaH parisraavayet tatastat kSaarodakaM kSaarakalpena vipacet/ dadyaaccaatra paratiivaapaM phalguzukaakhyaa madanaphalarasaM eSa kSaaro madhuraahaareNaabhyastaH zliipadaapaciigrahaNiidoSaarocakaan sarvaviSaaNi ca niyacchati// AS.Utt.35.23/ tailaM vaa pibedviDaGgaarkamaricacitrakazuNThiidevadaarvelaavaalukalavaNapaJcakaissiddham/ aalepayecca naagaraamRtaaviDaGgakaTukaabhadradaarubhirmuutrapiSTairuurustambhoktaizca bheSajairyavaannaM ca ziilayet// AS.Utt.35.24/ maNDamaalaayaaM kumbhanikumbhadravantiijiimuutakakozaatakiiphalavipakvaM ghRtamubhayaanulomanaM pibet/ zaarGgeSTaamuulaM vaa takrapiSTam/ vamanaarthaM sukhodakena vaa jaatiibarhiSThanirguNDiijiimuutakottuNDakiimuulatvakcuurNam/ siraa caasya vidhyet// AS.Utt.35.25/ sazeSadoSaM tu kauSThikaM navakaM paayayet/ rasaaJjanaM gomuutrataNDulodakaanyatareNa/ tadeva ca naavayet/ madhuukasaaraM vaa zigruphalaani vaa nimbakaraJjakaraviirasiddhaM vaa tailaM vairecanikaJca dhuumaM pibet// AS.Utt.35.26/ apakvaaMzca gaNDaannaakuliisaindhavanaagarairlepayet/ guJjaakaraviiraarkazyaamaasiddhaarthakairajaamuutrayuktairdazakRtvaa vipakvaM tailaM lavaNapaJcakapippaliimaricacuurNo petamabhyaGgaatsarvaavasthaanapacyarzorbudanaaDiiduSTavraNavalmiikaanapohati// AS.Utt.35.27/ sauvarcalasaindhavaudbhidadantiibhallaatakacitrakakalkena siddhaM tailamabhyaGgo+apacyaam/ taNDuuliiyakasvarasena vaa sanirguNDiirasaM vaa tailaM saadhitamabhyaGgapaananaavanairgaNDamaalaanaaDiivraNakuSThaanilaartiharam// AS.Utt.35.28/ kaakaadaniinalikaagnijihvaavandhyaakarkoTakiivizaalaapaaThottuNDakiijiimuutakozaatakiibiijairarddhapalaaMzaurviSakarSayuktairnirguNDiisvarasopetaM karaJjatailaprasthaM vipacettatpuurvavadevaprayuktaM paramapaciighnam// AS.Utt.35.29/ amarmajaaMzca gaNDaanapakvaanevodbhRtyaagninaa kSaareNa vaa prasaadhayet/ sarSapavRkSaadanii kvaathairvraNakSaalanam/ tilakuntalakSAarapiSTastilakalkaH sukhoSNo lepaH/ kaakakRkalaasagodhaahinirmokakuurmaaNaamanyatamasyaantardhuumadagdhasya maSiiGgudatailaplutaabhyaGgaH/ maaMsiisarjarasakaarpaasiiphalasaindhavaiH stanyapiSTaistailaM vipakvamabhyaGgo vraNakaaThinyaghnaH sarpaajagaravase tailaM ca samaM trayametadapaciighnam/ zliipadoktaani ca tailaani prayojayet// AS.Utt.35.30/ evamanupazame vaamapaarzvajaayaaM dakSiNajaGghaapRSThamadhyaadindrabasteradhaH uurdhvaM vaa zastreNaakSimaatraM vraNaM kRtvaa matsyaaNDajaalanibhaM medopaniiyaagninaa dahet/ anenetarapaarzvajaavyaakhyaataa/ evamubhayapaarzvajaayaamubbhayataH/ yavamudgapraayaM ca gaNDamaalaasu bhojanam// AS.Utt.35.31/ naaDiimanilajaamupanaahya puuyagatimasyaa nizzeSamoSitvaavadaarayecchastreNa/ tatastilaapaamaargaphalakalkena sasaindhavena puurayitvaa badhniiyaat// AS.Utt.35.32/ pittajaaM saghRtakSiirayaa padmakaadikRtayo+alkaarikayo+apanaahitaam/ vidaaritaaM ca tilanaagadantiimaJjiSThaakalkena puurayet zyaamaatribhaNDiitriphalaatilvakaharidraadvayakalkakSiirasaMskRtaM sarpirabhyaGgaH/ paraM naaDiinibarhaNam// AS.Utt.35.33/ zleSmajaaM saktukulatthakiNvasarSapairupanaahya vidaarya ca nimbatilasaindhavasauraaSTriinikumbhairlepayet/ dantiicitrakasvarjikaasaindhavataaliisanaladapuutiikaapaamaargaphalaistailaM samuutraM paacitamabhyaGgaH// AS.Utt.35.34/ zalyahetukiiM paaTayitvaa sarvazaH zalyaM vizodhya madhughRtatilakalkapraticchannaaM badhniiyaat/ bilvakapitthakumbhiikharjuuravanaspatizalaaTukvaathe priyaGgumustorupuugazakunasugandhikaalodhramocarasadhaatakiipuSpagarbhaM tailaM prasaadhitaM saadhayatyaazu zalyajaaM gatim// AS.Utt.35.35/ azastrakRtyaaM naaDyaaM bhedinyaiSiNyaante samudbhidya kSaaraaktaM suutraM pravezayet/ tadasannidhaanetvitarayaiSiNyaa ca tenaanavadiirNaayaaM tadanusyuutamanyadanyat kSaarasuutraM saJcaarayedaa gatibhedaadayamanapaayo+abhyupaayaH/ suukSmaanekagatiSu bhagandareSu muuleSu ca chidriteSu granthyarbudeSviti/ bhavati caatra// AS.Utt.35.36/ vraNeSu duSTasuukSmaasyagambhiiraadiSu saadhanam/ yaa vartyo yaani tailaani tannaaDiiSvapi kalpayet// AS.Utt.35.37/ vibhiitakaamraasthivaTapravaala hareNukaazaalmalibiijayuktaa/ varaahaviSThaa ca maSii sudagdhaa tailaplutaa sarvagatiirnihanti// AS.Utt.35.38/ dhattuurakaM madanakodravajaJca biijaM kozaatakii zukanasaa mRgabhojanii ca/ aGkolajaJca kusumaM parikalpya cuurNaM laakSodakaapahRtadoSagatau prayojyam// AS.Utt.35.39/ mizritaM tena tailaJca paramaM gatiropaNam/ sauvaheSu ca kandeSu kRtaM vajraahvayeSu ca// AS.Utt.35.40/ bhallaatakaarkamaricairlavaNottamena siddhaM viDaGgarajaniidvayacitrakaizca/ tailaM samaarkavarasairvinihanti kRcchraaM naaDiiM kaphaanilakRtaamapaciivraNaaMzca// //iti paJcaatrazo+adhyaayaH// atha SaTtriMzo+adhyaayaH/ AS.Utt.36.1/ athaataH kSudrarogavijJaaniiyaM naamaadhyaayaM vyaakhyaasyaamaH/ iti ha smaahuraatreyaadayo maharSayaH// AS.Utt.36.2/ snigdhaaH savarNaa grathitaa niirujaa mudgasannibhaaH/ piTakaaH kaphavaataabhyaaM baalaanaamajagallikaa// AS.Utt.36.3/ yavaprakhyaa yavaprakhyaa taabhyaaM maaMsaazritaa ghanaa/ avaktraa tvalajii vRttaaH stokapuuyaa ghanonnataaH/ granthayaH paJca vaa SaDvaa kacchapii kacchaponnataaH// AS.Utt.36.4/ karNasyordhvaM samantaadvaa piTakaa kaThinograruk/ zaaluukaabhaa panasikaa zophastvalparujaH sthiraH/ hanusandhisamudbhuutastaabhyaaM paaSaaNagardabhaH// AS.Utt.36.5/ zaalmaliikaNTakaakaaraaH piTakaaH sarujo ghanaaH/ medogarbhaa mukhe zuunaaM taabhyaaM ca mukhaduuSikaa// AS.Utt.36.6/ te padmakaNTakaa jJeyaa yaiH padmamiva kaNTakaiH/ ciiyate niirujaiH zvetaiH zariiraM kaphavaatajaiH// AS.Utt.36.7/ pittena piTakaa vRttaa pakvodumbarasannibhaa/ mahaadaahajvarakarii vivRtaa vivRtaananaa// AS.Utt.36.8/ gaatreSvantazca vaktrasya daahajvararujaanvitaaH/ masuuramaatraastadvarNaastatsaMjJaaH piTakaa ghanaaH// AS.Utt.36.9/ tataH kaSTataraaH sphoTaa visphoTaakhyaa mahaarujaaH// AS.Utt.36.10/ yaa padmakarNikaakaaraa piTakaa piTakaacitaa/ saa viddhaa vaatapittaabhyaaM taabhyaameva ca gardabhii// AS.Utt.36.11/ maNDalaa vipulotsannaa saraagapiTakaacitaa// AS.Utt.36.12/ kakSyeti kakSaasanneSu praayo dezeSu saanilaat/ pittaat bhavanti piTakaaH suukSmaa laajopamaa ghanaaH/ taadRzii mahatiitvekaa gandhanaameti kiirtitaa// AS.Utt.36.13/ gharmasvedapariiteGge piTakaaH sarujo ghanaaH/ raajikaavarNasaMsthaanapramaaNaa raajikaahvayaaH// AS.Utt.36.14/ doSaiH pittolbaNairmandairvisarpati visarpavat/ zopho+apaakastanustaamro jvarakRjjaalagardabhaH// AS.Utt.36.15/ malaiH pittolbaNaiH sphoTaa jvariNo maaMsadaaraNaaH/ kakSyaabhaageSu jaayante yegnyaabhaaH saagnirohiNii/ paJcaahaat saptaraatraadvaa pakSaadvaa hanti jiivitam// AS.Utt.35.16/ triliGgaa piTakaa vRttaa jatruurdhvamirivellikaa// AS.Utt.36.17/ vidaariikandakaThinaa vidaarii kakSavaGkSaNe// AS.Utt.36.18/ medonilakaphairgranthiH snaayumaaMsasiraazrayaiH/ bhinno vasaajyamadhvaabhaM sravettatrolvaNonilaH// AS.Utt.36.19/ maaMmaM vizoSya granthitaaM zarkaraamupapaadayet/ durgandhiM rudhiraM klinnaM naanaavarNaM tato malaaH/ taaM sraavayanti nicitaaM vidyaattaccharkaraarbudam// AS.Utt.36.20/ paaNipaadatale sandhau jatruurdhvaMvopaciiyate/ valmiikavacchanairgranthistadvatbahvaNubhirmukhaiH/ rugdaahakaNDuukledaaDhyairvalmiikosau samastajaH// AS.Utt.36.21/ zarkaronmathite paade kSate vaa kaNTakaadibhiH/ granthiHkiilavadutsanno jaayate kadaraM tu tat// AS.Utt.36.22/ vegasandhaaraNaadvaayurapaano+apaanasaMzrayam/ aNuukaroti baahyaantarmaargamasya tataH zakRt/ kRcchraannirgacchati vyaadhirayaM ruddhagudo mataH// AS.Utt.36.23/ kuryaat pittaanilaM paakaM nakhamaaMse sarugjvaram/ cippamakSatarogaM ca vidyaadupanakhaM ca tam// AS.Utt.36.24/ kRSNobhighaataadruukSazca kharazca kunakho nakhaH/ duSTakardamasaMsparzaat kaNDuukledaanvitaantaraaH/ aGgulyo+alasamityaahuH tilaamaaMstilakaalakaan// AS.Utt.36.25/ kRSNaanavedanaaMstvaksthaan maSaaMstaaneva connataan/ maSebhyastuunnatataraan carmakiilaan sitaasitaan/ tathaavidho jatumaNiH sarujo lohitastu saH// AS.Utt.36.26/ kRSNaM sitaM vaa sahajaM maNDalaM laaJchanaM samam// AS.Utt.36.27/ zokakrodhaadikupitaadvaatapittaanmukhe tanu/ zyaamalaM maNDalaM vyaGgaM vaktraadanyatra niilikaa// AS.Utt.36.28/ paruSaM paruSasparzaM vyaGgaM zyaavaM ca maarutaat/ pittaattaamraantamaaniilaM zvetaantaM kaNDumatkaphaat/ raktaadraktaantamaataamraM seSaM cimicimaayate// AS.Utt.36.29/ vaayunodiiritaH zleSmaa tvacaM praapya vizuSyati/ tatastvagjaayate paaNDuH krameNa ca vicetanaa/ alpakaNDuuravikledaa saa prasuptiH prasuptitaH// AS.Utt.36.30/ asamyagvamanodiirNapittazleSmaannanigrahaiH/ maNDalaanyatikaNDuuni raagavanti bahuuni ca/ utkoThaH sonubandhastu koTha ityabhidhiiyate// AS.Utt.36.31/ proktaaH SaDtriMzadityete kSudrarogaa vibhaagazaH/ yaan vijJaaya na sammuhyeccikitsaayaaM cikitsakaH// iti SaTtriMzo+adhyaayaH// atha saptatriMzo+adhyaayaH/ AS.Utt.37.1/ athaataH kSudrarogapratiSedhaM naamaadhyaayaM vyaakhyaasyaamaH/ iti ha smaahuraatreyaadayo maharSayaH// AS.Utt.37.2/ ajagallikaamapakvaaM jalaukobhirgraahayet/ yavakSaarazuktisauraaSTriikalkaizca lepayet// AS.Utt.37.3/ yavaprakhyaadiin paaSaaNagardabhaantaan svedayitvaa suradaarukuSThamanazzilaalairlepayet// AS.Utt.37.4/ pakvaaMstu sahaajagallikayaa vraNavadupaacaret/ AS.Utt.37.5/ mukhaduuSikaaM lodhratuvarikaabhyaaM vaa pradihyaat/ vaTapatranaarikelazuktibhyaaM vaa saindhavavacaakSibheSajasiddhaarthakairvaa/ evamazaantau chardayet/ lalaaTe ca siraaM vidhyet// AS.Utt.37.6/ padmakaNTakeSu nimbaambuvaantaM nimbodakasiddhaM sarpiH sakSaudraM paayayet/ nimbaaragvadhakaSaayeNa codvartanam// AS.Utt.37.7/ vivRtaadiin jaalagardabhaantanirivellikaaM ca pittavisarpavaccikitset// AS.Utt.37.8/ vizeSato raajikaamapaakazarkaraamuurvaakaNTakazarkaraabhiH kSiirapiSTAabhirlepayet/ abhiikSNaM ca mRjaaziilanam/ jaalagardabhe dhaatriiphalaanyupayuJjiita// AS.Utt.37.9/ agnirohiNiimapi pratyaakhyaaya pittavisarpadupaacaret pakvaaM tu madhuravargasiddhena sarpiSaaM ropayet// AS.Utt.37.10/ vidaarikaaM jalavaasiniibhirgraahayitvaa bilvamuulanagavRttikavarSaabhvajakarNapalaazakalkena pralimpet/ anupazaamyantiiM tvabhyajya svedayitvaa vimlaapayet/ pakvaaM zastreNa vidaarya nimbatilapaTolakalkena pracchaadya badhniiyaat/ kSiirivRkSakadarakhadirakaSaayo vraNaprakSaalanam/ zuddhaaM madhurakaSaayasaMskRtena tailena ropayet// AS.Utt.37.11/ zarkaraarbudaM medorbudavadupaacaret// AS.Utt.37.12/ balmiikaM hastasya paadasya copariSTaanmarmaNi vaa jaataM pravRddhamatibahucchidraavRtaM sazophaM ca varjayet// AS.Utt.37.13/ atonyathaa tu praak kRtazuddheH zoNitamapaharet/ saktupalalalavaNaguDuucyaarevatazyaamaadantiikulatthikaamuurlelaipayet// AS.Utt.37.14/ pakve tu sarvaaM gatiM duSTamaaMsaani ca zastreNa samyakzodhayitvaagninaa kSaareNa vaa dahet// AS.Utt.37.15/ suzuddhe tu vraNe bhallaatakamanazzilaalailaakaalaanusaaryagarucandanairnimbatailaM ropaNaarthaM zrapayet// AS.Utt.37.16/ kadaraM zastreNotkRtya snehena dahet// AS.Utt.37.17/ ruddhagude niruddhamaNivaccikitsaa// AS.Utt.37.18/ cippaM zoNitaavasekasaMzodhanairupaacaret/ vyapagatoSmaaNaJcainamuSNaambunaa pariSicya yathaayogaM zastreNa parikartyaapanayet// AS.Utt.37.19/ tato rasaaJjanarocanaanepaaliitejohvaakalkairamlapiSTaiH zodhayitvaa kaaleyakaagaruharidraarasaaJjanasiddhenatailena ropayet/ madhurakaSaayasiddhena vaa/ alpaavaziSTaM ca sarjarasacuurNena puurayet// AS.Utt.37.20/ kunakhamapi praduSTamevamevopakramet// AS.Utt.37.21/ alasetvamlakaaJjikaavasiktau caraNau nimbatilapaToliikaasiisarocanaakalkenaakalkenaalepayet/ nidigdhikaarasasiddhena sarSapatailenaabhyajya rocanaakaasiisamanazzilaacuurNaiH pratisaarayet// AS.Utt.37.22/ tilakaalakaan maSaaMzca suuryakaantenaagninaa vaa dahet kSaareNa vaa/ carmakaliM jatumaNiM ca tadvacchastreNotkRtya// AS.Utt.37.23/ laaJcchanavyaGganiilikaasu yathaasannaaM siraaM vidhyet/ kSiiriivRkSavalkakalkaizca kSiirapiSTairlepayet/ balaatibalaamadhukaharidraabhirvaa/ madhukaagarupayasyaakaaliiyakairvaa/ taruNakapitthatindukarajaniibhirvaa/ amlikaamuulena vaa/ suukaradaMSTrayaa vaa madhughRtayuktayaa// AS.Utt.37.24/ vizeSeNa vyaGgeSvasRksraavapuurvamarjunaparipoTairlepaH/ kSaudreNa vaa piSTaa maJjiSThaa/ ajaakSiireNavaardradaaDimatvak/ tenaiva vaa baalaamalakaM gomuutreNa saptaahaM sthitam/ dadhimaNDena vaa kaaleyakalodhrotpalakiJjalkam/ navaniitena vaa zvetaazvakhurajamaSii// AS.Utt.37.25/ tatraapi vaatajeSu devadaaruduraalabhaabRhatiimaJjiSThaamuurvaapaamaargatraayantiitraayamaaNaazukanasaabalaavidaariiyavabadarakulatthabilvotpalazataavariidarbhamuulakvaathe zRGgiiviDaGgagarbhaM ghRtaM vipakvamadhobhaktaM paanamabhyaGgaM naavanaM ca saayaM yojayet// AS.Utt.37.26/ pralepaM ca nyagrodhadevadaaruhariitakiipuutiikaraJjamadanaphalacuurNairghRtayuktaiH/ badaramajjaakodravalaajacuurNena vaa saghRtena/ zvetacamaraasthitaalapatriistanyamadhughRtairvaa// AS.Utt.37.27/ paitteSu balaamadhukamaagadhikaakSiirakaakoliisvaguptaaphalakaakamaaciitugaahvaabhiH sapayaH sarpiH siddhaM puurvavat prayojayet// AS.Utt.37.28/ mRdviikaazvetapaakiikharjuuraparuuSakasauviirabadaradvimedaapunarnavakazerukaapravaalavidrumamRNaalairvaa sakSiiraiH// AS.Utt.37.29/ upasnigdhaM cainamikSurasenobhayato virecayet// AS.Utt.37.30/ kRtarudhiraavasecanaanetaaMzca vyaGgaan madhukasaarivaabalaacandanalodhrotpalairghRtayuktairaalepayet/ prapauNDariikamadhukapadmakaniilotpalasaarivaakadaliimuulapravaalasuvarNagairikairvaa/ ziitamadhuramannapaanaM pravaatamahaHsvapnaM saumanasyaM ca seveta// AS.Utt.37.31/ kaphajeSu dazamuuladevadaaruhariitakiizvadaMSTraamalakiikvaathe mustakuSThaharidraamaratarukalkaistadvat saadhitaM sarpistadvadevopayuJjiita// AS.Utt.37.32/ tuttharocanaalodhrapriyaGgukaaleyakaiH samadhughRtairlepaH/ devadaarusaralabalaazigrumuulairvaa/ manazzilaatuttharasaaJjanairvaa/ mRdunaa vaa kSaareNa dazamaatraaH pralepaH// AS.Utt.37.33/ raktajeSu kSiirasarpiHsnigdhasya siraaM visraavayet/ vamanavirecane ca pittavat kuryaat/ aalepazcaasya candanamadhukakalkena ghRtavataa/ sarjarasaniilotpalazaGkhavetasakadaliimuulamuurvaamadhukakalkena vaa// AS.Utt.37.34/ prasuptau vaatakuSThoktakramo+ante caagninaa daahaH// AS.Utt.37.35/ utkoThe pittazleSmaharo vidhiH sakSaaralavaNaM ca tailamabhyaGgaH/ koThe kuSThacikitsitamiikSeta// //iti saptatriMzo+adhyaayaH// atha aSTatriMzo+adhyaayaH/ AS.Utt.38.1/ athaato guhyarogavijJaaniiyaM naamaadhyaayaM vyaakhyaasyaamaH/ iti ha smaahuraatreyaadayo maharSayaH// AS.Utt.38.2/ striivyavaayanivRttasya sahasaa bhajatothavaa/ doSaadhyuSitasaGkiirNamalinaaNurajaHpathaam// AS.Utt.38.3/ anyayonimanicchantiimagamyaaM navasuutikaam/ tRSitaM spRzatastoyaM rataanteSvapi naiva vaa// AS.Utt.38.4/ vivardhayiSayaa tiikSNaan pralepaadiin prayacchataH/ muSTidantanakhotpiiDaaviSavacchuukapaatanaiH// AS.Utt.38.5/ veganigrahadiirghaatikharazaSpavighaTTanaiH/ doSaa duSTaa gataa guhyaM trayoviMzatimaamayaan// AS.Utt.38.6/ janayantyupadaMzaadiin upadaMzo+atra paJcadhaa/ pRthagdoSaiH sarudhiraiH samastaizca atra maarutaat/ meDhrazopho rujazcitraaH stambhastvakparipoTanam// AS.Utt.38.7/ pakvodumbarasaGkaazaM pittena zvayathurjvaraH// AS.Utt.38.8/ zleSmaNaa kaThinaH snigdhaH kaNDuumaaJchiitalo guruH// AS.Utt.38.9/ zoNitenaasitasphoTasambhavosrasrutirjvaraH// AS.Utt.38.10/ tiivraarugaazupacanaM daraNaM kRmisambhavaH// AS.Utt.38.11/ yaapyo raktodbhavasteSaaM mRtyave sannipaatajaH// AS.Utt.38.12/ jaayante kupitairdoSairguhyaasRkpizitaazrayaiH/ antarbahirvaa meDhrasya kaNDuulaa maaMsakiilakaaH// AS.Utt.38.13/ picchilaasrasravaa yonau tadvacca chatrasannibhaaH/ terzaaMsyupekSayaa ghnanti meDhrapuMstvabhagaatarvam// AS.Utt.38.14/ guhyasya bahirantarvaa piTakaaH kapharaktajaaH/ sarSapaamaanasaMsthaanaa ghanaaH sarSapikaaH smRtaaH// AS.Utt.38.15/ piTakaa bahavo diirghaa diiryante madhyatazca yaaH/ so+avamanthaH kaphaasRgbhyaaM vedanaaromaharSavaan// AS.Utt.38.16/ kumbhiikaa raktapittotthaa jaambavaasthinibhaazujaa// AS.Utt.38.17/ alajiiM mehavadvidyaat uttamaaM raktapittajaam/ piTakaaM maaSamudgaabhaam piTakaa piTakaacitaa/ karNikaa puSkarasyeva jJeyaa puSkariketi saa// AS.Utt.38.18/ paaNibhyaaM bhRzasaMvyuuDhe saMvyuuDhapiTakaa bhavet// AS.Utt.38.19/ mRditaM mRditaM vastu saMrabdhaM vaatakopataH// AS.Utt.38.20/ viSamaa kaThinaa bhugnaa vaayunaaSThiilikaa smRtaa// AS.Utt.38.21/ vimardanaadiduSTena vaayunaa carma meDhrajam/ nivartate sarugdaahaM kvacit paakaM ca gacchati// AS.Utt.38.22/ piNDitaM kuthitaM carma tatpralambamadhomaNeH/ nivRttasaMjJaM sakaphaM kaNDuukaaThinyavattu tat// AS.Utt.38.23/ duruuDhaM sphuTitaM carma nirdiSTamavapaaTikaa// AS.Utt.38.24/ vaatena duuSitaM carma maNau saktaM ruNaddhi cet/ sroto muutraM tatobhyeti mandadhaaramevadanam/ maNervikaasarodhazca sa niruddhamaNirgadaH// AS.Utt.38.25/ liGgaM zuukairivaakiirNaM grathitaakhyaM kaphodbhavam// AS.Utt.38.26/ zuukaduuSitaraktotthaa sparzahaanistadaahvayaa// AS.Utt.38.27/ chidrairaNumukhairyattu mehanaM sarvatazcitam/ vaatazoNitakopena taM vidyaacchataponakam// AS.Utt.38.28/ pittaasRgbhyaaM tvacaH paakastvakpaako jvaradaahavaan// AS.Utt.38.29/ maaMspaakaH sarvajaH sarvavedano maaMsazaatanaH// AS.Utt.38.30/ saraagairasitaiH sphoTairvedanaabhizca piiDitam/ mehanaM vedanaa cograa taM vidyaadasRgarbudam// AS.Utt.38.31/ maaMsaarbudaM praaguditaM vidradhizca tridoSajaH// AS.Utt.38.32/ kRSNaani bhuutvaa maaMsaani viziiryante samantataH/ pakvaani sannipaatena taan vidyaattilakaalakaan// AS.Utt.38.33/ maaMsotthamarbudaM paakaM vidradhiM tilakaalakaan/ caturo varjayedoSaaM zeSaan ziighramupaacaret// AS.Utt.38.34/ viMzatirvyaapado yonerjaayante duSTabhojanaat/ viSamasthaaGgazayanabhRzamaithunasevanaiH/ duSTaartavaadapadravyairbiijadoSeNa daivataH// AS.Utt.38.35/ yonau kruddho+anilaH kuryaadruktodaayaamasuptataaH/ pipiilikaasRptimiva stambhaM karkazataaM svanam// AS.Utt.38.36/ phenilaaruNakRSNaalpatanuruukSaartavasrutim/ bhraMzaM vaGkSaNapaarzvaadau vyathaaM gulmaM krameNa ca/ taaMstaaMzca svaan gadaan vyaapadvaatikii naama saa smRtaa// AS.Utt.38.37/ saivaaticaraNaa zophasaMyuktaativyavaayataH// AS.Utt.38.38/ maithunaadatibaalaayaaH pRSThajaGghoruvaGkSaNam/ rujan sanduuSayedyoniM vaayuH praakcaraNeti saH// AS.Utt.38.39/ vegodaavartanaadyoniM prapiiDayati maarutaH/ saa phenilaM rajaH kRcchraadudaavRttaM vimuJcati// AS.Utt.38.40/ iyaM vyaapadudaavRttaa jaataghnii tu yadaanilaH/ jaataM jaataM sutaM hanti raukSyaadduSTaartavodbhavam// AS.Utt.38.41/ atyaazitaayaa viSamaM sthitaayaaH surate marut/ annenotpiiDito yoneH sthitaH srotasi vakrayet/ saasthimaaMsaM mukhaM tiivrarujamantarmukhiiti saa// AS.Utt.38.42/ vaatalaahaarasevinyaaM jananyaaM kupitonilaH/ striyaa yonimaNudvaaraaM kuryaat suucimukhiiti saa// AS.Utt.38.43/ vegarodhaadRtau vaayurduSTo viNmuutrasaGgraham/ karoti yonizoSaM ca zuSkaakhyaa saativedanaa// AS.Utt.38.44/ SaDahaat saptaraatraadvaa zukraM garbhaazayaanmarut/ vamet saruGniirujo vaa yasyaaM saa vaaminii mataa// AS.Utt.38.45/ yonau vaatopataptaayaaM striigarbhe biijadoSataH/ nRdveSiNyastanii ca syaat SaNDasaMjJaanupatramaa// AS.Utt.38.46/ duSTo viSTabhya yonyaasyaM garbhakoSThaM ca maarutaH/ kurute vivRtaaM srastaaM vaatikiimiva duHkhitaam/ utsannamaaMsaaM taamaahurmahaayoniM mahaarujam// AS.Utt.38.47/ yathaasvairduuSaNairduSTaM pittaM yonisamaazritam/ karoti daahapaakoSaapuutigandhajvaraanvitaam/ bhRzoSNabhuurikuNapaniilapiitaasitaartavaam// AS.Utt.38.48/ saa vyaapat paittikii raktayonyaakhyaasRgatisruteH// AS.Utt.38.49/ kaphobhiSyandibhiH kruddhaH kuryaadyonimavedanaam/ zatilaaM kaNDulaaM paaNDu picchilaaM tadvidhasrutim/ saa vyaapacchlaiSmikii # AS.Utt.38.50/ vaatapittaabhyaaM kSiiyate rajaH/ sadaahakaarzyavaivarNyaM yasyaaM saa lohitakSayaa// AS.Utt.38.51/ pittalaayaa nRsaMvaase kSavathuudgaaradhaaraNaat/ pittayuktena marutaa yonirbhavati duuSitaa// AS.Utt.38.52/ zuunaa sparzaasahaa sarpirniilapiitaasravaahinii/ bastikukSigurutvaatisaaraarocakakaariNii/ zreNivaGkSaNaruktodajvarakRtsaa pariplutaa// AS.Utt.38.53/ vaatazleSmaamayavyaaptaa zvetapicchilavaahinii// AS.Utt.38.54/ upaplutaa smRtaa yoniH viplataakhyaa tvadhaavanaat/ saJjaatajantuH kaNDuulaa kaNDvaa caatiratipriyaa// AS.Utt.38.55/ akaalavaahanaadvaayuH zleSmaraktavimuurcchitaH/ karNikaaM janayedyonau rajomaarganirodhiniim// AS.Utt.38.56/ saa karNinii tribhirdoSairyonigarbhaazayaazritaiH/ yathaasvopadravakarairvyaapat saa saannipaatikii// AS.Utt.38.57/ iti yonigadaa naarii yaiH zukraM na pratiicchati/ tato garbhaM na nRhNaNaati rogaaMzcaapnoti daaruNaan/ asRgdaraarzogulmaadiinaabaadhaaMzcaanilaadibhiH// //iti aSTatriMzo+adhyaayaH// atha ekonacatvaariMzo+adhyaayaH/ AS.Utt.39.1/ athaato guhyarogapratiSedhaM naamaadhyaayaM vyaakhyaasyaamaH/ iti ha smaahuraatreyaadayo maharSayaH// AS.Utt.39.2/ upadaMzeSuutpannamaatreSu paakaparihaaraarthaM meDhramadhye siraaM vidhyet/ ubhayatazcaasya vidhivaddoSaanapaharedvizeSato virecanena/ tadayogyasya tvatyucchritaanaasthaapanena// AS.Utt.39.3/ yathaadoSaM caalepasekaadiinavirataM vidadhyaat/ evaM sadya eva ruktodazopharaagasaMrambhaa nivartante// AS.Utt.39.4/ pakveSu tu tu zastramavacaarayet/ saghRtakSaudrazarkareNa tilakalkenaalepayet/ api ca// AS.Utt.39.5/ jambvaamrasumanoniipazvetakaambojikaaGkuraan/ sallakiibadariibilvapalaazatinizodbhavaaH// AS.Utt.39.6/ tvacaH kSiiridrumaaNaaM ca triphalaaM ca pacejjale/ sa kvaathaH kSaalanaM tena pakvaM tailaM ca ropaNam/ gojiiviDaGgamadhukasarvagandhaizca peSitaiH// AS.Utt.39.7/ tutthagaurikalodhrailaamanohvaalarasaaJjanaiH/ hareNupuSpakaasiisasauraaSTriilavaNottamaiH/ lepaH kSaudradrutaiH suukSmairupadaMzavraNaapahaH// AS.Utt.39.8/ daarviitvakzaGkhataarkSyotthalaakSaagokSiiraviDrasaiH/ sakSaudratailasarpirbhirlepaH zreSTho vraNe+athavaa/ laakSaadraakSaatasiikSaudraiH kSaudrazaileyataarkSyajaiH// AS.Utt.39.9/ kapaale triphalaadagdhaa saghRtaa ropaNii param// AS.Utt.39.10/ saamaanyaM saadhanamidaM vaatikaM tu pralepayet/ apakvaM kuSThayaSTyaahvasuradaarupunarnavaiH// AS.Utt.39.11/ snigdhoSNairlohasaralaraasnaapuNDraahvasaMyutaiH/ athavaa niculairaNDabiijagodhuumacikkasaiH// AS.Utt.39.12/ gairikaaJjanamaJjiSThaamadhukoziirapadmakaiH/ sacandanotpalaiH ziitairghRtaaDhyaiH pittasambhavam// AS.Utt.39.13/ padmotpalamRNaalairvaa sasarjaarjunavetasaiH/ secayecca ghRtakSiirazarkarekSumadhuudakaiH// AS.Utt.39.14/ dhavasaalaazvakarNaajakarNatvagbhiH kaphotthitam/ suraapiSTaabhiruSNaabhiH satailaabhiH pralepayet// AS.Utt.39.15/ rajanyativiSaamustasaralaamaradaarubhiH/ sapatrapaaThaapattuurairathavaa zleSmasambhavam// AS.Utt.39.16/ na ca yaati yathaa paakaM prayateta tathaa bhRzam/ pakvaiH snaayusiraamaaMsaiH praayo nazyati hi dhvajaH// AS.Utt.39.17/ upadaMzadvaye ziSTe pratyaakhyaayaacaret kriyaam// AS.Utt.39.18/ arzaaMsi yathaayogaM zuddhadehasya zastrakSaaraagnibhiH saadhayet/ upadaMzoktaa caatra rasakriyaa lepaH// AS.Utt.39.19/ sarSapikaaM vilikhya kaSaayairavacuurNayet/ taireva ca tailaM vraNaropaNaM kuryaat// AS.Utt.39.20/ avamanthe jalaukaso yojayet/ pakvabhinnaM dhavatindukasallakiipataGgasarjakRtena tailena ropayet// AS.Utt.39.21/ tadvat kumbhiikaamupacaret/ lodhratindukatriphalaakRtastu lepastailaM ca ropaNam// AS.Utt.39.22/ alajiiM srutaraktaaM kaSaayairavacuurNayet/ teSveva ca tailaM vraNaropaNaarthaM kurviita// AS.Utt.39.23/ uttamaaM piTakaaM zastreNa cchitvaa kaSaayacuurNapradehairmadhumaadbhirupaacaret// AS.Utt.39.24/ puSkarikaasaMvyuuDhaasparzahaanitvakpaakeSu pittavisarpokto vidhiH// AS.Utt.39.25/ mRditaM koSNena balaatailena pariSecayet/ madhuradravyakalkaizca sukhoSNairghRtasnigdhairupanaahayet// AS.Utt.39.26/ aSThiilikaaM jalaukobhirgraahayet/ tathaanupazame zleSmagranthimiva zastreNoddharet// AS.Utt.39.27/ nivRttaM sarpiSaabhyajya svedayet/ svinnamupanaahayettriraatraM paJcaraatraM vaa saalvalena/ tato bhuuyaH svedayitvaa ghRtenaabhyajya zanaiH zanaizcarma samaanayan maNimavapiiDayet/ piiDayitvaa ca punarupanaahayet/ snigdhoSNaM caannapaanam// AS.Utt.39.28/ avapaaTikaayaamapyayaM vidhiH// AS.Utt.39.29/ niruddhamaNau suvarNaadikRtaaM daarujaaM vaa jatusRtaaM naaDiimubhayatodvaaraaM snehaabhyaktaaM srotasi praNidhaaya suukaraziMzumaarayorvasayaamajjJaa vaa pariSecayet/ cakratailena vaa/ vaataharasiddhena vaa trivRtena/ tRtiiye tRtiiye caahani naaDiiM piinataraaM vidadhyaat/ evamasya srotodvaaraM vivardhayet snigdhaM caahaaraM bhojayet/ evamanupazaantau zastreNa sevaniiM parihRtya daarayitvaa sadyaHkSatavadupaacaret// AS.Utt.39.30/ grathitaM naaDiisvedena svedayitvaa snigdhoSNairupanaahayet/ zataponakaM likhitvaa kaSaayacuurNaiH sakSaudrairlepayet/ vidaaryaadisiddhena ca tailena ropayet zarkaraarbude raktavidradhivat saadhanam// AS.Utt.39.31/ sarveSu ca yathaasvamantaHzuddhiM kaSaayalepaghRtatailarasakriyaacuurNazodhanaropaNaan vidadhyaat// AS.Utt.39.32/ yonivyaapadi tu vaatikyaaM lavaNatailaaktaaM yoniM piNDanaaDiikumbhiiprabhRprabhRtibhiH svedayet/ tataH sukhoSNaambupariSiktasarvagaatraaM jaaGgalarasairbhojayet// AS.Utt.39.33/ balaadroNadvayaniryuuhe payasyaasaalaparNiimaagadhikaazataavariikaakanaasaazraavaNiizarkaraajiivaniiyagarbhaM kSiiracaturguNaM ghRtatailaaDhakaM saadhayet tatpaanaat sarvaan vaatapittavikaaraanapohati garbhajananaM ca// AS.Utt.39.34/ zataavariitriphalaaguDuuciikaazmaryamRdviikaakaasamardakaparuuSakaharidraadvayasahacarazukanaasaapunarnavaiH kaarSikairghRtaprasthaH siddhaH piito vaatajaan yonirogaanapohati garbhajananazca// AS.Utt.39.35/ saindhavavacopakuJcikaapippaliivRSakayavakSaaraajamodaajaajiisitopalaacitrakacuurNo madiraalulitaH sarpiSaa saMyaaviikRtya bhakSito yonipaarzvabaastivedanaarzogulmahRdrogaharaH// AS.Utt.39.36/ zuule vRSakaraasnaagokSurakazRtaM payaH pibet/ vRSakamaatuluGgamuulamadayantikaasaindhavapippaliikRSNajiirakakalkaM vaa madyena/ tenaivacaarjakamuulaM bilvayuktaM vaa pippalii yuktaM vaa/ sauvarcalopakuJcikaapippaliirvaa madyenaavantisomena vaa// AS.Utt.39.37/ dantiitriphalaguDuuciikvaathaH sukhoSNo yoneH pariSekaH// AS.Utt.39.38/ kuSThatagaradevadaaruvaartaakiniisaindhavaiH saadhitaM tailaM picunaa dhaarayet// AS.Utt.39.39/ raasnaamaalatiicchinnaruhaamadhukabalaavyaaghriidevadaarucitrakayuuthikaamuulaiH karSaaMzaistailaprasthaH samuutro dviguNapayasaa vipakvaH picunaa praNiito+anilaartiharaH// AS.Utt.39.40/ bastikarma caabhiiSNaM svedaM ca prayojayedvizeSato vaataharaiH sukumaarabalaatailaziriiSatailaiH zatapaakasahasra paakaizcaanuvaasanamuttarabastiM ca/ eSa kramo vizeSeNa yonervedanaakaarkazyastambhasraMsasparzaahaanighnazca// AS.Utt.39.41/ aticaraNaadiSu sarvaasvanilajaasvayameva kramaH// AS.Utt.39.42/ dhaarayeccaaticaraNaaya yavagodhuumakiNvakuSThazatapuSpaazryaahviiprayaDgubalaakhukarNiikalkakRtaamutkaarikaam// AS.Utt.39.43/ praakcaraNaazuSkaaviplutaakarNiniiSutailamuttarabastiM dadyaat// AS.Utt.39.44/ dhaarayecca viplutaayaaM gomatsyaanyatarapittenaikaviMzatikRtvo bhaavitaan kSaumanaktakaan kiNvaM vaa maakSikayuktamevamasyaaH srotaaMsi vizudhyanti kaNDuukledazophaazca nivartante// AS.Utt.39.45/ karNinyaaM tu kuSThaarkapallavapippaliisaindhavairbastamuutrapiSTairvartiM kRtvaa dhaarayet/ zleSmaharaM ca sarvaM kuryaat// AS.Utt.39.46/ udaavRttaayaamaanuupamaaMsarasaaH kSiiraM svedo dazamuulatrivRtaakvaathakalkaasiddhazca snehaH paanaanuvaasanottarabastiSu/ yonisraMse ca mahaayoniprabhRtiSveSa eva vidhiH// AS.Utt.39.47/ jaataghniiraktayoniraktakSayaasu kuTAjakaazmaryakvaathasiddhaM sarpiruttarabastau dadyaat/ athavaa mRgaajaavivaraaharudhiraamladadhimadhughRtaaniiti/ bhavati caatra// AS.Utt.39.48/ snehana svedabastyaadi vaatalaasvanilaapaham/ kaarayedraktapittaghnaM ziitaM pittakRtaasu ca// AS.Utt.39.49/ zleSmalaasu ca ruukSoSNaM karma kuryaadyathaayatham/ sannipaate vimizraM tu saMsRSTaasu ca kaarayet// AS.Utt.39.50/ snigdhasvinnaaM tathaa yoniM duHsthitaaM sthaapayet samaam/ paaNinaa namayet jihmaaM saMvRtaaM prathayet punaH// AS.Utt.39.51/ pravezayennissRtaaM ca vivRtaaM parivartayet/ sthaanaapavRttaa yonirhi zalyabhuutaa striyaa mataa// AS.Utt.39.52/ sarvaaM vyaapannayoniM ca karmabhirvamanaadibhiH/ mRdubhiH paJcabhirnaariiM snigdhasvinnaamupaacaret// AS.Utt.39.53/ sarvataH suvizuddhaayaaH zeSaM karma vidhiiyate/ bastyabhyaGgapariiSekapralepapicudhaaraNam// AS.Utt.39.54/ hiMsraakalkaM samiiraartau koSNamabhyajya dhaarayet/ paJcavalkasya pittaartau zyaamaadiinaaM kaphaaturaa// AS.Utt.39.55/ vaaminyaaplutayozcaiva svedayitvaa prayojayet/ tarpaNaM snehapicubhirbhojanaM caanilaapaham// AS.Utt.39.56/ sallakiijiGgiNiijambuudhavatvakpaJcavalkalaiH/ kaSaayaiH saadhitaat snehaat paryupaplutayoH picum// AS.Utt.39.57/ kuliirasuukaravasaa sarpirbhirmadhuraiH zRtaiH/ puurayitvaa mahaayoniM badhniiyaat kSaumanaktakaiH// AS.Utt.39.58/ prasrastaaM sarpiSaabhyajya kSiirasvinnaaM pravezayet/ badhniiyaadvezavaarasya piNDenaamuutrakaalataH// AS.Utt.39.59/ yacca vaatavikaaraaNaaM karmoktaM tacca kaarayet/ sarvavyaapatsu matimaanmahaayonyaaM vizeSataH// AS.Utt.39.60/ nahi vaataadRte yonirvanitaanaaM praduSyati/ ato jitvaa tamanyasya kuryaaddoSasya bheSajam// AS.Utt.39.61/ pittalaanaaM tu yoniinaaM sekaabhyaGgapicukriyaaH/ ziitaaH pittajitaH kaaryaaH snehanaarthaM ghRtaani ca// AS.Utt.39.62/ zataavariimuulatulaacatuSkaat kSuNNapiiDitaat/ rasena kSiiratulyena paacayeta ghRtaaDhakam// AS.Utt.39.63/ jiivaniiyaiH zataavaryaa mRdviikaabhiH paruuSakaiH/ piSTaiH priyaalaizcaakSaaMzairmadhukaarddhapalaanvitaiH// AS.Utt.39.64/ siddhaziite tu madhunaH pippalyaazca palaaSTakam/ zarkaraayaa dazapalaM kSipellihyaat picuM tataH// AS.Utt.39.65/ yonyasRkzukradoSaghnaM vRSyaM puMsavanaM param/ kSataM kSayamasRkpittaM kaasaM zvaasaM haliimakam// AS.Utt.39.66/ kaamilaaM vaatarudhiraM visarpaM hRcchirograham/ apasmaaraarditaayaamamadonmaadaaMzca naazayet// AS.Utt.39.67/ evameva payassarpirjiivaniiyopasaadhitam/ garbhadaM pittajaanaaM ca rogaaNaaM paramaM hitam// AS.Utt.39.68/ raktayonyaamasRgvarNairanubandhamavekSya ca/ yathaadoSodayaM yuJjyaadraktasthaapanamauSadham// AS.Utt.39.69/ tilacuurNaM dadhi ghRtaM phaaNitaM saukarii vasaa/ kSaudrayuktaM jayet piitaM vaatottaramasRgdaram// AS.Utt.39.70/ varaahasya raso medhyaH sakaulatthazca tadguNaH/ patrakalko ghRte bhRSTo raajaadanakapitthayoH/ zarkaraakSaudrayaSTyaahvanaagaraizca yutaM dadhi// AS.Utt.39.71/ payasyotpalazaaluukabisakaaliiyavaarijam/ sapayazzarkaraakSaudraM rakte pittottare pibet// AS.Utt.39.72/ taNDuliiyakamuulaM vaa sakSaudraM taNDulaambhasaa/ sataarkSyazailaM laakSaaM vaa chaagena payasaa pibet/ vaasaaghRtaM mahaatiktaM raktapittahitaJca yat// AS.Utt.39.73/ madhukaM triphalaaM lodhraM mustaM sauraaSTrikaaM madhu/ madyairnimaguDuucyau ca kaphaje+asRgdare pibet// AS.Utt.39.74/ paaThaaM jambvaamrayorasthi zilodbhedaM rasaaJjanam/ ambaSThaaM zaalmaliipicchaaM samaGgaaM vatsakatvacam// AS.Utt.39.75/ baalhiikabilvaativiSaalodhratoyadagairikam/ zuNThiimadhuukamaaciikaraktacandanakaTphalam// AS.Utt.39.76/ kaTvaGgavatsakaanantaadhaatakiimadhukaarjunam/ puSye gRhiitvaa saJcuurNya sakSaudraM taNDulaambunaa// AS.Utt.39.77/ pibedarzasvatiisaare raktaM yaccopavezyate/ doSaa jantukRtaa ye ca baalaanaaM taaMzca naazayet// AS.Utt.39.78/ yonidoSaM rajodoSaM zyaavazvetaaruNaasitam/ cuurNaM puSyaanugaM naama hitamaatreyapuujitam// AS.Utt.39.79/ sarveSu garbhasraavoktaM pradareSu prazasyate// AS.Utt.39.80/ raktakSayaayaaM kSiiraM ca jiivaniiyazRtaM pibet// AS.Utt.39.81/ yonyaaM balaasaduSTaayaaM vartiH saMzodhane hitaa/ vaaraahe bahuzaH pitte bhaavitairnaktakaiH kRtaa// AS.Utt.39.82/ bhaavitaM payasaarkasya maaSacuurNaM sasaindhavam/ vartiH kRtaa kSaNaM dhaaryaa sektavyaanusukhaambunaa// AS.Utt.39.83/ pippaliimaaSamaricazataahvaakuSThasaindhavaiH/ pradezinyaGguliitulyaa vartiryonivizodhanii// AS.Utt.39.84/ udumbarazalaaTuunaaM droNaM droNembhasaH pacet/ sapaJcavalkatilakamaalatiinimbapallave// AS.Utt.39.85/ nizaasthite jale tasmiMstailaprasthaM vipaacayet/ palaazazaalmaliilaakSaadhavaniryaasavalkalaiH// AS.Utt.39.86/ piSTairyuktaM tataHsnehapicuM yonau nidhaapayet/ sazakraraiH kaSaayaizca ziitaiH kurviita secanam// AS.Utt.39.87/ picchilaa vivRtaa yonizciraduSTaa tu daaruNaa/ saptaahaacchudhyati kSipramapatyaM ca samaznute// AS.Utt.39.88/ udumbarasya dugdhena SaTkRtvo bhaavitaattilaat/ tailaM kvaathena tasyaiva kaaryaM dhaaryaM ca puurvavat// AS.Utt.39.89/ dhaatakyaamalakiipatrasrotojamadhukotpalaiH/ jambvaamrasaarakaasiisalodhrakaTphalatindukaiH// AS.Utt.39.90/ sauraaSTrikaadaaDimatvagudumbarazalaaTubhiH/ akSamaatrairajaamuutre kSiire ca dviguNe pacet// AS.Utt.39.91/ tailaprasthaM tadabhyaGgapicubastiSu yojayet/ zuunottaanonnataa stabdhaa picchilaa sraaviNii tathaa/ viplutopaplutaa yoniH sidhyet sasphoTazuulinii// AS.Utt.39.92/ arkanimbaamrakozaamrabilvabuukadhavodbavaiH/ kariirajiGgiNiinambuukaraJjaarjunazigrujaiH// AS.Utt.39.93/ palaazasidhrakotthaizca kaSaayairdhaavanaM param/ zuktasiidhumadhuunmizrairyoneH sraavanivaaraNam// AS.Utt.39.94/ kuryaat satakragomuutrazuktairvaa triphalaarasaiH// AS.Utt.39.95/ yavaannamabhayaariSTaM siidhu tailaM ca ziilayet/ pippalyayorajaHpathyaaprayogaaMzcasamaakSikaan// AS.Utt.39.96/ rohiitakajaTaakalkaM paaNDure+asRgdare pibet/ dhaatriimajjJothavaa kalkaM sitaamaakSikasaMyutam// AS.Utt.39.97/ madhunaamalakiicuurNaM rasaM vaa praazayet site/ salodhravalkena vaTatvakkaSaayeNa dhaavayet// AS.Utt.39.98/ aasraave kSaumapaTTaan vaa bhaavitaaMstena dhaarayet/ plakSatvakcuurNapiNDaM vaa dhaarayenmadhunaa kRtam// AS.Utt.39.99/ yonyaa snehaaktayaa lodhrapriyaGgumadhukasya vaa/ dhaaryaa madhukRtaa vartiH kaSaayaaNaaM ca bhuurizaH// AS.Utt.39.100/ sraavacchedaarthamabhyaktaaM dhuupayedvaa dhRtaaplutaiH/ saralaagugguluyavaiH satailaiH kaTumatsyakaiH// AS.Utt.39.101/ kaasiisaM triphalaa kaaGkSii saamrajambvasthi ghaatakii/ paicchilye kSaudrasaMyuktazcuurNo vaizadyakaarakaH// AS.Utt.39.102/ palaazadhaatakiijambuusamaGgaamocasarjajaH/ durgandhe picchile klede stambhanazcuurNa iSyate/ aaragvadhaadivargasya kaSaayaH pariSecanam// AS.Utt.39.103/ stabdhaanaaM karkazaanaaM ca kaaryaM maadarvakaarakam/ dhaaraNaM vezavaarasya kRsaraa paayasasya vaa// AS.Utt.39.104/ durgandhaanaaM kaSaayaH syaattailaM vaa kalka eva vaa/ cuurNo vaa sarvagandhaanaaM puutigandhaapakarSaNaH// AS.Utt.39.105/ zleSmalaanaaM kaTupraayaaH samuutraa bastayo hitaaH/ pitte samadhukakSiiraa vaate tailaamlasaMyutaaH/ sannipaatasamutthaayaaH karma saadhaaraNaM hitam// AS.Utt.39.106/ evaM yoniSu zuddhaasu garbhaM vindanti yoSitaH/ aduSTe praakRte biije biijopakramaNe sati// AS.Utt.39.107/ paJcakarmavizuddhasya puruSasyaapi cendriyam/ pariikSya varNairdoSaaNaaM duSTaM tadghnairupaacaret// AS.Utt.39.108/ maJjiSThaakuSThatagaratriphalaazarkaraavacaaH/ dve nize madhukaM medaa diipyakaH kaTurohiNii// AS.Utt.39.109/ payasyaa hiGgukaakolii vaajigandhaa zataavarii/ piSTvaakSaaMzaM ghRtaprasthaM pacet kSiiracaturguNam// AS.Utt.39.110/ yonizukrapradoSeSu tatsarveSu prazasyate/ aayuSyaM pauSTikaM medhyaM dhanyaM puMsavanaM param// AS.Utt.39.111/ phalasarpiriti khyaataM puSpe piitaM phalaaya yat/ mriyamaaNaprajaanaaM ca garbhiNiinaaM ca puujitam/ etatparaM ca baalaanaaM grahaghnaM dehavarddhanam// ekonacatvaariMzo+adhyaayaH/ //iti zalyatantraM naama paJcamamaGgaM samaaptam// atha catvaariMzo+adhyaayaH/ AS.Utt.40.1/ athaato viSapratiSedhaM naamaadhyaayaM vyaakhyaasyaamaH/ iti ha smaahuraatreyaadayo maharSayaH// AS.Utt.40.2/ puraa khalvamRtaarthaM suraasuraiH salilanidhervimathyamaanaat krodha iva ruupavaan satvaM samudvabhuuva kRSNamanalanayanamuurdhvapradiiptakezaM daMSTraakaraalaM bhairavaaraavaruupam/ taddarzanaadeva yato devadaanavaazca viSaNNaastasmaattadviSasaMjJaamavaapa// AS.Utt.40.3/ tat sahasaiva sarvabhuutaani nirdagdhukaamamupayogavizeSairviSamamRtataaM vinayamaano brahmaanuniiyauSadhiSu nyastavaan// AS.Utt.40.4/ tatastat sthaavaraasu muurtiSvadhivasanaat sthaavaramityucyate// AS.Utt.40.5/ jaGgamaM punaH pRthivyaa bhaaraavataaraarthamuragaadiruupeNa viSNurnirmame// AS.Utt.40.6/ tayoH sthaavaraM muulapatrapuSpaphalatvaksaaraniryaasakSiiradhaatukandabhedaaddazaadhiSThaanam// AS.Utt.40.7/ tatra muulaviSaaNi kliitanakaazvamaarakaguJjaasugandhakagargakakarkarakaraghaaTakaadiini/ patraviSaM kaalapatrikaa lambaa varadakarambhaarkaadiinaam/ puSpaviSaM valliireNukakarambha mahaakarambhaadiinaam/ phalaM kumudvatiireNukaakarambhamahaakarambhamadanakatuvarakaadiinaam/ tvaksaaraniryaasaaH karakakaraghaaTakakarambhamahaakarambhanaaraacakaadiinaam/ kSiiraM kumudvatii dantii snuhyarkajaalinii vyaalaadiinaam/ dhaatavo haritaalaphenaazmabhasmaraktaprabhRtayaH/ kandajaani tu haalaahalakaalakuuTavatsanaabhazRGgiisaaSarpajaalakakardamakavairaaTakamustakamuSkakasaaktukakrauJcakavaalakamahaaviSapuNDariikagaalavamuulakamarkaTakarkaTakakaraviirakendraayudhasaGkocakalaaGgalakatailapeya kuzapuSpake tu puSpakarohiSaaJjanaabhakaadiini// AS.Utt.40.8/ tatra muulaviSairupayuktairudveSTanapralaapamohaaH prajaayante/ patraviSairjRmbhodveSTanazvaasaaH/ puSpaviSaizchardyaadhmaanamohaaH/ phalaviSairdaahamuSkazophau/ tvaksaaraniryaasaviSaiH prasekaasyadaurgandhyapaaruSyazirovedanaaH/ kSiiraviSairjihvaagauravaM zakRtbhedazca/ dhaatuviSaistaaludaahamuurcchaahRdayapiiDaaH/ sarvameva ca sthaavaraM jvarahidhmaadantaharSahanustambhagalagrahaphenavamanaarucizvaasamuurcchaaH karoti vizeSeNa kandajam/ taddhyatitiikSNatvaadaazukaaritaram/ itarattu praayaH kaalaantarapraaNaharam// AS.Utt.40.9/ sarvamapi caitanmaulamityucyate muulaazrayatvaat patraadiinaam// AS.Utt.40.10/ jaGgamasya tvaazrayaaH Sodaza/ dRSTinizvaasasparzadaMSTraamukhanakhaasthimuutrapuriiSazukraartavalaalaazuukapittazoNitazavaani/ taani punaH sarpakiiTakaNabhaadyaazritaani/ tatkRtaanyathaasvamaamayaan saadhanaM cottaratra vakSyati// AS.Utt.40.11/ sarvaM ca praayazo jaGgamaM nidraatandraaklamadaaharomaharSazophapaakaatisaaraan karoti// AS.Utt.40.12/ dvividhamapicaitadviSaM tiikSNoSNaruukSavizadasuukSmavyavaayyaazukaarivikaazilaghvavyaktarasatvairdazabhirguNairyuktamapaaki ca// AS.Utt.40.13/ tatra taikSNyauSNyaat pittaM raktaM ca prakopayati/ raukSyaadvaayum/ vaizadyaadasaktavegaM prasarati/ saukSmyaadvyavaayitvaacca doSadhaatumalaadiin samastaan zariiraavayavaananupravizati/ aazukaaritvaadaazu vyaapaadayati/ vikaazitvaanmarmacchedena matiM vyaamohayati/ laaghavaaddurnirharamavyaktarasatvaacchleSmaprakopaNamannarasaaMzca sarvaananuvartate/ ata eva ca prayatnenaannaani viSato rakSedityuktam/ apaakitvaajjaraaM no yaati/ tenaabhyavahRtamavazyaM maarayati/ mantrauSadhabalena copazamitamapi pratyayamaasaadya punaH prakRpyatiiti/ bhavati caatra// AS.Utt.40.14/ sthaavaraM jaGgamaM ceti viSaM proktamakRtrimam// AS.Utt.40.15/ kRtrimaM garasaMjJaM tu kriyate vividhauSadhaiH/ hanti yogavazenaazu ciraaccirataraacca tat/ zophapaaNDuudaronmaadadurnaamaadiinkaroti vaa// AS.Utt.40.16/ api caitadviSaM sarvaM tiikSNaadyairanvitaM guNaiH/ vaatapittottaraM nRRNaaM sadyo harati jiivitam// AS.Utt.40.17/ viSaM hi dehaM sampraapya praagduuSayati zoNitam/ kaphapittaanilaaMzcaanu samadoSaM sahaazayaan/ tato hRdayamaasthaaya dehocchedaaya kalpate// AS.Utt.40.18/ zariiraM duuSite rakte sarvaM cimicimaayate/ koThaH samaNDalaH svedo romaharSazca jaayate// AS.Utt.40.19/ kSudrakiiTaa ivaaGgeSu visarpantiiti manyate/ vinaamayati gaatraaNi jRmbhate zizirapriyaH// AS.Utt.40.20/ vyaapinastasya duSTasya drutasya viSatejasaa/ vaataadayo vazaM yaanti balinopyabalaa iva// AS.Utt.40.21/ viSaM yaddoSabhuuyiSThaM taM doSaM praak prapadyate/ aazaye yasya yasyaiva tatastadavatiSThate/ tajjaan vikaaraan kurute yaan sarveSuupadekSyati// AS.Utt.40.22/ vaataazayasthaM kurute tathaa zleSmaamayaanapi/ pittazleSmaazayagataM tadvat pittakaphodbhavaan// AS.Utt.40.23/ tatraapi cottamaaGgasthe sakoThaM zuuyate ziraH/ vizeSaadakSikuuTauSThanaasaasyaM hRSTadantataa/ taalzoSo rujaa muurdhni vaktre cimicimaayanam// AS.Utt.40.24/ artheSu cakSuraadiinaamapravRttirhanugrahaH/ ityanyaapi ca viSaM sthitamaGge+abhilakSayet// AS.Utt.40.25/ vyaapyaivaM sakalaM dehamuparudhya ca vaahiniiH/ viSaM viSamiva kSipraM praaNaanasya nirasyati// AS.Utt.40.26/ piitaM mRtasya hRdaye jagdhadigdhaabhividdhayoH/ daMze tiSThati bhuuyiSThaM sarvataH piNDitaM viSam/ naadyaadato vizeSeNa teSaaM maaMsaM tadaazrayam// AS.Utt.40.27/ yathaasvaM bhakSite piiDaa yathaasvaM ca kriyaakramaH// AS.Utt.40.28/ sapta vegaan viSasyaahuraSTaavitipunarvasuH//(cR.SS 5.4.39,CS 6.23.7) AS.Utt.40.29/ duSyati prathame vege rasazcharddiprasekakRt/ dvitiiyesraM cimicimaajRmbhaavepathukaari tat// AS.Utt.40.30/ tRtiiye pizitaM kaNDuukoThamaNDalazophadam/ doSaazcaazcaturthe teSu syuryathaayathamupadravaaH// AS.Utt.40.31/ paJcame darzanabhraantiH SaSThe hidhmaasamudbhavaH/ saptame skandhabhaGgosya jaayate mRtyuraSTame// AS.Utt.40.32/ duSyati prathame raktaM dvitiiye zvayathuudbhavaH/ tRtiiyeGge cimicimaa caturthe jvaramuurcchanaa// AS.Utt.40.33/ paJcame paaNDujihvaasya zoSaH SaSThe hRdi vyathaa/ saptame maraNaM vega iti gagnajito matam// AS.Utt.40.34/ muurcchaa hRdi paraM piiDaa zirorugapatantrakaH/ hidhmaa ca daaruNo marmacchedo jiivitasaMzayaH/ sapteti vegaa muurcchaadyaa videhapatinaa smRtaaH// AS.Utt.40.35/ raktamaaMsavasaasnaayu tathaasthyaadyaastrayaH kramaat/ aazrayaaH sapta saptaanaamityaalambaayano+abraviit// AS.Utt.40.36/ vegaan dhanvantaristadvat sarpadaSTasya manyate/ snaavavarjaM tu tatsthaane doSaanicchati koSThagaan// AS.Utt.40.37/ dhaatvantareSu yaaH sapta kalaaH puurvaM prakiirttitaaH/ atiitya taasaamekaikaaM vegaM prakurute viSam// AS.Utt.40.38/ tatkaalakalpaM kaalena kalaamabhyeti yaavataa/ uuhyamaanaM samiireNa taavadvegaantaraM smRtam// AS.Utt.40.39/ muninaa yena yattuuktaM tatsarvamiha darzitam// AS.Utt.40.40/ jiirNaM viSaghnauSadhibhirhataM vaa davaagnivaataatapazoSitaM vaa/ svabhaavato vaa na guNaiH suyuktaM duuSiiviSaakhyaaM viSamabhyupaiti// AS.Utt.40.41/ viiryaalpabhaavaadavibhaavyametat/ kaphaavRtaM varSagaNaanubandhi// AS.Utt.40.42/ tenaadirto bhinnapuriiSavarNo duSTaasrarogii tRDarocakaartaH/ muurcchan vaman gadgadavaagvimuhyan bhavecca duuSyodaraliGgajuSTaH// AS.Utt.40.43/ aamaazayasthe kaphavaatarogii pittaazasthe+anilapittarogii/ bhavennaro dhvasthiizaroruhaaGgo viluunapakSaH sa yathaa vihaGgaH/ sthitaM rasaadiSvathavaa vicitraan/ karoti dhaatuprabhavaanvikaaraan// AS.Utt.40.44/ praagvaataajiirNaziitaabhradivaasvapnaahitaazanaiH/ duSTaM duuSayate dhaatuunato duuSiiviSaM smRtam// AS.Utt.40.45/ sthaavarasyopayuktasya puurve vege+atha jaayate/ jihvaayaaH zyaavataa stambho muurcchaa traasaH klamo vamiH// AS.Utt.40.46/ dvitiiye vepathuH svedo kaNThe ca vedanaaH/ viSaM caamaazayaM praaptaM kurute hRdi vedanaam// AS.Utt.40.47/ taaluzoSastRtiiye tu zuulaM caamaazaye bhRzam/ durbale harite zuune jaayete caasya locane// AS.Utt.40.48/ pakvaazayagate todahidhmaakaasaantrakuujanam/ caturthe jaayate vege zirasazcaatigauravam// AS.Utt.40.49/ kaphapraseko vaivarNyaM parvabhedazca paJcame/ sarvadoSaprakopazca pakvaadhaane ca vedanaa// AS.Utt.40.50/ SaSThe saMjJaapraNaazazca subhRzaM caatisaaryate/ skandhapRSThakaTiibhaGgo bhavenmRtyuzca saptame// AS.Utt.40.51/ prathame viSavegetha vaantaM ziitaambusecitam/ sarpirmadhubhyaaM saMyuktamagadaM paayayeddrutam// AS.Utt.40.52/ dvitiiye puurvavadvaantaM viriktaM caanu paayayet/ tRtiiye+agadapaanaM ca hitaM nasyaM tathaaJjanam// AS.Utt.40.53/ caturthe snehasaMyuktamagadaM pratibhojayet/ paJcame madhukakvaathamaakSikaabhyaaM yutaM hitam// AS.Utt.40.54/ SaSThe+atisaaravat siddhiravapiiDastu saptame/ muurdhni kaakapadaM kRtvaa saasRgvaa pizitaM kSipet// AS.Utt.40.55/ kozaatakyagnikaH paaThaa suuryavalyamRtaabhayaaH/ zeluH ziriiSaH kiNihii haridre kSudrasaahvayaa/ punarnave trikaTukaM bRhatyau saarive bale// AS.Utt.40.56/ eSaaM yavaaguuM niryuuhe ziitaaM saghRtamaakSikaam/ yuJjyaadvegaantare sarvaviSaghniiM kRtakarmaNaH// AS.Utt.40.57/ tadvanmadhuukamadhukapadmakesaracandanaiH// AS.Utt.40.58/ agadaan vakSyate caataH siddhaan puurvarSinirmitaan/ sarveSu sarvaavastheSu ye viSeSu paraM hitaaH// AS.Utt.40.59/ candanaM kuGkumaM kuSThaM kaaGkSii laakSaa priyaGgavaH/ mustasthauNeyazaileyarocanaamadanaplavam// AS.Utt.40.60/ zroveSTakiivaDaiGgalaavizaalaalamanazzilaaH/ surasaprasavaspRkkaarajaniidvayavaalakam// AS.Utt.40.61/ hiGgusiddhaarthakaaH padmacaariNii padmakesaram/ jaatyaaHpuSpaM pravaalazca puSpamarkaziriiSayoH// AS.Utt.40.62/ dvirodhrabRhatii kauntii madhukaM gandhanaakulii/ mudgaparNiikaNaazyaamaa dhyaamakaM naladaM natam// AS.Utt.40.63/ sinduvaarakazamyaakadevadaarumayuurakam/ puSye samaahRtaiH piSTairyojyastairagadottamaH// AS.Utt.40.64/ saJjiivanaHpraagamRtaadvihito+ayaM svayambhuvaa/ paananasyaaJjanaaghraaNadhuumaalepanadhaaraNaiH// AS.Utt.40.65/ jiivano viSasuptaanaaM raajadvaare jayaavahaH/ dhanyo dhaanyadhanaayuHzriikSemapuSTisukhapradaH// AS.Utt.40.66/ gRhe sthito viSaalakSmiimantrajvaragaragrahaan/ kRtyaakaarmaNakaakhordavyaalajantusariisRpaan// AS.Utt.40.67/ svapnopaghaataduHsvapnatoyaagniriputaskaraan/ nihantyakaalamaraNamarakaazanivigrahaan// AS.Utt.40.68/ candanaM vaalakaM mustaM dhyaamakaM kaTukaa natam/ daaDimaM kuGkumaM zuNThii kapitthaM vatsakaatphalam// AS.Utt.40.69/ karaJjabiijaM maricamutpalaM kamalaM dalam/ nalamuulamapaamaargaM karaviirakamaJjanam// AS.Utt.40.70/ laakSaamaalatyahicchatranaagapuSpaamlavetasam/ vizaalaarocanaazyaamaa zaGkhapuSpiipriyaGgukaa// AS.Utt.40.71/ ajaajii saarivaakuSThamajamojaH kuraNDakaH/ vayasthaa sinduvaarailaa kaayasthaa caaraTii vacaa// AS.Utt.40.72/ karkaTii puutanaa kezii zvetaa ca girikarNikaa/ golomii siMhalomii ca varSaabhuurgajapippalii/ agado yaapanaakhyoyaM puurveNa sadRzo guNaiH// AS.Utt.40.73/ zriiveSTakaM haridre dve kovidaaraM manaHzilaam/ pippaliiM paaTaliiM padmaaM zvetaaM ca girikarNikaam/ maJjiSThaaM bRhatiiM vakraM yaSTii maricakesaram// AS.Utt.40.74/ phaliiniiM kiNihiiM ceti gavaaM pittena bhaavayet/ suuryodayo hanti viSaM tamaH suuryodayo yathaa// AS.Utt.40.75/ nimbapatraM gRhaaddhuumaM phaaNitaM bRhatiiphalam/ gopittayuktamagadaH paramaM mRtajiivanaH// AS.Utt.40.76/ gopittakuSThasurasaM madhukadvinizaM tathaa/ vizaalaarajaniikuSThazvapittavyoSatumburu// AS.Utt.40.77/ vacaaziriiSapaJcaaGgii mRtasaJjiivano gadaH/ paJcaaGgaani ziriiSasya zvapittaM ca varo+agadaH// AS.Utt.40.78/ priyaGgu tagaraM laakSaa maJjiSThaa madhukaM madhu/ haridraacetyayaM zreSThaH kauTilyadayito+agadaH// AS.Utt.40.79/ visaMjJaanaaM viSairghoraiH prahaaarairnaSTacetasaam/ udbandhaanaaM jalaughe ca mRtaanaaM cetanaavahaH// AS.Utt.40.80/ ziriiSaphalakaakaaNDasurasaagrapunarnavaiH/ kakSyaavaayasisaMyuktairagadaH puurvavat guNaiH// AS.Utt.40.81/ kaTukaalaabumuulaani gavaaM pittena kalkayet/ braahmo dhaaryoyamagadaH sarvakarmasu puujitaH// AS.Utt.40.82/ agaaradhuumasrivRtaa gopittaM tryuuSaNaM vacaa/ praajaapatyoyamagadaH sarvarakSoviSaapahaH// AS.Utt.40.83/ zvetaapuSkaratulyaaMzairjiivantyaaH kusumaiH kRtaH/ rukmapiSTo maNirddhaaryazcaaNakyeSTo viSaapahaH// AS.Utt.40.84/ maaMsiitvakpatrasurasamanohvaaziitakuGkumam/ nizaavyaaghrannakhaM zuNThii dazaaGgo+ayaM viSaapahaH/ utpaatagaNDapiTakaadigdhaviddhaviSaapahaH// AS.Utt.40.85/ udumbaratvagjambvasthimadhukotpalagairikaiH/ candanoziiranalada naagakesarapadmakaiH/ vizeSaadviSavisphoTavisarpajvaradaahahaa// AS.Utt.40.86/ ziriiSodumbaraplakSanyagrodhaazvatthavalkalaiH/ saghRto daahatRSNaasraviSaviisarpapittahaa// AS.Utt.40.87/ gajapippalikaasiisakSaarayaSTiimayuurakam/ raktaa nataM vacaa dantii zivaH zivakRto+agadaH// AS.Utt.40.88/ suraalaa paavakii somaa bhogavatyamRtaa natam/ aaDhakii kiNihii somaraajii cauzanaso+agadaH// AS.Utt.40.89/ zleSmaatakaarkakusumaM taNDuliiyo mayuurakaH/ surasaa maJjarii kaakamaacii paane+agado varaH// AS.Utt.40.90/ dadhyaajyakSaudralavaNaM piitaM muulaviSaapaham/ haridraasaindhavakSaudraghRtaM saMsRjya paayayet/ aartaan muulaviSairghorairdigdhaviddhaan vizeSataH// AS.Utt.40.91/ haridraantarbahiHzastaa viSadoSaature param// AS.Utt.40.92/ nizaazvamaarasurasakaraJJavyoSadaarubhiH/ aJjanaM bastamuutreNa piSTairnetroparodhajit// AS.Utt.40.93/ karNaakSinaasikaakaNThajihvaarogeSu naavanam/ biijapuuraaryabRhatiiphalajyotiSmatiikRtam// AS.Utt.40.94/ zvetaa vacaa hiGgvamRtaa sugandhaa kuSThasaindhavam/ ziriiSapuSpadvinizaavyoSaTuNTukasarSapaaH// AS.Utt.40.95/ kapitthamadhyaM lazunaM karaJjo vaMzalekhanam/ piSTvaa gobastamuutreNa tatpittenaiva bhaavayet// AS.Utt.40.96/ dinaani sapta vyatyaasaadvinihanti tatoJjanaat/ viSaM zirasthaM muurddhaartijvarajiirNaviSuucikaaH// AS.Utt.40.97/ apasmaaragrahonmaadapaaNDumehamadaatyayaan/ zuSkanetraamayazirorogapaillagalaarbudaan// AS.Utt.40.98/ kaacaandhakaarapaTalakaNDuudaurbalyayakSmaNaH/ lepaat piitakSataaliiDhadaSTadigdhaviSaM jayet// AS.Utt.40.99/ zvitraM kRcchraaNi kuSThaani duSTanaaDii mahaavraNaan/ aanaahaarzo gude lepaallalaaTe duSTapiinasam// AS.Utt.40.100/ yonilepena naariiNaaM muuDhagarbhaanulomanaH/ unmuulayatyeSa viSaM gandhahastiiva kaananam// AS.Utt.40.101/ viDaGgapaaThaa triphalaajamodaa hiGgvagnivakraM lavaNasyavargaH/ vyoSaanvitaM sthaavarajaGgamaanaaM jetaa viSaaNaamagado+ajitaakhyaH// AS.Utt.40.102/ manohvaa rocanaa caNDaa tvagelaasitasarSapaiH/ spRkkaahiMgulakaazmiirakaantaabhiHkalkito+agadaH/ viSaghno baalasuuryoyaM zriirakSaavijayarddhidaH// AS.Utt.40.103/ ajagandhaa sagomuutraa gRhadhuumaH sugugguluH/ eSa maahezvaro yogo na kvacit pratihanyate// AS.Utt.40.104/ viSadigdhena viddhastu prataamyati muhurmuhuH/ vivarNabhaavaM bhajate viSaadaM caazu gacchati// AS.Utt.40.105/ kiiTairivaavRtaM caasya gaatraM cimicimaayate/ zroNipRSThaziraHskandhasandhayaH syuH savedanaaH// AS.Utt.40.106/ kRSNaduSTaasravisraavii tRNmuurcchaajvaradaahavaan/ dRSTikaaluSyavamathuzvaasakaasakaraH kSaNaat// AS.Utt.40.107/ zuuyate pacyate sadyo gatvaa maaMsaM ca kRSNataam/ praklinnaM ziiryate+abhiikSNaM sapicchilaparisravam// AS.Utt.40.108/ kuryaadamarmaviddhasya hRdayaavaraNaM drutam/ zalyamaakRSya taptena lohenaanu dahedvraNam// AS.Utt.40.109/ athavaa muSkakazvetaasomatvaktaamravallitaH/ ziriiSaat gRdhranakhyaazca kSaareNa pratisaarayet/ zukanaasaaprativiSaavyaaghriimuulaizca lepayet// AS.Utt.40.110/ piitadaSTacikitsaaM ca kuryaattasya yathaarhataH/ vraNe tu puutipizite kriyaa pittavisarpavat// AS.Utt.40.111/ saubhaagyaarthaM striyo bhartre raajJe vaaraaticoditaaH/ garamaahaarasampRktaM yacchantyaasannavartinaH// AS.Utt.40.112/ naanaapraaNyaGgazamalaviruddhauSadhibhasmanaam/ viSaaNaaM caalpaviiryaaNaaM yogo gara iti smRtaH// AS.Utt.40.113/ tena paaNDuH kRzolpaagniH kaasazvaasajvaraarditaH/ vaayunaa pratilomena svapnacintaaparaayaNaH// AS.Utt.40.114/ mahodarayakRtpliiho diinavaagdurbalo+alasaH/ zophavaan satataadhmaataH zuSkapaadakaraH kSayii// AS.Utt.40.115/ svapne gomaayumaarjaaranakulavyaalavaanaraan/ praayaH pazyati zuSkaaMzca vanaspatijalaazayaan// AS.Utt.40.116/ manyate kRSNamaatmaanaM gauro gauraM ca kaalakaH/ vikarNanaasaanayanaM pazyettadvihatendriyaH// AS.Utt.40.117/ etairanyaizca bahubhiH kliSTo ghorairudravaiH/ garaarto naazamaapnoti kazcitsadyo+acikitsitaH// AS.Utt.40.118/ garaarto vaantavaan bhuktvaa tatpathyaM paanabhojanam/ zuddhahRcchiilayeddhema suutrasthaanavidheH smaran// AS.Utt.40.119/ zarkaraakSaudrasaMyuktazcuurNastaapyasuvarNayoH/ lehaH prazamayatyugraM sarvaM yogakRtaM viSam// AS.Utt.40.120/ muurvaamRtaanatakaNaapaToliicavyacitrakaan/ vacaamustaviDaGgaani takrakoSNaambumastubhiH/ pibedrasena caamlena garopahatapaavakaH// AS.Utt.40.121/ paaraavataamiSazaThiipuSkaraahvazRtaM himam/ garatRSNaarujaakaasazvaasahidhmaajvaraapaham// AS.Utt.40.122/ vaayasii zvaasakaasaghnii bhRSTaajyatriphalaarase/ bhaarGgiinaagaraniryuuhaH zizirazca samaakSikaH// AS.Utt.40.123/ hareNucandanazyaamaanaladaM zlakSNapeSitam/ vilepanaM prayoktavyaM gareNopahatatvacaH// AS.Utt.40.124/ maJjiSThaa kiNihiinimbarajanyazvatthacandanaiH/ pragharSaNaM kRzaanaaM tu gareNa kSapitaujasaam// AS.Utt.40.125/ pathyaM paramamuddiSTaM ziilanaM kSiirasarpiSoH// AS.Utt.40.126/ vRSanimbapaToliinaaM kvaathen vipacet ghRtam/ abhayaagaarbhiNaM zreSThaM tat garasya nibarhaNam// AS.Utt.40.127/ haridraaM naakuliiM jaatiiM pRthakpiSTvaa vipaacayet/ ghRtatrayaM viSaartaanaametadaarogyadaM param// AS.Utt.40.128/ taNDuliiyakamuulena gRhadhuumena caikataH/ kSiireNa ca ghRtaM siddhaM samastaviSarogajit// AS.Utt.40.129/ naagadantii trivRddantii dravantii snukpayaH palaiH/ saadhitaM maahiSaM sarpiH sagomuutraaDhakaM hitam/ sarpakiiTaviSaartaanaaM garaartaanaaM ca zaantaye// AS.Utt.40.130/ madhukaM tagaraM kuSThabhadradaaruhareNavaH/ maJjiSThailailavaaluuni naagapuSpotpalaM plavam// AS.Utt.40.131/ viDaGgaM candanaM patraM priyaGgurdhyaamakaM balaa/ aMzumatyau haridre dve bRhatyau saarivaadvayam// AS.Utt.40.132/ eSaaM kalkairghRtaM siddhamajeyaM naama vizrutam/ viSaaNi hanti sarvaaNi ziighrameva prayojitam// AS.Utt.40.133/ zvete kapote biijaani pratyakpuSiiziriiSayoH/ gomuutrapiSTaistaiH sarpiH siddhaM biSaharaM param/ amRtaM naama vikhyaatamapi saJjiivayenmRtam// AS.Utt.40.134/ ziriiSatvak trikaTukaM vidaarii candanotpalam/ dve bale saarivaasphotabRhatiinimbapallavaaH// AS.Utt.40.135/ bandhujiivaaDhakiimuurvaavaasaasurasavatsakaaH/ paaThaaGkolaazvagandhaarkamuulayaSTyaahvapadmakam// AS.Utt.40.136/ vizaalaa bRhatii laakSaa kovidaarazataavariiH/ kaTabhiidantyapaamaarga pRzniparNii rasaaJjanam// AS.Utt.40.137/ zvetau baaNaazvakhurakau kuSThadaarupriyaGgukaaH/ saaraM madhuukaatriphalaaM karaJjasyaphalaM vacaam// AS.Utt.40.138/ rajanyau lodhramakSaaMzaM piSTvaa saadhyaM ghRtaaDhakam/ tulyaambuchaagagomuutratryaaDhake tadviSaapaham// AS.Utt.40.139/ apasmaarakSayonmaadabhuutagrahagarodaraan/ paaNDurogakRmipliihagulmorustambhakaarmalaaH// AS.Utt.40.140/ hanustambhagrahaadiiMzca paanaabhyaJjananaavanaiH/ hanti saJjiivayati ca viSodbandhamRtaan naraan// AS.Utt.40.141/ bhakSite haritaale tu hRdi daahorasaagrahaH/ aanaahomlasya vamanaM piitahaaridraviTsrutiH/ tathaa maNDalisarpoktaa vikaaraastacca bheSajam// AS.Utt.40.142/ vibhajya yojayet uurdhvamadhaH saMzodhitaM ca tam/ aGkolajaaliniibiijazukanaasaapriyaGgukaaH/ lodhradhyaamakataaliisanatayaSTyaahvagugguluH// AS.Utt.40.143/ hiiberaM bhadrakaaSThaM ca lehayenmadhusarpiSaa/ dadyaannakulagopittayuktaM nasyeJjane ca tat// AS.Utt.40.144/ dhurdhuurakopayogena sarvaM pazyati piitakam/ kampalaalaamadacchardismRtibhraMzabhramaanvitaH/ taM vaamayeta madhuraiH paayayedvaa sitaapayaH// AS.Utt.40.145/ koraduuSairmadanakaiH praayo dhurdhuuravat gadaaH/ unmaadokSivinaazazca tatraapi vamanaM hitam/ kuuSmaaNDakaM ca saguDaM bahuzastatra bhakSayet// AS.Utt.40.146/ naanaaprakaaraiH saMyogaiH kodravaa madahetavaH/ taanvibhajya yathaadoSaM cikitsedavirodhibhiH// AS.Utt.40.147/ duuMSiiviSaartaM susvinnamuurdhvaM caadhazca zodhitam/ duuSiiviSaarimagadaM lehayenmadhunaaplutam// AS.Utt.40.148/ pippalyodhyaamakaM maaMsii lodhramelaa suvarcikaa/ kuTannaTaM nataM kuSThaM yaSTii candanagairikam/ duuSiiviSaarirnaamnaayaM nacaanyatraapi vaaryate// AS.Utt.40.149/ hariitakii salavaNaa maagadhii maricaani ca/ etadduuSiiviSaartaanaaM kaazyapoktaM virecanam// AS.Utt.40.150/ yuJjyaadvaa viSarogeSu reke vyoSaadikaM bhiSak// AS.Utt.40.151/ taruNasya palaazasya srutaM kSaarodakaM pacet/ kvaathe tatra pratiivaapaM prakSipecchralakSNacuurNitam// AS.Utt.40.152/ vyoSaM ziriiSakusumaM madhukaM saarive misim/ kuSThaM vellanize laakSaaM zuklaaM surasamaJjariim// AS.Utt.40.153/ sindhuutthaM raktamRnmaaMsiiM reNukaaM hiGgubaalhikam/ darviipralepi tajjaataM goviSaaNe nidhaapayet// AS.Utt.40.154/ kSayagulmodaraarzaaMsi mehaM mandaagnitaaM jvaram/ tvagdoSakaasaapasmaaragrahonmaadabhagandaraan// AS.Utt.40.155/ paaNDuM kaNThasvaragadaan pliihaanaM zvayathuM kRmiin/ kolamaatramataH khaadan jayet sarvaviSaaNi ca// AS.Utt.40.156/ viSaM tejomayaM mantraiH satyabrahmatapomayaiH/ yathaa nivaaryate ziighraM prayuktairna tathauSadhaiH// AS.Utt.40.157/ na tu sarvamanuSyaaNaaM santi bheSajasampadaH/ ajJaatarogasadbhaave yogyataa caatidurlabhaa// AS.Utt.40.158/ prakupyati viSaM bhuuyaH kevalaizcauSadhairjitam/ avaaptau siddhamantraaNaaM yatetaatazcikitsakaH// AS.Utt.40.159/ te+api ca vratahiinasya hiinaa vaa svaravarNataH/ yasmaanna siddhimaayaanti tasmaadyojyo+agadakramaH// AS.Utt.40.160/ viSaprakRtikaalaannadoSaduuSyaadisaGgame/ viSasaGkaTamuddiSTaM zatasyaikotra jiivati// AS.Utt.40.161/ kSuttRSNaagharmmadaurbalyakrodhazokabhayazramaiH/ ajiirNavarcodravataa pittamaarutavRddhibhiH// AS.Utt.40.162/ tilapuSpaphalaadhraaNabhuubaaSpaghanagarjitaiH/ hastimuuSikavaaditranisvanairviSasaGkaTaiH/ purovaatotpalaamodamadanairbardhate viSam// AS.Utt.40.163/ varSaasu caambuyonitvaat saGkledaM guDavadgatam/ visarpati ghanaapaaye tadagastyo hinaasti ca/ prayaati mandaviiryatvaM viSaM tasmaat ghanaatyaye// AS.Utt.40.164/ iti prakRtisaatmyartusthaanavegabalaabalam/ aalocya nipuNaM budhyaa karmaanantaramaacaret// AS.Utt.40.165/ zlaiSmikaM vamanairuSNaruukSatiikSNaiH pralepanaiH/ kaSaayakaTutiktaizca bhojanaiH zamayedviSam// AS.Utt.40.166/ paittikaM sraMsanaiH sekapradehairbhRzaziitalaiH/ kaSaayatiktamadhurairghRtayuktaizca bhojanaiH// AS.Utt.40.167/ vaataatmakaMjayetsvaadusnigdhaamlalavaNaanvitaiH/ saghRtairbhojanaalepaistathaiva pizitaazanaiH// AS.Utt.40.168/ naaghRtaM sraMsanaM zastaM pralepo bhojyamauSadham/ sarveSu sarvaavasthaasu viSeSu na ghRtopamam/ vidyate bheSajaM kiJcidvizeSaat prabalaanile// AS.Utt.40.169/ raktage sraavayedraktaM pittavacca kriyaakramaH/ duuSiiviSe punastatsthe paJcakarmaaNi caacaret// AS.Utt.40.170/ gaNDuuSaiH kavalaiH praazaistiikSNaiH pradhamanaaJjanaiH/ zirogataM prazamayedviSasaGkramaNaistathaa// AS.Utt.40.171/ viSaduSTakaphasrotoruddhavaayurmRtopamaH/ yaHsyaadasaadhyaliGgaizca rahitastasya yojayet// AS.Utt.40.172/ muurdhniM kaakapadaM kRtvaa kalkaM carmakasodbhavam/ dhmaapanaM caasya kaTabhiijaalinii kaTukairhitam// AS.Utt.40.173/ aazaye yasya doSasya viSaM tiSThati taM punaH/ aazrayaazrayiNorvidvaanavirodhena saadhayet// AS.Utt.40.174/ kSaaraagadaH kaphasthaanasthite svedaH siraavyadhaH/ pitte kSaudrapayomlaajyapaanasekaavagaahanam/ svedo vaataazaye dadhnaa paanaM ca natakuSThayoH// AS.Utt.40.175/ kSiireNaagadagarmeNa madanasya phalena ca/ aasthaapanaM prayuJjiita vaataazayagate viSe// AS.Utt.40.176/ pacedyaSTiimadhukvaathe tailaM kSiiracaturguNam/ triphalaa sarpavetaalii zatapuSpenduraajibhiH// AS.Utt.40.177/ anantayaa ca tatpaananaavanaabhyaGgabastiSu/ bhojane ca praNihitaM hanti vaataazayaadviSam// AS.Utt.40.178/ valayaa somaraajyaa vaa pacet paaTalayaathavaa/ ghRtamaNDasamaM tailamaanuvaasanikaM param// AS.Utt.40.179/ viSopadravapathyaM ca viikSya yuJjyaadyathaamayam// AS.Utt.40.180/ ayatnaacchleSmagaM saadhyaM yatnaatpittaazayaazritam/ sudussaadhamasaadhyaM vaa vaataazayagataM viSam// iti catvaariMzo+adhyaayaH/ atha ekacatvaariMzo+adhyaayaH/ AS.Utt.41.1/ athaataH sarpaviSavijJaaniiyaM naamaadhyaayaM vyaakhyaasyaamaH/ iti ha smaahuraatreyaadayo maharSayaH// AS.Utt.41.2/ divyabhaumavibhaagena dvividhaaH pannagaaH smRtaaH/ vaasukistakSakonantaH sagaraH saagaraalayaH// AS.Utt.41.3/ tathaa nandopanandaadyaaH samiddhaagnisamaprabhaaH/ divyaa garjanti varSanti dyotante dyotayanti te// AS.Utt.41.4/ dhaarayanti jagatkRtsnaM kuryuHkruddhaazca bhasmasaat/ dRGnizvaasairnamastebhyo nateSvasti cikitsitam// AS.Utt.41.5/ darviikaraa maNDalino raajiimantazca pannagaaH/ tridhaa samaasato bhaumaa bhidyante tetvanekadhaa/ vyaasato yonibhedena nocyante+anupayogataH// AS.Utt.41.6/ vizeSaadruukSakaTukamamloSNaM svaadu ziitalam/ viSaM darviikaraadiinaaM kramaadvaataadikopanam// AS.Utt.41.7/ taaruNyamadhyavRddhatve vRSTiziitaatapeSu ca/ viSolbaNaa bhavantyete vyantaraa RtusandhiSu// AS.Utt.41.8/ rathaaGgalaaGgalacchatrasvastikaaGkuzadhaariNaH/ phaNinaH ziighragatayaH sarpaa darviikaraaH smRtaaH// AS.Utt.41.9/ jJeyaa maNDalino+abhogaa maNDalairvividhaizcitaaH/ praaMzavo mandagamanaaH raajiimantastu raajibhiH/ snigdhaa vicitravarNaabhistiryaguurdhvaM ca citritaaH// AS.Utt.41.10/ godhaasutastu gaudhero viSe darviikaraiH samaH// AS.Utt.41.11/ catuSpaat vyantaraan vidyodateSaameva saGkaraat/ vyaamizralakSaNaaste hi sannipaataprakopaNaaH// AS.Utt.41.12/ divyakojagaraH sarpaH pataako vRkSazaayikaH/ zakalii puSpakaH kSiirii laasinii saarasaahikaH// AS.Utt.41.13/ varSaahiko jyotirathaH zukavaktro balaahakaH/ gajabhakSaHplavodvaahii nirviSaaH SoDazaahayaH// AS.Utt.41.14/ praayeNartumatii maasaM jyeSThaM tiSThati pannagii/ aaSaaDhe sarpasaMyogaadaNDaanaaM maasi kaartike// AS.Utt.41.15/ dvezate viMzatii dve ca saa suute tatra jaayate/ karketanasavarNe+aNDe samudbhinne bhujaGgamaH// AS.Utt.41.16/ diirghalohitaraajiibhizcitre yoSinnapuMsakam/ ziriiSapuSpasadRze daMSTraaH sarpasya saptame/ catasraH sambhavantyahni viSaM taasu caturdaze// AS.Utt.41.17/ vaamaadharaasitaa piitaa taduurdhvaa dakSiNaatvadhaH/ raktaa zyaavottaraikadvitricaturviSabindukaaH// AS.Utt.41.18/ taaH kramaanmudgamaatrotrabinduH eSa hi bhoginaam/ viSe vikalpo naanyeSaaM vidyaaMddaSTraastathaaparaaH/ catvaariMzad bhujaGgasya virviSaazcaturuttaraaH// AS.Utt.41.19/ aayurvarSazataM viMzaM paJcavarSazataayuSaH/ gonasaa gharmataptaanaaM gavaaM naasaasamudbhavaaH// AS.Utt.41.20/ tatrordhvadRGmahaakaayanetrajihvaaziraHsvaraH/ vyaktabhogaH punaandhiiraH strii syaattasmaadviparyaye// AS.Utt.41.21/ aayataa capalaa kliibaH sukumaaro jaDaakRtiH/ mandavegasvanakrodhaH sitaabhastiryaziirSakaH// AS.Utt.41.22/ dinatriyaamaasandhyaasu prabalaaste yathaakramam/ tadaiva caaparaadhyanti sarvadaiva tu pannagii// AS.Utt.41.23/ braahmaNaaH krodhanaa niilakapilaaH zvetalohitaaH/ raktaasyaaH piGganayanaa medhyadezavicaariNaH// AS.Utt.41.24/ bhoge yajJopaviitaadidvijacihnopacihnitaaH/ bilvapuSpahimoziirapadmaguggulugandhayaH// AS.Utt.41.25/ kSatriyaa maanino dhiiraa raktaakSaa bhRzakopanaaH/ pakvajaambavakharjuuradraakSaabhinnaaJjanaprabhaaH// AS.Utt.41.26/ bhogerddha candrazriivatsazaGkhacakrahalaaGkitaaH/ jaatiicampakapunnaagapatrajoGgakagandhayaH// AS.Utt.41.27/ vaizyaaH paaraavataabhaasaa vajragomedakaprabhaaH/ bindumaNDalacitraaGgaa dhuumrapaaTalalohitaaH/ bastakuSThavikakSiirasarpiSaaM gandhataH samaaH// AS.Utt.41.28/ zuudraaH savarNaa godhuumamahiSadvipakardamaiH/ bindurekhaacitaa ruukSaaH suraazoNitagandhayaH// AS.Utt.41.29/ puurvamadhyaaparaahNeSu caranti braahmaNaadayaH/ astaMgate ravau zuudraaH dazanti braahmaNaaH puraH/ saMsthitaa dakSiNe paarzve kSatriyaa vaamato vizaH// AS.Utt.41.30/ zuudraastu pRSThato vipraastriinapyanilapuurvakaan/ kopayanti kramaaddoSaaMstriiMstrayaH kSatriyaadayaH// AS.Utt.41.31/ daMzagandhoGgagandhena jJeyasteSaaM yathaayatham// AS.Utt.41.32/ vaayumuuSikamaNDuukasarvabhakSaaH krameNa te// AS.Utt.41.33/ aahaaraarthaM bhayaat paadasparzaadativiSaat krudhaH/ paapavRttatayaa vairaaddevarSiyamacodanaat/ dazanti sarpaasteSuuktaM viSaadhikyaM yathottaram// AS.Utt.41.34/ aaviSTaat kaaraNaM jJaatvaa pratikuryaadyathaayatham// AS.Utt.41.35/ vyantaraH paapaziilatvaanmaargamaavRtya tiSThati// AS.Utt.41.36/ yatra laalaaparikledamaatraM gaatre pradRzyate/ na tu daMSTraakRtaM daMzaM tattuNDaahatamaadizet// AS.Utt.41.37/ ekaM daMSTraapadaM dve vaa vyaaliiDhaakhyamazoNitam/ daMSTraapade sarakte dve vyaaluptaM triiNi taani tu// AS.Utt.41.38/ maaMsacchedaadavicchinnaraktavaahiini daSTakam/ daMSTraapadaani catvaari tadvaddaSTanipiiDitam// AS.Utt.41.39/ nirviSaM dvayamatraadyamasaadhyaM pazcimaM vadet// AS.Utt.41.40/ viSaM naaheyamapraapya raktaM duuSayate vapuH/ raktamaNvapi tu praaptaM vardhate tailabinduvat// AS.Utt.41.41/ bhiiroH sarpaaGgasaMsparzaad bhayena kupitonilaH/ kadaacit kurute zophaM sarpaaGgaabhihataM tu tat// AS.Utt.41.42/ durgaandhakaare viddhasya kenaciddaSTazaGkayaa/ viSodvego jvarazcharddirmuurcchaa daahopi vaa bhavet/ glaanirmohotisaaro vaa tacchaGkaaviSamucyate// AS.Utt.41.43/ daMaastu saviSaH sarvaH sazopho vedanaanvitaH/ tudyate grathitaH kiJcit kaNDuumaan dahyate bhRzam/ nirviSo vipariitosmaat #// AS.Utt.41.44/ tatra daMzaH phaNaavataam/ kuurmapRSThonnato ruukSaH suukSmadaMSTraapadaanvitaH// AS.Utt.41.45/ vikaaraaH zyaavataa vaktranakhamuutraakSiviTtvacaam/ ziitajvaraH sandhirujaa nidraanaazo vijRmbhikaa// AS.Utt.41.46/ manyaastabhbhaHsiraadhmaanaM pRSThakaTyasthivaaggrahaaH/ zirogurutvamaruciH kaasazvaasau hanugrahaH// AS.Utt.41.47/ zuulamudveSTanaM koSThe zoSarodhau malaazrayau/ sandigdhavaaktvaM naizceSTyaM mRtasyeva visaMjJataa// AS.Utt.41.48/ phenalaalodgamau hidhmaa kaNThe ghurughuraayaNam/ zuSkodgaaro muhuste te vaatajaazcaapare gadaaH// AS.Utt.41.49/ daMzo maNDalinaaM soSmaa sazoSaH piitalohitaH/ pRthurvisarpadaahoSaakledakothairviziiryate// AS.Utt.41.50/ vikaaraa vaktradantaadipiitataa tRTzramo bhramaH/ daaho muurcchaa jvarastiktavaktratvaM piitadarzanam// AS.Utt.41.51/ raktaagamanamuurdhvaadhaHziitecchaa dhuumako madaH/ aazusarvaaGgavisRtirgadaaste te ca pittajaaH// AS.Utt.41.52/ daMzo raajiimataaM snigdhaHsthirapicchilazophakRt/ saandraasraHziziraH paaNDustadvikaaraaHzirovyathaa// AS.Utt.41.53/ arucizchardiraalasyaM hRllaaso madhuraasyataa/ kaNThe ghurughuraH paako kaNDuurakSNorhimo jvaraH// AS.Utt.41.54/ kRcchraaducchravasanaM nidraa kaasaH zvetanakhaaditaa/ stambho gurutvaM caaGgaanaaM naasikaakSimukhasrutiH/ romaharSastamazvaaso rogaazcaanye kaphodbhavaaH// AS.Utt.41.55/ vyantare mizraliGgatvaM daSTaH puMsordhvamiikSate/ prakSipeddakSiNaM paadaM puurvakaayasamudyataH// AS.Utt.41.56/ dhiirolpavegaH zarvaryaaM vipariitastu yoSitaa/ hiinasvarotisaaraartaH kampate trasyate jvarii// AS.Utt.41.57/ napuMsakena tiryagdRgadhiiraH priyamaithunaH/ bahuvaadii ca vRddhena ciraanmandaazca vedanaaH// AS.Utt.41.58/ baalena ziighraM tiikSNaazca kumaareNaakSNi dakSiNe/ rogii kumaaryaa vaame tu garbhiNyaa kRSNajihvadRk// AS.Utt.41.59/ jRmbhaa krodhopajihvaartaH sa zuunoSThaH sitaananaH/ guruudaraH zirorogii suutaadaSTastu mehati/ zoNitaM kRcchrazuulaartaH suuciibhiriva bhidyate// AS.Utt.41.60/ vegaanaaM raktamaaMsaadyaaH saptoktaaH puurvamaazrayaaH// AS.Utt.41.61/ darviikRtaatha daSTasya duSTaM zyaaviibhavatyasRk/ zyaavataa tena vaktraadau sarpantiiva ca kiiTakaaH// AS.Utt.41.62/ dvitiiye granthayo vege tRtiiye muurddhagauravam/ dRgrodho daMzavikledazcaturthe SThiivanaM vamiH// AS.Utt.41.63/ sandhivizleSaNaM tandraa paJcame parvabhedanam/ daaho hidhmaa ca SaSThe tu hRtpiiDaa gaatragauravam// AS.Utt.41.64/ muurcchaavipaako+atiisaaraH praapya zukrantu saptame/ skandhapRSThakaTiibhaGgaH sarvaceSTaanivartanam// AS.Utt.41.65/ atha maNDalidaSTasya duSTaM piitiibhavatyasRk/ tena piitaaGgataa daaho dvitiiye zvayathuudbhavaH// AS.Utt.41.66/ tRtiiye daMzavikledaH svedastRSNaa ca jaayete/ caturthe jvaryate daahaH paJcame sarvagaatragaH// AS.Utt.41.67/ dajTasya raajilairduSTaM paaNDutaaM yaati zoNitam/ paaNDutaa tena gaatraaNaaM dvitiiye gurutaati ca// AS.Utt.41.68/ tRtiiye daMzavikledanaasikaakSimukhasravaaH/ caturthe garimaa muurdhno manyaastambhazca paJcame/ vaakyasaGgo jvaraH ziitaH zeSayoH puurvavadvadet// AS.Utt.41.69/ kuryaat paJcasu vegeSu cikitsaaM na tataH param// AS.Utt.41.70/ jalaplutaa ratikSiiNaa bhiitaa nakulanirjitaaH/ ziitavaataatapavyaadhikSuttRSNaazramapiiDitaaH// AS.Utt.41.71/ tuurNaM dezaantaraayaataaM vimuktaviSakaJcukaaH/ kuzauSadhiikaNTakavadye caranti ca kaananam/ dezaM ca vidyaadhyuSitaM sarpaastelpaviSaa mataaH// AS.Utt.41.72/ zmazaanacaityavalmiikayajJaazrayasuraalaye/ catuSpathe jalasthaane jiirNodyaaneSu koTare// AS.Utt.41.73/ kSiiridrume nimbatarau nirjhare girigahvare/ cakravajragadaakuntatrizuulaaGkajaTaadharaaH// AS.Utt.41.74/ raktaasyanayanaa ye ca te syuraaziiviSopamaaH/ na teSaaM kaalaniyamo na ca vegeSvanukramaH// AS.Utt.41.75/ mantratantrabalaannaapi prasahya vinivartanam/ upahaaranamaskaarajapazaantiparaayaNaH/ kazcijjiivati tairdaSTo viruupo vikalo+api vaa// AS.Utt.41.76/ zmazaanaciticaityaadau paJcamiipakSasandhiSu/ aSTamiinavamiisandhyaamadhyaraatridineSu ca// AS.Utt.41.77/ yaamyaagneyamaghaazleSaavizaakhaapuurvanairRte/ nairRtaakhye muhuurte ca daSTaM marmasu ca tyajet// AS.Utt.41.78/ daSTamaatre sitaasyaakSaH ziiryamaaNaziroruhaH/ stabdhajihvo muhurmuurcchan ziitocchvaaso na jiivati// AS.Utt.41.79/ hidhmaa zvaaso vamiH kaaso daSTamaatrasya dehinaH/ jaayate yugapadyasya sa hRcchuulii na jiivati// AS.Utt.41.80/ vepathurvedanaastiivraa griivaabhaGgokSiraktataa/ muurcchaa galagrahazchardiH pretaraajasyakiGkaraaH// AS.Utt.41.81/ jaambavapratimo daMzaH kuurmapRSThavadunnataH/ raktaM khebhyaH samastebhyo vartate na tu daMzataH// AS.Utt.41.82/ romNaaM na ziitalairharSaH zvayathurlohitaasitaH/ hRSTamehanataa vakravaktratvaM yasya taM tyajet// AS.Utt.41.83/ phenaM vamati nissaMjJaH zyaavapaadakaraananaH/ naasaavasaado bhaGgoGge viDbhedaH zlathasandhitaa// AS.Utt.41.84/ viSapiitasya daSTasya digdhenaabhihatasya ca/ bhavantyetaani ruupaaNi sampraapte jiivitakSaye// AS.Utt.41.85/ na nasyaizcetanaa tiikSNairna kSataat kSatajaagamaH/ daNDaahatasya no raajiH prayaatasya yamaantikam// AS.Utt.41.86/ atonyathaa tu tvarayaa pradiiptaagaaravad bhiSak/ rakSan kaNThagataan praaNaan viSamaazu zamaM nayet// /iti ekacatvaariMzo+adhyaayaH/ dvicatvaariMzo+adhyaayaH/ AS.Utt.42.1/ athaataH sarpaviSapratiSedhaM naamaadhyaayaM vyaakhyaasyaamaH/ iti ha smaahuraatreyaadayomaharSayaH// AS.Utt.42.2/ maatraazataM viSaM sthitvaa daMze daSTasya dehinaH/ dehaM prakramate dhaatuun rudhiraadiin praduuSayat// AS.Utt.42.3/ etasminnantare karma daMzasyotkartanaadikam/ kuryaacchiighraM yathaa dehe viSavallii na rohati// AS.Utt.42.4/ daSTamaatro dazedaazu tameva pavanaazinam/ loSTaM mahiiM vaa dazanaizchitvaa vaanu sasambhramam// AS.Utt.42.5/ niSThiivena samaalimpeddaMzaM karNamalena vaa/ daMzasyopari badhniiyaadariSTaaM caturaGgule/ kSaumaadibhirveNikayaa siddhairmantraizca mantravit// AS.Utt.42.6/ bandho dezaanusaareNa naatigaaDhazlatho hitaH/ daMzapuutitvazophaadiin kurute hyatipiiDitaH/ azaktaH zithilo rodhduM viSaM dezaantaraM vrajat// AS.Utt.42.7/ ambuvat setubandhena bandhena stabhyate viSam/ na vahanti siraazcaasya viSaM bandhaabhipiiDitaaH// AS.Utt.42.8/ niSpiiDya coddhareddaMzaM marmasandhyagataM tathaa/ na jaayate viSaavego biijanaazaadivaaGkuraH/ marmage praapnuyaanmRtyuM sandhisthe vikalaaGgataam// AS.Utt.42.9/ daMzaM maNDalinaaM muktvaa pittalatvaadathaaparam/ prataptairhemalohaadyairdahedaazuulmukena vaa/ karoti bhasmasaat sadyo vahniH ki naama na kSaNaat// AS.Utt.42.10/ aacuuSet puurNavaktro vaa mRdbhasmaagadagomayaiH/ pracchaayaantarariSTaayaaM maaMsalaM tu vizeSataH// AS.Utt.42.11/ aGgaM sahaiva daMzena lepayedagadairmuhuH/ candanoziirayuktena salilena ca secayet// AS.Utt.42.12/ viSe pravisRte vidhyet siraaM saa paramaa kriyaa// AS.Utt.42.13/ rakte nirddriyamaaNe hi kRtsnaM nirddriyate viSam/ duSTe hi vyaapnuyaadaGgaM dhruvaM mRtyurbhavatyataH// AS.Utt.42.14/ siraavyadhoditairasramapravRttaM pravartayet/ stambhayedativRttaM ca taireva praaNarakSayaa// AS.Utt.42.15/ durgandhaM saviSaM raktamagnau caTacaTaayate/ yathaadoSaM vizuddhaM ca puurvavallakSayedasRk// AS.Utt.42.16/ siraasvadRzyamaanaasu yojyaaH zRGgajalaukasaH// AS.Utt.42.17/ zoNitaM srutazeSaM ca praviliinaM viSoSmaNaa/ lepasekaiH subahuzaH stambhayed bhRzaziitalaiH// AS.Utt.42.18/ askanne viSavegaaddhi muurcchaayamadahRddravaaH/ bhavanti taan jayecchiitairviijeccaaromaharSataH// AS.Utt.42.19/ viSaM karSati tiikSNatvaaddhRdayaM tasya guptaye/ pibed ghRtaM ghRtakSaudramagadaM vaa ghRtaaplutam// AS.Utt.42.20/ majjaanaM gomayarasaM bhasmaambhaH kRSNamRjjalam/ aikadhyaM paJcagavyaM vaa dadhi gairikavaari vaa// AS.Utt.42.21/ khaadedvaa kovidaaraarkaziriiSakaTabhiicchadaan/ chaagameSavaraahaasRkzizusthavirayoSitaH// AS.Utt.42.22/ pibeyurgarbhiNii ziitamadhuraan payasaa gadaan/ tathaa muurcchaadayo na syurviSaM caazvetinaanilam// AS.Utt.42.23/ hRdayaavaraNenaasya zleSmaa hRdyupaciiyate/ pravRttagauravotklezahRllaasaM vaamayettataH// AS.Utt.42.24/ dravaiH kaaJjikakaulatthatailamadyaadivarjitaiH/ vamanairviSahRdbhizca naivaM vyaapnoti tadvapuH// AS.Utt.42.25/ bhujaGgadoSaprakRtisthaanavegavizeSataH/ susuukSmaM samyagaalocya viziSTaaM caacaretkriyaam// AS.Utt.42.26/ sinduvaarakamuulaani rasena svena peSayet/ madhuyuktoyamagadaH paanaM darviikRtaaM viSe// AS.Utt.42.27/ sinduvaarakamuulaani zvetaa ca girikarNikaa/ paanaM darviikarairdaSTe nasyaM madhu sapaakalam// AS.Utt.42.28/ kRSNasarpeNa daSTasya limpeddaMzaM hRte+asRji/ caaraTiinaakuliibhyaaM vaa tiikSNamuulaviSeNa vaa// AS.Utt.42.29/ paanaM ca kSaudramaJjiSThaagRhadhuumayutaM ghRtam// AS.Utt.42.30/ taNDuliiyakakaazmaryakiNihiigirikarNikaaH/ maatuluGgii sitaa zeluH paananasyaaJjane hitaH/ agadaH phaNinaaM ghore viSe raajiimataamapi// AS.Utt.42.31/ samaaH sugandhaamRdviikaazvetaakhyaagajakarNikaaH/ arddhaaMzaM saurasaM patraM kapitthaM bilvadaaDimam/ sakSaudro maNDaliviSe vizeSaadagado hitaH// AS.Utt.42.32/ paJcavalkavaraayaSTii naagapuSpailavaalukam/ jiivakarSabhakau ziitaM sitaa padmakamutpalam// AS.Utt.42.33/ sakSaudro himavaan naama hanti maNDalinaaM viSam/ lepaacchvayathuviisarpavisphoTajvaradaahahaa// AS.Utt.42.34/ kaazmaryaM vaTazRGgaaNi jiivakarSabhakau sitaam/ maJjiSThaaM madhukaM ceti daSTo maNDalinaa pibet// AS.Utt.42.35/ vaMzatvagbiijakaTukaa paaTaliibiijanaagaram/ ziriiSabiijaativiSe muulaM gaavedhukaM vacaam/ piSTo govaariNaaSTaaGgo hanti gonasajaM viSam// AS.Utt.42.36/ kaTukaativiSaakuSThagRhadhuumahareNukaaH/ sakSaudravyoSAtagaraa ghnanti raajamitaaM viSam// AS.Utt.42.37/ nikhanetkaaNDacitraayaa daMzaM yaamadvayaM bhuvi/ uddhRtya pracchitaM sarpirddhaanyamRdbhyaaM pralepayet// AS.Utt.42.38/ pibet puraaNaM ca ghRtaM varaacuurNaavacuurNitam/ jiirNe virikto bhuJjiita yavaannaM suupasaMskRtam// AS.Utt.42.39/ karaviiraarkakusumamuulalaaGgalikaa kaNaaH/ kalkayedaaranaalena paaThaamaricasaMyutaaH/ eSa vyantaradaSTaanaamagadaH saarvakaarmikaH// AS.Utt.42.40/ ziriiSapuSpasvarase saptaahaM maricaM sitam/ bhaavitaM sarpadaSTaanaaM paananasyaaJjane hitam// AS.Utt.42.41/ dvipalaM vakrakuSThaabhyaaM ghRtakSaudraM catuSpalam/ api takSakadaSTaanaaM paanametat sukhapradam// AS.Utt.42.42/ gRhadhuumaM haridre dve samuulaM taNDuliiyakam/ api vaasukinaa daSTaH pibenmadhughRtaaplutam// AS.Utt.42.43/ raktaM maaMsaM ca godhaayaaH zuSkaM cuurNiikRtaM hitam/ viSe rasagate paanaM kapittharasasaMyutam// AS.Utt.42.44/ zelumuulatvagagraaNi baadarodumbaraaNi ca/ kaTabhyaazca pibedraktagate maaMsagate punaH// AS.Utt.42.45/ sakSaudraM khaadiraariSTakauTajaM muulamambhasaa/ sarveSvapi balaayugmaM madhukaM madanaM natam// AS.Utt.42.46/ zirogate viSe muulaM nasyakarmaNi yojayet/ bandhujiivasya bhaaGrgyaazca surasasyaasitasya ca// AS.Utt.42.47/ athavaa pippaliihiGguvRzcikaaliimanazzilaaH/ ziriiSabiijaapaamaargalavaNaM cetanaakaram/ kalkazruurNothavaa kRSNaakSavakaativiSoSaNaat// AS.Utt.42.48/ pippalii maricakSaaravacaasaindhavazigrukaaH/ piSTaa rohitapittena ghnantyakSigatamaJjanaat// AS.Utt.42.49/ candanaM madhukaM maaMsii pippaliimaricotpalam/ saindhavaM caaJjanaM zreSThaM gavaaM pittena kalkitam// AS.Utt.42.50/ naktamaalaphalaM vyoSaM bilbamuulaM nizaadvayam/ puSpaM ca sauraasaM piSTamaJjanaM bastavaariNaa/ bhojavaitaraNoddiSTaM viSasuptaprabodhanam// AS.Utt.42.51/ vaariguJjaaphaloziiraM netrayorviSaduSTayoH/ aJjanaM vaariNaa piSTaM gaaruDaM garuDopamam// AS.Utt.42.52/ samudraphenaM maricaM kaNaasauviirakaaJjam/ cuurNaaJjanaM sasindhuutthaM viSopahatacakSuSaam// AS.Utt.42.53/ kapitthamaaMsaM sasitaakSaudraM kaNThagate viSe/ lihyaadaamaazayagate taabhyaaM cuurNapalaM nataat// AS.Utt.42.54/ viSe pakvaazayagate maJjiSThaarajaniidvayam/ pippaliiM ca samaM piSTvaa gavyapittena paayayet// AS.Utt.42.55/ pippaliinaagarakSaaraM navaniitena muurcchitam/ pravRddhe kaNThage dadyaacchleSmaNi pratisaaraNam// AS.Utt.42.56/ jayet saGkraamaNairaazu viSaM zirasi saMzritam/ dadyaadadhastaaddaSTasya muurdhni kaakapade kRte// AS.Utt.42.57/ kaakadakSazikhicchaagagavyamaahiSakaukkuTam/ bilvapramaaNaM maaMsaasnamuurdhvadaSTasya paadayoH/ viSaM saGkramate tatra nihanyaacchiighramanyathaa// AS.Utt.42.58/ tiikSNanasyaaJjanaante ca bhuurimaatraM pibet ghRtam/ viSaM hi netraM ruukSasya tiikSNairhanti samiiritam// AS.Utt.42.59/ vaamayeta tatazcainaM viSazeSopazaantaye/ zleSmalaM zleSmalairdaSTaM naabheruurdhvaM vizeSataH// AS.Utt.42.60/ dhaamaargavaH zakrayavaaH sarSapaa madanaM madhu/ saindhavaM vamanaM koSNaM viSe zleSmaazrayazrite// AS.Utt.42.61/ surasaM sarpavetaaliimiizvaraaM gaurasarSapam/ paTolanimbapatraM ca pibet sakSaudrasaindhavam// AS.Utt.42.62/ zukaahvaajaaliniidantiimadanekSvaakukauTajam/ kaalaa laaGgalikaa tiktaa vamanaM taNDulaaMbunaa// AS.Utt.42.63/ paittikaM paittikairdaSTamadho naabhervizeSataH/ viSe pittaazayagate paayayeta virecanam// AS.Utt.42.64/ saniiliiphaladaaM dantiiM payasaa mastunaathavaa/ zlakSNacuurNiikRtaM kumbhaM kvaathena traiphalena vaa/ kSiireNa vaa trivRcchyaamaasurasaaniiliniirajaH// AS.Utt.42.65/ piNDiitakaphalaM vyoSaM trivRdvellaM hariitakii/ virecanaM kaphapraaye lavaNaM muutrasamplutam// AS.Utt.42.66/ ghRtaaplutaM salavaNaM maarute niiliniiphalam// AS.Utt.42.67/ zayaanaH zayane chidre virecyo viSapiiDitaH/ muhuruttiSThato hyasya viSaM duuSayatenilam/ pibedvaanto virikto vaa yavaaguuM viSanaaziniim// AS.Utt.42.68/ viSe vaataazayagate sarpiSaH paanamiSyate/ aadyapazcimayoryacca proktaM viSaniSedhayoH// AS.Utt.42.69/ atha darviikRtaaM vege puurve visraavya zoNitam/ agadaM madhusarpirbhyaaM saMyuktaM tvaritaM pibet// AS.Utt.42.70/ dvitiiye vamanaM kRtvaa tadvadevaagadaM pibet/ viSaapahe prayuJjiita tRtiiyeJjananaavane// AS.Utt.42.71/ pibeccaturthe puurvoktaaM yavaaguuM vamane kRte/ SaSThapaJcamayoH ziitairdigdhasiktamabhiikSNazaH// AS.Utt.42.72/ paayayedvamanaM tiikSNaM yagaaguuM yathoditaam/ agadaM saptame tiikSNaM yuJjyaadaJjananasyayoH// AS.Utt.42.73/ kRtvaavagaaDhaM zastreNa muurdhni kaakapadaM tataH/ maaMsaM sarudhiraM tasya carma vaa tatra nikSipet// AS.Utt.42.74/ tRtiiye vaamitaH peyaaM vege maNDalinaaM pibet/ atiikSNamagadaM SaSThe gaNaM vaa padmakaadikam// AS.Utt.42.75/ aadyevagaaDhaM pracchaaya vege daSTasya raajilaiH/ alaabunaa haredraktaM puurvavaccaaagadaM pibet// AS.Utt.42.76/ SaSThe vegeJjanaM tiikSNamavapiiDaM ca yojayet/ anukteSu ca vegeSu kriyaaM darviikaroditaam// AS.Utt.42.77/ garbhiNiibaalavRddheSu mRdu vidhyet siraaJca na// AS.Utt.42.78/ tvaGmanohvaa nize vakraM rasaH zaarduulajo nakhaH/ tamaalaH kesaraM ziitaM piitaM taNDulavaariNaa/ hanti sarvaviSaaNyetadvajraM vajramivaasuraan// AS.Utt.42.79/ prapauNDariikaM kaTukaa devadaarusuvarcikaa/ kaalaanusaarii sthauNeyazaileyaghanapadmakam// AS.Utt.42.80/ kuTanneTalaapunnaaganatakuSThiiprayaGgukam/ lodhraguggulutaaliisapippaliisvarNagairikam// AS.Utt.42.81/ sinduvaaraH sitaH zuNThii dhyaamakaM lavaNottamam/ zlakSNacuurNiikRtaM zRGge nidadhyaanmaakSikadrutam// AS.Utt.42.82/ taarkSyastaarkSyopamaH paananaavanaabhyaJjanaaJjanaiH/ agadastakSakasyaapi viSavegaM nivartayet// AS.Utt.42.83/ lodhraM ziriiSaSuSpaaNi samaGgaa hiGgu reNukaaH/ kaNoSaNailaanepaalii vacaa yaSTii madhuutpalam// AS.Utt.42.84/ sinduvaarakamandaaramuulaM biijaM karaJjajam/ jyotiSmatii nataM kuSThaM zvetaa ca girikarNikaa// AS.Utt.42.85/ cuurNitaH kanyayaa kSaudragopittaabhyaaM ca vartitaH/ agado hanti sarpaakhukaNabhaM ca sRgaalajam// AS.Utt.42.86/ biDaalakaaNDacitrotthaM viSaM bhuutagrahaM jvaram/ apasmaaragrahonmaadagulmaajiirNaM viSuucikaam// AS.Utt.42.87/ bilvasya muulaM surasasya puSpaM phalaM karaJjasya nataM suraahvam/ phalatrayaM vyoSanizaadvayaM ca bastasya muutreNa susuukSmapiSTam// AS.Utt.42.88/ bhujaGgaluutonduruvRzcikaadyairviSuucikaajiirNagaajvaraizca/ aarttaan naraan bhuutavidharSitaaMzca svasthiikarotyaJjanapaananasyaiH// AS.Utt.42.89/ trivRdvizalyaa madhukaM nize lavaNapaJcakam/ maMjiSThaa tryuuSaNaM tadvat kalkayet sa mahaagadaH// AS.Utt.42.90/ maaMsiihareNutriphalaa muruGgii madhuyaSTikaa/ maMjiSTaa padmakaazokakuSThataaliisacandanam// AS.Utt.42.91/ sugandhikailaa kiNihii tvakpaTolii mRgaadinii/ bhaarGgii viDaGgaM paalindii paaThaa kroSTukamekhalaa// AS.Utt.42.92/ puSpamaaruSkaraM patraM saurasaM kramukaM puram/ pittaM nakulamaarjaaragodhaazalyakasuukaraat// AS.Utt.42.93/ pRSataaccitrapatraacca gozRGge puurvavat sthitaH/ yatra gehe na tatraahikiiTaadibhyo bhayodbhavaH// AS.Utt.42.94/ etena bheriipaTahaaH pataakaazca pralepitaaH/ aarSabheNa viSaM ghnanti sparzazravaNadarzanaiH// AS.Utt.42.95/ pralepaadyaizca nizzeSaM daMzaadapyuddharedviSam/ bhuuyo vegaaya jaayeta zeSaM duuSiiviSaaya vaa// AS.Utt.42.96/ viSaapaayenilaM kruddhaM snehaadibhirupaacaret/ tailamadyakulatthaamlavarjyaiH pavananaazanaiH// AS.Utt.42.97/ pittaM pittajvaraharaiH kaSaayasnehabastibhiH// AS.Utt.42.98/ samaakSikeNa vargeNa kaphamaaragvadhaadinaa// AS.Utt.42.99/ sitaa vaigandhiko draakSaa payasyaa madhukaM madhu/ paanaM samantrapuutaambuprokSaNaM saantvaharSaNam/ sarpaaGgaabhihate yuJjyaattathaa zaGkaaviSaardite// AS.Utt.42.100/ puutanopratakuuSmaaNDapizaacaadyaa naradviSaH/ hanyurauSadhaviiryaaNi rakSaakarmaNyavaaritaaH/ tasmaadrakSaaM prayuJjiita rakSogaNanivaariNiim// AS.Utt.42.101/ gomayena susammRSTe dhuupaagarusudhuupite/ gandhamaalyopahaaraadyairgRhe puujitadaivate// AS.Utt.42.102/ suutrakaaraan samabhyarcya zaGkaraastikakaazyapaan/ santarpya havyakavyaabhyaaM samiddhaananaladvijaan// AS.Utt.42.103/ praaGmukhaayopaviSTaaya viSaartaaya cikitsakaH/ uttaraabhimukho yuJjyaadvidyaaM mantraaNi bheSajam// AS.Utt.42.104/ samapramaaNairharitairdarbhaiH praagabhimantritaiH/ acchinnaagraiH samuulaizca kuryaattasyaapamaarjanam// AS.Utt.42.105/ braahmaadyai ragadairenaM nityamevaanulepayet/ saJjiivanaadiin paanaadau daMzalepe ca yojayet// AS.Utt.42.106/ puurNakumbhaM sakusumaM sarSapaan chaagalaM payaH/ zastraM duurvaaM madhu ghRtaM kuryaaddaSTasya muurddhataH/ evaM zaamyati saptaahaadviSamaatmavataH sataH// AS.Utt.42.107/ karketanaM marakataM vajraM vaaraNamauktikam/ vaiDuuryaM gardabhamaNiM picukaaM viSamuSTikaam// AS.Utt.42.108/ himavadgirisambhuutaaM somaraajiiM punarnavaam/ tathaa droNaM mahaadroNaM maanasiiM sarpajaM maNim/ viSaaNi viSazaantyarthaM viiryavanti ca dhaarayet// AS.Utt.42.109/ chatrii jharjharapaaNizca caredraatrau vizeSataH/ tacchaayaazabdavitrastaaH praNazyantibhujaGgamaaH// /iti dvicatvaariMzo+adhyaayaH/ atha tricatvaariMzo+adhyaayaH/ AS.Utt.43.1/ athaataH kiiTaviSapratiSedhaM naamaadhyaayaM vyaakhyaasyaasyaamaH/ iti ha smaahuraatreyaadayo maharSayaH// AS.Utt.43.2/ sarpaaNaameva viNmuutrazukraaNDazavakothajaaH/ doSairvyastaiH samastaizca yuktaaH kiiTaazcaturvidhaaH// AS.Utt.43.3/ kumbhiinasastuNDikerii zRGgii zatakuliirakaH/ ucciTiGgogninaamaa ca cicciTaaGgo mayuurakaH/ ahijorabhrakaabartazaarikaamukhavaidalaaH// AS.Utt.43.4/ zaraavakurdau paruSazcitraziirSo hi jaarakaH/ aSTaadazeti vaayavyaaH kiiTaa vaataprakopanaaH// AS.Utt.43.5/ kauNDinyakaH kaNabhako varaTii patravRzcikaH/ vinaasikaa braahmaNikaa vindulo bhramarastathaa// AS.Utt.43.6/ baahyakii picciTaH kumbhii varcaHkiiTorimedakaH/ dundubhiH padmakiiTazca makaraH zatapaadakaH// AS.Utt.43.7/ paJcaalaH paakamatsyazca suukSmatuNDotha gardabhiH/ kliitaH kRmizaraarii ca yazcaapyutklezakaH smRtaH/ caturviMzatiraagreyaaH kiiTaaH pittavikaaradaaH// AS.Utt.43.8/ vizvambharaH paJcazuSkaH paJcakRSNotha kokilaH/ sthairyakaH pracalaakazca vaTabhaH kiTibho jaTii// AS.Utt.43.9/ suuciimukhaH kRSNagodhaa dabhraH kaaSaayavaasikaH/ trayodazaite nirdiSTaaH saumyaaH zleSmaprakopaNaaH// AS.Utt.43.10/ tuGganaasazcipilakastaalako vaahakastathaa/ koSThaagaarii kRmikaro yazca maNDalapucchakaH// AS.Utt.43.11/ tuNDanaabhaH sarSapako madguliH zambukastathaa/ agnikiiTazca saGkiirNaa dvaadaza praaNanaazanaaH// AS.Utt.43.12/ daSTasyakiiTairvaayavyairdaMzastodarujolbaNaH/ aagneyairalpasaMsraavo daaharaagavisarpavaan/ pakkapiiluphalaprakhyaH kharjuurasadRzotha vaa// AS.Utt.43.13/ kaphaadhikairmandarujaH pakkodumbarasannibhaH/ sraavaaDhyaHsarvaliGgastudaMzaH syaatsaannipaatikaiH// AS.Utt.43.14/ vegaazca sarpavacchopho varddhiSNurvisraraktataa/ zirokSigauravaM muurcchaa bhramaH zvaasotivedanaa// AS.Utt.43.15/ sarveSaaM karNikaa zopho jvaraH kaNDuurarocakaH// AS.Utt.43.16/ vaatikaH pakSavaatena sparzaaddazati paittikaH/ mukhena zlaiSmikaH kiiTaH sarvathaa saannipaatikaH// AS.Utt.43.17/ daSTasya kaNabhaiH zopho visarpo vamathurjvaraH/ daMzazca karNikaakaaraH zyaavarakto viziiryate// AS.Utt.43.18/ trikaNTakaistu daSTasya naanaavarNotha vaa sitaH/ daMzo bhavecchvayathumaan moho bhedazca varcasaH// AS.Utt.43.19/ kRkalaaserddhacandraabhaH sraavavaat bhRzalohitaH/ daMzo raktaizcitaH sphoTaiH sazuulairdambhavodbhavaH// AS.Utt.43.20/ ekadaMSTraarpitaH piitaH kaNDuumaan daarduraH saruk/ daMzo daSTaH satRNnidro muurcchaavaan haritaM vamet// AS.Utt.43.21/ maatsyo daMzaH sarugdaahaH praagevokto jalaukasaam/ vizvambharakRto daMzaH zophakaNDuurujaanvitaH/ kaphodvamamatiisaaraM kurute koThajanma ca// AS.Utt.43.22/ piitaH zatapadiidaMzaH svedarugraagazophavaan/ atasiipuSpavarNo vaa piTakaavaan bhramagradaH// AS.Utt.43.23/ gRhagodhikayaa sghedatodazvayathudaahavaan/ kledii ca daMzo daSTasya hRspiiDaa granthisambhavaH// AS.Utt.43.24/ kaNDuumaan mazakairiiSacchvayathurmandavedanaH/ asaadhyakiiTasadRzamasaadhyamazakakSatam// AS.Utt.43.25/ praayeNa makSikaa netre dazanti zvayathuulvaNaH/ taddaMzo daahakaNDuumaaMstaasaaM tu sthaalikaaM tyajet/ tadRSTe piTakaa zyaavaa sraaviNii bhuuryupadravaa// AS.Utt.43.26/ rugvaan pipiilikaadaMzo vahnineva ca dahyate// AS.Utt.43.27/ jalabindunibhaiH sphoTairdaahakaNDuurujaanvitaiH/ yat gaatramaacitaM soSma tadvidyaadavamuutritam// AS.Utt.43.28/ vRzcikasya viSaM tiikSNamaadau dahati vahnivat/ uurdhvamaarohati kSipraM daMze pazcaattu tiSThati/ daMzaH sadyotiruk zyaavastudyate sphuTatiiva ca// AS.Utt.43.29/ te gavaadizakRtkothaddigdhadaSTaadikothataH/ sarpakothaacca sambhuutaa mandamadhyamahaaviSaaH// AS.Utt.43.30/ mandaaH piitaaH sitaaH zyaavaa rukSaaH karburamecakaaH/ romazaa bahuparvaaNo lohitaaH paaNDurodaraaH// AS.Utt.43.31/ dhuumrodaraastriparvaaNo madhyaastu kapilaaruNaaH// AS.Utt.43.32/ pizaGgaaH zabalaazcitraaH zoNitaabhaa mahaaviSaaH// AS.Utt.43.33/ agnyaabhaa dvyekaparyaaNo raktaasitasitodaraaH// AS.Utt.43.34/ tairdaSTaH zuunarasanaH stabdhagaatro rujaarditaH/ kharvaman zoNitaM kRSNamindriyaarthanasaMvidan// AS.Utt.43.35/ svidyan muurcchan vizuSkaasyo vihNalo vedanaaturaH/ viziiryamaaNamaaMsazca praayazo vijahaatyasuun// AS.Utt.43.36/ ucciTiGgastu vaktreNa dazatyabhyadhikavyathaH// AS.Utt.43.37/ saadhyato vRzcikaat stambhaM zephaso hRSTaromataam/ karoti sekamaGgaanaaM daMzaH ziitaambuneva ca// AS.Utt.43.38/ uSTravarNatayaa proktaH sa eva hyuSTradhuumakaH/ raatriko raatricaaraacca pRthak tu kaNabhaadiSu/ vikaarasaadhanaabhedaat bhedaaH santopi noditaaH// AS.Utt.43.39/ vaatapittottaraaH kiiTaa zlaiSmikaaH kaNabhonduraaH/ praayo vaatolbaNaviSaa vazcikaaH soSTradhuumakaaH// AS.Utt.43.40/ yatra yasyaiva doSasya liGgaadhikyaM pratarkayet/ tatra tasyauSadhaiH kuryaadvipariitaguNaiH kriyaam// AS.Utt.43.41/ hRtpiiDordhvaanilaH stambhaaH siraayaamosthi parvaruk/ ghuurNanodveSTanaM gaatrazyaavataa vaatike viSe// AS.Utt.43.42/ saMjJaanaazoSNanizvaasau hRdaahaH kaTukaasyataa/ maaMsaavadaraNaM zopho raktapittaM ca paittike// AS.Utt.43.43/ chardyarocakahRllaasaprasekotklezapiinasaiH/ sazaityamukhamaadhuryairvidyaacchraleSmaadhikaMviSam// AS.Utt.43.44/ piNyaakena vraNaalepastailaabhyaGgazca vaatike/ svedo naaDiipulaakaadyairbRMhaNazca vidhirhitaH// AS.Utt.43.45/ paittikaM stambhayet sekaiH pradehaizcaatiziitalaiH// AS.Utt.43.46/ lekhanacchedanasvedavamanaiH zlaiSmikaM jayet// AS.Utt.43.47/ kiiTaanaaM triprakaaraaNaaM traividhyena kriyaa hitaa// AS.Utt.43.48/ ssvedaalepanasekaaMstu koSNaan praayovacaarayet/ anyatra muurcchitaaddaMzapaakataH kothatopi vaa// AS.Utt.43.49/ nRkezaaH sarSapaaH piitaa guDo jiirNazca dhuupanam/ viSadaMzasya sarvasya kaazyapaH paramabraviit// AS.Utt.43.50/ viSaghnaM ca vidhiM sarvaM kuryaat saMzodhanaani ca// AS.Utt.43.51/ saadhayet sarpavaddaSTaan viSograiH kiiTavRzcikaiH// AS.Utt.43.52/ taNDuliiyakatulyaaMzaaM trivRtaaM sarpiSaa piben/ yaati kiiTaviSaiH kampaM na kailaasa ivaanilaiH// AS.Utt.43.53/ kSiirivRkSatvagaalepaH zuddhe kiiTaviSaapahaH/ muktaalepo varaH zophatodadaahajvarapraNut// AS.Utt.43.54/ vacaa hiGguviDaGgaani saindhavaM gajapippalii/ paaThaaprativiSaavyoSaM kaazyayena vinirmitam/ dazaaGgamagadaM piitvaa sarvakiiTaviSaM jayet// AS.Utt.43.55/ aikadhyaM kiiTaviSajinmahaasnehaM payo madhu/ zikhikukkuTajaiH picchaiH satailalavaNottamaiH/ dhuupo hanti kRtaH ziighraM kiiTavRzcikajaM viSam// AS.Utt.43.56/ viSe kaNabhaje kuryaadunduroktamupakramam/ ziriiSabiijaM maNDuuke lepaH snukkSiirakalkitam/ madhu trikaTukaM zvetapiNDaamuulaM ca matsyaje// AS.Utt.43.57/ vacaaM vaMzatvacaM paaThaaM nataM surasamaJjariim/ dve bale naakuliiM kuSThaM ziriiSaM rajaniidvayam// AS.Utt.43.58/ guhaamatiguhaaM zvetaamajagandhaaM zilaajatu/ kattRNaM kaTabhiikSaaraM gRhadhuumaM bhanazzilaam// AS.Utt.43.59/ rohiitakaM ca pittena kalkayet sa varo+agadaH/ vizvambharaadiSvaalepanaavanaaJjanapaanataH// AS.Utt.43.60/ svarjikaajazakRtkSaaraH surasaH saakSipiiDakaH/ madiraamaNDasaMyukto hitaH zatapadiiviSe// AS.Utt.43.61/ kapitthamakSipiiDorkabiijaM trikaTukaanvitam/ karaJjo dve haridre ca gRhagodhiiviSaapahaH// AS.Utt.43.62/ kaakaaNDayuktaH sarveSaaM viSaaNaaM taNDuliiyakaH/ prazasto barhiNoNDena tadvadvaayasapiilukaH// AS.Utt.43.63/ tagaraM naagaraM naagakesaraM maricaani ca/ prayuktaM paanalepaabhyaaM makSikaaviSanaazanam// AS.Utt.43.64/ sitaasite ca lavaNe maricaM ca sanaagaram/ phaNijjakarasopetaM varaTiinaaM viSaapaham// AS.Utt.43.65/ sadyo vRzcikajaM daMzaM cakratailena secayet/ vidaarigandhaasiddhena kavoSNenetareNa vaa// AS.Utt.43.66/ lavaNottamayuktena sarpiSaa vaa punaH punaH/ siJcetkoSNaaranaalena sakSiiralavaNena vaa/ upanaaho ghRte bhRSTaH kalkojaajyaaH sasaindhavaH// AS.Utt.43.67/ aadaMzaM sveditaM cuurNaiH pracchaaya pratisaarayet/ rajaniisaindhavavyoSaziriiSaphalapuSpajaiH// AS.Utt.43.68/ maatuluGgaamlagomuutrapiSTaM ca surasaagrajam/ lepaH sukhoSNazca hitaH piNyaako gomayopi vaa// AS.Utt.43.69/ paane sarpirmadhuyutaM kSiiraM vaa bhuurizarkaram/ guDodakaM vaa suhimaM caaturjaatakavaasitam// AS.Utt.43.70/ palaazabiijaM zuulaghno leporkakSiirabhaavitam/ paaraavatazakutpathyaa tagaraM vizvabheSajam/ biija puurarasonmizraM varo+ayaM vRzcikaagadaH// AS.Utt.43.71/ manohnaa saindhavaM hiGgu maalatiipallavaani ca/ gozakRdrasapiSTeyaM guTikaa vRzcikaardite// AS.Utt.43.72/ lazuno maricaM hiGgu surasaM vizvabheSajam/ arkakSiireNa guTikaa vRzcikaarditazaGkarii// AS.Utt.43.73/ sazaivaloSTradaMSTraa ca hanti vRzcikajaM viSam// AS.Utt.43.74/ hiGgunaa haritaalena maatuluGgarasena ca/ lepaaJjanaabhyaaM guTikaa paramaM vRzcikaapahaa// AS.Utt.43.75/ karaJjaarjunazeluunaaM kaTabhyaaH kuTajasya ca/ ziriiSasya ca puSpaaNi mastunaa daMzalepanam// AS.Utt.43.76/ pippaliiM maricaM yaSTiM zvetaaM surasamaJjariim/ sahadevaamapaamaargaM taNDuliiyaM ca kalkayet/ kutalakSaaratoyena lepo+aliviSanaazanaH// AS.Utt.43.77/ yo muhyati prazvasiti pralapatyugravedanaH/ tasya pathyaanizaakRSNaamaJjiSThaativiSoSaNam/ saalaabuvRntaM vaartaakarasapiSTaM pralepanam// AS.Utt.43.78/ aadaMze yasya kaNDuuHsyaat kothaH koThaM ca daaruNam/ tasya lepastrikaTukaM yavakSaarokSipiiDakaH// AS.Utt.43.79/ paaraavatazakRtkaantaasvarjjikaagnihareNavaH/ rasena maatuluGgasya kSiireNaarkasyavaa drutaaH// AS.Utt.43.80/ hRdayaM piiDyate yasya muurcchaa cimicimaayanam/ dantauSThadaMzo romNaaM ca harSastasya nivartate/ vego viSasya paJcaahaannaiva vaa kriyayaa vinaa// AS.Utt.43.81/ tatra kurviita daMzasya lepanaM mastukalkitaiH/ zvetapaaTalyativiSaaharidraahariNiinataiH/ bilvamuulayavakSaarasuukSmamaagadhikaayutaiH// AS.Utt.43.82/ utkRtyata ivaadaMzaH zuunaH klinno hatacchaviH/ jambuuphalanibhaM raktaM kuujan vamati veSTate// AS.Utt.43.83/ indriyaarthaM na jaanaati prasvidyati ca yo muhuH/ svarjikaakuSThatagaranaakuliipiilupippaliiH/ bRhatiiM caacchasurayaa tasya piSTvaa vilepanam// AS.Utt.43.84/ sarvatra cograaliviSe paayayenmadhusarpiSii/ vidhyet siraaM vidadhyaacca vamanaaJjananaavanam/ uSNasnigdhaamlamadhuraM bhojanaM caanilaapaham// AS.Utt.43.85/ naagaraM gRhakapotapuriiSaM biijapuurakaraso haritaalam/ saindhavaM ca vinihantyagado+ayaM lepato+alikulajaM viSamaazu// AS.Utt.43.86/ ante vRzcikadaSTaanaaM samudiirNe bhRzaM viSe/ viSeNaalepayeddaMzaM sthaavareNa yathocitam// AS.Utt.43.87/ kriyeyamucciTiGgepi pratilomaM ca paaMsubhiH/ udvartanaM sukhaamloSNaistathaa pracchaadanaM ghanaiH// AS.Utt.43.88/ kuTajasya phalaM kuSThaM maalatii phalinii natam/ tiktekSvaakuzca piSTaani paanapnadhdmanaadibhiH// AS.Utt.43.89/ vRzcikonduruluutaanaaM sarpaaNaaM ca viSaapaham/ samaanamamRtenedaM garazeSaM ca naazayet// AS.Utt.43.90/ arkasya dugdhena ziriiSabiijaM trirbhaavitaM pippalicuurNamizram/ eSo+agado hanti viSaaNi kiiTabhujaGgaluutonduruvRzcikaanaam// /iti tricatvaariMzo+adhyaayaH/ atha catuzcatvaariMzo+adhyaayaH/ AS.Utt.44.1/ athaato luutaapratiSedhaM naamaadhyaayaM vyaakhyaasyaamaH/ iti ha smaahuraatreyaadayo maharSayaH// AS.Utt.44.2/ vizvaamitraaya ruSTasya vasiSThasya lalaaTajaaH/ svedalezaaH smRtaa luutaa luune ye patitaastRNe// AS.Utt.44.3/ khaaNDave dahyamaanaanaamasuraaNaaM zariirataH/ ye sphuliGgaa vinizceruste luutaa iti kecana// AS.Utt.44.4/ anye vadanti bhuktasya duSTasyaannasya muurcchanaat/ sambhavanti viSasphoTaa ye luutaaH kiiTalakSaNam/ yathaasvaM dhaarayantaste luutaaH kiiTaazca saMjJitaaH// AS.Utt.44.5/ tatra ghoratamaa luutaa bhidyante taa api tridhaa/ takSNimadhyaavaratvena ghnanti vaazvacikitsitaaH/ saptaahena dazaahena pakSeNa ca paraM kramaat// AS.Utt.44.6/ kapilaagnimukhii piitaa padmaa muutraa sitaasitaa/ aagneyyaH svedajaaH sapta luutaaH pittavikaaradaaH// AS.Utt.44.7/ paaNDuraa raktapadikaa bhRGgaa piGgaa trimaNDalaa/ puutirviiraaNDajaaHsapta saumyaaH zleSmavikaaradaaH// AS.Utt.44.8/ kumudaalaviSaa raktaa zcitraa santaa nimecakaa/ kasanaa codbhidaaH sapta vaayavyaa vaayurogadaaH// AS.Utt.44.9/ kaakaaNDyeNapadii laajaa vaidehii jaalinii tathaa/ maalaaguNaa suvarNaa ca mizraaH saptopapaadikaaH// AS.Utt.44.10/ vyaapnuvantyaazu gaatraaNi jvalatpaavakasannibhaaH/ sannipaatakRto+asaadhyaaH saadhyaaH kRcchreNacetaraaH// AS.Utt.44.11/ taa dazanti site pakSe+asite sandhau sadaiva ca// AS.Utt.44.12/ daMzaH saamaanyatastaasaaM dadrumaNDalasannibhaH/ sito+asito+aruNaHpiitaHzyaavo vaa mRdurunnataH// AS.Utt.44.13/ madhye kRSNo+athavaa zyaavaH paryante jaalakaavRtaH/ visarpavaaJchophayutastapyate bahuvedanaH// AS.Utt.44.14/ jvaraazupaakavikledakothaavadaraNaanvitaH/ kledena yatspRzatyaGgaM tatraapi kurute vraNam// AS.Utt.44.15/ zvaasadaMSTraazakRnmuutrazukralaalaanakhaartavaiH/ aSTaabhirudvamantyetaa viSaM vaktraadvizeSataH// AS.Utt.44.16/ zvaasena daMzaH sahasaa zuuyate jvaradaahavaan/ daMSTraakRtastuugrataro vivarNaH kaThitaH sthiraH// AS.Utt.44.17/ gambhiirazophavastodavedanaadaahasaMyutaH/ durgandhii zakRtaa daahakaNDuucimicimaanvitaH// AS.Utt.44.18/ pacyate caazu pakvazca paaNDuH piiluphalopamaH/ muutreNa raktaparyanto madhye kRSNo viziiryate// AS.Utt.44.19/ aavartasadRzaH zuunaH puutiH sarpati dahyate/ zukreNa granthisaMsthaanaH kaThinastiivravedanaH// AS.Utt.44.20/ alpamuulolparukvoTho laalayaa kaNDuro mRduH/ nakhena coSapiTakaakaNDuudhuumaayanaanvitaH/ kiMzukodaravarNastu rajasaa caJcumaalavaan// AS.Utt.44.21/ luutaa naabherdazantyuurdhvamuurdhvaM caadhazca kiiTakaaH/ tadduuSitaM ca vastraadi dehe pRktaM vikaarakRt// AS.Utt.44.22/ dinaardhaM lakSyate naiva daMzo luutaaviSodbhavaH// AS.Utt.44.23/ suuciivyadhavadaabhaati tatosau prathame+ahani/ avyaktavarNaH pracalaH kiJcit kaNDuurujaanvitaH// AS.Utt.44.24/ dvitiiye+atyunnatonteSu piTakairiva caacitaH/ vyaktavarNo nato madhye kaNDuumaan granthisannibhaH// AS.Utt.44.25/ tRtiiye sajvaro romaharSakRdraktamaNDalaH/ zaraavaruupastodaaDhyo romakuupeSu saasravaH// AS.Utt.44.26/ mahaaMzcaturthe zvayathustaapazvaasabhramapradaH// AS.Utt.44.27/ vikaaraan kurute taaMstaan paJcame viSakopajaan/ SaSThe vyaapnoti marmaaNi saptame hanti jiivita// AS.Utt.44.28/ viSamityatitiikSNaanaamitare vibhajedataH// AS.Utt.44.29/ viSaM zaamyati sarvaasaamekaviMzatiraatrataH// AS.Utt.44.30/ daMzaH pittaatmako daahatRTsphoTajvaradaahavaan/ sazophaH kaThinaH paaNDuH kaNDuumaan zlaiSmikolparuk/ vaatikaH paruSaH zyaavaH parvabhedaadirukkaraH// AS.Utt.44.31/ sarpajJaanoditairliGgairddoSodrekaM ca lakSayet// AS.Utt.44.32/ tridoSaaH praayazaH sarvaa luutaaH pittakaphaadhikaaH// AS.Utt.44.33/ praaNaantikiiSu hRnmohazvaasahidhmaazirograhaaH/ zvetaasitaaH piitaraktaaH piTakaaH zvayathuudbhavaH// AS.Utt.44.34/ veputhurvamathurdaahastRDaandhyaM vakranaasataa/ zyaavoSThavaktradantatvaM pRSThagriivaavabhaJjanam/ pakvajambuusavarNaM ca daMzaat sravati zoNitam// AS.Utt.44.35/ athaazu luutaadaSTasya zastreNaadaMzamuddharet/ dahet jaaMbavoSThaadyairna tu pittottaraM dahet// AS.Utt.44.36/ karkazaM bhinnaromaaNaM marmasandhyaadisaaMzritam/ prasRtaM sarvato daMzaM na chindiita dahet vaa// AS.Utt.44.37/ lepayeddagdhamagadairmadhusaindhavasaMyutaiH/ suziitaiH secayeccaanu kaSaayaiH kSiirivRkSajaiH// AS.Utt.44.38/ sarvatopaharedraktaM zRGgaadyaiH sirayaapi vaa/ srute rakte pariiSeko ghRtakSiiraadibhirhitaH// AS.Utt.44.39/ prapauNDariikaddriiberasaarivoziirajiivakaaH/ lodhracandanajiivantiimaJjiSThaasarjavaJjulaaH// AS.Utt.44.40/ mRNaalabisazaivaalakumudotpalagairikaaH/ nyagrodhodumbaraazvatthaniculaplakSavetasaaH// AS.Utt.44.41/ samaGgaapaaTaliigundraakaakoliizataparvikaaH/ ziriiSadhaatakiimuurvaavidaariipadmakiMzukaaH// AS.Utt.44.42/ zRGgaaTakaM kozavatiivaayasiisomaraajayaH/ madhukaaMzumatiimuurvaa yathaalaabhaM samaahRtaaH/ zastaH paryuSito lepaH saghRtaH paittike varNe// AS.Utt.44.43/ zyaamaadvayanizaamustaanakharaasnaamahaasahaaH/ vaasaapattaGgasuvahaanaakuliigirikarNikaaH// AS.Utt.44.44/ sarpagandhaayavaphalaanirguNDyazmantakasthiraaH/ zukaakhyaa mahiSakraantaa kuSThendrayavakuGkumam// AS.Utt.44.45/ karaviiraagarunataM sugandhaa sinduvaarakam/ aasphoTagundraa ca hitaa pralepaH zlaiSmike viSe// AS.Utt.44.46/ bimbiividulabandhuukakovidaarapalaazakaaH/ suvahaariSTakabraahmiiguDuuciivizvasairyakaaH// AS.Utt.44.47/ siddhaarthakaa devadaaru viDaGgaaniindravaaruNii/ zataavariilaaGgalikiiraajavRkSapunarnavaaH// AS.Utt.44.48/ jiivantii vaayasii bhaarGgii katakendrayavaarjunaaH/ misivyaaghrapadiisiMhapucchiimaNDalaparNikaaH// AS.Utt.44.49/ zvadaMSTraa kolabRhatii revatii zvetapuSpikaa/ prapunnaaTaH kuravakaH pralepo vaatike viSe// AS.Utt.44.50/ sarvatraiva ca zasyante bodhizleSmaatakaakSakaaH// AS.Utt.44.51/ udiirNadoSaan balino viSe mahati vaabhayen/ kaakaNDakiikozavatii lodhrendrayavasaindhavaiH// AS.Utt.44.52/ paTolapatramaricakaraghaaTapriyaGgubhiH/ kRSNaazukanasaaniipanimbasaptaahvayaSTibhiH// AS.Utt.44.53/ virecayecca triphalaatrivRttrikaTusaindhavaiH/ sadantiipuugamRdviikaa viDaGgairathavaa pacet/ ebhiH palaardhikaiH prasthaM samabraahmiirasaM ghRtaat// AS.Utt.44.54/ paJcamuulazRtaM kSiiraM toyaM vaa zodhanauSadhaiH/ yathaasvaM kalkitairyuktaM pRthagdadyaadvirecanam// AS.Utt.44.55/ pippaliipippaliimuulazuNThiindrayavasaindhavaiH/ paaThaajamodaayaSTyaahvamustaasarSapadaarubhiH// AS.Utt.44.56/ laghunaa paJcamuulena saralena ca saadhitaa/ peyaa saMsarjane yojyaa saghRtaa viSanaazinii// AS.Utt.44.57/ aadhmaanahidhmaazvaaseSu pRSThagriivaavabhaJjane/ saGkocastambhakampeSu zuuleSvardhaavabhedake// AS.Utt.44.58/ vaatarogeSu caanyeSu parvabhedaarditaadiSu/ eraNDavilvasaralacirivilvaarkapaaTaliiH// AS.Utt.44.59/ zigrupaaThaa kuzavRSaM vidulaM ca jale pacet/ kaniiyaH pazcamuulaM ca tasmin maNDaM pacet ghRtaat// AS.Utt.44.60/ dviguNe tulyagokSiire piSTairyaSTiinizaanataiH/ suraahvavellasaralazataahvaalodhragairikaiH// AS.Utt.44.61/ payasyaakuSThaagaaGgeyiikRSNaamadanasaindhavaiH/ bastau pratyaagatezniiyaat paJcamuulaanvitaiH rasaiH// AS.Utt.44.62/ naavanaM gaurave zophe laalaasraave hanugrahe/ girikarNii phalasaro bandhuukaM kiNihii sitaa// AS.Utt.44.63/ SaDgranthaalazunavyoSabRhatiivellasaindhavam/ apaamaargaphalaM bhaarGgii naakulii sarpagandhikaa// AS.Utt.44.64/ zyaamaa yavaphalaa biijaM phaNijjakaziriiSayoH/ vaartaakarasapiSTaani nasyaM viSaharaM param// AS.Utt.44.65/ viriktazirasazcaasya sarpirmaNDonu naavanam// AS.Utt.44.66/ netroparodhazvayathukaNDuunidraasamaagame/ vacaamanohvaatrikaTutriphalaalodhragairikaaH// AS.Utt.44.67/ zaGkho niilotpalaM taamraM hema pravaalakam/ jiivantii lazunaM kuSThaM katakaM maarkavaM natam// AS.Utt.44.68/ prapaiNDariikaM madhukaM karaJjaphalasaindhavam/ nize phaNijjakaM tutthaM srotoJjanarasaaJjane/ meSazRGgayaazca kusumaM piSTaM govaariNaaJjanam// AS.Utt.44.69/ surasaprasavavyoSavilvamuulasuraahvayam/ haridraa chaagaliimuutraM luutaakiiTaghnamaJjanam// AS.Utt.44.70/ ziriiSapadmakoziirapaaTaliisinduvaarakam/ kSiirizuGganatodiicyasaarivaakuSThacandanam// AS.Utt.44.71/ zelusvarasapiSToyamagado naavaneJjane/ paane pralepe seke ca luutaasu paramaM hitaH// AS.Utt.44.72/ payasyaa madhumRdviikaazvadaMSTraakSiiramoraTaaH/ gojiividaariiyaSTyaahvamadhukaani ca tadguNaH// AS.Utt.44.73/ tathaa ziriiSakusumaM candralekhodbhavaM phalam/ suraalaa kaTabhii jaatiH zvetaa ca girikarNikaa// AS.Utt.44.74/ tadvacca yuJjyaattagarakuSThanaagabalaabalaaH// AS.Utt.44.75/ haridraayugalaM naagadantii lodhraM ca zaabaram/ ziriiSapuSpaM tagaraM sahadevaa zataavarii// AS.Utt.44.76/ punarnavaa naagabalaa sarpagandhaa kuTannaTam/ gavaadanii dantazaThasomavalkenduraajayaH/ viSeSu sarveSvagadaH sakSaudraH sarvakarmakRt// AS.Utt.44.77/ sarpaakSii candanaM vakraM mRgaakSii gandhanaakulii/ elaa mahaasugandhaa ca bastamuutreNa kalkitaH/ lepe paane ca luutaasu naanena sadRzogadaH// AS.Utt.44.78/ kaTabhiimuulatagarasamaGgodavadaarubhiH/ bRhatiidvayagaaGgeyiirocanaacandanairghRtam// AS.Utt.44.79/ siddhaM caturguNakSiiraM paanaabhyaJjanayorhitam/ luutaakaNabhakiiTaanaaM viSe paramadaaruNe// AS.Utt.44.80/ nivRtte daahazophaadau karNikaaM paatayedvraNaat// AS.Utt.44.81/ kusumbhapuSpaM godantaH svarNakSiirii kapotaviT/ trivRtaa saindhavaM dantii karNikaapaatanaM tathaa// AS.Utt.44.82/ haridraa gugguluH kiNvaM vaMzalekhaH kapotaviD/ tadvacca saindhavaM kuSThaM dantiikaTukadaugdhikam/ raajakrozaatakiimuulaM kiNvo vaa mathitodbhavaH// AS.Utt.44.83/ karNikaapaatasamaye bRMhayeta viSaapahaiH// AS.Utt.44.84/ Rtukaale ca luutaanaaM yaavantaH zukravindavaH/ dehe patanti taavatyo jaayante karNikaaH samam// AS.Utt.44.85/ godantadantii trivRtaa haridre saindhavaM tilaaH/ madhukaM nimbapatraaNi ghRtaM ca vraNazodhanam// AS.Utt.44.86/ kaantaaviDaGgakhadiranimbakampillakaambudaiH/ sarjailaadhaatakiilohaiH siddhaM sarpirvraNaapaham// AS.Utt.44.87/ ziriiSakaTabhiizelukSiirivRkSaarjunatvacaH/ kalkacuurNapariiSekaiH kiiTaluutaavraNaapahaaH// AS.Utt.44.88/ zataahvaalodhrakaasiisadaarviijambvasthirocanaaH/ hariitakii puugaphalaM cuurNoyaM vraNaropaNaH// AS.Utt.44.89/ laakSaa rajanyau maJjiSThaa haritaalaM manazzilaa/ sarpirmadhu ca lepoyaM tvagvizuddhikaraH param// AS.Utt.44.90/ romasaJjananaM kuryaadyaduktaM vraNasaadhane// AS.Utt.44.91/ snehakaaryamazeSaM ca sarpiSaiva samaacaret/ viSasya vRddhaye tailamagneriva tRNolapam// //iti catuzcatvaariMzo+adhyaayaH// atha paJcacatvaariMzo+adhyaayaH/ AS.Utt.45.1/ athaataH pratyekaluutaapratiSedhaM naamaadhyaayaM vyaakhyaasyaamaH/ iti ha smaahuraatreyaadayo maharSayaH// AS.Utt.45.2/ aadaMze piTakaa taamraa bhavet kapilayaa sthiraa/ lasiikaa romakuupeSu daaho+akSNo muurdhni gauravam// AS.Utt.45.3/ paananasyaaJjanaalepasekeSvatra prayojayet/ nizaapadmakakuSThailaakaraJjakakubhatvacaH// AS.Utt.45.4/ sthiraarkaparNyapaamaargabraahmiijvalananaakuliiH/ athavaa kuSThapattaGganakhajoGgakakuGkumam// AS.Utt.45.5/ agnimukhyaatiruksphoTaH sambhavatyagnidagdhavat/ agnijvaalaasamaanena prasvidyati viSoSmaNaa// AS.Utt.45.6/ tRDdaahakampamuurcchaavaan pittaasramatisaaryate/ yojayet puurvavattatra pratyaakhyaaya tvaraanvitaH// AS.Utt.45.7/ kuSThalaamajjakoziiramadhuukaM madhukaM madhu/ laabhataH ziitaviiryaaNi taaliisaM gopakanyakaam// AS.Utt.45.8/ piitayaa piitaviNmuutradaMzakledaakSidarzanam/ muurcchaacchardiMziroduHkhajvaraarocakazuulavaan// AS.Utt.45.9/ tatreSTaaH kaTabhoziiramuJjaavaJjulapadmakaaH/ vaMzakaazaarjunakuzaaH ziriiSakiNihiitvacaH/ athavaa vanyabaalhiikakuSThakesarajoGgapham// AS.Utt.45.10/ padmaabhaH padmayaa sphoTo bhinno+abhinnaH punarbhavet/ klidyatyaazu sravatyuSNaM kledaM sparze+atirukkaraH// AS.Utt.45.11/ tatra padmotpalaannaalo himavetasavaJjulaaH/ samRNaalaaH sakumudaaH sakSaudraghRtazarkaraaH// AS.Utt.45.12/ puutirmuutraviSaadaMzo visarpii kRSNazoNitaH/ zvaasakaasajvaracchardiMmuurchaadaahabhramaanvitaH// AS.Utt.45.13/ manazzilaalamadhukamadhuukotpalacandanam/ kuSThaalaamajjakoziirapadmakaM tatra bheSajam// AS.Utt.45.14/ aadaMze zvetayaa zvetaa piTakaa bhRzakaNDulaa/ daahamuurchaajvararujaavisarpakledakaariNii// AS.Utt.45.15/ tatreSTaaH ziitaraasnailaahareNunalavaJjulaaH/ kuSThamaaMsiinatoziirakaantaadhyaamakapadmakaaH// AS.Utt.45.16/ aadaMzaH kRSNayaa kRSNo viGgandhiH kledazophavaan/ utthaapyate kRSNamasRgduSTaM tatra ca bheSajam/ mahaasugandhaa sarpakSii vakrailaa gandhanaakulii// AS.Utt.45.17/ zuunaH paaNDuurayaa daMzaH zopho vaktrasya gauravam/ jvaro vighuurNanaM jRmbhaa ziroruk tatra bheSajam/ muulaM vaaruNapuSpaayaa rocanaa gozakRdrasaH// AS.Utt.45.18/ aapaaNDupiTako daMzaH zophavaan raktapaadayaa/ asrasruttatra naladasevyodiicyahimaM madhu// AS.Utt.45.19/ bhRGgaabho bhRGgayaa daMzaH piTakaa daaharukkarii/ koThaizca ciiyate gaatraM tatra zastaM bhiSagjitam/ aGkolasaaraH phalinii gavaaM pittaM misirgadaH// AS.Utt.45.20/ piGgayaa vahnidagdhaabho daMzaH sphoTo bahusrutiH/ tiibrazophajvararujaahRtpiiDaadaahatRGyutaH// AS.Utt.45.21/ tatraagadaH sitaa gundraa mallikaa madhukotpalam/ jiivaMkaH kSiiriNaaM zuGgaa dvihimaM naagakesaram// AS.Utt.45.22/ trimaNDalaayaa bahalo daMzaH kRSNaM sravatyasRk/ arucirnetrayordaahaH kaluSasrutidRSTitaa// AS.Utt.45.23/ vividhairmaNDalaizcaasya zariiramupaciiyate/ tatraarkamuuladvinizaasuraalaapRzniparNikaaH/ dadhitthanaakuliibraahmiijyotiSmatyo hito+agadaH// AS.Utt.45.24/ aadaMzaH puutigandhaayaa visarpakledadaahavaan/ alajiisannibho rugvaan vibaddhapiTakaacitaH// AS.Utt.45.25/ bhaarGgiinidigdhikaanimbapaaTaliisinduvaarakam/ duurvaa haridre vaasaa ca puutigandhaaviSaapaham// AS.Utt.45.26/ citramaNDalavaan daMzaH piTakaajaalakaavRtaH/ viiraayaa muurdharuk ziitajvaraannadveSasaMyutaH// AS.Utt.45.27/ haridre naladaM kuSThamelaa surasamaJjarii/ tagaraM ca zvapittena piSTaM viiraaviSaapaham// AS.Utt.45.28/ daMzaH kumudayaa daahasphoTasphuraNatodavaan/ picchilakledavisraavii sazvaasassagalagrahaH/ pratyaakhyaayaatra kurviita saamaanyoktaM kriyaakramam// AS.Utt.45.29/ bhavantyalaviSaadaMze piitalohitamaNDalaaH/ piTakaaH sarSapaprakhyaastaaluzoSo rujaa jvaraH// AS.Utt.45.30/ chardirdaahaH ziraHkampastatra sevyaH samaakSikaH/ sakaasiisakahriiberaH sapippalivaTaaGkuraH// AS.Utt.45.31/ raktaanto raktayaa daMzaH sapaaNDupiTakaajvaraH/ zvetotisaaraH zvasanaM daahaH kledaH sazoNitaH/ zastaM zelvarjunaamraataattvaGmuulaM sinduvaarataH// AS.Utt.45.32/ aadaMze citrayaa raktaa piTakaa visRtaa sthiraa/ parvabhedazirastaapajvarazophaa visarpiNii// AS.Utt.45.33/ bhinnaa kRSNatvamabhyeti piitaasraavaa mahaavraNaa/ tatreSTaaH kuSThanaladaziriiSanalareNukaaH// AS.Utt.45.34/ daMze ca santaanikayaa zuulamaakulataazruNaH/ pradaraakSepakau tatra kesaraM kSiiriNaaM tvacaH/ aamrasya sinduvaarasya muulamazmantakasya ca// AS.Utt.45.35/ piTakaa mecakaa daMzamadhye jatukaNopamaa/ jvaraH zophotra vaaruNyaaM rocanaa rajaniidvayam// AS.Utt.45.36/ raajiimaan kasanaadaMzaH ziroruk zvaasakaasavaan/ ziitapicchilaraktasrudraktokaM tatra meSajam// AS.Utt.45.37/ paaNDurakto+atirugdaMzaH kaakaaNDyaaH smRtimoSakRt/ hidhmaa zvasanatRNmuurcchaa nidraakSepakahRdgadaaH// AS.Utt.45.38/ raktaantarstveNapaadaayaa daMzaH kRSNatilaakRtiH/ daahamohaagniviisarpatRGvamizvaasakaasavaan// AS.Utt.45.39/ puutiH zyaavotiruk saasRgaadaMzo laajavarNayaa/ ziitajvarasamutthaano daahamuurchaatisaaravaan// AS.Utt.45.40/ agnidagdhanibho daMzo vaidehyaa bhRzavedanaH/ gambhiiraH sajvarastiikSNamoho hRdayapiiDanam// AS.Utt.45.41/ uurdhvaraajiicito daMzo jaalinyaastiivrazopharuk/ udiirNatRGbhramazvaasastambhamohavidiiryate// AS.Utt.45.42/ rakto maalaaguNaadaMzo dhuumagandhiH sapiivraruk/ diiryate paarzvatastaistaiH saMrabdhairmaNDalairyutaH// AS.Utt.45.43/ antardaaho bahiH zaityamaadhmaanaM muutrakRcchrataa/ muurcchaapralaapaatiisaarajvaraaH praaNaantakaariNaH// AS.Utt.45.44/ dhmaataH sauvarNikaadaMzaH syandate matsyagandhikaH/ zirokSirugjvaraH kaasastRNaa zopho vamirbhramaH// AS.Utt.45.45/ aasaadhyaanaamapi hitaM pratyaakhyaayaazu yojayet/ doSocchraayavizeSeNa chedadaahaadivarjitam// AS.Utt.45.46/ kapilaa tatra naasaayaamagnirdazati jatruNi/ piitaa tu gaNDayoH padmaa dakSiNaaMsetha kakSayoH// AS.Utt.45.47/ luutaa muutraviSaa zvetaa cibuke kaalikaakSiNi/ paaNDuraa dakSiNaskandhe karayo raktapaadikaa// AS.Utt.45.48/ vaamapaarzve dazet bhRGgaa vaamaaMse piGgalaa dazet/ trimaNDalodare puutiH pRSThe viiraa tu dakSiNe// AS.Utt.45.49/ baahau naabhyaaM kumudikaa vaamaskandhe+alasaMjJitaa/ kaNThe raktaa lalaaTe tu citraa santaanikauSThayoH// AS.Utt.45.50/ mecakaa muurdhni kasanaaddhastayoH kakSamuulayoH/ kaakaaNDyeNii tu hRdaye laajavarNaa stanaantare// AS.Utt.45.51/ baahusandhiSu vaidehii luutaapaaGge tu jaalinii/ maalaaguNaakhyaa griivaayaaM sauvarNii karNamuulayoH// AS.Utt.45.52/ iti kSetraaNi niyataanyatyudiirNaviSaaH punaH/ parakSetrepi vartante raajaanotibalaa iva// //iti paJcacatvaariMzo+adhyaayaH// atha SaTcatvaariMzo+adhyaayaH/ AS.Utt.46.1/ athaato muuSikaalarkapratiSedhaM naamaadhyaayaM vyaakhyaasyaamaH/ iti ha smaahuraatreyaadayo maharSayaH// AS.Utt.46.2/ laalanazcapalaH putro hasirazcikiro+ajinaH/ kaSaayadantaH kulakaH kokilaH kapilo+asitaH// AS.Utt.46.3/ aruNaH zabalaH zvetaH kapotaH palitonduruH/ cucchundaaro rasaalaakhyo dazaaSTau ceti muuSikaaH// AS.Utt.46.4/ yasminnaGge patatyeSaaM zukramaGgaiH spRzanti vaa/ yacchukradigdhaistatraasre duuSite paaNDutaaM gate// AS.Utt.46.5/ granthayaH zvayathuH koTho maNDalaani bhramoruciH/ ziitajvararotiruksaado vepathuH parvabhedanam// AS.Utt.46.6/ romaharSaH snutirmuurcchaa diirghakaalaanubandhanam/ zleSmaanuviddhabahvaakhupotakachardanaM sakRt// AS.Utt.46.7/ vyavaayyaakhuviSaM kRcchraM bhuuyo bhuuyazca kupyati// AS.Utt.46.8/ muurcchaaGgazophavaivarNyakledazabdaazrutijvaraaH/ zirogurutvaM laalaasRkchardizcaasaadhyalakSaNam// AS.Utt.46.9/ zuunabastiM vivarNauSThamaakhvaabhairgranthibhizcitam/ cucchundurusagandhaM ca varjayedaakhuduuSitam// AS.Utt.46.10/ zunaH zleSmolbaNaa doSaaH saMjJaaM saMjJaavahaazritaaH/ muSNantaH kurvate kSobhaM dhaatuunaamatidaaruNam// AS.Utt.46.11/ laalaavaanandhabadhiraH sarvataH sobhidhaavati/ srastapucchahanuskandhaH ziroduHkhii nataananaH// AS.Utt.46.12/ daMzastena vidaSTasya suptaH kRSNaM kSaratyasRk/ hRcchirorugjvarastambhatRSNaamuurchodbhavo+anu ca// AS.Utt.46.13/ anenaanyepi boddhavyaa vyaalaa daMSTraaprahaariNaH/ sRgaalaazvataraazvarkSadviipivyaaghravRkaadayaH// AS.Utt.46.14/ kaNDuunistodavaivarNyasuptikledajvarabhramaaH/ vidaaharaagarukpaakazophagranthi vikuJcanam// AS.Utt.46.15/ daMzaavadaraNaM sphoTaaH karNikaa maNDalaani ca/ sarvatra saviSe liGgaM vipariitaM tu nirviSe// AS.Utt.46.16/ daSTo yena tu tacceSTaarutaM kurvan vinazyati/ pazyaMstameva caakasmaadaadarzasalilaadiSu// AS.Utt.46.17/ jaladarzanasaMsparzazabdebhyo yazca santraset/ adaSTamapi taM jahyaajjalasantraasarogiNam// AS.Utt.46.18/ aakhunaa daSTamaatrasya daMzaM kaaNDena daahayet/ darpaNenaathavaa tiivrarujaa syaat karNikaanyathaa// AS.Utt.46.19/ dagdhaM visraavayeddaMzaM pracchitaM ca pralepayet/ ziriiSarajaniivakrakuGkumaamRtavallibhiH// AS.Utt.46.20/ agaaradhuumamaJjiSThaa rajanii lavaNottamaiH/ lepo jayatyaakhuviSaM karNikaayaazca paatanaH// AS.Utt.46.21/ tatomlaiH kSaalayitvaa tu toyairanu ca lepayet/ paalindii zvetakaTabhii bilvamuulaguDuucibhiH/ anyaizca viSazophaghnaiH siraaM vaa mokSayet drutam// AS.Utt.46.22/ chardanaM jaaliniikaathaiH zukaakhyaaGkolayorapi/ kozavatyaaH zukaakhyaayaaH phalaM jiimuutakasya ca/ madanasya ca saJcuurNya dadhnaa piitvaa viSaM vamet// AS.Utt.46.23/ vacaamadanajiimuutakuSThaM vaa muutrapeSitam/ puurvakalpena paatavyaM sarvonduruviSaapaham// AS.Utt.46.24/ niSpaavaaH kadaliimuulaM bandhujiivaphalaani ca/ suvarcalaaraamaThakaM svarjikaativiSaadvayam/ zyaamaadrikarNikaamuulamuurdhacaiMvamanatrayam// AS.Utt.46.25/ vaantasya zuddhe hRdaye zuulaM hidhmaarucirvamiH/ uSNodgaaraanubandho vaa syaaccettatraitadauSadham// AS.Utt.46.26/ jiirakaM tryuuSaNaM kuSThaM tuGgaakhyaM naagakesaram/ rajanyau saindhavaM sevyaM yaSTiimadhusuvarcalaam// AS.Utt.46.27/ madhuraM ca gaNaM piSTvaa biijapuurakapitthayoH/ rasena SaaDavaM kuryaanmadhumatsyaNDikaanvitam/ gandhavarNarasopetaH sa piito viSadoSajit// AS.Utt.46.28/ dvipippaliidvyaMzumatiikvaathe peyaa ca tadguNaa// AS.Utt.46.29/ virecane trivRnniiliitriphalaakalka iSyate/ zirovirecane saaraH ziriiSasya phalaani ca// AS.Utt.46.30/ aJjane gomayaraso vyoSasuukSmarajonvitaH/ kapitthagomayaraso madhumaanavalehane// AS.Utt.46.31/ taNDuliiyakamuulena siddhaM paane hitaM ghRtam/ dvinizaa kaTabhii raktaa yaSTyaahvairvaamRtaanvitaiH/ aasphotamuulasiddhaM vaa paJcakaapitthameva vaa// AS.Utt.46.32/ adhobhaage vizuddhasya zuulaM naabhyaaM bhavedyadi/ puriiSaM vaa vibadhyeta gude syaadvaa vikartikaa// AS.Utt.46.33/ tatra peyaaM pibecchiitaaM zarkaraamadhusaMyutaam/ pippalii pippaliimuulasaarivaa kaTukaahvayaiH/ zRtaiH siddhaaM saha balaasamaGgaavizvabheSajaiH// AS.Utt.46.34/ naladadhyaamakavyoSalodhracitrakadiipyakam/ kutalakSaaratoyena piSTaM maakSikasarpiSaa// AS.Utt.46.35/ dadhnaa vaa praazayet kSaudraM yavakSaarapayodadhi/ phaNitaM tailamaajyaM ca viSaghnaM piitamekataH// AS.Utt.46.36/ sinduvaaraM nataM zigru bilvamuulaM punarnavam/ vacaa zvadaMSTraa jiimuutameSaaM kvaathaM samaakSikam/ pibecchaalyodanaM dadhnaa bhuJjaano muuSikaarditaH// AS.Utt.46.37/ takreNa zarapuGkhaayaa biijaM saJcuurNya vaa pibet/ aGkolamuulavalko vaa bastamuutreNa kalkitaH/ paanalepanayoryuktaH sarvonduruviSaapahaH// AS.Utt.46.38/ payaH payasyayaa yuktaM sitayaa madhukena ca// AS.Utt.46.39/ kiraatatiktamamRtaaM samaGgaaM kakubhatvacam/ baaNaM palaazaM kaazmaryaM payasyaaM taNDuliiyakam// AS.Utt.46.40/ aakhuvinnaaM mahaanimbaM saptaparNaM madhuulikaam/ kapitthaM raajavRkSaM vaa pibedanyatamaM jvarii// AS.Utt.46.41/ sthiraaM mandarujaaM pracchet karNikaaM paatayeta vaa/ zyaamaa laaGgalikaa dantii kiNihii girikarNikaa// AS.Utt.46.42/ aakhuvRkSo mahaavRkSastrivRdaJjanakii snuhii/ karNikaapaatanaM kalkamekaikaM tilakalkavat// AS.Utt.46.43/ kSiiripravaalamaJjiSThaabalaadaarviihayaahvayaaH/ ropaNyaH kalkitaastailaM ghRtaM vaa saadhitaM tathaa/ dvinizaa tilayaSTyaahvatagaroziirapadmakaiH// AS.Utt.46.44/ saamaanyeneti nirdiSTaa kriyaakhuunaaM vizeSataH// AS.Utt.46.45/ laalanena vamirmuurcchaa laalaasraavazca jaayate/ lihyaat samaakSikaM tatra cuurNitaM taNDuliiyakam// AS.Utt.46.46/ capalena vamirmuurcchaa tRDvaa tatraavalehayet/ sadaarumustaaM triphalaaM putrakeNa tu paaNDutaa// AS.Utt.46.47/ saadoGge sarvatazcaakhusadRzagranthisambhavaH/ ziriiSabiijaM kuSThaM ca madhunaa tatra lehayet// AS.Utt.46.48/ hasireNaannavidveSo jRmbhaNaM romaharSaNam/ aaragvadhadiniryuuhaM suvaantaM tatra paayayet// AS.Utt.46.49/ cikireNa ziroduHkhaM zopho hidhmaa vamirbhramaH/ vaantotra jaaliniikvaathaiH saaramaGkolajaM pibet// AS.Utt.46.50/ ajinenaaGgakRSNatvaM muurcchaa chardizca hRdgrahaH/ madhunaa tatra maJjiSThaaM lihyaat snukkSiirakalkitaam// AS.Utt.46.51/ nidraa kaSaayadantena hRcchoSaH kRzataati ca/ ziriiSasaaratvagbiijaM tatra kSaudreNa lehayet// AS.Utt.46.52/ kulakena rujaasraavau raajayo daMzamaNDale/ sa sinduvaarakau tatra sahau lihyaanmadhuplutau// AS.Utt.46.53/ granthayaH kokilenograa jvaro daahazca daaruNaH/ niiliipunarnavaakvaathe siddhaM tatra pibet ghRtam// AS.Utt.46.54/ kapilena vraNe kotho jvaro granthirbhramaH satRT/ lehayenmadhunaa zvetaaM zvetaaM caatra punarnavaam// AS.Utt.46.55/ raktaM kRSNena vamati vizeSaad durdine pibet/ tatra kiMzukabhasmaambu ziriiSaphalavaalakam// AS.Utt.46.56/ aruNaadyaaH pRthagdoSasannipaataasrasambhavaan/ janayanti kramaadrogaan sarve ca granthikarNikaaH// AS.Utt.46.57/ karaJjaaragvadhavyoSabRhatyaMzumatiidvayaat/ kvaathe dadhipayaH sarpiH pRthakprasthonmitaM pacet// AS.Utt.46.58/ kapitthadaaDimavarii vizaalaatrisugandhikaaH/ trivRtaamRttikaa vakraguDuuciizcaatrakalkitaaH// AS.Utt.46.59/ kSipettadaruNaadiinaaM paJcaanaaM viSanaazanam/ kaakaadanii kaakamaacii svarasena zRtaM ghRtam// AS.Utt.46.60/ klamazcucchundareNogro griivaastambho viSuucikaa/ yavanaalarSabhakSaaraM bRhatyau vaatra paayayet// AS.Utt.46.61/ griivaastambho rasaalena vedanaa daMzamaNDale/ lihyaanmahaagadaM tatra ghRtamaakSikasaMyutam// AS.Utt.46.62/ sazeSaM muuSikaviSaM prakupyatyabhradarzane/ yathaayathaM vaa laakeSu doSaaNaaM vRddhihetuSu// AS.Utt.46.63/ tatra sarve yathaavasthaM prayojyaaH syurupakramaaH/ yathaasvaM ye ca nirdiSTaastathaa duuSiiviSaapahaaH// AS.Utt.46.64/ daMzatvalarkadaSTasya dagdhamuSNena sarpiSaa/ pradihyaadagadaistaistaiH puraaNaM ca ghRtaM pibet/ vraNasyopari niSpiiDyaH pratyakpuSpiirasothavaa// AS.Utt.46.65/ tilagugguluduurvaaNaaM daaDimasya guDasya ca/ kalko muhurmuhurlepaH zvadaMzaviSajitparam// AS.Utt.46.66/ nalamuulaM jale piSTaM paanalepanayorhitam/ maatuluGgacchadairdaMzaM badhniiyaaddantacarvitaiH// AS.Utt.46.67/ arkakSiirayutaM caasya yojyamaazu virecanam// AS.Utt.46.68/ pibet punarnavaaM zvetaaM dhurdhuurakaphalaanvitaam// AS.Utt.46.69/ phalaM dhurdhuurakaanmuulaM kaakodumbarikodbhavam/ ziidhunaa zvaviSaM hanti piitaM vaa taNDulaambunaa// AS.Utt.46.70/ aikadhyaM palalaM tailaM ruupikaayaaH payo guDaH/ bhinatti viSamaalarkaM ghanavRndamivaanilaH// AS.Utt.46.71/ lazunoSaNavaidehii varaa gopittakalkitaaH/ paananasyaaJjanaalepaiH zvadaSTasyauSadhaM param// AS.Utt.46.72/ jalavetasapatratvaGmuulaM kSuNNaM pacejjale/ sa kvaathaH ziitalaH piitaH paraM zvaviSabheSajam// AS.Utt.46.73/ tatsiddhaM ca ghRtaM paananasyaabhyaJjanalepanam/ jalatraase samaste ca viSe tat garuDopamam// AS.Utt.46.74/ yavamaaSakulatthaanaaM paJcamuulasya caambhasi/ kSiiradviguNite sarpiH saadhayecchlakSNakalkitaiH// AS.Utt.46.75/ azvagandhaasahaakuSThabRhatiirajaniidvayaiH/ vidaariinatakaTvaGga payasyaasinduvaarakaiH// AS.Utt.46.76/ sarpagandhaanakhaabhiiruzarkaraaraktacandanaiH/ zvasaMSTropadravaan sarvaan paanaabhyaGgairnihantitat// AS.Utt.46.77/ hRdvidaahe praseke ca virekavamane bhRzam/ viSadoSahare yojye zuddhe saMsarjanakramaH// AS.Utt.46.78/ dadyaat saMzodhanaM tiikSNamavazyaM viSanaazanam/ azuddhasya niruuDhepi vraNe kupyati tadviSam// AS.Utt.46.79/ saratrabiijauSadhibhiH kumbhaiH ziitaambupuuritaiH/ aSTottarazataM vaaraan siddhamantraabhimantritai// AS.Utt.46.80/ aSTottarazatonmaanaiH puSpamaalaavaguNThitaiH/ gocarmamaatrake lipte jvalitaagnau kuzaastRte/ sthaNDile saritastiire snaanaM vaasya catuSpathe// AS.Utt.46.81/ alarkaadhipate yakSa saarameyagaNaadhipa/ alarkajuSTametaM me nirviSaM kuru maa ciraat/ svaahetimantrolarkaartte sarvakarmasu zasyate// AS.Utt.46.82/ catuSpaadbhidvipaadbhirvaa nakhadantaparikSatam/ zuuyate pacyate raagajvarasraavarujaanvitam// AS.Utt.46.83/ somavalkozvakarNazca gojihvaa haMsapaadikaa/ rajanyau gairikaM lepo nakhadantaviSaapahaH// //iti SaTcatvaariMzo+adhyaayaH// atha saptacatvaariMzo+adhyaayaH AS.Utt.47.1/ athaato viSopadravapratiSedhaM naamaadhyaayaM vyaakhyaasyaamaH/ iti ha smaahuraatreyaadayo maharSayaH// AS.Utt.47.2/ jvarakaasavamizvaasahidhmaa tRSNaatimuurcchanam/ vizobhedo+atikaaThinyamaanaaho bastimuurddharuk// AS.Utt.47.3/ zvayathuH puutidaMzatvaM raktasraavo viSaanilaH/ iti SoDaza nirdiSTaa viSaartaanaamupadravaaH/ gacchantyupokSitaa naazaM yairjuSTaa viSarogiNaH// AS.Utt.47.4/ raajavRkSaphaloziirakaazmaryaghanapadmakaat/ kvaathaH sazarkaraakSaudro viSajvaraharaH param// AS.Utt.47.5/ piitaa taNDulatoyena kaTukaa sasitopalaa/ viSajvaraharaajaajii jiivakarSabhakotpalam// AS.Utt.47.6/ kolamajjasitaadhaanyabhaarGgiiyaSTyaahvakesaram/ viSajvaravamizvaasakaasatRSNaanibarhaNam// AS.Utt.47.7/ triphalaaragvadhavyaaghriikvaatho jvaravibandhajit/ baalabilvavacaamustaa kaSaayaH sapunarnavaH/ jvaraagnisaadazvayathuunnihanti viSasambhavaan// AS.Utt.47.8/ vaidehikaaraamaThakaM kapittharasasaindhavam/ sasitaamaakSikaM liiDhaM zvaasakaasajvaraapaham// AS.Utt.47.9/ sadraakSaanaagaraaM kRSNaamathavaa savaraaghanaam/ liiDhvaajyamadhunaa kaasaanmucyate viSasambhavaat// AS.Utt.47.10/ sapaaThaaJjanamaJjiSThaadvinizaamadhukaaM tathaa/ yaSTyaahvamambhasaa piitvaa maricairavacuurNitam// AS.Utt.47.11/ viSavamyaaM pibet kvaathaM vilbamuulaadrajo+athavaa/ dhaatriiSaruupakadraakSaa madhukaM payasaa drutam// AS.Utt.47.12/ vellaagryaaJjanasoziirayaSTyailaakaNakesaram/ lihyaanmaricakumbhiiM vaa ghRtapuSparasadrutaam// AS.Utt.47.13/ kSiirivRkSaaGkurakSaudrasitaastRDvamathucchidaH// AS.Utt.47.14/ jiirNazaalyodanaM kSaudraM kSiiraM candanasaadhitam/ ziitaanbhonupibet bhuktvaa viSacchardimapohati// AS.Utt.47.15/ tailagoviDrasakSaudrailihyaat kRSNaapriyaGguke// AS.Utt.47.16/ zvaasii kSaudreNa vaa draakSaazRGgiimaagadhikaasitaaH/ guDanaagaravaidehiivijayaamalakaani vaa// AS.Utt.47.17/ hidhmaayaaM zaGkhakanakakaTukaasvarNagairikam/ vellazuNThiikaNoziirarajaniidvitayaani vaa// AS.Utt.47.18/ lihyaadvaa vyoSamRdviikaaM biijapuurarasena vaa/ sakSaudraM vaalakarajaH kvaathaM vaa saguDaM pibet// AS.Utt.47.19/ vizvabheSajagaayatriiharidraamaradaarujam/ dantiindravaaruNiidviipiikalkaM sauviirakeNa vaa// AS.Utt.47.20/ tRNmuurcchayoraziraso lepasekaa himaa hitaaH/ ambhojanaalakusumacandanozariimauktikaiH/ vaihaayasasitaatoyakSiiraajyekSurasaaplutaiH// AS.Utt.47.21/ viijanaM taalavRntena ziite sikatile sthitiH// AS.Utt.47.22/ kamalotpalakiJjalkapaTalaavRtavaariSu/ viSatRDdaahamuurcchaaghnaM sarasiiSvavagaahanam// AS.Utt.47.23/ viSavegasamutthaayaaM tRSNaayaaM laajatarpaNam/ zarkaraadaaDimakSaudrasalilaaplaavitaM pibet/ vaTavetasajambvaamrasevyatoyaM ca ziitalam// AS.Utt.47.24/ bhuunimbamustakaTukaatraayantiindrayavaan samaan/ dvau bhaagau citrakaadaSTau kuTajaadvaariNaa pibet/ viSaatisaarodaavartakaasazvaasajvaraapaham// AS.Utt.47.25/ lodhramocarasaambaSThaadhaatakiistaNDulaambunaa/ samaakSikaaH pibettadvannaagaraativiSaabhayaaH// AS.Utt.47.26/ sadhaatakiiH sakuTajaaH saaJjanaaH zlakSNacuurNitaaH/ paaThaanaagaracuurNaM vaa dadhnaa yuktaM samaakSikam// AS.Utt.47.27/ bastirugvartanaaheSu phalavartiM prayojayet/ saaragvadhaaM satrivRtaaM sopakulyaaM hariitakiim/ pibet ghRtena sakSaudraaM bastizuulaadinaaziniim// AS.Utt.47.28/ gRhadhuumanatazyaamaa niilinii taNDuliiyakaiH/ siddhaM vaajyaM tathaasiddhaM varaa kvaathatrivRdyutam// AS.Utt.47.29/ kaakolii kSiirivRkSatvagdraakSaayaSTyaahvazarkaraaH/ nasyaM viSazirorughnaM saMyojyaM ziitavaariNaa// AS.Utt.47.30/ zvayathau zuddhakoSThasya payaH paane hitaM zRtam/ vizvabheSajavaidehiikaTukaadevadaarubhiH/ surasaamlakalkairvaa chaagaM vaa pippaliizRtam// AS.Utt.47.31/ triphalaayaaH kaSaayeNa trivRtaa bhaavitaa tryaham/ aaloDya sarpiSaa piitaa viSazvayathunaazinii// AS.Utt.47.32/ madhuvellavaraavyoSasuraahvoziirapadmakaiH/ viSazvayathujillepastathaa svaadukaSaayakaiH// AS.Utt.47.33/ ziriiSapuSpaahizironatakuSThairghRtaanvitaH/ dhuupo+agadaH zvayathujit samastaviSanaazanaH// AS.Utt.47.34/ alpenaapyapacaareNa daMzaH puutitvamaznute/ praayo na sahate tiikSNamuSNaM vaa bheSajaM viSam// AS.Utt.47.35/ madhurasnigdhaziitaani yuJyaattasmaadviSavraNe/ sekaalepaaMzca sakSiiraiH kaSaayaiH kSiirivRkSajaiH// AS.Utt.47.36/ nyagrodhazuGgamadhukatilasarSapasaindhavam/ saabhayaa nimbapatraajyaM daMzapuutitvanaazanam/ karNikaapaatanaM zreSThaM viSavraNavinaazanam// AS.Utt.47.37/ rakte sravatyatibhRzaM ghRtaM samaricaM pibet/ taNDuliiyakamuulena sitayaa vaa samanvitam// AS.Utt.47.38/ daMzaM pralepayeccaasya daarvyaa suzlakSNapiSTayaa/ sitopalaakSaudraghRtacchaagadugdhaani naavanam// AS.Utt.47.39/ zamiikalkaM pibecchlakSNamaGgaM limpodvizaalayaa/ naavane hemaM zuklaa ca tataH zaamyati zoNitam// AS.Utt.47.40/ kdzasyaatisrute rakte ruukSairatyarthasevitaiH/ viSasya ca svabhaavena maatarizvaa prakupyati// AS.Utt.47.41/ unmaadaakSepakamanobhraMzaapasmRtayastataH/ tatreSTaM snehanaM bastinasyapradhamaanaaJjanam// AS.Utt.47.42/ naagadantyabhayaakuSThapippaliivRSakaTphalam/ bhallaatakaasthikaTukaabilvaprativiSaagnikaaH/ sakSiiraM tairghRtaM siddhaM viSavaatavikaarajit// AS.Utt.47.43/ pibederaNDatailaM vaa chaagamaaMsarasaanvitam/ aikadhyaM ghRtatailaM vaa medhyamaaMsarasaazanaH// AS.Utt.47.44/ kaarpaasamuulaM maricaM haridre naladaM nalam/ pippaliiM svarjikaaM kuSThaM jalenaaloDya paayayet/ unmattaM viSavaatena tathaapasmaariNaM naram// AS.Utt.47.45/ vacaahaMsapadiivyoSadadhitthaM hastipippaliim/ devadaarubalaabilvakRmijit kuSThaTuNTukam// AS.Utt.47.46/ lodhraakhukarNyativiSaaH kSiiraM sarpizca paayayet/ nihanti paanaabhyaGgaabhyaaM ghRtaM sarvaviSaaNi tat// AS.Utt.47.47/ pratikuryaadyathaasvaM ca rogeSvevaM pareSu ca/ doSaanubandhamaalocya viSatantraavirodhataH// AS.Utt.47.48/ dRzyazabdaagadairasya viSazeSaM nivartayet/ alpamapyavaziSTaM hi vyaadhaye maraNaaya vaa// AS.Utt.47.49/ dhavaazvakarNatinizakaraghaaTakapiitanaan/ palaazaamraatakakubhapaaribhadrakatilvakaan// AS.Utt.47.50/ kapitthakuTajaaGkolapragrahaamalakiibhujaan/ zamiizleSmaatakaazmantagojiiyamalakaNTakaan// AS.Utt.47.51/ cirivilvaarkakaTvaGgasamaGgaamadhuzigrukaan/ gopaghoNTaahimaarau ca bhasmiikRtyaambhasaa gavaam// AS.Utt.47.52/ kSaarakalpenavisraavya pacet kSiptvaavacuurNitaan/ pippaliidvayakozaasrasaptaparNailavaalukaan// AS.Utt.47.53/ varaaGgacocamaJjiSThaakuSThavaJjulaTuNTukaan/ viDaGgaativiSaanantaasarSapataNDuliiyakaan// AS.Utt.47.54/ suraahvasaralaplakSagRhadhuumakaraJjakaan/ naagadantii sutazreNii niculaM varuNaM vacaam// AS.Utt.47.55/ varddhamaanamayo bilvaM kSaaravatpaakamaagatam/ tat lohakumbhe nihitaM kaaryaM sannihitaM sadaa// AS.Utt.47.56/ tena dundubhimaalimbet pataakaastaraNaani ca/ darzanazravaNasparzairnirviSaM taani kurvate// AS.Utt.47.57/ paanaat kSaaraagadazcaiSa viSaM sthaavarajaGgamam/ zuulagulmodaraajarNizvaasakaasaazmazarkaraaH// AS.Utt.47.58/ zophaarzograhaNiidoSaanaruciM ca niyacchati/ api takSakatulyaanaaM sarpaaNaaM darpanaazanaH// AS.Utt.47.59/ zriiveSTakamanohvaalaM sasarjarasavaalakam/ karSaaMzaM naagapuSpasya prakuJcaM truTiviMzakam// AS.Utt.47.60/ hareNavazcatuHSaSTiH kuTannaTacatuSTayam/ zataahvaaM SoDazaitaani puSye sambhRtya peSayet// AS.Utt.47.61/ aazleSaasu gavaaM madhye zastramantraabhirakSitam/ kumaaryaa snaatayaa tatra mantroyaM viSNunirmitaH// AS.Utt.47.62/ maataa me vijayaanaama jayo naama pitaa mama/ ajayyasya ca putrosau vijaye ca jayaami vaH// AS.Utt.47.63/ sugandhaakhyoyamagado nityaM dehavilepanaat/ abhaGgakaraNo yuddhe vivaade ca jayaavahaH// AS.Utt.47.64/ amunaa lepitaazchatradundubhidhvajatoraNaaH/ dRSTaspRSTazrutaa ghnanti viSaM sthaavarajaGgamam/ bhuutabaalagrahonmaadaan gehasthopi nivaarayet// AS.Utt.47.65/ prapauNDariikasaraladevadaarukuTannaTam/ jaTaazataahvaativiSaatilaparNiisugandhikaa// AS.Utt.47.66/ niiliiyivaphalaabhaarGgiimadhuyaSTyailavaalukam/ toyatoyadakaaliiyatagaradhyaamakatvacaH// AS.Utt.47.67/ nakhapadmakapunnaagapatrakaalaanusaarivaaH/ taaliisapatraM maricaM joGgakaM candanadvayam// AS.Utt.47.68/ dvyelaadvisevyadvitaa dvinizaa naladadvayam/ laakSaaziitazivavyoSaphaliniidhaanyagairikam// AS.Utt.47.69/ zaileyakazilaapuSpagranthilaa corakaabhayaaH/ arkasthauNeyapRthviikaa kaTukaa candraraajayaH// AS.Utt.47.70/ kaliGgakaH sarjarasaH kuSThaM lavaNapaJcakam/ zriiparNikaazmariizeluziMzapaa sinduvaarajaH// AS.Utt.47.71/ campakaazokasurasasumanastilvakodbhavaaH/ paaTalyaastRNazuulyaazca prasavaaH kumudotpalam// AS.Utt.47.72/ tinizaarjunazamyaakadhavapuSpaM sapaGkajam/ paJcaaziiteridaM cuurNaM samuutraghRtamaakSikam// AS.Utt.47.73/ nidhaapayet gavaaM zRGge manuSyaM punaraaharet/(manuSyaM tena jiivayet) bhagnaskandhaM vivRttaakSaM mRtyordaMSTraantaraM gatam// AS.Utt.47.74/ mahaasugandho naamnaayamativiiryotitejasaa/ vaarayatyatidurvaaraM viSaagniM vaasukerapi// AS.Utt.47.75/ nRponenaanuliptaaGgo bhavet sarvajanapriyaH/ tejasvitaaM ca labhate raajakasyaapi madhyagaH// AS.Utt.47.76/ ziitameva ca kurviita vidhaanaM viSarogiNaam/ muktvaa kiiTaviSaM taddhi ziitenaatiprabarddhate// AS.Utt.47.77/ zaalayaH SaSTikaa jiirNaaH koraduuSaaH priyaGgavaH/ mudgo hareNustuvarii paTolaM vetrapallavaaH// AS.Utt.47.78/ taNDuliiyakajiivantii vaartaakaM suniSaNNakaH/ jaaGgalaM daaDimaM dhaatrii kapitthaM saindhavaM sitaa// AS.Utt.47.79/ avidaahiyadanyacca vijJaayaannasvaruupataH/ tattaddadyaadviSaartebhyaH kaaryaa vyaJjanasaMskRtiH/ kaSaayairviSahantRRNaaM ghRnaiH kalyaaNakaadibhiH// AS.Utt.47.80/ divyasaarasakuupotthamanyadvaa zRtaziitalam/ madhvaamalakayuktaM vaa viSaarttaH salilaM pibet/ nadiitaTaakajaM tyaajyaM vizeSeNa ghanaagame// AS.Utt.47.81/ zuklavastrodaraayaataiH sukRtaaH saktavo yavaiH/ takreNa saghRtaaH piitaaH paramaM viSanaazanaaH// AS.Utt.47.82/ tilamadyakulatthakSutkrudbhayaayaasamaithunam/ varjayedviSamuktopi divaasvapnaM vizeSataH// AS.Utt.47.83/ prazaantadoSaM prakRtisthadhaatu maahaarakaamaM samamuutraviTkam/ prasannavarNendriyacittaceSTaM vaidyovagacchedaviSaM manuSyam// //iti saptacatvaariMzo+adhyaayaH// atha aSTacatvaariMzo+adhyaayaH/ AS.Utt.48.1/ athaato viSopayogiiyaM naamaadhyaayaM vyaakhyaasyaamaH iti ha smaahuraatreyaadayo maharSayaH/ viSe prativiSaM yojyaM mantratantrairasidhyati/ atiite paJcame vege saptamasyaanatikrame/ prabhonirvadye prayato naiva vaakhyaaya kasyacit// AS.Utt.48.2/ siddhamantradharaH kRtvaa dharaNiibandhamaaditaH/ nahi mantrasahaayasya viSaM yaatyavidheyataam// AS.Utt.48.3/ zleSmatulyaguNaM praayaH sthiramuurdhvagamaM viSam/ praayaH pittaguNairyuktamadhogaami ca jaGgamam// AS.Utt.48.4/ guNairiti viparyastairnihataste parasparam/ yuJjyaanmuulaviSaM tasmaaddaSTaanaaM paanalepayoH// AS.Utt.48.5/ viSapiitaM ca kuzalo daMzayet pavanaazibhiH/ na viSapratimaM kiJcinnirviSiikaraNaM viSe// AS.Utt.48.6/ caturbhiH SaDbhiraSTaabhirhiinamadhyottamaaM yavaiH/ maatraaM viSasya maulasya prayuJjiita yathaayatham// AS.Utt.48.7/ daSTasya dvau yavau kiiTaistilamaatraM tu vRzcikaiH/ naiva svasRksthe paane tu luutaadaSTasya neSyate// AS.Utt.48.8/ saviSe yuktamamRtaM viSamevaaviSe viSam/ abale caatibalavadvyaapannaM ca prayogataH// AS.Utt.48.9/ saviSaaviSazaGkaayaamagadaanupayojayet/ aviruddhaan prayukto hi nirviSasyaagado gadaH// AS.Utt.48.10/ tadvacca saviSatyaapi kriyaakaalaatipaatataH/ jaaniiyaadviSasadbhaavaM bhiSaktasmaat prayatnataH// AS.Utt.48.11/ saaktukaM mustakaM zRGgii vaalakaM sarSapaahvayam/ vatssnaabhaM ca karmaNyaM viSaM snigdhaM ghanaM guru/ najaatvanyat prayoktavyaM kaalakuuTaM vizeSataH// AS.Utt.48.12/ viSe+avacaarite tiikSNe peyaM ghRtamanantaram/ sabhaarGgiidadhidhuumotthasaarivaataNDuliiyakam// AS.Utt.48.13/ agaaradhuumamaJjiSThaayaSTyaahvairvaa samanvitam/ lihyaadvaa madhusarpirbhyaaM cuurNitaamarjunatvacam// AS.Utt.48.14/ kSiirakSaudraghRtairyuktaM piitaM hanti viSaM viSam/ AS.Utt.48.15/ sasinduvaaratagaraM mRtasaJjiivanaM viSam// AS.Utt.48.16/ ziriiSakusumaM vakraM viSamaakhuviSaapaham// devadaarunataMmaaMsii draamiliibaakuciiviSam/ kuSThaM ca paanalepaabhyaaM samastaviSazaazanam// AS.Utt.48.17/ manazzilaajjanaalailaa sinduvaaraamaraahvayam/ saraktaakuMkumaviSaM dhmaanaM nissaMjJabodhanam// AS.Utt.48.18/ daahe viSodbhave lepaH saktukSiiraghRtairhitaH// AS.Utt.48.19/ yastu saMroSito bhogii dhuumaM vaktraadvimuJjcati/ daNDaagre pizitaM badhvaa bahuzastena daMzayet// AS.Utt.48.20/ azakyamagadairanyairviSapiitaM cikitsakaH/ paayayenmaaMsacuurNaM taM jJaatvaa viSabalaabalam// AS.Utt.48.21/ anyeSvapi ca rogeSu zeSopaayaparikSaye/ viSaM yuJjiita nityaM ca rasaayanagaveSiNaH// AS.Utt.48.22/ ghRtopaskRtadehasya vizuddhasya hitaazinaH/ saatvikasyodite bhaanau yojyaM ziitavasantayoH// AS.Utt.48.23/ griiSmepyaatyayike vyaadhau na ca varSaasu durdine// AS.Utt.48.24/ na krodhane na pittaarte na kliibe raajani dvije/ kSuttRSNaazramagharmaadhvavyaadhyantaranipiiDite/ garbhiNiibaalavRddheSu na ruukSeSu na marmasu// AS.Utt.48.25/ abhyastepi viSe yatnaadvarjaniiyaan vivarjayet/ kaTvamlatailalavaNadivaasvapnaatapaanalaan/ ruukSamannaM vizeSeNa bhayaM vaajiirNataH sadaa// AS.Utt.48.26/ dRgvibhramaM karNarujaamanyaaMzcaanilajaan gadaan/ viSaM ruukSaazinaH kuryaanmRtyumeva tvajiirNataH// AS.Utt.48.27/ alaM gomuutrasaMyuktamaatape zoSayet tryaham/ viSaM bRMhaNametaddhi viSasyaadau prazasyate// AS.Utt.48.28/ tat pibenmastunaa vaatajvare kSiireNa paittike/ yuktaM muutreNa kaphaje sarvaje triphalaambhasaa// AS.Utt.48.29/ lodhracandanaSaDgranthaazarkaraaghRtamaakSikaiH/ kSiireNa ca viSaM yuktaM jiirNajvaraharaM param// AS.Utt.48.30/ nikumbhakumbhatriphalaasarpirmadhuviSaiHkRtaH/ nihanti modako jiirNajvaramehatvagaamayaan/ zikhikarkirasopetaM viSamajvarajidviSam// AS.Utt.48.31/ viSaM yaSTyaahvayaM raasnaasevyamutpalakandakam/ taNDulodakapiitaani raktapittasya bheSajam// AS.Utt.48.32/ viSaM rasaaJjanaM bhaarGgii vRzcikaalii mahaasahaa/ savedane sapaake ca vraNe duSTe pralepanam// AS.Utt.48.33/ sitaaviSakSiiratarupravaalaa madhunaa drutaaH/ zvaasahidhmaapahaa liiDhaazchardidhnyastu viSaanvitaaH/ kSaudroziiramadhukSaararajaniikuTajatvacaH// AS.Utt.48.34/ vijayaapippaliimuulapippaliidvayacitrakaiH/ puSkaraahvazaThiidraakSaayavaaniikSaaradiipyakaiH// AS.Utt.48.35/ sitaayaSTiidvibRhatiisaindhavaiH paalikaiH pacet/ saviSaarddhapalaiH prasthaM ghRtaattajjiirNabhukpibet// AS.Utt.48.36/ durnaamamehagulmaarmatimirakrimipaaNDutaaH/ galagrahagrahonmaadakuSThaani ca niyacchati// AS.Utt.48.37/ kRcchraghnaa viSapathyaagnidantiidraakSaanizaaviSaaH/ zilaajatu viSaM muutramudaavartaazmariiharam// AS.Utt.48.38/ gomuutrakSaarasindhuutthaM viSaM paaSaaNabhedakam/ vajravaddaarayatyetadekataH piitamazmariim// AS.Utt.48.39/ samuulaa pippalii muutraM viSaM zuulaharaM tathaa/ viSadravantiimadhukadraakSaaraasnaazaThii kaNaaH// AS.Utt.48.40/ eraNDatailaM triphalaa gomuutraM citrako viSam/ sarpiSaa sahitaM piitaM vaataaNDatvamapohati// AS.Utt.48.41/ triphalaa svarjikaakSaaro viSaM gulmaprabhedanam/ viSavellamisikSiiraM gulmapliihanibarhaNam// AS.Utt.48.42/ pliihodaraghnaM payasaa zataahvaa krimijidviSam// AS.Utt.48.43/ vaayasiimuulaniSkkaathapiitaM kuSThaharaM viSam// AS.Utt.48.44/ vaayasyaaraajavRkSatvaktraayantiibaakuciiphalaat/ pliihaghnebhakaNaabhyaaM ca viSaM kvaathena kuSThajit// AS.Utt.48.45/ avalgujaiDagajayorbiijaM kSaaradvayaM viSam/ lepaH sasaindhavaH piSTo vaariNaa kuSThanaazanaH// AS.Utt.48.46/ citrakaarkajaTaahastipippaliibaakuciiviSaiH/ gomuutrapiSTairanyonyomanohvaasnukpayoviSaiH// AS.Utt.48.47/ sacandralekhaiDagajakaraJjaphalasaindhavaiH/ savyoSasvarjikaakSaarayavakSaaranizaadvayaiH/ agaaradhuumasahitairbastamuutreNa kalkitaiH/ bhallaatakaagnizamyaakaviSairgomuutrapeSitaiH/ lepo vicarcikaadaduzataaruHkiTibhaapahaH/ zamyaakapatratvaGmuulaM viSaM takraM ca tadguNam// AS.Utt.48.48/ viSabhallaatakadviipiguJjaanimbaphalairjayet/ lepomlapiSTaiH zvitraaNi puNDariikaM ca daaruNam// AS.Utt.48.49/ vakrakuSTharasadviipispRkkaapatrailavaalukam/ piSTaM khadiratoyena triraatramuSitaM pibet// AS.Utt.48.50/ zvitrii viSeNa saMsRSTaM tataH sphoTaan kilaasajaan/ kaNTakena vibhidyaanu lepairlimpeta kauSThikaiH// AS.Utt.48.51/ athavaa karaviiraarkamuulabaakucikaaviSaiH/ bataambupiSTaiH sadviipidvipapippalyaruSkaraiH// AS.Utt.48.52/ laakSaasuraahvaamaJjiSThaakuSThapadmakasaarivaaH/ guJjaaphalaM kurabako laaGgalii vajrakandakaH// AS.Utt.48.53/ vaaraahiikandakaasphotaa saptaahvagirikarNikaaH/ arkaazvamaarayormuulaM naagapuSpaM nataM nize// AS.Utt.48.54/ dantii viSaM saativiSaM pippalii maricaani ca/ taistailM kaTutailaM vaa zvitrasyaabhyaJjanaM pacet/ savarNiikaraNaM zreSThamaastikasya vaco yathaa// AS.Utt.48.55/ viiraa laaGgalikii dantii viSapaaSaaNabhedakaiH/ prayojyo muuDhagarbhaaNaaM pralepo garbhamocanaH// AS.Utt.48.56/ svarasaM biijapuurasya vacaaM braahmiirasaM ghRtam/ bandhyaa pibantii saviSaM suputraiH parivaaryate// AS.Utt.48.57/ naSTazukraH payo draakSaakapikacchu vacaa viSam// AS.Utt.48.58/ viSaM sarpiH sitaa kSaudraM timiraapahamaJjanam/ viSaM caikamajaakSiirakalkitaM ghRtadhuupitam// AS.Utt.48.59/ viSaM dhaatriiphalarasairasakRt paribhaavitam/ aJjanaM zaGkhasahitaM pragaaDhatimirapraNut// AS.Utt.48.60/ viSamindraayudhaM stanye ghRSTaM kaacajidaJjanam/ biijapuurarase ghRSTaM viSaM tadvatsitaayutam/ viSaM maagadhikaa dve ca nize kaacaghramaJjanam// AS.Utt.48.61/ zuklaarmajidviSaM kRSNaayuktaM gomuutrabhaavitam// AS.Utt.48.62/ samudraphenasphaTikakuruvindasudhaaJjanam/ kuurmapRSThaM ca tulyaani tebhyorddhaaMzaa manazzilaa// AS.Utt.48.63/ arddhahiinaani maricasaindhavaayorajaaMsi ca/ ato yathottaraM dadyaadayasaa ca samaM viSam/ rasakriyeyaM madhunaa zuklapillaarmakaacahRt// AS.Utt.48.64/ abhiikSNaM ziitatoyena siJjcennetre viSaaJjite// AS.Utt.48.65/ rasonakandamaricaviSasarSapasaindhavaiH/ pillekSi likhitaM puurvaM surasaarasapeSitaiH// AS.Utt.48.66/ puurayet sarpiSaa caanu sarpireva ca paayayet/ madhuukasaaramadhukaviSakSiirajalairghRtam/ pakvaM santarpaNaM zreSThaM raatryandhatve cirotthite// AS.Utt.48.67/ nasyaM zirorukzamanaM pratyakpuSpii sitaa viSam/ athavaa ghRtayaSTyaahvazarkaraa viSasaMyutaaH// AS.Utt.48.68/ zuNThii pathyaa viSaM paaThaa dravantii puutinaasajit// AS.Utt.48.69/ kaTutailaM viSaM nasyaM palitaaruuMSikaapaham// AS.Utt.48.70/ svarjikaakSaarasindhuutthazuktayuktaM viSaM param/ karNayoH puuraNaM tiivrakarNazuulanibarhaNam// AS.Utt.48.71/ prapauNDariikamaJjiSThaaviSasindhusamudbhavaiH/ nihanti saadhitaM tailaM gaNDuuSeNa mukhaamayaan// AS.Utt.48.72/ devadaaru viSaM sarpirgomuutraM kaNTakaarikaa/ vaacaHskhalanataaM hanti piitamityaaha kaazyapaH// AS.Utt.48.73/ zatruprayuktaadviSato garaadvaa/ luutaabhujaGgaakhugaNaajjaraayaaH/ akaalamRtyorgrahapaapmato vaa/ viSaazino naasti bhayaM narasya// /iti aSTacatvaariMzo+adhyaayaH/ //iti viSatantraMnaama SaSThamaGgaM sampuurNam// atha ekonapaJcaazo+adhyaayaH/ AS.Utt.49.1/ athaato rasaayanavidhiM naamaadhyaayaM vyaakhyaasyaamaH/ iti ha smaahuraatreyaadayo maharSayaH/ diirghamaayuH smRtiM medhaamaarogyMa taruNaM vayaH/ prabhaa varNasvaraudaaryaM dehendriyabalodayam// AS.Utt.49.2/ vaaksiddhiM vRSataaM kaantimavaapnoti rasaayanaat/ laabhopaayo hi zasyaanaaM rasaadiinaaM rasaayanam// AS.Utt.49.3/ puurve vayasi madhye vaa tatprayojyaM jitaatmanaH/ snigdhasya srutaraktasya vizuddhasya ca sarvathaa// AS.Utt.49.4/ avizuddhe zariire hi yukto raasaayano vidhiH/ na bhaati malasaMsRSTe vastre raaga ivaarpitaH// AS.Utt.49.5/ yuktaM saMskaarahiinasya samyagapyapramaadinaH/ yathaiva pauruSaM tadvannasidhyati rasaayanam// AS.Utt.49.6/ sarve ca doSaa bhavanti graamyaadaahaaraadamlalavaNakaTukakSaaravirudvaasaatmyaruukSaabhiSyandiklinnagurupuutipuryuSitanavadhaanyazuSkazaakaamamaaMsatilakulatthadadhizuktakaaJjikapiSTaannaviruuDhakaniSeviNaaM divaasvapnastriimadyanityaanaaM viSamaatimaatravyaayaamaayaamasaGkSobhitavapuSaaM krodhalobhabhayazokaayaasabahulaanaa paapakarmaNaamasamaJjasaahaaravihaaranirhaaranirataanaam// AS.Utt.49.7/ ato nimittaM hyavizuddhaH saJjaayate raso vidahyate raktaM zithiliibhavanti maaMsaani viSyandate medo duuSyante doSaa vimucyante sandhayo na sandhiiyantesthiSu majjaano naapyaayate zukraM naujo na balaM na viiryam// AS.Utt.49.8/ tataH sa evaMbhuuto glaayati siidati nidraatandraalasyasamanvitaH khidyate nirvidyate nirutsaaho+asamarthaH zaariiramaanasaanaaM viziSTaanaaM ceSTaanaaM bhraSTacchaayo naSTasmRtiralpabuddhirasampaadyamaanaabhilaSitaartho+aharnizamanizamanizaM nizvasannadhiSThaanabhuuto rogaaNaaM nopaattamapi sarvamaayuravaapnoti// AS.Utt.49.9/ tasmaat buddhimaanapaasya yathoktaanaahaaraadidoSaan nirvaahya ca puurvopacitaan rasaayanaM vidhivihitamupaseveta// AS.Utt.49.10/ tattu dvividhaM kuTiipraavezikaM vaataatapikaM ca/ tatra viiryaprabhaavaprayogaparihaaragurutvaat kuTiipraavezikaM mahaaphalataram// AS.Utt.49.11/ tasya vidhiH kSemasubhikSadhaarmikazaddadhaanajananRpavaidyavipre sulabhamahauSadhighRtakSiirapathyabhojanopakaraNe grame nagare vaa puurvottarasyaaMdizi praagudakpravaNe suvibhaktavihaaroddeze deze dRDhaghanasumRSTabhittimutsedhavistaarasampannaaM suukSmalocanaaM trigarbhaamRtusukhaaM nirvaataaM pravaataikadezaaM praagdvaaraamudagdvaaraaM vaa zamiivilvakSiirivRkSaparigRhiitaamaniSTendriyaarthavaataataparajodhuumasvedakledadaMzamazakasariisRpavyaalabaalastriidaasaantaavasaayinaamagamyaaM sannihitasadvaidyaparicaarakopakaraNaaM kuTiiM kaarayet// AS.Utt.49.12/ tasyaaM rasaayanaarthii zaradi vasante vaa zuklapakSe prazaste ahani puujayitvaa yathaarhaM devaguruvipraan praNamya brahmadakSaazviprabhRtiin parimRzya suvarNaghRtamadhusiddhaarthakapriyaGgurocanaaH pradakSiNiikRtya gobraahmaNaananu pravizet// AS.Utt.49.13/ tatra saMzodhanaiH zuddhaH sukhii jaatabalaH punaH/ brahmacaarii dhRtiyutaH zraddadhaano jitendriyaH// AS.Utt.49.14/ daanaziiladayaasatyavratadharmaparaayaNaH/ devataanusmRtau yukto yuktasvapnaprajaagaraH/ priyauSadhaH pezalabaagaarabheta rasaayanam// AS.Utt.49.15/ hariitakiimaamalakaM saindhavaM naagaraM vacaam/ haridraaM pippaliiM vellaM guDaM coSNaambunaa pibet/ snigdhasvinno naraH puurvaM tena saadhu viricyate// AS.Utt.49.16/ tataH zuddhazariiraaya kRtasaMsarjanaaya ca/ triraatraM paJcaraatraM vaa saptaahaM vaa ghRtaanvitam/ dadyaadyaavakamaazuddheH puraaNazakRto+athavaa// AS.Utt.49.17/ itthaM saMskRtakoSThasya rasaayanamupaaharet/ yasya yadyaugikaM pazyet sarvamaalocya saatmyavit// AS.Utt.49.18/ haraNaat sarvarogaaNaaM yaasaavuktaa hariitakii/ pathyatvaat sarvadhaatuunaaM pathyaa zivatayaa zivaa// AS.Utt.49.19/ yasmaadvijayate vyaadhiin samagraanvijayaa tataH/ abhayaM sarvarogebhyo bhavatyaayuzca zaazvatam/ yataH ziilayataamenaaM teneyamabhayaa smRtaa// AS.Utt.49.20/ navaa vRttaa ghanaa snigdhaa gurvii majjati caapsu yaa/ baalasya saa prayoktavyaa navaniitasamanvitaa// AS.Utt.49.21/ vaate sasarpirlavaNaa pitte saguDazarkaraa/ kaphe sapippaliikSaudraa sarvadaa saa prazasyate// AS.Utt.49.22/ atha hariitakiinaaM himavacchailasambhavaanaaM kaalajaataanaamaapuurNarasaviiryaaNaamanaamayaanaaM dvizastrizo vaa zakalitaanaamanasthnaamaaDhakaM caturguNena payasaa saMsvedya mRdubhuutamavataarya ziitaM sarpirmadhvaaDhakaabhyaaM saMsRjya suguptaM sthaapayet/ tatastriraatraaduurdhvamaahaaraanuparodhiniiM maatraaM pratyahamupayojayet jiieNe zaaliSaSTikaM payasaa bhuJjiita/ prayogaante ca taavantameva kaalam/ asya prayogaadvarSazatamajaro nirvaliikhalatipalitaamayaH zrutismRtisampannaH samiddhaanalazca puruSo bhavati// AS.Utt.49.23/ bRhacchariiraM girisaarasaaraM svaro ghanaughastanitaanukaarii/ bhavatyapatyaM vipulaM sthiraM ca samaznato yogamimaM prayatnaat// AS.Utt.49.24/ pathyaasahastraM triguNadhaatriiphalasamanvitam/ paJcaanaaM paJcamuulaanaaM saarddhaM palazatadvayam// AS.Utt.49.25/ jale dazaguNe paktvaa dazabhaagasthite rase/ aapothya kRtvaa vyasthiini vijayaamalakaanyathaa// AS.Utt.49.26/ viniiya tasmin niryuuhe yojayet kuDavaaMzakam/ tvagelaamustarajaniipippalyagarucandanam// AS.Utt.49.27/ maNDuukaparNiikanakazaGkhapuSpiivacaaplavam/ yaSTyaahvayaM viDaGgaM ca cuurNitaM tulayaadhikam// AS.Utt.49.28/ sitopalaarddhabhaaraM ca praatraaNi triiNi sarpiSaH/ dve ca tailaat pacet sarvaM tadagnau lehataaM gatam// AS.Utt.49.29/ avatiirNaM himaM yuJjyaadviMzaiH kSaudrazataistribhiH/ tataH khajena mathitaM nidadhyaat ghRtabhaajane// AS.Utt.49.30/ etadrasaayanaM braahmaM samaM puurveNa sarvathaa/ vaikhaanasaa baalakhilyaaH praazya praaptaa navaM vayaH/ aarogyamamitaMcaayurviitatandraazramaklamaaH// AS.Utt.49.31/ abhayaamalakavibhiitakapaJcaatmakapaJcamuulaniryuuhe/ valliipalaazakarase dviguNe kSiireSTaguNe ca vipacet// AS.Utt.49.32/ ghRtasyakumbhaM madhukaM madhuukaM kaakoliyugmaM ca balaaM svaguptaam/ sakSiirazuklaamRSabhaM sajiivaM sukhaambupastaccapibet guNaaDhyam// AS.Utt.49.33/ aamalakasahastraM piSTasvedanavidhaanena kSiiroSmaNaa susvinnamanaatapazuSkamanasthi cuurNayet/ tadaamalakasahasrasvarasaparipiitaM sthiraajiivantiipunarnavaanaagabalaamaNDuukaparNiibrahmasuvarcalaabhiiruzaGkhapuSpiivacaapippaliiviDaGgasvaguptaamRtaagarucandanamadhukamadhuukapuSpapadmotpalanavamaalikaayuvatiyuuthikaacuurNaaSTabhaagasampRktaM punarnaagabalaapalasahasrasvarasaparipiitaM chaayopazoSitaM dviguNitasarpiSaa kSaudreNa kSudraguDaakRti kRtvaa ghRtabhaajanasthaM bhasmaraazeradhaH sthaapayedantarbhuumeH pakSamatharvavedavitkRtarakSaM pakSaatyaye coddhRtya kanakarajatataamrapravaalakaalaayazcuurNaaSTabhaagasaMyuktamarddhakarSaabhivRddhyaa yathaagni praataH prayojayediti samaanaM puurveNa// AS.Utt.49.34/ aamalakasahasramaardrapalaazadroNyaaM saapidhaanaayaaM baaSpamanudvamantyaamaaraNyagomayaagnibhirupasvedayet/ taani susvinnaziitaanyuddhRtya niSkuliikRtaanyaapothya pippalii viDaGgataNDulaanaaM pRthagaaDhakenaadhyarddhena zarkaraayaaH SaDbhirmadhughRtatailaanaaM saMyojya ghRtakumbhe sthaapayedviMzatiraatraM paraM copayojayediti samaanaM puurveNa// AS.Utt.49.35/ abhayaamalakasahasraM pippaliisahasrayuktaM taruNapalaazakSaarodakenaaplaavya zucau bhaaNDe sthaapayet/ tatonugatakSaaramanaatapazuSkamaasthirahitaM cuurNayitvaa sitopalaapaadena caturguNaabhyaaM ca madhughRtaabhyaaM saMyojya ghRtabhaajane SaNmaasaanantarbhuumeH sthaapayitvaa parato yathaagnibalamupayuJjiiteti samaanaM puurveNa// AS.Utt.49.36/ aamalakacuurNaaDhakamekaviMzatiraatramaamalakasvarasabhaavitaM madhughRtaaDhakaabhyaaM pippaliicuurNaaSTabhaagena zarkaraacaturbhaagena ca saMsRSTaM ghRtabhaajanasthaM praavRSi bhasmaraazau nidadhyaat/ taccharadi copayojayediti samaanaM puurveNa// AS.Utt.49.37/ viDaGgataNDulaanaamaaDhakamaaDhakaM pippaliitaNDulaanaamadhyarddhaM sitopalaanaaM madhughRtatailaaDhakaiH SaDbhirekiikRtaM ghRtabhaajanasthaM praavRSi bhasmaraazaavitisamaanaM puurveNa// AS.Utt.49.38/ abhayaamalakabibhiitakaanaaM dvizastrizo vaa saMyojitaanaaM palaazatvagavanaddhaanaaM mRdaavaliptaanaaM kukuulasvinnaanaaM nirasthiikRtaanaaM palasahastramuluukhale saGkSudya dadhibhadhughRtatailapalalazarkaraasampRktaM bhakSayedanannabhugyathoktena vidhinaa prayogaante tato dviguNaM kaalaM yavaaguuyuuSakSiiraghRtaSaSTikaannamaahaarobhyaJjanaM sarpirudvartanaM yavacuurNamiti samaanaM puurveNaabhyadhikaphalaM vaa// AS.Utt.49.39/ dazamuulabalaamustajiivakarSabhakotpalam/ parNinyau pippalii zRGgii medaa taamalakii truTiH// AS.Utt.49.40/ jiivantii joGgakaM draakSaa pauSkaraM candanaM zaThii/ punarnavadvikaakolii kaakanaasaamRtaadvayam// AS.Utt.49.41/ vidaarii vRSamuulaM ca tadaikadhyaM palenmitam/ jaladroNe pacet paJca dhaatriiphalazataani ca// AS.Utt.49.42/ paadazeSaM rasaM tasmaadvyasthiinyaamalakaani ca/ gRhiitvaa bharjayettailaghRtaadvaadazabhiHpalaiH// AS.Utt.49.43/ matsyaNDikaatulaardhena yuktaM tallehavat pacet/ snehaarddhaM madhunaH ziite tugaakSiiryaazcatuSpalam// AS.Utt.49.44/ pippalyaa dve pale dadyaacaturjaataM kaNaardhikam/ atovalehayenmaatraaM kuTiisthaM pathyabhojinam// AS.Utt.49.45/ ityeSa cyavanapraazo yaM praazya cayvano muniH/ jaraajarjaritopyaasiinnaariinayananandanaH// AS.Utt.49.46/ kaasaM zvaasaM jvaraM zoSaM hRdrogaM vaatazoNitam/ muutrazukraazrayaantoSaan vaisvaryaM ca vyapohati/ baalavRddhakSatakSiiNakRzaanaamaGgavarddhanaH// AS.Utt.49.47/ medhaaM smRtiM kaantimanaamayatvamaayuHprakarSaM pavanaanulomyam/ striiSu praharpaM balamindriyaaNaamagnezca kuryaadvidhinopayuktaH// AS.Utt.49.48/ madhukena tavakSiiryaa pipalyaa sindhujanmanaa/ pRthaglohaiH suvarNena vacayaa madhusarpiSaa// AS.Utt.49.49/ sitayaa vaa samaayuktaa samaayuktaa rasaayanam/ triphalaa sarvarogaghnii medhaayuHsmRtibuddhidaa// AS.Utt.49.50/ traiphalenaayasiiM paatriiM kalkenaalepayennavaam/ tamahoraatrikaM lepaM pibet kSaudrodakaaplutam// AS.Utt.49.51/ prabhuutasnehazamanaM jiirNe tatra prazasyate/ jiivatyarugjarastasya samaabhyaasaatsamaaH zatam// AS.Utt.49.52/ varSaM khaadet praaNadaaM praatarekaamaznannannaat puurvamakSadvayaM ca/ saajyakSaudraM bhojanaante catuSkaM dhaatriikaanaaM tadvayaHsthaapane+alam// AS.Utt.49.53/ athaayasaani caturaGguladiirghavistRtaani tilotsedhaani patraaNi kaarayet/ tannyagnivarNaani kRtvaamalakasvarase nirvaapayedekaviMzatikRtvaH/ teSaaM taadRzaanaaM palazatamaayasyaaM sthaalyaaM prakSipyaamalakasvarasottaraM kRtvaa supihitaM bhasmahitaM bhasmaraazau nikhanet/ maasi maasi coddRtyaayasena daNDena ghaTTayet/ zuSyatyaamalakasvarasaM puurvavadaavapet/ evaM taani lohapatraaNi saMvatsaraat draviibhavanti/ tatazcottarakaalaM kRtvaa vamanavirecanaM snigdhatanureva kevalaM samantatoGguSThaparvamaatramukhenaayasena sruveNaayasa eva bhaajane tasmaat kalkiikRtaat sruvamekaM gRhiitvaa madhudhRtaabhyaaM pRthak sruveNa saMyojya praazniiyaat/ jiirNe kSiirarasayuuSaaNaamanyatamena sarpirmizraM navaM SaSTikaudanamazniiyaat/ anena vidhinaa varSamupayujya varSameva caanyadapyuddiSTaahaaro yantritaatmaa kuTiiM samadhivaset/ tataH sarvopataapaan jitvaa vyaadhijaraamaraNazastraagnitoyaviSaaNaamagamyaH sarvabhaaveSvatiindiryo varSasahasradvayaM jiivati// AS.Utt.49.54/ vaajivego gajapraaNo bhavecca smRtibuddhimaan/ vaagmii vRSaH zrutadharo mahaabhogo mahaadhanaH// AS.Utt.49.55/ taamraruupyasuvarNaanaamayameva pRthagvidhiH/ dviguNaM tadguNotkarSaM jaaniiyaaduttarottaram// AS.Utt.49.56/ hemadhaatriiphalakSaudraM gaayatriiparimantritam/ lihannanupiban kSiiraM dRpTariSTopi jiivati// AS.Utt.49.57/ suvarNaM padmabiijaani madhu laajaaH priyaGgavaH/ kSiireNa piitaM paramamalakSmiivinivaaraNam// AS.Utt.49.58/ sapadmabiijaamalakaabhayaakSaM sarpirmadhubhyaaM kanakaM lihantaH/ diirghaayuSo mandajaropataapaaH sariisRpaaNaaM ca bhavantyagamyaaH// AS.Utt.49.59/ madhumaagadhikaaviDaGgasaaratriphalaa hema ghRtaM sitaaM ca khaadan/ jarasaanavaliiDhadehakaantiH samadhaatuzca samaaH zataM ca jiivet// AS.Utt.49.60/ hemabilvavacaarsiiparaikadhyamupayojitam/ medhyamaayuSyamaarogyakaantisaubhaagyapuSTidam// AS.Utt.49.61/ zataavariighRtaM liiDhaM sasuvarNaM samaakSikam/ karoti cirajiivitvaM raajaanaM ca vazaanugam// AS.Utt.49.62/ aayuSkaamaH zaGkhapuSpyaasametaM medhaakaamaH kaaJcanaM sogragandham/ lakSmiikaamaH padmakiJjalkayuktaM yuktaM khaadet kaamakaamo vidaaryaa// AS.Utt.49.63/ maNDuukaparNyaaH svarasaM yathaagni kSiireNa yaSTiimadhukasyacuurNam/ rasaM guDuucyaaH sahamuulapuSpyaaH kalkaM prayuJjiita ca zaGkhapuSpyaaH// AS.Utt.49.64/ aayuHpradaanyaamayanaazanaani balaagnivarNasvaravarddhanaani/ medhyaani caitaani rasaayanaani medhyaa vizeSeNa tu zaGkhapuSpii// AS.Utt.49.65/ naladaM kaTurohiNii payasyaa madhukaM candanasaarivogragandhaaH/ triphalaa kaTukatrayaM haridre sapaTolaM lavaNaM ca taiH supiSTaiH// AS.Utt.49.66/ triguNena rasena zaGkhapuSpyaaH sapayaskaM ghRtanalvaNaM vipakvam/ upayujya bhavejjaDopi vaagmii zrutadhaarii pratibhaanavaanarogaH// AS.Utt.49.67/ peSyairmRNaalavisakesarapatrabiijaiH siddhaM sahemazakalaM payasaa ca sarpiH/ paJcaaravindamiti tatprathitaM pRthivyaaM prabhraSTapauruSabalapratibhairniSevyam// AS.Utt.49.68/ yannaalakandadalakesaravadvipakaM niilotpalasyatadapi prathitaM pRthivyaam/ sarpizcatuSkuvalayaM sahiraNyapatraM medhyaM gavaamapi bhavet kimumaanuSaaNaam// AS.Utt.49.69/ braahmiivacaasaindhavazaGkhapuSpii matsyaakSakabrahmasuvarcalaindrayaH/ vaidehikaa ca triyavaaH pRthaksyuryavau suvarNasya tilo viSasya// AS.Utt.49.70/ sarpiSazca palamekata eta dyojayet pariNate ca ghRtaaDhyaam/ bhojanaM samadhu vatsaramevaM ziilayannadhikadhiismRtimedhaaH// AS.Utt.49.71/ atikraantajaraavyaadhitandraalasyazramaklamaH/ jiivatyabdazataM puurNaM zriitejaHkaantidiiptimaan// AS.Utt.49.72/ vizeSataH kuSThakilaasagulma viSajvaronmaadagarodaraaNi/ atharvamantraadikRtaazca kRtyaaH zaamyantyanenaatibalaazca vaataaH// AS.Utt.49.73/ yathoktaguNaayaaM bhuumau jaataamabaalaamajiirNaaM ziirNapuraaNaparNaamasaJjaataanyaparNaaM tape tapasye vaa maase yathoktena vidhinaa puSyayukte candramasi sumuhurte naagabalaaM samuulaamuddharet/ tasyaa muulaanaaM tvakpiNDamaamramaatramakSamaatraM vaa zlakSNapiSTamavacuurNitaM vaa payasaa pibenmadhughRtaabhyaaM vaa lihyaat/ jiirNe kSiiravRttireva syaat/ kSiireNaiva vaa sasarSiSkaM zaaliSaSTikamazniiyaat/ evaM saMvatsaraprayogaadvarSazatamajara ityaadi samaanaM puurveNa// AS.Utt.49.74/ balaatibalaacandanaagarudhavatinizakhadirakadarazaakaziMzapaasanasurasaapunarnavaanantaazca vayaHsthaapanoktaa dazauSadhayaH savidaariizvadaMSTraazvagandhaavaaraahiizataavaryo naagabalayaa vyaakhyaataaH// AS.Utt.49.75/ tatra saaravRkSaaNaaM sarveSaaM svarasaarthii kuSThacikitsite khadirakalpamiikSeta/ aardravRkSaasambhave tu saarazakalaanidvyaGgulatryaGgulaani tanuuni caturguNembhsyaa plaavyaatape triraatraM sthaapayet/ tatastaanyuddhRtyaanyaani tatra kSipet/ triraatraacca punaranyaanyevaM navaraatreNa triHprakSepaNoddhaareNa ca svarasaH parikalpito bhavati// AS.Utt.49.76/ phalaanaaM punarviirudauSadhiinaaM ca yantreNoluukhalena vaa saGkSudya niSpiiDya svarasaM gRhNiiyaat// AS.Utt.49.77/ parizuSkaaNaaM tu cuurNikRtaanaamaaDhakamaaDhakamudakasyaahoraatrasthitaM vimRditapuutaM svarasavat prayojyam/ tuvarakabhallaatakaadiinaaM punaH pRthagevopadezaH// AS.Utt.49.78/ vRkSaastuvarakaa naama pazcimaarNavatiirajaaH/ viiciitaraGgavikSobhamaarutoddhuutapallavaaH// AS.Utt.49.79/ tebhyaH phalaanyaadadiita supakvaanyambudaagame/ majJaH phalemyazcaadaaya zoSayitvaavacuurNyaM ca// AS.Utt.49.80/ tilavatpiiDayedroNyaaM kvaathayedvaa kusumbhavat/ tattailaM sambhRtaM bhuuyaH pacedaasalilakSayaat// AS.Utt.49.81/ avataarya kariiSe ca pakSamaatraM nidhaapayet/ snigdhasvainno hRtamalaH pakSaaduddhRtya yatnavaan// AS.Utt.49.82/ caturthabhaktaantaritaH praataH paaNitalaM pibet/ mantreNaanena etasya tailasya divase zubhe// AS.Utt.49.83/ majjasaara mahaaviirya sarvaan dhaatuun vizodhaya/ zaGkhacakragadaapaaNistvaamaajJaapayate+acyutaH// AS.Utt.49.84/ tenaasyordhvamadhastaacca doSaa yaantyasakRttataH/ saayamasnehalavaNaaM yavaaguuM ziitalaaM pibet// AS.Utt.49.85/ paJcaahaani pibettailamitthaM varjyaani varjayet/ pakSaM mudgarasaannaazii sarvakuSThairvimucyate// AS.Utt.49.86/ tadevakhadirakvaathe triguNe saadhu saadhitam/ nihitaM puurvavat pakSaM pibenmaasaM suyantritaH// AS.Utt.49.87/ tenaabhyaktazariirazca kurvannaahaaramiiritam/ bhinnasvaraM raktanetraM ziirNaaGgaM kRmibhakSitam/ anenaazu prayogeNa saadhayet kuSThinaM naram// AS.Utt.49.88/ sarpirmadhuyutaM piitaM tadeva khadiraadvinaa/ pakSaM maaMsarasaahaaraM karoti dvizataayuSam// AS.Utt.49.89/ tadeva nasye paJcaazaddivasaanupayojitam/ valiipalitanirmuktasthirasmRtikacadvijam// AS.Utt.49.90/ vapuSmantaM zrutadharaM karoti trizataayuSam/ antrdhuumaM tasya majjaa sudagdhaH kSiptastaile saindhavaM caagnivarNam/ tulyaM hanyaadarmanaktaandhyakaacaan niiliirogaM taimiraM caaJjanena// AS.Utt.49.91/ ekaantaraM tauvarakaJca tailaM pibeddhitaazii niyamena maasam/ prabhinnakoSTho galitaaGgadezastvacaM tyajet sarpaivaazu jiirNam// AS.Utt.49.92/ saadhayet SoDazaguNe salile tuvaraaDhakam/ aSTaaMzazeSe visraavya saGkSudyoluukhale tataH// AS.Utt.49.93/ zuSkaaragvadhavalkapaadarajasaa vyaamizrita kalkitaM/ tasya kvaathajalairudumbarasamaan chaayaavizuSkaan guDaan// AS.Utt.49.94/ kuryaadekatamaM ca saarddhamathavaa govaariNaaloDitaM/ kuSThii taddivasaasthito nirazanaH suurye gate+astaM pibet// AS.Utt.49.95/ taavadeva ca tathaiva ca bhuuyaH paayayettamaruNodayakaale/ apyajiirNamavicintya vamiM vaa bheSajaM puruSadoSabalajJaH// AS.Utt.49.96/ madhyaahne+adyaat bhuuriniSpaavatailaM kaGguukuuraM zigrukandopadaMzam/ dadhnaayuktaM svalpasindhuutthacuurNaM gavyenaanu stokatakraambupaayii// AS.Utt.49.97/ tailaaktagaatro divasaantaraM ca kaGgviSTikaacuurNakRtapragharSaH/ snaayaat sukhaambhobhiramadyamaaMsa striisaGgatiH syaattriguNaM ca yogaat// AS.Utt.49.98/ upayujya yogamakhilaM pratidinameva dvikaalamabhiyuktaH/ kuSThii kuSThamapohati viziirNakarNauSThanaasamapi// AS.Utt.49.99/ atha bhallaatakaanyanupahataanyanaamayaanyaapuurNarasaprpamaaNaviiryaaNi pakrajaambavaprakaazaani zucau zukre vaa maase saGgRhya yavapalle maaSapalle vaa nidhaapayet/ taani caturmaasasthitaani sahe sahasye vaa maase prayoktumaarabheta/ ziitasnigdhamadhuropaskRtazariiraH puurvaM dazabhallaatakaanyaapothyaaSTaguNenaambhasaa saadhu saadhayet/ teSaaM rasamaSTabhaagaavaziSTamanuSNaM sapayaskaM sarpirgaNDuuSaabhyaktoSThataalujihvaH praataH pibet/ evametaanii dazabhallaatakaanyekaikotkarSaapakarSeNa triMzatprayojyaani/ vidhinaanena sahasraprayogastriguNazca kaalo ghRtakSiiraabhyaaM zaaliSaSTikamazanamevaM vizeSaadvigatakuSThadurnaamakRmipramehamedodoSo varSazatamajara ityaadi samaanaM puurveNa// AS.Utt.49.100/ puurvamekaikabhallaatakakvaathaM sapayaskaM pibedekaikaM ca bhallaatakamabhivarddhayedyaavat paJca/ tataH paJca paJcavardhayedyaavat saptatiH/ praapya ca saptatimapakarSayet bhuuyaH paJca paJca yaavat paJca/ paJcabhyazcaikaikaM yaavadekam/ vidhinaanenasahasraM prayoga ityaadi samaanaM puurveNa// AS.Utt.49.101/ saptativacca zatamupayuJjiita/ tathaa ca sahasradvayan/ prayoga ityaadi samaanaM puurveNa/ dviguNastvaayuSaH kaalaH// AS.Utt.49.102/ bhallaatakaanaaM jarjariikRtaanaaM piSTasvedanaM puurayitvaa bhuumaavaakaaNThanikhaatasya snehabhaavitasya dRDhasyoparikumbhasyaaropyoDupenaapidhaayakRSNabhRdaavaliptaM gomayaagninopasvedayet/ teSaaM yaH svarasaH kumbhaM prapadyate tamaSTabhaagamadhusaMyuktaM dviguNitaghRtamadyaat/ triguNazca kaalo ghRtakSiiraabhyaamityaadi samaanaM puurveNa// AS.Utt.49.103/ anenaiva vidhinaa bhallaatakasya rasaM gRhiitvaa kevalameva maasamekaM prayuJjiita/ triguNazca kaala ityaadi samaanaM puurveNa/ maasi maasi varSazatamaayuSobhivRddhiH/ evaM dazamaasaanupayujya varSasahasramaayurbhavati// AS.Utt.49.104/ bhallaatakatailapaatraM sapayaskaM madhukaakSamaatreNa zatapaakamupayuJjiita/ triguNazcakaala ityaadi samaanaM puurveNa// AS.Utt.49.105/ bhallaatakatailaM kRSNatilatailaM sarpiraamalakaraso+asanaadisaarakaSaaya ityeSaaM droNaM droNaM triphalaatrikaTukaviDaGgasaaracitrakaharidraadvayatrivRddantiindrayavayaSTiimadhukaviSaativiSaarasaaJjanapriyaGguunaaM paalikaabhaagaastadaikadhyaM snehapaakavidhinaa vipaacyaavataarya paripuuyacaanuguptaM nidadhyaat/ tata upaskRtazariiraH praataH praataH paaNizuktimaatraM kSaudreNa pratisaMsRjyopayuJjiita/ jiirNe mudvaamalakayuuSeNaalavaNena sarpiSmataa khadirodakasiddhaM mRdumodanamazniiyaat/ khadirodakenodakakaaryaaNiityevamato droNamupayujya vigatakuSThadurnaametyaadi samaanaM puurveNa// AS.Utt.49.106/ puSTaani paakenaparicyutaani bhallaatakaanyaaDhakasammitaani/ ghRSTveSTikaacuurNakaNairjalena prakSaalya saMzoSya ca maarutena// AS.Utt.49.107/ jarjaraaNi vipacejjalakumbhe paadazeSadhRtagaalitaziitam/ tadrasaM punarapi zrapayeta kSiirakumbhasahitaM caraNasthe// AS.Utt.49.108/ sarpiH pakvaM tena tulyapramaaNaM yuJjyaat svecchaM zarkaraayaa rajobhiH/ ekiibhuutaM tatkhajakSobhaNena sthaapyaM dhaanye saptaraatraM suguptam// AS.Utt.49.109/ tamamRtarasapaakaM yaH prage praazamaznannanu pibati yatheSTaM vaari dugdhaM rasaM vaa/ smRtimatibalamedhaasatvasaarairupetaH kanakanikaSagauraH soznute diirghamaayuH// AS.Utt.49.110/ droNe+ambhaso vraNakRtaaM trizataadvipakvaat kvaathaaDhake palasamaistilatailapaatram/ tiktaaviSaadvayavaraa girijanmataarkSyaiH siddhaM paraM nikhilakuSThaniSuudanaaya// AS.Utt.49.111/ sahaamalakazuktibhirdadhisareNa tailena vaa/ guDena payasaa ghRtena yavasaktubhirvaa saha/ tilena saha maakSikeNa palalena suupena vaa/ vapuSkaramaruSkaraM paramamedhyamaayuSkaram// AS.Utt.49.112/ bhallaatakaani tiikSSNaani paakiinyagnisamaani ca/ bhavanytamRtakalpaani prayuktaani yathaavidhi// AS.Utt.49.113/ kaphajo na sa rogaasti na vibandhostikazcana/ yaM na bhallaatakaM hanyaacchiighramagnibalapradam// AS.Utt.49.114/ vaataatapavidhaanepi vizeSeNa vivarjayet/ kulatthadadhizuktaani tailaabhyaGgaagnisevanam// AS.Utt.49.115/ paJcaaSTau sapta daza vaa pippaliirmadhusarpiSaa/ rasaayanaguNaanveSii samaamekaaM prayojayet// AS.Utt.49.116/ tisrastisrastu puurvaahne bhuktvaagre bhojanasya ca/ pippalyaH kiMzukakSaarabhaavitaa ghRtabharjitaaH/ prayojyaa madhusammizraa rasaayanaguNauSiNaa// AS.Utt.49.117/ kramavRdhyaa dazaahaani dazapaippalikaM dinam/ vardhayet payasaa saarddhaM tathaivaapanayet punaH// AS.Utt.49.118/ jiirNauSadhazca bhuJjiita SaSTikaM kSiirasarpiSaa/ pippaliinaaM sahasrasya prayogoyaM rasaayanam// AS.Utt.49.119/ piSTaastaa balibhiH peyaaH zRtaa madhyabalairnaraiH/ ziitiikRtaa drasvabalairyojyaa doSaamayaan prati// AS.Utt.49.120/ tadvaca chaagadugdhena dve sahasre prayojayet// AS.Utt.49.121/ ebhiH prayogaiH pippalyaH kaasazvaasagalagrahaan/ yakSmamehagrahaNyarzaH paaNDutvaviSamajvaraan/ ghnanti zophaM vamiM hidhmaaM pliihaanaM vaatazoNitam// AS.Utt.49.122/ viDaGgacuurNaM yaSTiimadhukacuurNayuktaM ziitatoyena samaazamupayuJjiita/ jiirNe mudgayuuSeNaalavaNena saghRtamodanamazniiyaat/ tena vizeSaadvigatakRmidurnaamakuSThapramehamedodoSo varSazatamajara ityaadi samaanaM puurveNa/ viDaGgacuurNaM kSaudrabhallaatakakvaathaabhyaaM madhvaamalakarasaabhyaaM guDuuciikvaathena ca etaaMzcaturo yogaan maasamupayuJjiiteti samaanaM puurveNa/ sarveSu ca maasimaasi varSazatamaayuSo+abhivRddhiH// AS.Utt.49.123/ alambuSaaM svena rasena bhaavitaaM pRthagghRtakSiiramadhuuSNavaaribhiH/ pibettathaa kaaJjikatakramastubhirbhagandarorugrahagulmakaasavaan// AS.Utt.49.124/ uSNaa vipaake kaTukaa kaSaayamadhuraa rase/ atyantadiipanii medhyaa vaatazleSmaharaa ca saa// AS.Utt.49.125/ varSopayogaat kurute naraM varSazataayuSam/ dRDhendriyaanalabalaM nirvaliipalitaamayam// AS.Utt.49.126/ zvetaavalgujaphalaanyaatapazuSkaaNii cuurNayitvaa tattulyaguDena saGkSudya ghRtakumbhe dhaanyaraazau saptparaatraM nidadhyaat/ tato+anudite bhaasvati yathaabalaM maatraaM sukhodakaanupaanaamupayojayet/ jiirNe sukhaambupariSitaH zaaliSaSTikaudanaM sazarkareNa payasaazniiyaat/ tasya maasaprayogaadvizeSeNa vigatakuSTho grahaNadhaaraNavaan varSazatamajara ityaadi samaanaM puurveNa/ prayogatazcordhvaM dviguNaM parihaaraH// AS.Utt.49.127/ vaakucikaakarSacuurNaM sukhaambunaa pibet/ piitvaa caatape nirvaatoSNe vaa garbhagRhe tiSThedaparaahNe tadvadeva sraanamazanaM ca/ yuuSarasaabhyaaM vaa/ tasya trisaptaraatraprayogaadvigatakuSTha ityaadi samaanaM puurveNa// AS.Utt.49.128/ tvagromakezadazanaan nakhaaMzcamuktvaa punarnavaan labhate/ svaravarNabalotsaahaM navaM vayo naSTapalitaM ca// AS.Utt.49.129/ palaani daza baakucyaa dazaiva ca phalatrayaat/ sapta krimighnaadayasastriiNi dve girisambhavaat// AS.Utt.49.130/ purapuSkaramuulaabhyaamaahareta palaM palam/ suukSmailaardhapalaM vyoSaghanakesarakuGkumam// AS.Utt.49.131/ lodhratvakpatrayaSTyaahvacitrakaM kaarSikaM pRthak/ zataMbhallaatakaanaaM ca sarvaM khaNDasamaaMsakam// AS.Utt.49.132/ cuurNayedatha tanmaatraaM bhakSayet paalikiiM paraam/ yatheSTaceSTo labhate varSaadraasaayanaan guNaan// AS.Utt.49.133/ sarvarogaan vijayate tvagvikaaraan vizeSataH/ arzobhagandarazvaasakaasapaaNDvaamayakrimiin// AS.Utt.49.134/ gulmapliihaazmariivardhamapramehaarucipiinasaan/ mandaanalatvaM kRzataaM zophagranthyarbudaanapi// AS.Utt.49.135/ vaakucikaaphalaani gomuutre saptaraatraM vaasayet/ tato nistuSiikRtya chaayaayaaM vizoSayitvaa susuukSmaM ca saJcuurNya tryahaM tryahaM kramazo bhaavayettriphalaakvathena kaaravalliivaasaabraahmiiguDuuciibhRGgaraajasvarasaiH pRthakpRthak khadiraasanaraajavRkSapicumandakvaathaiH// AS.Utt.49.136/ tasya piitaH pratidinaM dhaatriiphalarasaaplutaH/ karSaH sarvaamayaan hanti tvagvikaaraanvizeSataH// AS.Utt.49.137/ asanakhadirayuuSairbhaavitaaM somaraajiiM/ madhughRtazikhipathyaalohacuurNairupetaam/ zaradamavalihaanaH paariNaamaan vikaaraaM/ styajati mitahitaazii tadvadaahaarajaataan// AS.Utt.49.138/ tiivreNa kuSThena pariitamuurttiryaHsomaraajiiM niyamena khaadet/ saMvatsaraM kRSNatiladvitiiyaaM sasomaraajiiM vapuSaatizete// AS.Utt.49.139/ ye somaraajyaa vituSiikRtaayaazcuurNairupetaat payasaH sujaataat/ uddhRtya saaraM madhunaa lihanti takraM tadevaanu pibanti caante// AS.Utt.49.140/ te kuSThinaH pakSmadaridranetraa/ viziirNakarNaaGgulinaasikaa vaa/ vihaayavairuupyamapaasya ruupaM/ punaH praruuDhaa iva bhaanti vRkSaaH// AS.Utt.49.141/ khadiraambhasaa pibedvaa ravisevii taaM tayaa yavaaguuM vaa/ gaayatriijalasiddhaaM kuSThii tattoyakaaryakaraH// AS.Utt.49.142/ gajaliNDakSaarayutaa tatkSaarapaayino vilepibhujaH/ zvitraaNi somaraajii prasahya hanyaat pralepaacca// AS.Utt.49.143/ gomuutre saptaraatraM zazizakalaphalaM vaasitaM lolayitvaa/ kuryaacchaayaavizuSkaM pRthagiti ca phalaM praapunaaTaM ca zuSkam// AS.Utt.49.144/ aMzastaabhyaaM tathaaMzaH kRmiripudahana sphoTakRdbhyaH sa cuurNo gomuutreNopayuktaH pramitahitabhujaH zcitramaazveva hanti// AS.Utt.49.145/ ikSuragokSurasiMhii vyaaghrii paJcaaMgulaambunaa piitaa/ upalamaghanaM ghanaM vaa rasaazinaaM hanti baakucikaa// AS.Utt.49.146/ uSNodakena piSTaa piitaa ca ghRtaanvitaa jayet gulmam laghupaJcamuulasiddhaaM peyaamupayojayejjiirNe// AS.Utt.49.147/ kaTvaGgakuTajayuuSairarziiMsi bhagandaraM ca naazayati/ mehaan madyairnigadairniSovitaa baakucii prabalaan// AS.Utt.49.148/ viSkirarasena piitaa dazamuularasena vaa guDuucyaa vaa/ apatantrakaM nihanyaadaayaamaM vaa rasaannabhujaH// AS.Utt.49.149/ jaThareSu pibenmuutrairjalodare traivRtena yuuSeNa/ zophe paaNDuvyaadhaavavalgujaM ziighvariSTaabhyaam// AS.Utt.49.150/ ikSurakaadikvaathairvardhmani muutreNa vaa gavaaM zastaH/ dhaaroSNena tu payasaa yuktaH zophajvarau hanti// AS.Utt.49.151/ uSNaambunaa prayojyo luutaakiiTaakhusarpadaSTeSu/ kRmiharacaturaGgulayoH kvaathaH koSNaH kRmiNakoSheSu// AS.Utt.49.152/ lekhaamindoH saghRtaaM sukhaambunaa putriNii bhavati piitvaa puSSodayezvagandhaazRtena payasaa ca bhuJjaanaa// AS.Utt.49.153/ vandhyaapi saptaahamimaMprayogaM karoti yaa harSayatii sugandhiH/ priyaMvadaa sadvratazaucayuktaa suute sutaan saa niyamaat guNaaDhyaan// AS.Utt.49.154/ snigdhairuSNairmadhurairharati gadaanvaatajaan yutaa paittaan/ tiktakamadhurakaSaayaiH kaphajaaMstriphalaarasamadhubhyaaM ca// AS.Utt.49.155/ iti zamanii dhanyeyaM viSagarabhuutopasargapaapmaghnii/ gehe sthitaapi rekhaa caandramasii kimuta koSThasthaa// AS.Utt.49.156/ manuSyamapyaagatamRtyuzaasanaM praNaSTabuddhiindriyamalpacetasam/ avalgujo mokSayate mahaabhayaacchriyaM ca medhaaM ca dadaati pupkalaam// AS.Utt.49.157/ haimavatyaa vacaayaaH piNDamaamalakamaatraM payasaaloDya pibejjiirNe payassarpirodana ityaahaaraH/ evaM saptaraatreNa medhaavii bhavati/ saptabhiH saptaraatraiH zrutadharo varSazatamajara ityaadi samaanaM puurveNa// AS.Utt.49.158/ itarasyaa api vacaayaa dvipalakvaathaM pibet jiirNe payaH sarpirityaadi samaanaM puurveNa/ taccuurNaM vaa kSaudrasarpibhyaaM yathaabalamavalihyaat/ jiirNe payaH sarpirityaadi samaanaM puurveNa// AS.Utt.49.159/ vacaakalkazatapaakaM ghRtadroNamupayujya vizeSaat grahonmaadaapasmaaragalagaNDagaNDamaalaazliipadasvarabhedavimuktaH sarvaartheSu siddhimaan varSazataayurbhavati// AS.Utt.49.160/ ziitavaatahimadagdhatanuunaaM stabdhabhagrakuTilavyadhitaasthnaam/ bheSajasya pavanopahataanaaM vakSyate vidhirato lazunasya// AS.Utt.49.161/ raahoramRtacauryeNa luunaadye patitaa galaat/ amRtasya kaNaa bhuumau te rasonatvamaagataaH// AS.Utt.49.162/ dvijaanaaznanti tamato daityadehasumudbhavam/ saakSaadamRtasambhuutergraamaNiiH sa rasaayanam// AS.Utt.49.163/ ziilayellazunaM ziite vasante ca kapholbaNaH/ ghanodayepi vaataarttaH sadaa vaa griiSmaliilayaa/ raktapittabhavaarogaa jaayante raktapittinaH// AS.Utt.49.164/ maasaH parosya rasakalkaniSevaNaaya svacchandamapyupadizanti vimardakaistu/ SaNmaasamanyavidhinaa na tu zastamaahuH pakSaprayogamapi hiinataraM rasone// AS.Utt.49.165/ srigdhazuddhatanu ziitamadhuropaskRtaazayaH/ taduttaMsaavataMsaabhyaaM carcitaanucaraajiraH// AS.Utt.49.166/ tasya kandaan vasantaante himavacchakadezajaan/ apaniitatvaco raatrau nimayenmadiraadibhiH// AS.Utt.49.167/ tatkalkasvarasaM praataH zucitaantavapiiDitam/ madiraayaaH suruuDhaayaastribhaagena samanvitam// AS.Utt.49.168/ madyasyaanyasya takrasya mastunaH kaJjikasya vaa/ tatkaala eva vaa yuktaM yuktamaalocya maatrayaa// AS.Utt.49.169/ tailasarpirvasaamajjakSiiramaasarasaiH pRthak/ kvaathena vaa yathaavyaadhi rasaM kevalameva vaa// AS.Utt.49.170/ pibet gaNDuuSamaatra praakkaNThanaaDiivizuddhaye/ pratataM svedanaMcaanu vedanaayaaM prazasyate// AS.Utt.49.171/ ziitaambusekaH sahasaa vamimuurcchaayayormukhe/ zeSaM pibet klamaapaaye sthirataaM gata ojasi// AS.Utt.49.172/ vidaahaparihaaraaya paraM ziitaanulepanaH/ dhaarayetsaambukaNikaa muktaakarpuuramaalikaaH// AS.Utt.49.173/ sahimasalilagarbhaazcandrazubhraamRNaaliiH kuvalayadalamaalaa haarayaSTiizca lolaaH/ stanataTaviniviSTaazcaarugaatryo dadhaanaastanusarasavilitaa gaaDhamenaM svajeran// AS.Utt.49.174/ naliniidalataalavRntavaataiH pragaladvaarilavairjalaardrayaa ca/ dayitaakarapallavaizca ziitair zunasvedakRtaM klamaM hareyuH// AS.Utt.49.175/ kuDavosyaparaa maatraa tadarddhaM kevalasya tu/ palaM piSTasya tanmajjJaH sabhaktaM praakca ziilayet// AS.Utt.49.176/ rasognikalpo mRdunaujasaa hi/ saMyujyamaanaH sahasaiva tasya/ daahaatisaaraaraticittanaazaan/ kuryaadatastaM tvarito na yuJjyaat// AS.Utt.49.177/ jiirNazaalyoddanaM jiirNe zaGkhakRndendupaaNDuram/ bhuJjiita yuuSaiH payasaa rasairvaa dhanvacaariNaam// AS.Utt.49.178/ diiptaagnirmaNDakaan khaadet sarpiprmaNDopasecanaan/ akhaNDamaNDalendvaabhaaniNDariikhaNDamaNDitaan// AS.Utt.49.179/ raajikaazuktasamparkavinivartitagauravaiH/ piSTakaacuurNadhavalairvadhraiH saukarakairyutaan// AS.Utt.49.180/ madyamekaM pibettattu tRTprabandhe jalaanvitam/ gandhamattakvaNadali priyaavaktrendubodhitam// AS.Utt.49.181/ amadyapo yastu phalaambutukramavantisomaM ca sugandhi ziitam/ sauviirakaM jaaGgalajaM rasaM vaa tuSodakvaM vaa parisikthikaaM vaa// AS.Utt.49.182/ tatkalkaM vaa samaghRtaM ghRtapaatre khajaahatam/ sthitaM dazaahaadazniiyaattadvadvaa vasayaa samam// AS.Utt.49.183/ sadyaH piSTaM sarpiSaa saMyutaM vaa niryaasena svena yuktaM ca kaamam/ yuJjiitainaM puurvakaireva paanaiH koSNaambhobhirvaiSa kalpotiviiryaH// AS.Utt.49.184/ rasonakalkaH sadRzaajasarpiH SaNmaasamurvyaamuSito nihanti/ abhyaGgapaanaaJjananasyayukto manovikaaraan viSamajvaraM ca// AS.Utt.49.185/ samatailaM sazuktaM vaa yavaraazau samaasthitam/ vaatarogaan jayet khaadan ghRtamaaMsottaraazanaH// AS.Utt.49.186/ tailasarpirguDasitaaH pRthakkuryaattulaanmitaaH/ dve tule lazunaacchruddhaat tryuuSaNaat kuDayatrayam// AS.Utt.49.187/ palaM tvacazca taczlakSNaM nihitaM ghRtabhaajane/ dve same yavamadhyasthaM puurvasmaadadhikaM guNaiH// AS.Utt.49.188/ kSuNNaaM kSipet kandatulaaM takrasya palaviMzatau/ gate ca saptaraatre tu tulaarddhamasitaattilaat// AS.Utt.49.189/ dhautakSuNNaat pRthakkSaudraghRtazuNThiicatuSpalam/ ajaajiicavyadhaanyaagnidvikRSNaagranthidiipyakaan// AS.Utt.49.190/ palonmitaaMzcaturjaataat palamekaM sucuurNitam/ pRthakpalaaSTakaM tailaatghRtaatkSuNNaaccasarSapaat// AS.Utt.49.191/ paTuuni paJca kSaarau dvau dadyaattatraakSamaanataH/ ekaadazaahaM taddhaanye sthitamaznan prage prage/ guNaanraasaayanaansarvaan sa praapnoti niraamayaH// AS.Utt.49.192/ dvipazcamuulaniSkvaathe nalvaNe lazunaaDhakam/ piSTaM paryuSitaM varSaM hanti vaatakaphaamayaan// AS.Utt.49.193/ tatkandakalkasvarase ghRtatailaM pRthakpacet/ ziilayecca yathaasaatmyaM daaruNaanalapiiDitaH// AS.Utt.49.194/ navaniitasamaaMzaM vaa khodattatkalkamarditii// AS.Utt.49.195/ vikaJcukapraajyarasonagarbhaan sazuulyamaaMsaan vividhopadaMzaan/ nimardakaan vaa ghRtazuktayuktaan prakaamamadyaallaghutucchamaznan// AS.Utt.49.196/ kustumbarii jiirakabhRSTamudgasauvarcalazlakSNarajovakiirNaiH/ rasonakandaaGkurapatracitraiH savyaJjanairnaikarasaanuyaataiH// AS.Utt.49.197/ tatkandasiddhaan kramazo yuuSakSiirarasaan pibet/ kaphapittaanilaazaGkii yathaasvauSadhasaMskRtaan// AS.Utt.49.198/ kRzozvagandhodbhavacuurNakiirNaM sannasvaro yaSTimadhuupadhaanam/ tailena gulmii khadireNa kuSThii khaadet kRmighnaiH kRmimaan rasonam// AS.Utt.49.199/ maaMsaadamaaMsairyakSmaaNamarzaaMsi kuTajatvacaa/ hanti sa zreSThayaa mehakaasazvaasavilambikaaH// AS.Utt.49.200/ annasvaruupavijJaanaat svaruupamupalabhya ca/ yathaayathaM prayogosya kaaryastaM taM gadaM prati// AS.Utt.49.201/ lazunasvarasaat prasthaandvaatriMzattilatailataH/ dvaavapetamalaat kiNvaadaSTaupiSTaaccaSaDyavaat// AS.Utt.49.202/ meSazRGgiibhavaat kvaathaadroNaM puutaacca ziitalaat/ snehapaatre tadaikadhyaM nidadhyaacca zucau dRDhe// AS.Utt.49.203/ kramaattatra punardadyaat piSTaM prasthacatuSTayam/ pakSaatparamiyaM peyaa suraa vaatavikaaribhiH// AS.Utt.49.204/ triraatramuSitaaM dhenuM lazunaM khaadayettataH/ kSiiradadhyaajyamathitaM braahmaNasyaapi zasyate// AS.Utt.49.205/ pittaraktavinirmuktasamastaavaraNaavRte/ zuddhe vaa vidyate vaayau na dravyaM lazunaatparam// AS.Utt.49.206/ sukhaatmanaaM vizeSeNa prayojyo lazunaasavaH/ naaradenoddhavasyaiSa vaatabhagnasya kalpitaH// AS.Utt.49.207/ aamaambupaanekSuvikaaramatsyayaanaadhvavaataatapabhaaSyacintaaH/ svapnaM divaa jaagaraNaM nizaasu piSTaM vyavaayaM dadhi caatra necchet// AS.Utt.49.208/ snehakalpavidhaanena snehayuktaM prayojayet/ lazunaM snehasaMyogaat gariiyaan jaayate hi saH// AS.Utt.49.209/ pittakopabhayaadante yuJjyaanmRduviecanam/ rasaayanaguNaanevaM paripuurNaan samaznute// AS.Utt.49.210/ priyaambuguDadugdhasya maaMsamadyaamlavidviSaH/ atitikSorajiirNaM ca rasono vyaapade dhruvam// AS.Utt.49.211/ paaNDuudarorakSatazophatRSNaapaanaatyayacchardiviSavraNeSu/ paitte vikaarekSigadetisaare kSaame zariire ca sa varjaniiyaH// AS.Utt.49.212/ ziilita eSa karoti duraapaM vahnizariirabalaM samameva/ vaGmatiruupaguNaaDhyasutepsoH striipuruSasya ca biijavizuddhim// AS.Utt.49.213/ amRtakaNasamutthaM yo rasonaM rasonaM vidhiyutamitikhaadecchiitakaale sadaiva/ sa nayati zatajiivii striisahaayo jaraantaM kanakaruciravarNo niirujastuSTijuSTaH// AS.Utt.49.214/ rasonaanantaraM vaayoH palaaNDuH paramauSadham/ saakSaadivasthitaM yatra zakaadhipatijiivitam// AS.Utt.49.215/ yasyopayogena zakaaGganaanaaM laavaNyasaaraadivinirmitaanaam/ kapolakaantyaa vijitaH zazaaGko rasaatalaM gacchati nirvideva// AS.Utt.49.216/ snigdhaaGgatvaM gaurataa kaantimattaa vanerdiiptirvarSmapuSTirvRSatvam/ sampraapyante yantraNodvegamuktaiH ryasyaabhyaasaaddhaari diirghaM sukhaM ca// AS.Utt.49.217/ apyaahaare ziilito diirghaaraatraM balyazcakSuSyastarpaNaH sthairyakaarii/ taistairyogairyojitoyaM palaaNDustaaMstaanaataGkaan mehinaamucchinatti// AS.Utt.49.218/ rasaM rasonavattasya piitvaazniiyaattathaiva ca/ sabiijapuurasvarasamadiraamadhuziidhupaH// AS.Utt.49.219/ marakatamaNiniilaM naalamasyaatibaalaM pariNatazazigauraM yacca biijaM supiSTam/ sasurasasumukhaabhyaaM praajyamaaMsaM sazuktaM mRdudhavalasuvRttairmaNDakairaattamuurtim// AS.Utt.49.220/ vahuzaHzobhitaM zubhraiH zazaaGkazakalopamaiH/ ghaarikeNDarikaavallaiH kSiirodaavayavairiva// AS.Utt.49.221/ yavamudgamaaSagodhuuma bahuvidha vikaarakalpitaan bhakSyaan/ kaambalikaraagaSaaDavasaTTakakhalakaan saphalasaaraan// AS.Utt.49.222/ paTusurabhimadhuragandhaan dhavalaakSakadhavalabahularasaan/ kharjuuradaaDimasitaadraakSaapaanaanupobhyasyet// AS.Utt.49.223/ labhate balavarNaujoviiryasvarasaumanasyatejaaMsi/ kSiiNazakRdrudhiropi ca rasonavattadrasaM piitvaa// AS.Utt.49.224/ suraasuraiHkSiirasamudramanthe gataastaTaan ye+amRtavipruSaH puraa/ babuuva tebhyaH kila kukkuTii yayaa vrajanti devatvamivaadya maanuSaaH// AS.Utt.49.225/ kukkuTaaNDanibhaiH kandaiH kiJcit kaTukapicchilaiH/ snigdhairmarakatacchaayaiH kharjuurasadRzaicchadaiH// AS.Utt.49.226/ nisvilarogaharaapi vizeSato jayati daaruNamapyanilaamayam/ gudajagulmatamoviSanaazinii janayati sthirataaM vapuSaH paraam// AS.Utt.49.227/ kuTiiM pravizyatatkandaan bhakSayetghRtabharjitaan/ payonupaanaM dhaaroSNaM tatreSTamasanaambu vaa// AS.Utt.49.228/ tanmaatravRttistubhaveddazaahaM viMzatyahaM svaadubhugapramaadii/ jatruurdhvakoSThatrikasandhivaatapaaNDavaamayaarzastimiraaNi jitvaa// AS.Utt.49.229/ valiipalitanirmuktaH sthirakezadvijazrutiH/ medhaamatismRtiyuto jiivedvarSazatadvayam// AS.Utt.49.230/ aapuuryamaaNacandrapratipadamaarabhyavardhayetkandam/ ekaikaM ghRtabhRSTaM praagbhaktaM pathyabhukkhaadet// AS.Utt.49.231/ bhuJjiitaalpataraM dinaarditamRSiH pakSakSaye bhakSayan kSiiraM biijakavaari takramathavaa piitvaa sthitiM kalpayet/ maaMsaM praazya tathaa nakhadvijakacaH ziirNotthitaiH kaantimaan jiivatyabdazatatrayaM dhRtimatismRtyaadibhirbhuuSitaH// AS.Utt.49.232/ kSiireNa kandacuurNaM pibanyavaaguuM ca pariNate maasam/ lavaNasnehavinaaM dRDhadRgjiiveccharaddvizatam// AS.Utt.49.233/ timiraM kSaudraghRtaabhyaaM pathyabhujastadrajo jayenmaasaat/ kandatrayaM ca bhRSTaM ghRteznato bhakSitaM vaataan// AS.Utt.49.234/ tatkandasuukSmarajasaa tribhaagagodhuumacuurNamizreNa/ payasaa paktvaa khaadet ghRtapuuraanaantravRddhiharaan// AS.Utt.49.235/ triin kandakaaMzca nizi bhakSayataajyabhRSTaan dhaatriiphalaambu sasitaM cahgaliipayo vaa/ peyaM dRgaamayajayaaya niSevitavyaa kaamaM ca rogazamamaatraphalaarthibhiH saa// AS.Utt.49.236/ kSiiraanvitaa muulakatulyakandaa saptaaSTapatraasitaraktakaaNDaa/ vibhartti yaa pallavamabdazabdaat saa kaJcukii zvetavapurvareNyaa// AS.Utt.49.237/ aaSaaDhe kaartike vaattaM tatkandaM ziitalaM sthitam/ aGguSThaparvadvayasaM piSTaM kSiirapalaaSTake// AS.Utt.49.238/ kuTiipravezastaM piitvaa kSiirameva pibedanu/ kSiirameva ca jiirNepi peyaaM vaa snehabharjitaam// AS.Utt.49.239/ kiJciduSNaamalavaNaaM spRzeduSNaambu no himam/ ekena saptaraatreNa kuSThaanyevaM niyacchati// AS.Utt.49.240/ sarvavyaadhiin dvitiiyena tRtiiyena tu sarpavat/ tyaktvaa tvacaM tato jiirNaaM kezadantanakhaanapi/ dhiimedhaaruupavaan jiivet paJcavarSazataani ca// AS.Utt.49.241/ kaJcukiikandacuurNaM vaa svena kSiireNa bhaavitam/ gokSiirakuDave nyataM karSaM khaNDapalaanvitam/ piitaM sarvaabhayaan hanti nakhakezasthitaanapi// AS.Utt.49.242/ piitatatsvarasaM cuurNaM tasyaa madhughRtaanvitam/ khaadanhitaazii saptaahaM tvagdoSaaMstimiraM jayet// AS.Utt.49.243/ viDaGgataapyatriphalaalohakaJcukijaM rajaH/ saptaraatratrayaM lihyaanmadhunaa saMyatendriyaH// AS.Utt.49.244/ kSiireNa bhojanaM jiirNe zaalerlaabarasena vaa/ tathaasya kaacatyimire sukRcchraaH ziraso gadaaH// AS.Utt.49.245/ medhaavinaH praNazyanti gaatraM suptaM ca budhyate/ eSa saptaamRtazcuurNaH sarvavyaadhiSu puujitaH// AS.Utt.49.246/ palaM cuurNasya kaJcukyaaH kSiiraprasthe samaavapet/ snehaM dadhnastato lihyaajjitaatmaa sasitaamadhu// AS.Utt.49.247/ zaalerannaM payaH paanaM maasamevaM prayojayet/ caturguNaH pariihaaraH zoSazaabdasamadyutiH/ zataani paJca varSaaNaaM jiiveddeva ivorjitaH// AS.Utt.49.248/ pacet palaani droNepaaM kaJcukyaaH paJcaviMzatiH/ aSTaaMzaziSTe tu ghRtaat prasthaM kSiirasamaM pacet// AS.Utt.49.249/ zaGkhapuSpiivacaakuSThatrivRtaamaradaarubhiH/ varaayaSTiisitaadraakSaamahiSaakSaiH palaaMzikaiH// AS.Utt.49.250/ yuktaiH kamalakiJjalkatripalena hime+atra ca/ kSaudraaccatuSpalaM dadyaadetanmartyaamRtaahvayam/ cakSuSyaM bRMhaNaM medhyaM varNyaM varSazatapradam// AS.Utt.49.251/ pacetpalaani kaJcukyaastriiNi lohaatsucuurNitaat/ palaazabiijaaccatvaari daza dve ca phalatrayaat// AS.Utt.49.252/ aSTaadaza zataavaryaa biijakasyaikaaviMzatiH/ jiivantyaaH SoDazaikadhyaM paurNamaasyaaM vipaacayet// AS.Utt.49.253/ vahe+apaaM paadazeSe ca pRthagarddhaaDhakena ca/ pacet kaaJjikamastubhyaaM ghRtaprasthaM picuunmitaiH// AS.Utt.49.254/ zataahvaaruSkaravacaakuSThailaabiDahiGgubhiH/ sauvarcalaanvitaiH padmakesaraacca tribhiH palaiH// AS.Utt.49.255/ paJcabhiH padmabiijaanaaM padmadvaadazakena ca/ etat somaamRtaM piitvaa yassomo+adyaapi raajate// AS.Utt.49.256/ idamupayujya sarpirativiiryamudaaraguNaM bhavati suvaaksudhiiH sudRDhasubalaH subhagaH/ grahamarakopasargaviSabhiitibhiradhRSyavapurvijitajaraajvaro nayati varSazatadvitayam// AS.Utt.49.257/ daanavendra vijitaan puraa suraan bhraSTakaantidhRtidharyatejasaH/ viikSya viSNuramRtaM kilaasRjat gugguluM balavapurjayapradam// AS.Utt.49.258/ adyaapyataH suragaNaaH kila dhuupamukhyaan hitvaa varaagaruturuSkahimendudarpaan/ nirdahyamaanavapuSSo+api zikhaaM pibanto gandhena yasya muditaa dadhati prasaadam// AS.Utt.49.259/ sa yogavaahii sa zivaH sa saarvaH sarvartusevyaH sukhaziilaniiyaH/ hantaa jaraapaapmamalaamayaanaaM kartaagnimedhaasmRtipaaTavaanaam// AS.Utt.49.260/ gandhotkaTaH sa daahe snigdhadravapicchilo vigatazalyaH/ mahiSaakSaH puSparaaga sphaTikaasitaniiradacchaayaH// AS.Utt.49.261/ yaH padmaraagaraago yaH kanakacchedapaaTalo yo vaa/ jayatiindraniilamamalaM bhagnopyantikaantimatvena// AS.Utt.49.262/ aatreyamunigiitazca mantroyaM karmasiddhikRt/ bhagavaan puNDariikaakSo devaazca sapurandaraaH// AS.Utt.49.263/ jaraamaraNaduHkhebhyo yathaa tegyutthitaaH suraaH/ upayoktustathaivaasya bhava tvaM hi mahaabala// AS.Utt.49.264/ paJcamuulasya mahataH kvaathena hitabhojinaa/ gugguluH ziilito hanti sarvaan vaatakaphaamayaan// AS.Utt.49.265/ laghiiyasopi tadvacca sukhoSNena jalena vaa/ mastudhaanyaamlamadyairvaa vacaadeH salilena vaa// AS.Utt.49.266/ varaNaadestu baadhiryadantakarNazirorujaH/ svarabhedodarazvaasavardhmaantargulmavidradhiin// AS.Utt.49.267/ vaatapittaasrarogeSu bRMhaNaarthini ceSyate/ kvaathena vaajigandhaayaa jiivaniiyagaNasya vaa// AS.Utt.49.268/ kvaathenotpalamRdviikaaraktacandanajanmanaa/ vaatapittaM nihantyeSa padmakaadigaNasya vaa// AS.Utt.49.269/ cavyakuSThaviDaGgaanaaM yaanyaa naagarasya vaa/ prasaariNyaazca toyena gugguluH kaphavaatajit// AS.Utt.49.270/ tryuuSaNaagnighanavellavaraabhirbhakSayan samaghRtaM mahiSaakSam/ aazu hanti kaphamaarutamedodoSajaan balavatopi vikaaraan// AS.Utt.49.271/ paTolanimbatriphalaaguDuucii gaayatriraatridvayabiijakaanaam/ kvaathaiH pRthakpathyaparasya hanti maasena ghoraan kaphapittarogaan// AS.Utt.49.272/ vizeSaacchophaviisarpaduSTavraNabhagandaraan/ zukraartavamanodoSapramehazvitrapaaNDutaaH// AS.Utt.49.273/ paTolaariSTiirnayuuhapiSTastulyarasaaJjanaH/ galagogaapaciivyaGgagranthisthaulyakRmipraNut// AS.Utt.49.274/ zilaajatusamaHpiitaH payasaa vaatazoNitam/ nivartayatyatibalaM kSiiramaaMsaghRtaazinaH// AS.Utt.49.275/ rasena payasaa muutrairvaatapittakaphaapahaH/ braahmiimaNDuukazaGkhaanaaM pRthaGmedhaadikRdrasaiH// AS.Utt.49.276/ maagadhikaagnikaliGgabiDagairbilvadhRtaiH savaraapalaSaTkaiH/ guggulunaa sadRzena sametaiH kSaudrayutaiH sakalaamayanaazaH// AS.Utt.49.277/ pibet palazataM yosya vidhinaa niyato yatiH/ naakaalamRtyorna vyaadherna tasya jaraso bhayam// AS.Utt.49.278/ kalpayedauSadhaiH svai svairvyaadhiSu vyaadhinaazanaiH// AS.Utt.49.279/ zilaajatuvidhaanaM ca gugguloH sarvamiSyate// AS.Utt.49.280/ guNanidhirapikuryaat sotimaatropayuktastimiravadanazoSaklabitaakaarzyamohaan/ zamalazithilabhaavaM deharaukSyaM ca tasmaadrajanicaraniSeviisyyaanna rogeSvamiiSu// AS.Utt.49.281/ griiSmerkataptaa girayo jatutulyaM vamanti yat/ hemaadiSaTdhaaturasaM procyate tacchilaajatu// AS.Utt.49.282/ sarvadoSaprazamanaM sarvarogavinaazanam/ zilaabhyo yasya yajjaataM dhaatostattadguNaM vadet// AS.Utt.49.283/ sarvaM ca tiktakaTukaM naatyuSNaM kaTu paakataH/ chedanaM ca vizeSeNa lauhaM tatra prazasyate// AS.Utt.49.284/ gomuutragandhi kRSNaM guggulvaabhaM vizarkaraM mRtsnam/ snigdhamanamlakaSaayaM mdRu guru ca zilaajatu zreSTham// AS.Utt.49.285/ raasnaadazamuulabalaa punarnavairaNDazuNThimadhukaanaam/ kvaathena bhaavitaM tadvizeSato vaatarogaghnam// AS.Utt.49.286/ draakSaabhiirupaTolatraayantiguDuucijiivaniiyaanaam/ niryuuheNa subhinnaM zastaM pittaamaye sutaraam// AS.Utt.49.287/ krimijidvacaaphalatraya karaJjaghanamukhyapaJcamuulaanaam/ sahapaJcakolakaanaaM kvaathena kaphaamaye bhaavyam// AS.Utt.49.288/ laghupaJcamuulazuNThii draakSaakaazmaryavaajigandhaanaam/ saguDuucizarabalaanaaM rasena pittaanilagadeSu// AS.Utt.49.289/ ghanakuSThavacaatriphalaa suradaaruviDaGgapaJcakolaanaam/ rajaniimaricaativiSaa yuktaanaaM vaatakaphajeSu// AS.Utt.49.290/ paaThaapaTolanimbatriphalaaghanakuTajasaptaparNaanaam/ traayantyamRtaativiSaasahitaanaaM pittakaphajeSu// AS.Utt.49.291/ nicaye+apidoSabalato yogaanetaan vikalpya yujjiita/ vividhagaNasaGgrahoktaistaistaizca gaNairgiressaaram// AS.Utt.49.292/ vyaadhivyaadhitasaatmyaM samanusaran bhaavayedayaH paatre/ praakkevalajaladhautaM zuSkaM kvaathaistato bhaavyam// AS.Utt.49.293/ samagirijamaSTaguNite niSkkaathyaM bhaavanauSadhaM toye/ tanniryuuhe+aSTaaMze puutoSNe prakSipet girijam// AS.Utt.49.294/ tat samarasataaM yaataM saMzuSkaM prakSipedrase bhuuyaH/ svaisvairevaM kvaathairbhaavyaM vaaraan bhavet sapta// AS.Utt.49.295/ atha snigdhasya zuddhasya ghRtaM tiktakasaadhitam/ tryahaM yuJjiita girijamekaikena tathaa tryaham// AS.Utt.49.296/ phalatrayasya yuuSeNa paTolyaa madhukasya ca/ yogayogyaM tatastasya kaalaapekSaM prayojayet// AS.Utt.49.297/ zilaajamevaM dehasya bhavatyatyupakaarakam/ guNaan samagraan kurute sahasaa vyaapadazca na// AS.Utt.49.298/ ekatrisaptasaptaahaM karSamarddhapalaM palam/ hiinamadhyottamo yogaH zilaajasya kramaanmataH// AS.Utt.49.299/ saMskRtaM saMskRte dehe prayuktaM girijaahvayam/ yuktaM vyastaiH samastairvaa taamraayoruupyahemabhiH// AS.Utt.49.300/ kSiireNaaloDitaM kuryaacchiighraM raasaayanaM phalam/ hanyaadrogaanazeSaaMzca jiirNe hitamitaazinaH// AS.Utt.49.301/ vyaayaamaatapamaarutacetaHsantaapaguruvidaahyaadi/ upayogaadapi parato dviguNaM parivarjayet kaalam// AS.Utt.49.302/ kulatthaan kaakamaaciiM ca kapotaaMzca sadaa tyajet/ pibenmaahendramudakaM kaupaM praasravaNaambu vaa// AS.Utt.49.303/ jvarii jvaraghnaambudaparpaTaadeH kvaathena raktii madhuyaSTikaayaaH/ zoSii saraiH kravyabhugaamiSotthairmaayuramaaMsaiH payasaa ca kaarzye// AS.Utt.49.304/ madhvambunaa medasi sampravRddhe kSiireNa payaakulabuddhisatvaH/ paaNDvaamayaarttaavudare sazophe pibecchilaajaM mahiSiijalena// AS.Utt.49.305/ azma viirataraadyena kuSThaM khadiravaariNaa/ viSaM viSaghnairagadairhantyevaM tadyathaamayam// AS.Utt.49.306/ zailajatrikaTukSaudrakSaudradhaatuun niSevate/ kSiiraudanaazii yo jiirNe yakSmaNaa na sa baadhyate// AS.Utt.49.307/ subhaavitaatsaaragaNaistulaaM piitvaa zilodbhavaat/ saaraaMbunaiva bhuJjaanaH zaaliM jaaGgalajai rasaiH// AS.Utt.49.308/ vyapohya madhumehaakhyamantakaM rogasaGkaram/ vapurvarNabalopetaH zataM jiivatyanaamayaH// AS.Utt.49.309/ zilaahvaat SoDazapalaM tristrirekatra bhaavayet/ varaayaa dazamuulasya guDuucyaaH karkazasya ca// AS.Utt.49.310/ balaayaa madhuyaSTyaazca rase gavye ca vaariNi/ kSiire sakRtkrameNaivaM saptakRtvastathaa punaH// AS.Utt.49.311/ kaakoliyugmaghanapuSkaravahniraasnaa medaayugarddhicavikaagajapippaliinaam/ paaThaadvijiivakanikumbhavidaariyugma viiraavariimadhuphalaaMzumatiidvayaanaam// AS.Utt.49.312/ palikaanaamabdroNe siddhaanaaM paadazeSite kvaathe/ bhaavitamitthaM girijaM dvipalaizcuurNiikRtairyuJjyaat// AS.Utt.49.313/ karkaTazRGgiidhaatriivyoSaistaaliisapatrakuDabena/ cuurNapalena vidaaryaastvakSiiryaaH karSayugmena// AS.Utt.49.314/ dvipalena caturjaataattaila ghRtakSaudrazarkaraabhizca/ dvipalaaddviguNaabhiH kaaryaa guTikaastatokSasamaaH// AS.Utt.49.315/ taaH zuSkaa navakumbhe jaatiipuSpaadhivaasite sthaapyaaH/ taasaamekaaM khaadet pratidinamanupaanamatreSTam// AS.Utt.49.316/ kSiirarasadaaDimaambho maardviikasuraasavaanyatamam/ jiirNennaM laghu bhojyaM yuuSapayaHpizitaniryuuhaiH// AS.Utt.49.317/ saptaahamaatramevaM sarvaanniinaH kramaat bhavet parataH/ bhaktasyaante praagvaa guTikaa na virudhyate saiSaa// AS.Utt.49.318/ nirapaayaa bhuuriphalaa parihaarasukhopayojitaa jayati/ prabalamapi vaatazoNitamuurustambhaM jvaraM diirgham// AS.Utt.49.319/ bhagamuutrazukradoSapliihayakRdraktapaaNDuhRdrogaan/ vardhmavamigulmapiinasahidhmaakaasaarucizvaasaan// AS.Utt.49.320/ vidradhimudaraM kuSThaM zvitraM jaaDyaM kSayaM madaM muurcchaam/ unmaadamapasmaaraM mukhanetrazirogadaaMstaaMtaan// AS.Utt.49.321/ aanaahamatiisaaraM haliimakaM kaamalaagrahaNirogaan/ granthyarbudaan sapiTakaan bhagandaraM gaNDamaalaaM ca// AS.Utt.49.322/ atikaarzyamatisthaulyaM svedamathazliipadaM gude kiilaan/ daMSTraaviSaM samuulaM garaprayogaan sughoraaMzca// AS.Utt.49.323/ abhicaaramaraatikRtaM duHsvapnaM bhautikiiM tathaa baadhaam/ paapmaalakSmiiM ceyaM guTikaa zamayecchivaa naamnaa// AS.Utt.49.324/ vRSyaayuSyaa dhanyaa kaantiyazaHzriivibodhinii medhyaa/ kurute nRpavallabhataaM jayaM vivaade ca vaktrasthaa// AS.Utt.49.325/ jitakhalativaliipalitaa jiivayati sukhaM zatadvayaM zaradaam/ varSadvayaprayogaadvarSazatacatuSTayaM jiivet// AS.Utt.49.326/ na sostirogo bhuvi saadhyaruupo jatvazmajaM yaM na jayet prasahya/ tatkaalayogairvidhivatprayuktaiH svasthasya corjaaM vipulaaM dadhaati// AS.Utt.49.327/ amaramandiramandarasambhavaacchatapalaM girijaadupayojaya/ yadi jaraamayaduHkhavivarjitaaM suciramicchasi jiivitasantatim// AS.Utt.49.328/ dazaguNamupayuGkte yaH zataM zailajaataallaghuhitamitabhojii varjayan varjaniiyaan/ satatasamanuSaktaan varjitaan vaidyavRndairvidhamati sagadaughaan nekSate caayuSontam// AS.Utt.49.329/ samudvabhuuvaamRtamanthanotthaH svedaH zilaabhyo+amRtavaan gireH praak/ yo mandarasyaatmabhuvaa hitaaya nyastaH sa zaileSu zilaajaruupii// AS.Utt.49.330/ suvarNazailaprabhavo viSNunaa kaaJcano rasaH/ taapii kiraataciineSu yavaneSu ca nirmitaH// AS.Utt.49.331/ taapyaaM suuryaaMzusantapto maadhave maasi dRzyate/ madhuraH kaaJcanaabhaasaH saamlo rajatasannibhaH// AS.Utt.49.332/ kiMcit kaSaaya ubhayaH ziitaH paake kaTurlaghuH/ zilaaniryaasavaccaatra kulatthaadiin parityajet// AS.Utt.49.333/ na tanniSevii jarasaabhibhRyate na pannagairnaapi garairna vRzcikaiH/ na paaNDumehajvarazophayakSmabhirna kaNThanetrazravaNatvagaamayaiH// AS.Utt.49.334/ sodazvitko maakSikadhaatuH saghRto vaa sakSaudro vaa kSaudraghRtaabhyaaM sahito vaa/ saambhasko vaa tailayuto vaa vinihantaa tvagdoSaaNaaM sarvaviSaaNaaM sagaraaNaam// AS.Utt.49.335/ akSadraakSaayomalamustaamalakaanaaM savyoSaaNaaM parvataniryaasayutaanaam/ datvaa tulyaM maakSikadhaatuM madhumizraM lihyaatpaaNDuvyaadhyabhibhuutaH zivamicchan// AS.Utt.49.336/ aMzaH zuNThyaa lohamalaaMzo badaraaMzaH pippalyaMzo maakSikadhaaturdviguNaaMzaH/ kSaudraM kaamaM kRSNatilaanaamapi caaMzaH zreSThaa piNDii paaNDuvikaarazvayathughnii// AS.Utt.49.337/ saayazcuurNaM maakSikadhaatuM madhumizraM vyoSopetaM parvataniryaasasametam/ kSiiraahaaro yo+avalihaanaH prayataatmaa kRtyudvaaraM zoSamapohatyacireNa// AS.Utt.49.338/ lohaM sarpirmaakSikadhaaturmadhumaatraa dhaatriicuurNaM ke saramambuprabhavaanaam/ yogaH kuryaadeSa sitaabhaagavimizrazcakSurghraaNazrotrarasajJaanavibodham// AS.Utt.49.339/ kRtyaikasthaM maakSikadhaatuM triphalaaM ca bhraaSTre paktvaa ye sahaviSkaM vilihanti/ pathyaadaastaan vaardhakadoSaa na bhajante maaturdoSaaH stanyanivRttaaniva vaalaan// AS.Utt.49.340/ samaznato maakSikadhaatucuurNaM sarpirmadhubhyaaM triphalaarajazca/ zanaiH zanairyaati jaraa vinaazaM pratyantavaasaadiva lokayaatraa// AS.Utt.49.341/ trikoNakaaNDaa subahuprataanaa phaleSu piitaa kusumeSu raktaa/ patraiHsadugdhairmRduromavadbhistaambuulatulyairghanakandamuulaa// AS.Utt.49.342/ pavanavivasvadaMzuvanitaadiSukaamacaraa vividhamanaHzariiragadavRndanivRttikarii/ bhuvi paramauSadhirmahiSavallariiti prathitaa kvacidapi vRddhadaaraka iyatvapi vellarikaa// AS.Utt.49.343/ vasante saGgRhiitaanaaM zoSitaanaamanaatape/ vRddhadaarakamuulaanaaM tulaaM saMcuurNyaM sarpiSaa// AS.Utt.49.344/ aaplaavya ghRtapaatrasthaaM dhaanye pakSamupekSitaam/ lihyaadanu pivetkSiiraM jiirNe kSiiraghRtaazanaH// AS.Utt.49.345/ tatprayogaajjaraajiiNaa vRddhaa daarakataamiyaat/ bhagnaasthirgadgadaH paGguH kRzo hrasvonyaruupataam// AS.Utt.49.346/ nirastaazeSadoSotthanakhabhedaadyupadravaH/ apasmaaragrahonmaadapaapmaalakSmiivivarjitaH/ diiptaagnirbalavaan vaagmii jiivedvarSazataani SaT// AS.Utt.49.347/ cuurNitairazvagandhaayaaH saMyutaM triMzataa palaiH/ tattulyaM daarakaM praazya payasaa sarpiSaathavaa// AS.Utt.49.348/ jiirNo puurvavadazniiyaadyo jiivet sa samaaH zatam/ vaajivego gajapraaNaH suruupo bhaaskaradyutiH// AS.Utt.49.349/ azvagandhena saMyojyau variigokSurakau pRthak// AS.Utt.49.350/ yo lihyaat sarpiSaa cuurNaM vRddhadaarakamuulajam/ saptaahaM yuuSabhaktaazii syaat sa kinnaratulyavaak// AS.Utt.49.351/ svarasena zataavaryaa saptaahaM bhaavitaM ca tat/ lihaanaH puurvavanmaasaM zataM jiivenmahaamatiH// AS.Utt.49.352/ lihyaadvaa madhusarpirbhyaaM dhaatriisvarasabhaavitam/ kSiireNa vaa pibanmaasaM zataM jiivedaruksudhiiH// AS.Utt.49.353/ vRddhadaarakamuulaanaaM rasaM kSiireNa yaH pibet/ tatkalkasiddhaM sarpirvaa sajiivenniirujaH zatam// AS.Utt.49.354/ piitaM vellarikaamuulaM gomuutreNa sahoSitam/ kuSThagulmodaragarazliipadaarzopaciirjayet// AS.Utt.49.355/ pippalii triphalaa daarvii mahauSadhapunarnavaaH/ pRthagdazapalaaH sarvaistulyaaMzo vRddhadaarakaH// AS.Utt.49.356/ dhaanyaamlapiitastaccuurNo jiirNe svacchandabhojanaH/ zliipadaamamarudvardhmagulmodaragaraan haret// AS.Utt.49.357/ zauNDii vizvavaraadviipivellamustaaH samaaMzakaaH/ tulyavellarikaamuulaaH saajyakSaudraastathaaguNaaH// AS.Utt.49.358/ tatphalaat svarasaM karSaM lihaMstulyaajyamaakSikam/ gavyaM pibedanu payo maahiSaM vaa yatheSTabhuk// AS.Utt.49.359/ paJcaahena jayet kaasaan saptaahena tvagaamayaan/ mahaakuSThaani maasena bhavenmaasadvayena tu/ paJcavarSazataayuSko dhiimedhaabalaruupavaan// AS.Utt.49.360/ vellariiphalamuulaanaaM pippalyaazca samaM rajaH/ vellariiphalamuulotthasvarasenaiva bhaavayet// AS.Utt.49.361/ amRtaayaa rasenaanu tataH zuSkaM ghRtaaplutam/ nikhanet ghRtakumbhasthaM kariiSe bahusaJcaye// AS.Utt.49.362/ maasaaduddhRtya taM lehaM yo varSamupayojayet/ sahasraayuH sa jarasaa sahasaa naabhibhuuyate// AS.Utt.49.363/ kuSThacuurNatulaaM kSaudraghRtasya dvitulaanvitaam/ dhaanyaraazau dinazataM nihitaamupayojayet// AS.Utt.49.364/ sugandhikaayo dRkzrotrasvaravarNeSvatiindriyaH/ gatavyaadhijaro jiivet saptavarSazataani naa// AS.Utt.49.365/ kuTiipravezaH kSaNinaaM paricchadavataaM hitaH/ atonyathaa tu ye teSaaM sauryamaarutiko vidhiH// AS.Utt.49.366/ vaataatapasahaa yogaa vakSyante+ato vizeSataH/ sukhopacaaraa bhraMze+api ye na dehasya baadhakaaH// AS.Utt.49.367/ ziitodakaM payaH kSaudraM ghRtamekaikazo dvizaH/ trizaH samastamathavaa praakpiitaM sthaapayedvayaH// AS.Utt.49.368/ hariitakiimaagadhikaakSadhaatriizcuurNiikRtaa loharajovimizraaH/ sarpirmadhubhyaamadataH zariiraM kaalaagraduutii na jaraa dunoti// AS.Utt.49.369/ hariitakiimaagadhikaaviDaGgazazaaGkalekhaamalakacchaviinaam/ sitopalautapaghRtaanvitaanaaM rogaa na leDhaaramabhidravanti// AS.Utt.49.370/ triphalaamasanodakena piSTaaM rajaniiM paryuSitaamayaH kapaale/ madhunaa madhuraaM lihan hinasti sthavimaanaM jarasaM gadaaMzca sarvaan// AS.Utt.49.371/ khadiraasanayuuSabhaavitaayaastriphalaayaa ghRtamaakSikaplutaayaaH/ niyamena naraa niSevitaaro yadi jiivantyajaraaH kimatra citram// AS.Utt.49.372/ asanasvarasena bhaavitaanaamabhayaanaaM saviDaGgataNDulaanaam/ madhuloharajoghRtaaplutaanaaM na hi leDhaaramabhidravanti rogaaH// AS.Utt.49.373/ biijakamya rasamaGgulihaaryaM zarkaraamadhughRtaM triphalaaM ca/ ziilayatsu puruSeSu jarattaasvaagataapi vinivarttata eva// AS.Utt.49.374/ darviipralepaasriphalaakaSaayaH sitopalaa tailamadhupragaaDhaH/ sapippaliinaagaralohareNustanoH sapatniiM jarasaM nihanti// AS.Utt.49.375/ phalatrayatryuuSaNacuurNayuktaaM draakSaaM sasarpirmadhuzarkaraaM ca/ kSiiraanupaanaM puruSaa lihanto jiivanti nirdhuutajaraavikaaraaH// AS.Utt.49.376/ hariitakiiM sarpiSi samprataapya samaznatastat pibato ghRtaM ca/ bhaveccirasthaayi balaM zariire sakdtkRtaM saadhu yathaa kRtajJe// AS.Utt.49.377/ aaraaccitaanaaM kalazaM puraaNaM dhaatriiphalaanaaM madhunazca puurNam/ saMvatsaraarddhaM nihitaM yaveSu niSevamaaNo jarasaM nihanti// AS.Utt.49.378/ dhaatriikRmighnaasanasaaracuurNaM satailasarpirmadhulohareNu/ niSevamaaNasya bhavennarasya taaruNyalaavaNyamapi praNaSTam// AS.Utt.49.379/ navaamalakazuktayo madhu ghRtaM rajazcaayasaM catuSTayamayoghaTasthamiti cuurNitaM vatsaram// AS.Utt.49.380/ krameNa lihataH payonupibatazca pathyaazinazciraM bhavati jiivitaM kSayamupaiti pRthaviijaraa// AS.Utt.49.381/ cuurNaM zvadaMSTraamalakaamRtaanaaM lihan sasarpirmadhubhaagayuktam/ vRSasthiraHzaantavikaaraduHkhaH samaaH zataM jiivati kRSNakezaH// AS.Utt.49.382/ viDaGgasaaraM madhukaM ca piSTaM bhallaatakakvaathamadhupragaaDham/ arzaaMsi jantuuMzca jayatyudiirNaan vahniM ca sandhukSayati kSaNena// AS.Utt.49.383/ viDaGgabhallaatakacitrakaaNaaM guDottaraaNaamabhayaanvitaanaam/ tailena cuurNaani niSevamaaNaan zariiriNo nopatapanti rogaaH// AS.Utt.49.384/ viDaGgabhallaatakanaagaraaNi ye+aznanti sarpirmadhusaMyutaani/ jaraanadiiM rogataraGgiNiiM te laavaNyayuktaaH puruSaastaranti// AS.Utt.49.385/ viDaGgakalkaM svarasena dhaatryaaH kSaudreNa yuktaM ca pibennaro yaH/ draakSaarasakSaudrapariplutaM vaa vijitya rogaan sa bhavecchataayuH// AS.Utt.49.386/ cuurNaM samaM maagadhikaakaNaanaaM viDaGgacuurNena sacitrakeNa/ niSevamaaNo madhutailamizraM vayaHpariiNaamajale na majjet// AS.Utt.49.387/ punarnavasyaarddhapalaM palaM vaa piSTaM pibedyaH payasaarddhaamaasam/ maasadvayaM tattriguNaM samaaM vaa jiirNopi bhuuyaH sapunarnavaH syaat// AS.Utt.49.388/ muurvaabRhatyaMzumatiibalaanaamuziirapaaThaasanasaarivaaNaam/ kaalaanusaaryaagarucandanaanaaM vadanti paunarnavameva kalpam// AS.Utt.49.389/ zatavariikalkakaSaayasiddhaM ye sarpiraznanti sitaadvitiiyam/ taan jiivitaadhvaanamabhiprapannaan na vipralumpanti vikaaracoraaH// AS.Utt.49.390/ piitaazvagandhaa payasaarddhamaasaM ghRtena tailena sukhaambunaa vaa/ kRzasya puSTiM vapuSo vidhatte baalasya sasyasya yathaa suvRSTiH// AS.Utt.49.391/ dine dine kRSNatilaprakuJcaM samaznataH ziitajalaanupaanam/ poSaH zariirasya bhavatyanalpo dRDhiibhavantyaamaraNaacca dantaaH// AS.Utt.49.392/ zilaajatukSaudraviDaGgasarpirlohaabhayaapaaradataapyabhakSaH/ aapuuryate durbaladehadhaatustripaJcaraatreNa yathaa zazaaGkaH// AS.Utt.49.393/ madhu madhurasaa laajaa bhaarGgii madhuukazataavarii/ kamalakusumatvakSiiriibhiH samaM jatu paarvatam/ pracurahaviSaa lehaM liiDhvaa samRddhasitopalaM/ zithilajaraso mandaatakaa bhavanti ciraayuSaH// AS.Utt.49.394/ gaayatriizikhiziMzapaasanazivaa vellaakSakaaruSkaraan piSTvaaSTau dazaSaTguNembhasi dRtaan khaNDaiH sahaayomayaiH/ paatre lohakRte tryahaM ravikarairaaloDayan paacayedagnau caanu mRdau salohazakalaM paadasthitaM tat pacet// AS.Utt.49.395/ puutasyaaMzaH kSiiratoMzastathaaMzau bhaarGgaanniryaasaat pibaryaastrayoMzaaH/ aMzaazcatvaarastatra hayyaGgaviinaadekiikRtyaitat saadhayet kRSNalauhe// AS.Utt.49.396/ vimalayaa sitayaa madhunaathavaa yutamayuktamidaM yadi vaa ghRtam/ svarucibhojanapaanaviceSTito bhavati naa palazaH pariziilayan// AS.Utt.49.397/ zriimaan nirdhuutapaapmaa vanamahiSabalo vaajivegaH sthiraaGgo kezairbhRGgaaGganiilairmadhusurabhimukho naikayoSinniSevii/ vaaGmedhaadhiisamRddhaH supaTuhutavaho maasamaatropayogaaddhattesau naarasiMhaM vapuranalazikhaataptacaamiikaraabham// AS.Utt.49.398/ haviridamatiprabhaavaM svamiva vapurnirmitaM nRsiMhena/ nazyanti yato bhiitaa vyaadhyaadhijaraasuraa duuraat// AS.Utt.49.399/ bhRGgapravaalaanamunaivabhRSTaan ghRtena yaH khaadati yantritaatmaa/ vizuddhakoSTho+asanasaaraasiddhadugdhaanupastatkRtabhojanaarthaH// AS.Utt.49.400/ maasopayogaat sa sukhii jiivatyabdazata trayam/ gRhNaati sakRdapyuktamaviluptasmRtiindiryaH// AS.Utt.49.401/ anenaiva ca kalpena yastailamupayojayet/ taanevaapnoti sa guNaan kRSNakezazca jaayate// AS.Utt.49.402/ kaazmaryaaNaaM tulaaM maasaM sthitaaM madhughRtokSitaam/ upayujya payonnaazii ciraM jiivati kaantimaan// AS.Utt.49.403/ uktaani zakyaani phalaanvitaani yugaanuruupaaNi rasaayanaani/ mahaanuzaMsaanyapi caaparaaNi praaptyaadikaSTaani na kiirttitaani// AS.Utt.49.404/ amaanuSaaNaamativismayaanaaM satkarmaNaaM yadyapi taani hetuH/ samuulakaaSaM tu kaSanti dehaM bhraMzaadvidhestena vivarjitaani// AS.Utt.49.405/ yugasvabhaavaadyadi cauSadhiinaaM kriyaasu zaktiH parikalpyate+alpaa/ aayurbalaadiSvapi saa tatheti yatnaanniSevyaaNi rasaayanaani// AS.Utt.49.406/ na cauSadhiinaamapi sarvathaiva prabhaavahaaniH parikalpaniiyaa/ phalaM prayaatyuurdhvamadhastrivRttu pratyakSataH kasya na siddhametat// AS.Utt.49.407/ adezakaalopahitaanyasaatmyaanyatyuSNatiikSNaani yathauSadhaani/ naazaM nayante sahasaiva dehaM samyakprayuktaani tathaiva vRddhim// AS.Utt.49.408/ jitvaa tasmaadindriyaadiin suduSTaan kaalopetaH zvaddadhaano yathaavat/ aayuHprajJaatejasaaM yadvivRdhyai viiryopetaM ziilayedauSadhaM tat// AS.Utt.49.409/ utsaahaviirairapi sarvakaalaM narairagamyaani tapodaridraiH/ mahaarNavaanaamiva dustaraaNaaM paaraaNyapaaraaNi rasaayanaanaam// AS.Utt.49.410/ rasaayanaanaamupayogasampadaa kRtaprasaadairmaladoSadhaatubhiH/ sthiraM zariiraM kriyate zariiriNaaM kulaM yathaa satpuruSairadhiSThitam// AS.Utt.49.411/ daantendriyeNa zaastraarthaM yathaavadanutiSThaataa/ kiyadvaa diirghadarzitvaM nendratvamapi durlabham// AS.Utt.49.412/ rasaayanavidhibhraMzaajjaayeran vyaadhayo yadi/ yathaasvamauSadhaM teSaaM kaaryaM muktvaa rasaayanam// AS.Utt.49.413/ adhyaakraantaa ye+amlapaTukSaarakaTuuSNairdravyaistiikSNaiH sannihitaa teSu jarattaa/ sandhukSyognistairupajaate ca vivarjyaa yogaastegnau dhaatusamRddheH sa hi muulam// AS.Utt.49.414/ aayuryogaaH saadhvapi yuktaa mRduvahnau nairarthakyaM yaanti kRtaghne+apyupakaaraaH/ diipte vahnau te tu guNaughairapi tucchaa vistiiryante paatranisRSTaa iva bhogaaH// AS.Utt.49.415/ satyavaadinamakrodhamadhyaatmapravaNendriyam/ zaantaM sadvRttanirataM vidyaannityarasaayanam// AS.Utt.49.416/ guNairobhiH samuditaH sevate yo rasaayanam/ sanirvRtaatmaa diirghaayuH paratreha ca modate// AS.Utt.49.417/ zaastraanusaariNii caryaa cittajJaaH paarzvavarttinaH/ buddhiraskhalitaartheSu paripuurNaM rasaayanam// AS.Utt.49.418/ gavaamRjutvena kRtaanukaarairananyavaagaazayadehaceSTaiH/ sthirendriyaayurjvalanaiH suziilaiH suvRddha gopaiH samadhiSThiteSu// AS.Utt.49.419/ praajyaajyadugdhauSadhipaadapeSu humbhaaravairvalgitavatsakeSu/ maThapravezena vinaapi siddhiM vrajanti goSTheSu rasaayanaani// //iti ekonapaccaazodhyaayaH// //iti saptamaM rasaayanaakhyamaGgaM sampuurNam// //atha paJcazo+adhyaayaH// AS.Utt.50.1/ athaato vaajiikaraNavidhiM naamaadhyaayaM vyaakhyaasyaamaH/ iti ha smaahu raatreyaadayo maharSayaH// AS.Utt.50.2/ vaajiikaraNamanvicchet satataM viSayii pumaan/ tuSTiH puSTirapatyaM ca guNavattatra saMzritam/ apatyasantaanakaraM yatsadyaH sampraharSaNam// AS.Utt.50.3/ vaajiivaatibalo yena yaatyapratihato+aGganaaH/ bhavatyatipriyaH striiNaaM yena yenopaciiyate/ tadvaajiikaraNaM taddhi dehasyaujaskaraM param// AS.Utt.50.4/ saaro hi jiivalokasya strii striiguNasamanvitaa/ striyaH saaddhvyaH prasuvate naraan guNamayaaniva// AS.Utt.50.5/ gotravRddhikaraahyetaa gRhiNyo gRhadevataaH/ gRhaM hi jiinametaabhirna zriimadapi zobhate// AS.Utt.50.6/ na tu taa api zobhante jarasaanugataa iva/ puMyogena vinaa striiNaaM sa hi saMvananaM param// AS.Utt.50.7/ vaajiikaraNanityasya kaamaM kaamaM siSeviSoH/ na zariiramavaapnoti na vaa ratiratiH kSayam// AS.Utt.50.8/ acchaayaH puutikusumaH phalena rahito drumaH/ yathaikazcaikazaakhazca nirapatyastathaa naraH// AS.Utt.50.9/ adRSTaputrapautrasya kulatantvantavarttinaH/ saMsaarasukhabaahyasya kiidRzaM naama jiivitam// AS.Utt.50.10/ asambandhohyaputrasya nityameva paraH paraH/ siidatyasyaavasaane ca gRhaM susthepyanaayakam/ ato vaajiikaraa yogaa niSevyaaH zukravarddhanaaH// AS.Utt.50.11/ kalyasyodagravayaso vaajiikaraNasevinaH/ sarveSvRtuSvaharaharvyavaayo na nivaaryate// AS.Utt.50.12/ cintaajaraabhyaaM zukraM tu vyaadhibhiH karmakarzanaat/ kSayaM gacchatyanazanaat striiNaaM caatiniSevaNaat// AS.Utt.50.13/ zukrakSayaat bhayaacchokaadavisrambhaadasevanaat/ atiharSaadatisthaulyaanmalopacayataH zramaat// AS.Utt.50.14/ striiNaamakauzalaaddoSadarzanaadabhicaarataH/ meDhraamayaat sumahataH krodhato+adharmakiirttanaat/ tRptasyaapi striyo gantuM na zaktirupajaayate// AS.Utt.50.15/ nahi jaatabalaaH sarve naraazcaapatyabhaaginaH/ bRhacchariiraa balinaH kecinnaariiSu durbalaaH// AS.Utt.50.16/ santi caalpaazrayaaH striiSu balavanto bahuprajaaH/ naraazcaTakavatkecidvrajanti bahuzaH striyaH// AS.Utt.50.17/ gajavaccaprasiJcanti kecinna bahugaaminaH/ kecitprayatnairvaahyante vRSaaH kecitsvabhaavataH// AS.Utt.50.18/ tasmaatprayogaan vakSyaami durbalaanaaM balapradaan/ sukhopabhogaan balinaaM bhuuyazca balavarddhanaan// AS.Utt.50.19/ atha snigdhavizuddhaanaaM niruuhaan saanuvaasanaan/ ghRtatailarasakSiirazarkaraakSaudrasaMyutaan// AS.Utt.50.20/ yogavidyojayet puurvaM kSiiramaaMsarasaazinaam/ tato vaajiikaraanyogaan zukraapatyabalapradaan// AS.Utt.50.21/ zarekSukuzakaazaanaaM vidaaryaa viiraNasya ca/ muulaani kaNTakaaryaazca jiivakarSabhakau balaam// AS.Utt.50.22/ mede dve dve ca kaakolyau suupyaparNyau zataavariim/ azvagandhaamatibalaamaatmaguptaaM punarnavaam// AS.Utt.50.23/ viiraaM payasyaaM jiivantiimRddhiM raasnaaM trikaNTakam/ madhukaM zaaliparNiiM ca bhaagaaMstripalikaan pRthak// AS.Utt.50.24/ maaSaaNaamaaDhakaM caitat dvidroNe saadhayedapaam/ rasenaaDhakazeSeNa pacettena ghRtaaDhakam// AS.Utt.50.25/ datvaa vidaariidhaatriikSurasaanaamaaDhakaaDhakam/ ghRtaaccaturguNaM kSiiraM peSyaaNiimaani caavapet// AS.Utt.50.26/ viiraaM svaguptaaM kaakolyau yaSTiiM phalgu dvipippaliim/ draakSaaM vidaariiM kharjuuraM madhukaani zataavariim// AS.Utt.50.27/ tatsiddhapuutaM cuurNasya pRthakprasthena yojayet/ zarkaraayaastugaayaazca pippalyaaH kuDavena ca// AS.Utt.50.28/ maricasya prakuJcena pRthagarddhapalonmitaiH/ tvagelaakesaraiH zlakSNaiH kSaudradvikuDavena ca// AS.Utt.50.29/ palamaatraM tataH khaadet pratyahaM rasadugdhamuk/ tenaarohati vaajiiva kuliGgaiva hRSyati// AS.Utt.50.30/ maaSaatmaguptaabiijaanaamaaDhakaM prasRtonmitam/ medaazvagandharddhivarii viiraa yaSTii dvijiivakam// AS.Utt.50.31/ zuurpe+apaaM vipacettena paadazeSeNa paacayet/ vidaariikSurasaprasthadvayena sadRzena ca// AS.Utt.50.32/ sarvaiH kSiireNa haviSo navaat prasthaM zRte+atra ca/ sitaakSaudrasitaakhyaanaaM pRthagdadyaaccatuSpalam// AS.Utt.50.33/ palaM kaNaat purobhaktaM lihaMstatpalapuurvakam/ taruNiiSvavatRptaasu prasabhaM raasabhaayate// AS.Utt.50.34/ medaadibhizca karSaaMzaiH zRtaM baaSkayaNaM payaH/ sazarkaraakSaudraghRtaM zukravRddhikaraM param// AS.Utt.50.35/ payasaa paayasastena maaSakaNDuukariiphalaiH/ vRSyo vegakaraH siddhaH saghRtakSaudrazarkaraH// AS.Utt.50.36/ zvadaMSTraayaa vidaaryaazca rase kSiiracaturguNe/ ghRtaaDhyaH saadhito vRSyo maaSaSaSTikapaayasaH// AS.Utt.50.37/ madhuulikaa maaSaparNii sitaa zRGgaaTakaM yavaaH/ svaguptaamuulayaSTyaahvavidaariikSurakaaH samaaH// AS.Utt.50.38/ sapriyaalaaH kRtaM cuurNaM pRthaGmadhvaajyaSaDguNam/ paadaabhyaamaspRzanbhuumiM lihankaalyamataH picum/ labhate valamutsaahaM striizca yaati kuliGgavat// AS.Utt.50.39/ svaguptaa kSiirakaakolii vidaarii jiivakadvayam/ tilaaH saluJcitaa bhRSTaaH zarkaraajyamadhuplutam/ taccuurNaM prasRtaM liiDhvaa gacchati pramadaazatam// AS.Utt.50.40/ prasRtaM maaSacuurNasya dhaatriisvarasabhaavitam/ vidaariirajaso vaapi lihan madhughRtadrutam/ kSiiraanupazcaTakavaddazakRtvo vrajet striyaH// AS.Utt.50.41/ cuurNa vidaaryaa bahuzaH svarasenaiva bhaavitam/ kSaudrasarpiryutaM liiDhvaa pramadaa daza gacchati// AS.Utt.50.42/ kRSNaa dhaatriiphalarajaH svarasenaivabhaavitam/ zarkaraamadhusarpirbhirliiDhvaa yo+anu payaH pibet/ sa naro+aziitivarSopi yuveva parihRSyati// AS.Utt.50.43/ karSaM madhukacuurNasya ghRtakSaudrasamanvitam/ payonupaanaM yo lihyaannityavegaH sa naa bhavet// AS.Utt.50.44/ kuliirazRGgyaa yaH kalkamaaloDya payasaa pibet/ sitaaghRtapayonnaazii sa naariiSu vRSaayate// AS.Utt.50.45/ dhaanyamaaSarasaH kSiiraM kSaudramikSuraso ghRtam/ dvimedaajiivakayugakvaathazcaikatra yojitaH/ piitaH karoti puruSaM pramadaazatagaaminam// AS.Utt.50.46/ bhallaatakaizcaturbhistu dugdhasyaarddhaaDhakaM pacet/ piitaM karoti vRSataaM sujiirNasyaapi dehinaH// AS.Utt.50.47/ svayaGguptekSurakayorbiijacuurNaM sazarkaram/ dhaaroSNena naraH piitvaa payasaa raasabhaayate/ uccaTaacuurNamapyevaM zataavaryaazca yojayet// AS.Utt.50.48/ suupyaparNii dvikaakolii jiivakarSabhakaiH zRtam/ laghunaa paJcamuulena dvikaakoliiyutena vaa/ payo+ativRSyamabhyasya vRddho+api taruNaayate// AS.Utt.50.49/ kSiiriNii ca zvadaMSTraa ca phaaNitaM zarkaraa madhu/ gRSTikSiiraM navaM sarpiretat puMsavanaM param// AS.Utt.50.50/ azvatthaphalamuulatvakzRGgasiddhaM payo naraH/ piitvaa sazarkaraM ziitaM kuliGga iva hRSyati// AS.Utt.50.51/ payaH payasyayaa siddhaM zukrakRtsaajyamaakSikam// AS.Utt.50.52/ zataavariikatkarase payo dazaguNaM ghRtam/ zRtaM sapippaliikSaudrazarkaraM vRSyamuttamam// AS.Utt.50.53/ zataavariirasaprasthaM kSiiraprasthacatuSTayam/ prasthaM ghRtasya zuktyaMzaM draakSaamaaMsiiparuuSakam// AS.Utt.50.54/ jiivakarSabhayaSTyaahvabalaamedaakazerukam/ priyaalabiijaM kaakoliiyugmaM caikatra paacayet// AS.Utt.50.55/ pakvapuute kSipeccaasmin kuDavaaMzaaM sitopalaam/ gRSTikSiiraanupaH praazya tannaariiSu vRSaayate/ vijayeta ca vaataasraM pittaasroraHkSatakSayaan// AS.Utt.50.56/ jiivakakSiirakaakoliisthiraahaMsapadiighanaH/ zaThiikSugaNDikaayaSTiimRNaalaiH karSikaiH pacet// AS.Utt.50.57/ ghRtaprasthaM dazaguNe kSiire tat balapuSTikRt/ vandhyaanaaM putrajananaM zukravarddhanazodhanam// AS.Utt.50.58/ jalaaDhake svayaMguptaamuulaat paJcapalaM pacet/ paadazeSe ca saMcuurNya kuDavaaMzaaH pRthak kSipet// AS.Utt.50.59/ svaguptaamuulagodhuumamaaSekSurakapippaliiH/ sapriyaalaphalakSaudraaH prasthaarddhaM navasarpiSaH// AS.Utt.50.60/ sitopalaatulaapaadaM kuryaattaan modakaaMstataH/ modakaM bhakSayitvaikaM SaSTiM vrajati yoSitaam// AS.Utt.50.61/ palaaMzaan bRhatiivyaaghriipRzniparNiitrikaNTakaan/ dvyaaDhakenaambhasaa paktvaa paadazeSe rase sthite// AS.Utt.50.62/ palaani kSiirakaakolyaaH paJca maagadhikaapalam/ svaguptaaphalamuulaanaaM maaSaaNaamikSurasya ca// AS.Utt.50.63/ vidaaryaa madhunazcaatra kuDavaM kuDavaM kSipet/ pRthak dvau mudgatilayorghRte zaSkulikaastataH/ pacedekaaM tataH praazya zataM vrajati yoSitaam// AS.Utt.50.64/ svaguptaamuulacuurNena drutena payasaa kRtaaH/ ghRte sazarkaraakSaudraa bhakSyaa vegazatapradaaH// AS.Utt.50.65/ maaSaatmaguptaagodhuumazaaliSaSTikapaiSTikaan/ zarkaraayaa vidaaryaazca cuurNaaniikSurakasya ca// AS.Utt.50.66/ saMyojya kSiirasarpirbhyaaM ghRte puupalikaaH pacet/ payonupaanaastaaH ziighraM kurvanti vRSataaM param// AS.Utt.50.67/ cuurNaM maaSaattilaacchaalervidaaryaazca sasaindhavam/ rasena puNDrakasyekSoH plutaM vaaraahamedasi/ paktvaa zaSkulikraaH khaadannaarohet SaSTimaGganaaH// AS.Utt.50.68/ mukhapriyaaNaaM snigdhaanaaM phalaanaaM madhuraatmanaam/ phalaanaamaatmaguptaayaaH zaalermaaSaattilaat ghRtaat// AS.Utt.50.69/ mudgaat godhuumatazcaapi kuDavaM kuDavaM pRthak/ cuurNitairnistuSaistaistu kSiireNaaloDya marditaiH/ pakvaaM puupalikaaM khaadan striiSu hRSyati vaajivat// AS.Utt.50.70/ zarkaraamaaSagodhuumatugaakSiiriipayoghRtaiH/ pakvaamutkaarikaaM khaadet kRkavaakurasaanupaH// AS.Utt.50.71/ maayuraM taittiraM haaMsamevameva rasaM pibet/ anenaazva ivodiirNo balii liGgaM samarpayet// AS.Utt.50.72/ piSTvaa varaahamaaMsaani datvaa maricasaindhave/ kolavadguTikaaH kRtvaa tapte sarpiSi varttayet// AS.Utt.50.73/ varttanastambhitaastaazca prakSepyaaH kaukkuTe rase/ ghRtaaDhye gandhapizune dadhidaaDimasaarike// AS.Utt.50.74/ yathaa na bhindyaadguTikaastathaa taM saadhayedrasam/ taM pibanbhakSayaMstaazca balii baaleyavadvrajet/ maaMsaani balayuktaani tathaanyaanyapi kalpayet// AS.Utt.50.75/ maaSaanaMkuritaanzuddhaan nistuSaansaajahaaphalaan/ ghRtaaDhye maahiSarase dadhidaaDimasaarike// AS.Utt.50.76/ prakSipya saadhayedyuktyaa dhaanyajiirakanaagaraiH/ piito bhuktazca sa rasaH kurute zukramakSayam// AS.Utt.50.77/ haMsabarhiNadakSaaNDaan bhRSTaaMstaptena sarpiSaa/ suraanupaanaan yaH khaadet sa tRptastarppayetstriyaH// AS.Utt.50.78/ aardraaNi matsyamaaMsaanizaphariirvaa subharjitaaH/ tapte sarpiSi yaH khaadet sa gacchet striiSu na kSayam// AS.Utt.50.79/ ghRtabhRSTaan rase chaage rohitaan phalasaarike/ anupiitarasaan siddhaanapatyaarthii prayojayet// AS.Utt.50.80/ ghRtaM maaSaan sabastaaNDaan phalaamle maahiSe rase/ svaadau vaa saadhayet puutaM tadrasaM bharjayet ghRte// AS.Utt.50.81/ iiSallavaNitaM yuktaM dhaanyajiirakanaagaraiH/ piitaH sa vRSyo balyazca bRMhaNazca paraM rasaH// AS.Utt.50.82/ caTakaaMstaittire tadvattittiriin kaukkuTe rase/ kalpayecchikhino haaMse haMsaan vaa zikhije rase// AS.Utt.50.83/ tRptiM caTakamaaMsaanaaM gatvaa yonu payaH pibet/ prabhuutakaalasaMruddhaaH santarpayati yoSitaH// AS.Utt.50.84/ ghRtaaDhyaM kukvuTaM zuulyaM ziitaM khaadet samaakSikam/ pibeccaanantaraM kSiiraM ya icchecchukramakSayam// AS.Utt.50.85/ pippaliilavaNairyuktau bastaaNDau kSiirasarpiSaa/ saadhitau bhakSayedyastu sa gacchet pramadaazatam// AS.Utt.50.86/ bastaaNDasiddhe godugdhe bhaavitaanasakRttilaan/ yaH khaadetsasitaan gacchet sa straazatamapuuvavat// AS.Utt.50.87/ bhuktvaa yo maaSasuupena ghRtaaDyaM SaSTikaudanam/ payaH pibati jaagarti kRtsnaaM raatriM sa vegavaan// AS.Utt.50.88/ aatmaguptaaphalaM maaSaan kharjuuraaNi zataavariim/ zRGgaaTakaani mRdviikaa pacettat prasRtonmitam// AS.Utt.50.89/ kSiiraprasthaM jalaprasthametat kSiiraavazeSitam/ zucinaa vaasasaa puutaM yojayet prasRtaistribhiH// AS.Utt.50.90/ zarkaraayaastugaakSiiryaaH sarpiSo+abhinavasya ca/ tatpibet kSaudrasaMyuktaM bhuJjaanaH SaSTikaudanam/ tathaa jaraapariitopi putraiH sa parivaaryate// AS.Utt.50.91/ draakSaakharjarakharjuuriimastakaanyajahaaphalam/ payasyaabhiirumaaSaaMzca madhukaani ca saadhayet// AS.Utt.50.92/ toyaaDhake palaaMzaani paadazeSeNa tena ca/ kSiiraprasthaM pacet kSiirazeSeNaadyaat ghRtaanvitam/ SaSTikaannaM sitaajyena yogo+ayaM zukrakRt param// AS.Utt.50.93/ jiivakarSabhakau medaa jiivantii zraavaNiidvayam/ kharjuuraM madhukaM draakSaaM vidaariiM vizvabheSajam// AS.Utt.50.94/ zRGgaaTakaani capalaa navaM sarpiHpayo jalam/ ghRtaavazeSitaM siddhaM zarkaraamaakSikaanvitam// AS.Utt.50.95/ SaSTikaudanasaMyuktamupayojyaM yathaabalam/ tadvRSyaM balakRdvarNyaM kaNThyaM dehasya bRMhaNam// AS.Utt.50.96/ gRSTirbaSkayaNii niiruguurdhvazRGgii catuHstanii/ saandrasvaadubahukSiiraa ruupaziilasamanvitaa// AS.Utt.50.97/ ikSubhirmaaSaparNena yaa supuSTaarjunena vaa/ tatkSiiraM sasitaakSaudraghRtaM putryaM ratipradam// AS.Utt.50.98/ zukralairjiivaniiyaakhyairbRMhaNairbalavarddhanaiH/ vayasaH sthaapanaizcetat payaH siddhaM pRthakpRthak// AS.Utt.50.99/ yuktaM godhuumacuurNena saghRtakSaudrazarkaram/ paryaayeNopayoktavyamicchataa zukramakSayam// AS.Utt.50.100/ medaaM payasyaaM jiivantiiM vidaariiM kaNTakaarikaam/ maaSaan zvadaMSTraaM kSiiriikaaM godhuumaan zaaliSaSTikaan// AS.Utt.50.101/ tatkSiirerddhodake siddhaan kaarSikaanaaDhakonmite/ visarjayetpayazzeSaM tatpuutaM kSaudrasarpiSaa/ sitayaa ca yutaM piitvaa vRddhopi taruNaayate// AS.Utt.50.102/ maNDalairjaataruupasya sutaptaistatpayaH zRtam/ siddhaM puMsavanaM vRSyaM sasitaaghRtamaakSikam/ ruupyaayastaamnasiisaanaamayameva pRthagvidhiH// AS.Utt.50.103/ cuurNitaaH pippaliistriMzat prakuJce tailasarpiSoH/ bhRSTaaH sazarkaraakSaudraaH kSiireNaaloDitaaH pibet/ aznaMzca SaSTikaM kSiirasarpirbhyaaM vaajivadbhavet// AS.Utt.50.104/ candraaMzuzubhraM payasaa ghRtaaDhyaM SaSTikaudanam/ zarkaraamadhusaMyuktaM bhuJjaano naa vRSaayate// AS.Utt.50.105/ dadhnaH sareNa saghRto bhakSitaH SaSTikaudanaH/ sailaatugoSaNakSaudraH zarkaraaDhyena zukrakRt// AS.Utt.50.106/ adhyaNDaamaarSabhiiMcaiva svayaDguptaaphalaani ca/ paadalepaM naraH kRtvaa nizi vegairna hiiyate// AS.Utt.50.107/ varSaabhuumuulamRdviikaasvayaGguptaaphalaani ca/ siddhazcaraNalepoyaM bhuvaM padbhyaaM tu na spRzet// AS.Utt.50.108/ ghRtakSiiraazano nityaM nirvyaadhirnityago yuvaa/ saGkalpapravaNo ityaM naraH striiSu vRSaayate// AS.Utt.50.109/ aatmaguptaaphalaM maaSaa godhuumaH zaaliSaSTikam/ ikSurikSurakaH kSiiraM kSaudraM draakSaa sitopalaa// AS.Utt.50.110/ uccaTaa zaramuulaani vidaarii sazataavarii/ jiivaniiyaani svarjuuraM mocacocaphalaani ca// AS.Utt.50.111/ ebhirbhakSyaaNi peyaani lehyaani ca ghRtaani ca/ nityamaasevamaanasya striiSu harSo vivarddhate// AS.Utt.50.112/ jiivaniiyaghRtakSiiramadhutailasitaarasaiH/ rasakSiiraazinaH kSipraM vRSaM kurvanti bastayaH// AS.Utt.50.113/ siddhabastivikalpoktaan balazukrasutapradaan/ yuJjiita bastiin putraarthii putrakaamoditaM ca yat// AS.Utt.50.114/ yatkiJcinmadhuraM snigdhaM bRMhaNaM balavarddhanam/ manaso harSaNaM yacca tatsava vRSyamucyate// AS.Utt.50.115/ dravyairevaMvidhaistasmaat bhaavitaH pramadaaM vrajet/ aatmavegena codiirNaH sriiguNaizca praharSitaH// AS.Utt.50.116/ iSTaahyekaikazopyarthaa harSapriitikaraaH param/ kiM punaH striizariire ye saGghaghaatena pratiSThitaaH// AS.Utt.50.117/ rucibhedena lokasya daivayogaaJca yoSitaam/ taM taM praapya vivarddhante naraM ruupaadayo guNaaH// AS.Utt.50.118/ tasmaadyaa yasya hRdayaM vizatiiva varaaGganaa/ tulyasvabhaavaa yaa haarimRjaaruupaguNaanvitaa// AS.Utt.50.119/ paazabhuutairvahantyaGgairlaavaNyamiva muurtimat/ aalapantyamRteneva yaa gaatraaNi niSiJcati// AS.Utt.50.120/ pibantiiva ca pazyantii spRzantii limpatiiva yaa/ nityamutsavabhuutaa yaa yaa samaanamanaHzayaa// AS.Utt.50.121/ nayatyutsukataaM ceto nityaM sannihitaapi yaa/ yayaa viyukto niHstriikamaratirmanyate jagat// AS.Utt.50.122/ pragalbhaa riitasaGgraame svasthaa lajjaamayii ca yaa/ bahuzopi ca yaaM gatvaa tatpuurvamiva gacchati// AS.Utt.50.123/ caritairnirvikaaraa yaa vikaarairiva nirmitaa/ kaantaanuvRttiparamaa saa strii vRSTyatamaa mataa// AS.Utt.50.124/ abhyaJjanodvartanasekagandhasrakcitravastraabharaNaprakaaraaH/ sugandhipuSpotkarareNukiirNaa mRdurmanojJaa vipulaa ca zayyaa// AS.Utt.50.125/ praajJaaH kalaajJaa vazagaa viniitaaH priyaMvadaaH priitikaraa vayasyaaH/ visrambhasatvaprakRtikriyaikyaacchariiramaatreNa pRthaktvabhuutaaH// AS.Utt.50.126/ kaantaa vanaantaaH parapuSTaghuSTaa ramyaaH sravantyaH satataM sravantyaH/ madyaM madaamodakaraM vizeSaadhdRdyaa prasannaa surabhiH prasannaa// AS.Utt.50.127/ zakaaGganaagaNDatalaabhipaaNDutaambulapatraM parivaarazobhi/ prasaadhanaM striimukhapaGkajaanaaM yadaayudhaM muurtamivaatmajasya// AS.Utt.50.128/ himaacaloddhuunitadugdhasindhusamudbhavatphenacayaavadaatam/ saudhaM sudhaazubhrataraaH karaazca candrasya kurvanti paraM vRSatvam// AS.Utt.50.129/ bandhena puurvopahitena puMsaH khinnasya vRttiH karaNaantareNa/ saMvaahanaM sparzasukhaiH karaizca karotyapuurvaamiva manmathecchaam// AS.Utt.50.130/ praayogikaadhikaraNoditaacitraceSTaasaMziilanodbhavadanalparasaardracittaH/ vRSyopayogaparibRMhitadehadhaaturnaariimanaaMsi vazamaanayati prasahya// AS.Utt.50.131/ tasmaannityaM striiSu vaaJchan priyatvaM vRSyairyogairjaatakaamo+api kaamii/ satvMa saatmyaM dezakaalau ca budhvaa caatuSSaSTe ceSTite vyaapriyeta// AS.Utt.50.132/ valayasvanasaGkulamuSTiravadviguNiikRtamekhalikaaninadaH/ calanuupurazabdayuto+api muhuH zamamaavahate na rataatizayaH// AS.Utt.50.133/ sarvaarthasiddhiH prathamonuraagaH zRGgaaragaandharvakathaavizeSaaH/ siitkaaragarbhaM hasitaM sahaavaM chinnaakSaraM vibhramavacca giitam// AS.Utt.50.134/ savyaajasandiirzatacaarugaatraM vRttaM priyaaNaamavalokitaM ca/ cuutaaGkuraM puSpaphalaM yathartu vidyutvadudyotitagarjitaani// AS.Utt.50.135/ vihaGgabhRGgastanitaanuyaataM striikuujitaM bhuuSaNaziJjitaani/ kaale yathaasvaM vapuSazca zuddhiH saGkalpayonerdhuramudvahanti// AS.Utt.50.136/ srotassu zudveSvamale zariire vRSyaM yadaadyaM mitamatti kaale/ vRSaayate tena paraM manuSyastadbRMhaNaM dehabalapradaM ca// AS.Utt.50.137/ tasmaat puraa zodhanameva kaaryaM balaanuruupaM na ca vRSyayogaaH/ sidhyanti dehe kaluSe prayuktaaH kliSTe yathaa vaasasi raagayogaaH// AS.Utt.50.138/ upadiSTe vicitre+asmin vaktavyaarthaanurodhataH/ kartavyamevakartavyaM praaNaabaadhe+api netarat// AS.Utt.50.139/ etat svaruupaM zaastrasya yadvyaapitvena varNyate/ spRzati nyuunataadoSo mahaanavyaapini dhruvam// AS.Utt.50.140/ viiryahiinairasampuurNaiH prayogairapi bhuuSitam/ arthaanatantrayattantraM tantrataamaapnuyaat katham// AS.Utt.50.141/ haMsabarhiNadakSaaNDaa yadyapyatyarthazukralaaH/ munayaH sadayaa bruuyustaanyogeSvanyathaa katham// AS.Utt.50.142/ kathaM vaa sarvaevaite yogaa raagaagnidiipanaaH/ kliSTasaGkalpajananaaH proktaaH saMsaaravarddhanaaH// AS.Utt.50.143/ trikaaladarzibhirdivyaiH satvadoSaSivarjitaiH/ puurvaacaaryaiH kRtaM vartma ko laGghayitmumarhati// AS.Utt.50.144/ prakraante sarvathaa sarvamuktaM bhavati suuditam/ naahi lezaabhidhaanena labhyaH sarvaarthasaGgrahaH// AS.Utt.50.145/ tathaa ca gardabhiikSiiraM maaMsamazvasya hastinaam/ maddaasaagaratoyaM ca proktaM nirupayogyapi// AS.Utt.50.146/ adyatve+api vizeSeNa bhuuritantraarthasaGgrahaat/ saGgrahaadyannabudhyeta tajjJaanamatidurlabham// AS.Utt.50.147/ yathaa pratijJaatamiti krameNa vedoyamaSTaaGganidhernibaddhaH/ abhyasyato maargamivaaryasatyaM saJjaayate svaarthaparaarthasiddhiH// AS.Utt.50.148/ pitaamahamukhodgiirNamityaayurvedavaaGmayam/ jiivitaarogyadharmaarthasukhagauravakiirttikRt// AS.Utt.50.149/ alaGkRtaM yuktipadaiH sadratnairiva kaaJcanam/ SaTtriMzataarthadurgeSu bhiSajaaM saGkramairiva// AS.Utt.50.150/ tatraadhikaraNaM yogo hetvarthorthaH padasya ca/ pradezoddezanirdezavaakyazeSaaH prayojanam// AS.Utt.50.151/ upadezaapadezaatidezaarthaapattinirNayaaH/ prasaGgaikaantanaikaantaaH saapavargo viparyayaH// AS.Utt.50.152/ puurvapakSavidhaanaanumatavyaakhyaanasaMzayaaH/ atiitaanaagataapekSaa svasaMjJohya samuccayaaH// AS.Utt.50.153/ nidarzanaM nirvacanaM niyogo+atha vikalpanam/ pratyutsaarastathoddhaaraH sambhavastantrayuktayaH// AS.Utt.50.154/ sarasaH suptapadmasya ravidiidhitayo yathaa/ yathaa gRhasya diipaabhaastathaa tantrasya yuktayaH// AS.Utt.50.155/ adhiiyaano+api tantraaNi tantrayuktyavicakSaNaH/ naadhigacchati tantraarthamarthaM bhaagyakSaye yathaa// AS.Utt.50.156/ vaakyaarthayojanodataa yuktayastviSTasiddhidaaH/ asadvaadiprayuktaanaaM vaakyaanaaM pratiSedhakaaH// AS.Utt.50.157/ liinavyatyaasalezoktigaditaanaaM prakaazakaaH/ vaakyanyaayodadheH saaraM gRhiitvaivaM vyavasthitaaH// AS.Utt.50.158/ etadaagamasiddhatvaat pratyakSaphaladarzanaat/ prayojyaM mantravattantraM tantrajJaanavizaaradaiH// AS.Utt.50.159/ pittaamahena lokasya smRtvaa tadidamavyayam/ akaalamRtyurakSaarthamalauhaM varma nirmitam// AS.Utt.50.160/ sujJaatametadamRtaM svasthaasvasthasukhaaspadam/ yathepsitaphalaazeSapuruSaarthaprasaadhanam// AS.Utt.50.161/ idaM zaastramadRSTiinaamevamaalokakaaryapi/ maNDalaM bhaaskarasyeva na prakaazaaya jaayate// AS.Utt.50.162/ dhruvaM vaidyeSu kalyaaNamaayurvedaanusaariSu/ itareSvitaracchatraviSajvalanakarmasu// AS.Utt.50.163/ kuryaat prayuktaM zastraadi sazeSamapi rogiNam/ na tvevaM bheSajaM mohaadanaalocitayojitam// AS.Utt.50.164/ sadaa doSauSadhaadiini viikSya dvaadaza tatvataH/ kuryaaccikitsitaM praajJo na yogaireva kevalaiH// AS.Utt.50.165/ maatraadi samyagajJaatvaa yadRcchaapratipaaditaH/ hinasti vyaadhitaM yogo ghRtamaakSikayoriva// AS.Utt.50.166/ dRSTvaa viSeSyamRtataaM ghRtaadau maaraNaatmataam/ zaastratatvaM na vijJaaya sa duraatmaa cikitsati// AS.Utt.50.167/ sugiitazcaiSa kasyaapi mahaazloko mahaatmanaH/ vaidyaazcaazrutazaastraarthaa muurkhaazca prabhaaviSNavaH/ akaalamRtyavo hyete vicaranti mahiitale// AS.Utt.50.168/ lobhayantyaaturaM muuDhaa ye citraiH karmakauzalaiH/ tebhyo rakSetsadaatmaanamaatmaa yasmaat sudurlabhaH// AS.Utt.50.169/ te dhruNaakSaravatkaJciduttaarya niyataayuSam/ ghnanti vaidyaabhimaanena zataanyaniyataayuSaam// AS.Utt.50.170/ rogaartasya viSaNNasya yatnalabhyasukhaayuSaH/ avaidyo nirghRNaHkruuro yaH karoti bhiSagjitam// AS.Utt.50.171/ paapasya mRtyuduutasya durmatestyaktadharmaNaH/ naro narakapaatii syaattasya sambhaaSaNaadapi// AS.Utt.50.172/ atantriikRtatantraarthaH zaastramaatropajiivinaH/ raajJaaM pramaadaadraaSTraaNi caranti vyaadhavRttayaH// AS.Utt.50.173/ taan kaalapaazasadRzaan varjayecchaastraduuSakaan/ seveta zamavijJaanajJaanapuurNaan bhiSaktamaan// AS.Utt.50.174/ annapaanaani pathyaani vyaadhinirghaatamauSadham/ rasaayanaani vRSyaaNi praapyante vaidyasaMzrayaat// AS.Utt.50.175/ araajakaa yathaa dezaa bhartRhiinaa yathaa gRhaaH/ aaturaadyaastathaa paadaaH zocyaa vaidyaanadhiSThitaaH// AS.Utt.50.176/ praaNaacaaryaM budhastasmaaddayaaluM vijitendriyam/ azvinaaviva devendraH puujayedaadRtaH sadaa// AS.Utt.50.177/ yajJasya hi zirazchinnamazvibhyaaM sandhitaM punaH/ paatitaa dazanaaH puuSNo bhagasya ca vilocane// AS.Utt.50.178/ raajayakSmaarditazcandrastaabhyaameva cikitsitaH/ somaannipatito vajrii bhujastambhe ca daaruNe// AS.Utt.50.179/ bhaargavazcavanaH kaamii vRddhaH san vikRtiM gataH/ viiryavarNabalopetaH kRtastaabhyaaM punaryuvaa// AS.Utt.50.180/ ebhizcaanyaizca bahubhiH karmaabhiirbhiSaguttamau/ babhuuvaturbhRzaM puujyaavindraadiinaaM mahaatmanaam// AS.Utt.50.181/ azvibhyaaM sahitaH somaM praataH pibati vaasavaH/ sautraamaNyaaM ca bhagavaanazvibhyaaM saha modate// AS.Utt.50.182/ azvinoH kalpyate bhaago yajJeSu braahmaNairapi/ azvinaavagnirindrazca vedeSu sutaraaM stutaaH// AS.Utt.50.183/ vaidyavityazvinau tasmaat puujyete vibudhairapi/ ajarairamarairnityaM sukhitairevamaadRtaiH// AS.Utt.50.184/ vyaadhimRtyujaraagrastairduHkhapraayaiH sukhaarthibhiH/ kiM punarbhiSajo martyaiH puujyaaH syurnaatizaktitaH// AS.Utt.50.185/ ziilavaan matimaan yukto dvijaatirvedapaaragaH/ praaNibhiH pitRvatpuujyaH praaNaacaaryaH sa hi smRtaH// AS.Utt.50.186/ vidyaasamaaptau bhiSajaaM dvitiiyaa jaatirucyate/ na vaidyo vaidyazabdaM hi labhate puurvajanmanaa// AS.Utt.50.187/ vidyaasamaaptaavaaSa vaa brahmaM vaa bhiSajaM dhruvam/ tasvamaavizati jJaanaattena vaidyo dvijaH smRtaH// AS.Utt.50.188/ naavadhyaayenna caakrozedahitaM na samaacaret/ praaNaacaaryaM budhaH kacchidicchannaayuranazvaram// AS.Utt.50.189/ bhiSagapyaaturaan sarvaan svasutaaniva yatnavaan/ aabaadhebhyo+abhisaMrakSet jJaanaM dharmanusmaran// AS.Utt.50.190/ kurvate ye tu vRtyarthaM cikitsaapaNyavikrayam/ te hitvaa kaaJcanaM raaziM paaMsuraazimupaasate// AS.Utt.50.191/ rogaakhyaandaaruNaanpaazaanantakaantikakarSiNaH/ yazchitvaa yacchati praaNaandaataa naastyeva tatsamaH// AS.Utt.50.192/ na jiivitapradaanaaddhi daanamanyadviziSyate/ tasmaadupaacaret svena svena niHsvatapasvinaH// AS.Utt.50.193/ satvaarthamiihamaanasya vaidyasyaivaM mahaamateH/ vartante sannidhaanena niyataM siddhidevataaH// AS.Utt.50.194/ kvaciddharmaH kvacinmitraM kvacidarthaH kvacidyazaH/ karmaabhyaasaH kvacicceti cikitsaa naasti niSphalaa// AS.Utt.50.195/ nityamaadaravaan vaidyastasmaadaartaanupaacaret/ praaNaansahaatmanaH kiirtyaa nihantyeSaamanaadaraata// AS.Utt.50.196/ sarvatra maitrii karuNaatureSu niraamadeheSu nRSu pramodaH/ manasyupekSaapakRtiM vrajatsu vaidyasya sadvRttamalaM tanoti// AS.Utt.50.197/ saamiSeNaapi cittena jiivitocchedakaariNaH/ yo nihantyaamayaan vaidyaH sopi kenopamiiyataam// AS.Utt.50.198/ kimuta niraamiSeNa manasaa karuNaamRdunaa kRpaNaviziSTayoH sadRzamaadaramudvahataa/ atiguru bodhisatvacaritaM satataM vidadhacchamayati rogajaalamapi yotivirodhi mithaH// AS.Utt.50.199/ daahaH zuulaM tRDaadhmaanaM kSutkSaamatvamarocakam/ kaH praakRto jayedrogaan nityamanyonyarodhinaH// AS.Utt.50.200/ maarutaamagrahonbhaadamadaan susadRzaakRtiin/ ko jaaniiyaaccikitsedvaaduurabhitnakriyaakramaan// AS.Utt.50.201/ praaNaacaarthaM vedapaaraM prayaataM budhyaa yuktaM puujayennityamasmaat/ yasminyasya praaNayaatraa nibaddhaa tasmai yacchan ko dhanaanaaM dhanaayet// AS.Utt.50.202/ aayurvedaM zlokalakSeNa puuva brahmaamnaasiidagnivezaadayastu/ kRtsnajJeyapraaptasaaraaH svatantraastasyaikaikaM naikadhaaGgaM vitenuH// AS.Utt.50.203/ bhiSagvaro vaagbhaTa ityabhuunme pitaamaho naamadharo+asmi yasya/ sutobhavattasya ca siMhaguptastasyaapyahaM sindhuSu labdhajanmaa// AS.Utt.50.204/ samadhigamya guroravalokitaat gurutaraacca pituH pratibhaa mayaa/ subahubheSajazaastravilocanaat suvihito+aGgavibhaagavinirNayaH// AS.Utt.50.205/ puurvoktameva vadataa kimivoditaM syaacchraddhaalutuSTijananaM na bhavatyapuurvam/ saGkSiptasaMzayitavistRtaviprakiirNaH kRtsnortharaaziriti saadhu sa eva dRSTaH// AS.Utt.50.206/ aayurvedodadheH paaramapaarasya prayaati kaH/ vizvavyaadhyauSadhijJaanasaarastveSa samuccitaH// AS.Utt.50.207/ smRtvedamuditaM puurvaM zrutvedaaniiM dvayoH punaH/ smarttuH zrotuzca sutaraaM zraddhaatuM kasya yujyate// AS.Utt.50.208/ athavaa zrutamapyetat smartureva kramaagatam/ abhidhaatRvizeSeNa kiM tathaapi prayojanam// AS.Utt.50.209/ uurdhvameti madanaM trivRtaadho vastumaatraka iti pratipaadye/ madvidho yadi vadedathavaatriH kathyataaM ka iva karmaNi bhedaH// AS.Utt.50.210/ saadhvasaadhviti vivekaviyukto lokapaGktikRtabhaktivizeSaH/ baalizo bhavati no khalu vidvaan suukta eva ramate matirasya// AS.Utt.50.211/ iti munivacanaanaaM jiivitopaazrayaaNaamabhilaSitasamRddhau kalpavRkSopamaanaam/ yaduditamiha puNyaM kurvato menuvaadaM bhavatu vigatarogo nirvRtastena lokaH// //iti paJcazo+adhyaayaH samaaptaH// //iti zriisiMhaguptasuunuzriimadvaagbhaTaacaaryaviracitaaSTaaGgasaGgrahe SaSThamuttarasthaanaM sampuurNam//